อรรถกถาเล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๔๑๐.

อนุปสฺสนา นาม อนิจฺจานุปสฺสนา ทุกฺขานุปสฺสนา อนตฺตานุปสฺสนา นิพฺพิทานุปสฺสนา วิราคานุปสฺสนา นิโรธานุปสฺสนา ปฏินิสฺสคฺคานุปสฺสนาติ. ตา วิสุทฺธิมคฺเค ^๑- วิตฺถาริตา. พฺรูเหตา สุญฺาคารานนฺติ วฑฺเฒตา สุญฺาคารานํ. เอตฺถ จ สมถวิปสฺสนาวเสน กมฺมฏฺานํ คเหตฺวา รตฺตินฺทิวํ สุญฺาคารํ ปวิสิตฺวา นิสีทมาโน ภิกฺขุ "พฺรูเหตา สุญฺาคารานนฺ"ติ เวทิตพฺโพ. เอกภูมกาทิเภเท ปาสาเท กุรุมาโนปิ สุญฺาคารานํ พฺรูเหตาติ ทฏฺพฺโพ. สกฺกจฺจการีติอาทีสุ ทานาทีนํ กุสลธมฺมานํ ภาวนาย ปุคฺคลสฺส วา เทยฺยธมฺมสฺส วา สกฺกจฺจการิตาวเสน สกฺกจฺจการี. อสฺสาติ ภเวยฺย. สตตภาโว สาตจฺจํ, สาตจฺจการิตาวเสน สาตจฺจการี. นิรนฺตรการิตาย อฏฺิตการี. ยถา นาม กกณฺฏโก โถกํ คนฺตฺวา โถกํ ติฏฺติ, น นิรนฺตรํ คจฺฉติ, เอวเมว โย ปุคฺคโล เอกทิวสํ ทานํ ทตฺวา ปูชํ วา กตฺวา ธมฺมํ วา สุตฺวา สมณธมฺมํ วา กตฺวา ปุน จิรสฺสํ กโรติ, ตํ น นิรนฺตรํ ปวตฺเตติ. โส "อสาตจฺจการี, ิตการี"ติ วุจฺจติ. โย ปน เอวํ น โหติ, โส อฏฺิตการี. อโนลีนวุตฺติโกติ นิรนฺตรกรณสงฺขาตสฺส วิปฺผารสฺส อตฺถิตาย น โอลีนวุตฺติโก. อนิกฺขิตฺตจฺฉนฺโทติ กุสลกิริยาย วีริยจฺฉนฺทสฺส อนิกฺขิตฺตภาเวน อนิกฺขิตฺตจฺฉนฺโท. อนิกฺขิตฺตธุโรติ วีริยธุรสฺส อโนโรปโก, อโนสกฺกิตมานโสติ อตฺโถ. อปฺปฏิวานีติ อนิวตฺตนํ. อธิฏฺานนฺติ กุสลกรเณ ปติฏฺาภาโว. อนุโยโคติ อนุยุญฺชนํ. อปฺปมาโทติ สติยา อวิปฺปวาโส. [๑๖๑] ตนฺทึ มายํ หสํ ^๒- ขิฑฺฑนฺติ อาลสิยญฺจ มายญฺจ หสญฺจ กายิกํ วาจสิกํ ขิฑฺฑญฺจ. สวิภูสนฺติ สทฺธึ วิภูสาย. รตฺตินฺทิวํ ฉโกฏฺาสํ กริตฺวาติ ปุริมยามมชฺฌิมยามปจฺฉิมยามวเสน รตฺตึ ตโย @เชิงอรรถ: ^๑ วิสุทฺธิ. ๓/๒๖๑ (สฺยา) ^๒ ฉ.ม. หสฺสํ. เอวมุปริปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๔๑๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=45&page=410&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=45&A=9447&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=45&A=9447&pagebreak=1#p410