อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๖๑-๑๖๒.

หน้าที่ ๑๖๑.

ตํ เม วตํ ตํ ปน พฺรหฺมจริยํ, ตสฺส สุจิณฺณสฺส อยํ วิปาโก. อิทฺธี ชุตี พลวิริยูปปตฺติ, อิทญฺจ เม วีร ^๑- มหาวิมานนฺติ ^๒- อิมสฺมึ หิ ปุณฺณกชาตเก ทานํ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตํ. "เกน ปาณิ กามทโท เกน ปาณิ มธุสฺสโว. เกน เต พฺรหฺมจริเยน ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌติ. เตน ปาณิ กามทโท เตน ปาณิ มธุสฺสโว. เตน เม พฺรหฺมจริเยน ปุญฺญํ ปาณิมฺหิ อิชฺฌตี"ติ. ^๓- อิมสฺมึ องฺกุรเปตวตฺถุมฺหิ เวยฺยาวจฺจํ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตํ. "อิทํ โข ตํ ภิกฺขเว ติตฺติริยํ นาม พฺรหฺมจริยํ อโหสี"ติ ^๔- อิมสฺมึ ติตฺติรชาตเก ปญฺจสิกฺขาปทสีลํ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตํ. "ตํ โข ปน ปญฺจสิข พฺรหฺมจริยํ เนว นิพฺพิทาย ^๕- น วิราคาย น นิโรธาย ฯเปฯ ยาวเทว พฺรหฺมโลกุปปตฺติยา"ติ ^๖- อิมสฺมึ มหาโควินฺทสุตฺเต จตสฺโส อปฺปมญฺญาโย "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตา. "ปเร อพฺรหฺมจารี ภวิสฺสนฺติ, มยเมตฺถ พฺรหฺมจารี ภวิสฺสามา"ติ ^๗- อิมสฺมึ สลฺเลขสุตฺเต เมถุนวิรติ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตา. "มยญฺจ ภริยา นาติกฺกมาม, อเมฺห จ ภริยา ^๘- นาติกฺกมนฺติ. อญฺญตฺร ตาหิ พฺรหฺมจริยญฺจราม. ตสฺมา หิ อมฺหํ ทหรา น มียเรติ ^๙- มหาธมฺมปาลชาตเก สทารสนฺโตโส "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺโต. "อภิชานามิ โข ปนาหํ สาริปุตฺต จตุรงฺคสมนฺนาคตํ พฺรหฺมจริยํ จริตา, ตปสฺสี สุทํ โหมี"ติ ^๑๐- โลมหํสนสุตฺเต วิริยํ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ปาลิ. สฺยา., ฉ.ม.,อิ. ธีร ^๒ ขุ.ชา. ๒๘/๑๐๒๖/๓๕๗ วิธุรชาตก (สฺยา) @^๓ ขุ.เปต. ๒๖/๑๐๖/๑๐๙ องฺกุรเปตวตฺถุ ^๔ วินย.จูฬ. ๗/๓๑๑/๘๒ ^๕ ปาลิ. น @นิพฺพิทาย ^๖ ที.มหา. ๑๐/๓๒๙/๒๑๔ มหาโควินฺทสุตฺต ^๗ ม.มู. ๑๒/๘๓/๕๖ @สลฺเลขสุตฺต ^๘ ปาลิ. สฺยา., ภริยาปิ อมฺเห ขุ.ชา. ๒๗/๑๔๑๕/๒๘๙ ^๙ ขุ. ชา. @๒๗/๑๔๑๕/๒๘๙ ทสกนิ. มหาธมฺมปาลชาตก(สฺยา) ^๑๐ ม.มู. ๑๒/๑๕๕/๑๑๙ มหาสีหนาทสุตฺต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๖๒.

