อรรถกถาเล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๓๙.

วิภชิตุํ อารทฺธตฺตา ปุน "ชปฺปา"ติ วุตฺตํ. ชปฺปนากาโร ชปฺปนา. ชปฺปิตสฺส ภาโว ชปฺปิตตฺตํ. ปุนปฺปุนํ วิสเย ลุมฺปติ อากฑฺฒตีติ โลลุโป, โลลุปสฺส ภาโว โลลุปฺปํ. โลลุปฺปนากาโร โลลุปฺปายนา. โลลุปฺปสมงฺคิโน ภาโว โลลุปฺปายิตตฺตํ. ปุจฺฉญฺชิกตาติ ยาย ตณฺหาย ลาภฏฺฐาเนสุ ปุจฺฉํ จาลยมานา สุนขา วิย กมฺปมานา วิจรนฺติ, ตํ ตสฺสา กมฺปนตณฺหาย นามํ. สาธุ มนาปมนาเป วิสเย กาเมตีติ สาธุกาโม, ตสฺส ภาโว สาธุกมฺยตา. มาตามาตุจฺฉาติอาทิเก อยุตฺตฏฺฐาเน ราโคติ อธมฺมราโค. ยุตฺตฏฺฐาเนปิ พลวา หุตฺวา อุปฺปนฺนโลโภ วิสมโลโภ. "ราโค วิสมนฺ"ติอาทิวจนโต ^๑- ยุตฺตฏฺฐาเน วา อยุตฺตฏฺฐาเน วา อุปฺปนฺโน ฉนฺทราโค อธมฺมฏฺเฐน อธมฺมราโค. วิสมฏฺเฐน วิสมโลโภติ เวทิตพฺโพ. อารมฺมณานํ นิกามนวเสน นิกนฺติ. นิกามนากาโร นิกามนา. ปตฺถนวเสน ^๒- ปตฺถนา. ปิหายนวเสน ปิหนา. สุฏฺฐุ ปตฺถนา สมฺปตฺถนา. ปญฺจสุ กามคุเณสุ ตณฺหา กามตณฺหา. รูปารูปภเวสุ ตณฺหา ภวตณฺหา. อุจฺเฉทสงฺขาเต วิภเว ตณฺหา วิภวตณฺหา. สุทฺเธ รูปภวสฺมึเยว ตณฺหา รูปตณฺหา. อรูปภเว ตณฺหา อรูปตณฺหา. อุจฺเฉททิฏฺฐิสหคโต ราโค, นิโรเธ ตณฺหา นิโรธตณฺหา. รูเป ตณฺหา รูปตณฺหา. สทฺเท ตณฺหา สทฺทตณฺหา. คนฺธตณฺหาทีสุปิ เอเสว นโย. โอฆาทโย วุตฺตตฺถาว. กุสลธมฺเม อาวรตีติ อาวรณํ. ฉาทนวเสน ฉทนํ. สตฺเต วฏฺฏสฺมึ พนฺธตีติ พนฺธนํ. จิตฺตํ อุปหนฺตฺวา กิลิสฺสติ สํกิลิฏฺฐํ กโรตีติ อุปกฺกิเลโส. ถามคตฏฺเฐน อนุ อนุ เสตีติ อนุสโย. อุปฺปชฺชมานํ จิตฺตํ ปริยุฏฺฐาตีติ ปริยุฏฺฐานํ, อุปฺปชฺชิตุํ อปทาเนน กุสลาจารํ ^๓- คณฺหาตีติ อตฺโถ. "โจรา มคฺเค ปริยุฏฺฐึสุ, ธุตฺตา มคฺเค ปริยุฏฺฐึสู"ติอาทีสุ ^๔- หิ มคฺคํ คณฺหึสูติ อตฺโถ. เอวมิธาปิ คหณฏฺเฐน ปริยุฏฺฐาน เวทิตพฺพํ. ปลิเวฐนฏฺเฐน ลตา วิยาติ ลตา. "ลตา อุพฺภิชฺช ^๕- ติฏฺฐตี"ติ ^๖- อาคตฏฺฐาเนปิ อยํ ตณฺหา ลตาว วุตฺตา. วิวิธานิ วตฺถูนิ อิจฺฉตีติ เววิจฺฉํ. วฏฺฏทุกฺขสฺส มูลนฺติ @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ.วิ. ๓๕/๙๒๔/๔๔๙ ^๒ อภิ.อ. ๑/๑๐๖๕/๔๒๔, ฉ.ม. ปตฺถยนวเสน, ก. วตฺถุสฺส @ปฏฺฐนวเสน ^๓ ฉ.ม. กุสลวารํ ^๔ วิ.จูฬ. ๗/๔๓๐/๒๖๓ ^๕ ฉ.ม. อุปฺปชฺช ^๖ ขุ.ธ. @๒๕/๓๔๐/๗๕

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๓๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=45&page=39&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=45&A=877&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=45&A=877&modeTY=2&pagebreak=1#p39