อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๑๗.

ปฏิเวธนฏฺเน วิชฺชาติ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณํ ปุริมภวปฺปฏิเวธฏฺเน วิชฺชา, ทิพฺพจกฺขุาณํ สตฺตานํ จุตูปปาตปฏิเวธฏฺเน วิชฺชา, อาสวานํ ขเย าณํ สจฺจปฏิเวธฏฺเน วิชฺชา. ปฏิเวธฏฺเนาติ ชานนฏฺเน. ปริจฺจาคฏฺเน วิมุตฺตีติ ยํ ยํ ปริจฺจตฺตํ, ตโต ตโต วิมุตฺตตฺตา ผลวิมุตฺติ. สมุจฺเฉทฏฺเน ขเย าณนฺติ กิเลสสมุจฺฉินฺทนฏฺเน กิเลสกฺขยกเร อริยมคฺเค าณํ. ปฏิปฺปสฺสทฺธฏฺเน อนุปฺปาเท าณนฺติ มคฺคกิจฺจสงฺขาตํ ปโยคปฏิปฺปสฺสทฺธตฺตา ปฏิสนฺธิวเสน อนุปฺปาทภูเต ตํตํมคฺควชฺฌกิเลสานํ อนุปฺปาทปริโยสาเน อุปฺปนฺเน อริยผเล าณํ. [๒๐] ฉนฺโท มูลฏฺเนาติอาทีนิ นว วิสฺสชฺชนานิ อริมคฺคสฺส อาทิมชฺฌ- ปริโยสานวเสน นิทฺทิฏฺานิ. ฉนฺโท มูลฏฺเนาติ กุสลานํ ธมฺมานํ กตฺตุกมฺยตา ฉนฺโท ปฏิปตฺติยา จ นิปฺผตฺติยา จ มูลตฺตา มูลฏฺเน. มนสิกาโร สมุฏฺานฏฺเนาติ โยนิโสมนสิกาโร สพฺพกุสลธมฺเม สมุฏฺาเปตีติ สมุฏฺานฏฺเน. ปสฺโส สโมธานฏฺเนาติ ยสฺมา วิเสเสน ตณฺหาย เวทนา ปธานการณํ, ตณฺหา จ ปหียมานา วิเสเสน เวทนาย ปริญฺาตาย ปหียติ, ตสฺสา จ เวทนาย ผสฺโสว ปธานการณํ, ตสฺมึ ปริญฺาเต เวทนา ปริญฺาตา โหติ, ตสฺมา สตฺตสุ อภิญฺเยฺยวตฺถูสุ ผสฺโส ปมํ วุตฺโต. โส จ ติกสนฺนิปาตสงฺขาตสฺส อตฺตโน การณสฺส วเสน ปเวทิตตฺตา "ติกสนฺนิปาตปจฺจุปฏฺาโน"ติ วุตฺตตฺตา สโมธานฏฺเน อภิญฺเยฺโย. เกจิ ปน "าณผสฺโส ผสฺโส"ติ วทนฺติ. ยสฺมา ปน เวทนา จิตฺตเจตสิเก อตฺตโน วเน วตฺตาปยมานา ตตฺถ สโมสรติ ปวิสติ, จิตฺตสนฺตานเมว วา ปวิสติ, ตสฺมา สโมสรณฏฺเน อภิญฺเยฺยาติ วุตฺตา. เกจิ ปน "สพฺพานิปิ ปริญฺเยฺยานิ เวทนาสุ สโมสรนฺติ, เวทนาสุ ปริญฺาตาสุ สพฺพํ ตณฺหาวตฺถุํ ปริญฺาตํ โหติ. ตํ กิสฺส เหตุ? เวทนา ปจฺจยา หิ สพฺพาปิ ตณฺหา. ตสฺมา เวทนา สโมสรณฏฺเน อภิญฺเยฺยา"ติ วทนฺติ. ยสฺมา

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๑๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=117&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=2609&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=2609&pagebreak=1#p117