"หีเนน พฺรหฺมจริเยน, ขตฺติเย อุปปชฺชติ. มชฺฌิเมน จ เทวตฺตํ, อุตฺตเมน วิสุชฺฌตี"ติ ^๑- เอวํ นิมิชาตเก อตฺตทมนวเสน กโต อฏฺฐงฺคิโก อุโปสโถ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺโต. "อิทํ โข ปน เม ปญฺจสิข พฺรหฺมจริยํ เอกนฺตนิพฺพิทาย วิราคาย ฯเปฯ อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค"ติ ^๒- มหาโควินฺทสุตฺตสฺมึเยว อริยมคฺโค "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺโต. "ตยิทํ พฺรหฺมจริยํ อิทฺธญฺเจว ผีตญฺจ วิตฺถาริกํ พาหุชญฺญํ ปุถุภูตํ ยาว เทวมนุสฺเสหิ สุปฺปกาสิตนฺ"ติ ^๓- ปาสาทิกสุตฺเต สิกฺขาตฺตยสงฺคหิตํ สกลสาสนํ "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ วุตฺตํ. อิมสฺมึ ปน ฐาเน อิทเมว "พฺรหฺมจริยนฺ"ติ อธิปฺเปตํ. ตสฺมา พฺรหฺมจริยํ ปกาเสตีติ โส ธมฺมํ เทเสติ อาทิกลฺยาณํ ฯเปฯ ปริสุทฺธํ. เอวํ เทเสนฺโต จ สิกฺขาตฺตยสงฺคหิตํ สกลสาสนํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสตีติ เอวเมตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ. พฺรหฺมจริยนฺติ เสฏฺฐฏฺเฐน พฺรหฺมภูตํ จริยํ, พฺรหฺมภูตานํ วา พุทฺธาทีนํ จริยนฺติ วุตฺตํ โหติ. [๑๙๑] ตํ ธมฺมนฺติ ตํ วุตฺตปฺปการสมฺปทํ ธมฺมํ. สุณาติ คหปติ วาติ กสฺมา ปฐมํ คหปตึ นิทฺทิสติ? นีหตมานตฺตา จ อุสฺสนฺนตฺตา จ. เยภุยฺเยน หิ ขตฺติยกุลโต ปพฺพชิตา ชาตึ นิสฺสาย มานํ กโรนฺติ. พฺราหฺมณกุลา ปพฺพชิตา มนฺเต นิสฺสาย มานํ กโรนฺติ. หีนชจฺจกุลา ปพฺพชิตา อตฺตโน อตฺตโน วิชาติตาย ปติฏฺฐาตุํ น สกฺโกนฺติ. คหปติทารกา ปน กจฺเฉหิ เสทํ มุญฺจนฺเตหิ ปิฏฺฐิยา โลณํ ปุปฺผมานาย ภูมึ กสิตฺวา ตาทิสสฺส มานสฺส อภาวโต นีหตมานทปฺปา โหนฺติ. เต ปพฺพชิตา ^๔- มานํ วา ทปฺปํ วา อกตฺวา ยถาพลํ สกลพุทฺธวจนํ อุคฺคเหตฺวา วิปสฺสนาย กมฺมํ ^๕- กโรนฺตา สกฺโกนฺติ อรหตฺเต ปติฏฺฐาตุํ. อิตเรหิ จ กุเลหิ นิกฺขมิตฺวา ปพฺพชิตา นาม น พหุกา, คหปติกาว พหุกา. อิติ นีหตมานตฺตา จ อุสฺสนฺนตฺตา จ ปฐมํ คหปตึ นิทฺทิสตีติ. อญฺญตรสฺมึ วาติ อิตเรสํ วา กุลานํ อญฺญตรสฺมึ. ปจฺจาชาโตติ ปติชาโต. ตถาคเต สทฺธํ ปฏิลภตีติ ปริสุทฺธํ ธมฺมํ สุตฺวา ธมฺมสามิมฺหิ ตถาคเต @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ.ชา. ๒๗/๑๑๘๖/๒๔๙ อาทิตฺตชาตก (สฺยา) ^๒ ที.มหา. ๑๐/๓๒๙/๒๑๔ มหาโควินฺทสุตฺต @^๓ ที. ปาฏิ. ๑๑/๑๗๔/๑๐๗ ปาสาทิกสุตฺต ^๔ ฉ.ม., อิ. ปพฺพชิตฺวา ^๕ ก. ตํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๑๖๑-๑๖๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=161&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=4223&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=4223&modeTY=2&pagebreak=1#p161