ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
หน้า
แสดง
หน้า
คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม
อรรถกถาเล่มที่ ๔๖ ภาษาบาลี อักษรไทย นิทฺ.อ.๒ (สทฺธมฺมปชฺ.)

หน้าที่ ๖๖-๖๗.

หน้าที่ ๖๖.

อาคจฺฉติ, "อยํ สตฺโต อิมสฺมึ ขเณ อิมํ นาม ธมฺมารมฺมณํ วิชานิตฺวา สุมโน วา ทุมฺมโน วา มชฺฌตฺโต วา ชาโต"ติ สพฺพํ ตํ ตถาคตสฺส เอว ๑- อภิสมฺพุทฺธํ. ยญฺหิ จุนฺท อิเมสํ สตฺตานํ ทิฏฺฐํ สุตํ มุตํ วิญฺญาตํ, ตตฺถ ตถาคเตน อทิฏฺฐํ วา อสุตํ วา อมุตํ วา อวิญฺญาตํ วา นตฺถิ, อิมสฺส ปน มหาชนสฺส ปริเยสิตฺวา อปตฺตมฺปิ อตฺถิ, อปริเยสิตฺวา อปตฺตมฺปิ อตฺถิ, ปริเยสิตฺวา ปตฺตมฺปิ อตฺถิ, อปริเยสิตฺวา ปตฺตมฺปิ อตฺถิ, สพฺพมฺปิ ตถาคตสฺส อปฺปตฺตํ ๒- นาม นตฺถิ ญาเณน อสจฺฉิกตํ. ตสฺมา ตถาคโตติ วุจฺจตีติ ยํ ยถา โลเกน คตํ, ตสฺส ตเถว คตตฺตา ตถาคโตติ วุจฺจตีติ. ปาฬิยํ ปน "อภิสมฺพุทฺธนฺ"ติ วุตฺตํ, ตํ คตสทฺเทน เอกตฺถํ. อิมินา นเยน สพฺพวาเรสุ ตถาคโตติ นิคมสฺส ๓- อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ๔- "ยญฺจ จุนฺท รตฺตึ ตถาคโต อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธึ อภิสมฺพุชฺฌติ, ยญฺจ รตฺตึ อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพายติ, ยํ เอตสฺมึ อนฺตเร ภาสติ ลปติ นิทฺทิสติ, สพฺพํ ตํ ตเถว โหติ, โน อญฺญถา, ตสฺมา ตถาคโตติ วุจฺจตี"ติ เอตฺถ ยํ รตฺตึ ภควา โพธิมณฺเฑ อปราชิตปลฺลงฺเก นิสินฺโน ติณฺณํ มารานํ มตฺถกํ มทฺทิตฺวา อนุตฺตรํ สมฺมาสมฺโพธึ อภิสมฺพุทฺโธ, ยญฺจ รตฺตึ ยมกสาลานมนฺตเร อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพายิ, เอตฺถนฺตเร ปญฺจจตฺตาลีสวสฺสปริมาเณ กาเล ปฐมโพธิยาปิ มชฺฌิมโพธิยาปิ ปจฺฉิมโพธิยาปิ ยํ ภควตา ภาสิตํ สุตฺตํ เคยฺยํ ฯเปฯ เวทลฺลํ, ตํ สพฺพํ อตฺถโต จ พฺยญฺชนโต จ อนุปวชฺชํ อนูนมนธิกํ สพฺพาการปริปุณฺณํ ราคมทนิมฺมทนํ โทสโมหมทนิมฺมทนํ นตฺถิ, ตตฺถ วาลคฺคมตฺตมฺปิ อวกฺขลิตํ, สพฺพํ ตํ เอกมุทฺทิกาย ลญฺฉิตํ ๕- วิย, เอกนาฬิยา มิตํ วิย, เอกตุลาย ตุลิตํ วิย จ ตถเมว โหติ วิตถํ นตฺถิ. เตนาห "ยญฺจ จุนฺท รตฺตึ ตถาคโต ฯเปฯ @เชิงอรรถ: ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฉ.ม. อสมฺปตฺตํ ก. อิมสฺส @ สุ. วิ. ๓/๑๐๔, มโน.ปู. ๒/๓๐๒ ก. ลญฺจิตํ, ม. ลญฺฉนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๖๗.

