อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๑๗.

ปฏิเวธนฏฺเฐน วิชฺชาติ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณํ ปุริมภวปฺปฏิเวธฏฺเฐน วิชฺชา, ทิพฺพจกฺขุญาณํ สตฺตานํ จุตูปปาตปฏิเวธฏฺเฐน วิชฺชา, อาสวานํ ขเย ญาณํ สจฺจปฏิเวธฏฺเฐน วิชฺชา. ปฏิเวธฏฺเฐนาติ ชานนฏฺเฐน. ปริจฺจาคฏฺเฐน วิมุตฺตีติ ยํ ยํ ปริจฺจตฺตํ, ตโต ตโต วิมุตฺตตฺตา ผลวิมุตฺติ. สมุจฺเฉทฏฺเฐน ขเย ญาณนฺติ กิเลสสมุจฺฉินฺทนฏฺเฐน กิเลสกฺขยกเร อริยมคฺเค ญาณํ. ปฏิปฺปสฺสทฺธฏฺเฐน อนุปฺปาเท ญาณนฺติ มคฺคกิจฺจสงฺขาตํ ปโยคปฏิปฺปสฺสทฺธตฺตา ปฏิสนฺธิวเสน อนุปฺปาทภูเต ตํตํมคฺควชฺฌกิเลสานํ อนุปฺปาทปริโยสาเน อุปฺปนฺเน อริยผเล ญาณํ. [๒๐] ฉนฺโท มูลฏฺเฐนาติอาทีนิ นว วิสฺสชฺชนานิ อริมคฺคสฺส อาทิมชฺฌ- ปริโยสานวเสน นิทฺทิฏฺฐานิ. ฉนฺโท มูลฏฺเฐนาติ กุสลานํ ธมฺมานํ กตฺตุกมฺยตา ฉนฺโท ปฏิปตฺติยา จ นิปฺผตฺติยา จ มูลตฺตา มูลฏฺเฐน. มนสิกาโร สมุฏฺฐานฏฺเฐนาติ โยนิโสมนสิกาโร สพฺพกุสลธมฺเม สมุฏฺฐาเปตีติ สมุฏฺฐานฏฺเฐน. ปสฺโส สโมธานฏฺเฐนาติ ยสฺมา วิเสเสน ตณฺหาย เวทนา ปธานการณํ, ตณฺหา จ ปหียมานา วิเสเสน เวทนาย ปริญฺญาตาย ปหียติ, ตสฺสา จ เวทนาย ผสฺโสว ปธานการณํ, ตสฺมึ ปริญฺญาเต เวทนา ปริญฺญาตา โหติ, ตสฺมา สตฺตสุ อภิญฺเญยฺยวตฺถูสุ ผสฺโส ปฐมํ วุตฺโต. โส จ ติกสนฺนิปาตสงฺขาตสฺส อตฺตโน การณสฺส วเสน ปเวทิตตฺตา "ติกสนฺนิปาตปจฺจุปฏฺฐาโน"ติ วุตฺตตฺตา สโมธานฏฺเฐน อภิญฺเญยฺโย. เกจิ ปน "ญาณผสฺโส ผสฺโส"ติ วทนฺติ. ยสฺมา ปน เวทนา จิตฺตเจตสิเก อตฺตโน วเน วตฺตาปยมานา ตตฺถ สโมสรติ ปวิสติ, จิตฺตสนฺตานเมว วา ปวิสติ, ตสฺมา สโมสรณฏฺเฐน อภิญฺเญยฺยาติ วุตฺตา. เกจิ ปน "สพฺพานิปิ ปริญฺเญยฺยานิ เวทนาสุ สโมสรนฺติ, เวทนาสุ ปริญฺญาตาสุ สพฺพํ ตณฺหาวตฺถุํ ปริญฺญาตํ โหติ. ตํ กิสฺส เหตุ? เวทนา ปจฺจยา หิ สพฺพาปิ ตณฺหา. ตสฺมา เวทนา สโมสรณฏฺเฐน อภิญฺเญยฺยา"ติ วทนฺติ. ยสฺมา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๑๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=117&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=2609&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=2609&modeTY=2&pagebreak=1#p117