อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๔๗.

สงฺคีติปริยาเยน ปน "วิมุตฺตีติ เทฺว วิมุตฺติโย จิตฺตสฺส จ อธิมุตฺติ ^๑- นิพฺพานญฺจา"ติ วุตฺตํ. เอตฺถ จ อฏฺ สมาปตฺติโย นีวรณาทีหิ สุฏฺุ วิมุตฺตตฺตา วิมุตฺติ นาม, นิพฺพานํ สพฺพสงฺขตโต วิมุตฺตตฺตา วิมุตฺติ นาม. ติสฺโส วิชฺชาติ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติาณํ วิชฺชา สตฺตานํ จุตูปปาเต าณํ วิชฺชา อาสวานํ ขเย าณํ วิชฺชา. ตมวิชฺฌนฏฺเน วิชฺชา, วิทิตกรณฏฺเนาปิ วิชฺชา. ปุพฺเพ- นิวาสานุสฺสติาณํ หิ อุปฺปชฺชมานํ ปุพฺเพนิวาสํ ฉาเทตฺวา ิตํ ตมํ วิชฺฌติ, ปุพฺเพนิวาสํ จ วิทิตํ กโรตีติ วิชฺชา. จุตูปปาเต าณํ จุติปฏิสนฺธิจฺฉาทกํ ตมํ วิชฺฌติ, จุตูปปาตํ จ วิทิตํ กโรตีติ วิชฺชา. อาสวานํ ขเย าณํ จตุสจฺจจฺฉาทกํ ตมํ วิชฺฌติ, จตุสจฺจธมฺเม จ วิทิตํ กโรตีติ วิชฺชา. จตฺตาริ สามญฺผลานีติ โสตาปตฺติผลํ สกทาคามิผลํ อนาคามิผลํ อรหตฺตผลํ. ปาปธมฺเม สเมติ วินาเสตีติ สมโณ, สมณสฺส ภาโว สามญฺ. จตุนฺนํ อริยมคฺคานเมตํ นามํ. สามญฺสฺส ผลานิ สามญฺผลานิ. ปญฺจ ธมฺมกฺขนฺธาติ สีลกฺขนฺโธ สมาธิกฺขนฺโธ ปญฺากฺขนฺโธ วิมุตฺติกฺขนฺโธ วิมุตฺติาณทสฺสนกฺขนฺโธ. ธมฺมกฺขนฺธาติ ธมฺมวิภาคา ธมฺมโกฏฺาสา. สีลกฺ- ขนฺธาทีสุปิ เอเสว นโย. โลกิยโลกุตฺตรา สีลสมาธิปญฺา เอว สีลสมาธิ- ปญฺากฺขนฺธา. สมุจฺเฉทปฏิปฺปสฺสทฺธินิสฺสรณวิมุตฺติโย เอว วิมุตฺติกฺขนฺโธ. ติวิธา วิมุตฺติปจฺจเวกฺขณา เอว วิมุตฺติาณทสฺสนกฺขนฺโธ. โส โลกิโย เอว. ชานนฏฺเน าณเมว ทสฺสนฏฺเน ทสฺสนนฺติ าณทสฺสนํ, วิมุตฺตีนํ าณทสฺสนํ วิมุตฺติาณทสฺสนนฺติ วุจฺจติ. วิกฺขมฺภนตทงฺควิมุตฺติโย ปน สมาธิปญฺากฺขนฺเธเหว สงฺคหิตา. อิเม ปญฺจ ธมฺมกฺขนฺธา เสกฺขานํ เสกฺขา, อเสกฺขานํ อเสกฺขาติ วุตฺตา. เอเตสุ หิ โลกิยา จ นิสฺสรณวิมุตฺติ จ เนวเสกฺขานาเสกฺขา. เสกฺขา โหนฺตาปิ เสกฺขานํ อิเม อิติ เสกฺขา, อเสกฺขานํ อิเม อิติ อเสกฺขาติ วุจฺจนฺติ. @เชิงอรรถ: ^๑ สุ.วิ. ๓/๓๐๔/๑๗๘

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๔๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=147&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=3286&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=3286&pagebreak=1#p147