สพฺพํ ตํ ตถเมว โหติ, โน อญฺญถา, ตสฺมา ตถาคโตติ วุจฺจตี"ติ. คทอตฺโถ หิ เอตฺถ คตสทฺโท. อปิจ:- อาคทนํ อาคโท, วจนนฺติ อตฺโถ. ตโถ อวิปรีโต อาคโท อสฺสาติ ทการสฺส ตการํ กตฺวา ตถาคโตติ ๑- เอวเมตสฺมึ อตฺเถ ปทสิทฺธิ เวทิตพฺพา. "ยถาวาที จุนฺท ฯเปฯ วุจฺจตี"ติ เอตฺถ ภควโต วาจาย กาโย อนุโลเมติ กายสฺสปิ วาจา, ตสฺมา ภควา ยถาวาที ตถาการี, ยถาการี ตถาวาที จ โหติ, เอวํภูตสฺส จสฺส ยถา วาจา, กาโยปิ ตถา คโต ปวตฺโตติ อตฺโถ. ยถา จ กาโย, วาจาปิ ตถา คตา ปวตฺตาติ ตถาคโตติ เอวเมตฺถ ปทสิทฺธิ เวทิตพฺพา. อภิภู อนภิภูโตติ อุปริ ภวคฺคํ เหฏฺฐา อวีจิปริยนฺตํ อปริมาณาสุ โลกธาตูสุ สพฺพสตฺเต อภิภวติ สีเลนปิ สมาธินาปิ ปญฺญายปิ วิมุตฺติยาปิ วิมุตฺติญาณทสฺสเนนปิ, ๒- น ตสฺส ตุลา วา ปมาณํ วา อตฺถิ. อตุโล อปฺปเมยฺโย อนุตฺตโร ราชาธิราชา ๓- เทวเทโว สกฺกานํ อติสกฺโก พฺรหฺมานํ อติพฺรหฺมา. อญฺญทตฺถูติ เอกํสตฺเถ นิปาโต. ทกฺขตีติ ทโส. วสํ วตฺเตตีติ วสวตฺตี. ตตฺรายํ ปทสิทฺธิ เวทิตพฺพา:- อคโท วิย อคโท, โก ปเนส? เทสนาวิลาโส เจว ปุญฺญุสฺสโย จ. เตน เหส มหานุภาโว ภิสกฺโก ทิพฺพาคเทน สปฺเป วิย สพฺพปรปฺปวาทิโน สเทวกญฺจ โลกํ อภิภวติ. อิติ สพฺพโลกาภิภวเนน ๔- ตโถ อวิปรีโต เทสนาวิลาโส ๕- เจว ปุญฺญุสฺสโย จ อคโท อสฺสาติ ทการสฺส ตการํ กตฺวา ตถาคโตติ เวทิตพฺโพ. ๖- อิธตฺถญฺเญว ๗- ชานาติ กมฺมาภิสงฺขารวเสนาติ อปุญฺญาภิสงฺขารวเสน อิธตฺถญฺเญว ชานาติ. กายสฺส เภทา ปรํ มรณาติ อุปาทินฺนกฺขนฺธเภทา มรณโต ปรํ. ๘- อปายนฺติอาทีสุ วุฑฺฒิสงฺขาตสุขสาตโต อยา อเปตตฺตา อปาโย. ทุกฺขสฺส คติ ปฏิสรณนฺติ ทุคฺคติ. ทุกฺกรการิโน ๙- เอตฺถ วินิปตนฺตีติ วินิปาโต. @เชิงอรรถ: ฉ.ม. คโตติ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฉ.ม. ราชราชา ฉ.ม....ภวเน @ ฉ.ม.... วิลาสมโย สุ. วิ. ๑/๖๔,๖๕ ก. อิธฏฺฐญฺเญว, เอวมุปริปิ @ ก. อุทฺธํ ก. ทุกฺกฏการิโน


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๖ หน้าที่ ๖๖-๖๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=46&page=66&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=46&A=1660&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=46&A=1660&modeTY=2&pagebreak=1#p66


จบการแสดงผล หน้าที่ ๖๖-๖๗.

บันทึก ๔ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาบาลี อักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]