นํ ปญฺญเปนฺติ. ตติยา ปน มิสฺสกคาหวเสน ปวตฺตา ทิฏฺฐิ. จตุตฺถา ตกฺกคาเหเนว.
ทุติยจตุกฺกํ อนฺตานนฺติกวาเท วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. ตติยจตุกฺเก สมาปนฺนกวเสน
เอกตฺตสญฺญี, อสมาปนฺนกวเสน นานตฺตสญฺญี, ปริตฺตกสิณวเสน ปริตฺตสญฺญี,
วิปุลกสิณวเสน อปฺปมาณสญฺญีติ เวทิตพฺโพ. ๑- จตุตฺถจตุกฺเก ปน ทิพฺเพน
จกฺขุนา ติกจตุกฺกชฺฌานภูมิยํ นิพฺพตฺตมานํ ทิสฺวา "เอกนฺตสุขี"ติ คณฺหาติ,
นิรเย นิพฺพตฺตมานํ ทิสฺวา "เอกนฺตทุกฺขี"ติ, มนุสฺเสสุ นิพฺพตฺตมานํ ทิสฺวา
"สุขทุกฺขี"ติ, เวหปฺผลเทเวสุ นิพฺพตฺตมานํ ทิสฺวา "อทุกฺขมสุขี"ติ คณฺหาติ.
วิเสสโต หิ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณลาภิโน ปุพฺพนฺตกปฺปิกา โหนฺติ, ทิพฺพจกฺขุกา
อปรนฺตกปฺปิกาติ.
อสญฺญีเนวสญฺญีนาสญฺญีวาทวณฺณนา
[๗๘-๘๓] อสญฺญีวาโท สญฺญีวาเท อาทิมฺหิ วุตฺตานํ ทฺวินฺนํ
จตุกฺกานํ วเสน เวทิตพฺโพ. ตถา เนวสญฺญีนาสญฺญีวาโท. เกวลญฺหิ ตตฺถ "สญฺญี
อตฺตา"ติ คณฺหนฺตานํ ตา ทิฏฺฐิโย, อิธ "อสญฺญี"ติ จ "เนวสญฺญีนาสญฺญี"ติ
จ. ตตฺถ น เอกนฺเตน การณํ ปริเยสิตพฺพํ. ทิฏฺฐิคติกสฺสปิ คาโห
อุมฺมตฺตกปจฺฉิสทิโสติ วุตฺตเมตํ.
อุจฺเฉทวาทวณฺณนา
[๘๔] อุจฺเฉทวาเท: สโตติ วิชฺชมานสฺส. อุจฺเฉทนฺติ อุปจฺเฉทํ.
วินาสนฺติ อทสฺสนํ. วิภวนฺติ ภาววิคมํ. สพฺพาเนตานิ อญฺญมญฺญเววจนาเนว.
ตตฺถ เทฺว ชนา อุจฺเฉททิฏฺฐึ คณฺหนฺติ ลาภี จ อลาภี จ. ลาภี อรหโต ๒-
ทิพฺเพน จกฺขุนา จุตึ ทิสฺวา อุปปตฺตึ อปสฺสนฺโต. โย วา จุติมตฺตเมว ทฏฺฐุ ํ
สกฺโกติ น อุปปตฺตึ, ๓- โส อุจฺเฉททิฏฺฐึ คณฺหาติ. อลาภี จ "โก ปรโลกํ
ชานาตี"ติ ๔- กามสุขคิทฺธิตาย วา "ยถา รุกฺขโต ปณฺณานิ ปติตานิ ปุน น
วิรูหนฺติ, เอวเมว สตฺตา"ติ อาทินา ตกฺเกน วา อุจฺเฉทํ คณฺหาติ. อิธ ปน
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. เวทิตพฺพา ๒ ก.ม. อนุสฺสรนฺโต
@๓ ฉ.ม. อุปปาตํ. ๔ ฉ.ม. น ชานาตีติ
เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๑๐.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=110&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=2883&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=2883&modeTY=2&pagebreak=1#p110