อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๒๘๒.

"อิทํ อาทีนเว ญาณํ ปจฺจฏฺฐาเนสุ ชายตี"ติ จ. สพฺพปเทสุ จ ภยนฺติ อิจฺเจตสฺส วจนสฺส ภยํ อิตีติ ปทจฺเฉโท. ภยนฺติ ปีฬาโยคโต สปฺปฏิภยตาย ภยํ. อิตีติ ภยตุปฏฺฐานสฺส การณนิทฺเทโส. อนุปฺปาโท เขมนฺติ สนฺติปเท ญาณนฺติอาทิ ปน อาทีนวญาณสฺส ปฏิปกฺขญาณทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ. ภยตุปฏฺฐาเนน วา อาทีนวํ ทิสฺวา อุพฺภิคฺคหทยานํ อภยมฺปิ อตฺถิ เขมํ นิราทีนวนฺติ อสฺสาสชนนตฺถมฺปิ เอตํ วุตฺตํ, ยสฺมา วา ยสฺส อุปฺปาทาทโย ภยโต สูปฏฺฐิตา โหนฺติ, ตสฺส ตปฺปฏิปกฺขนินฺนํ จิตฺตํ โหติ, ตสฺมา ภยตุปฏฺฐานวเสน สิทฺธสฺส อาทีนวญาณสฺส อานิสํสทสฺสนตฺถมฺเปตํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. อนุปฺปาโท อปฺปวตฺตนฺติอาทิ นิพฺพานเมว. สนฺติปเทติ สนฺติโกฏฺฐาเส, นิพฺพาเนติ อตฺโถ. อนุสฺสววเสนาปิ หิ สนฺติปทนฺติ นามมตฺตํ คเหตฺวา อุปฺปนฺนญาณมฺปิ "สนฺติปเท ญาณนฺ"ติ วุตฺตํ. อุปฺปาโท ภยํ, อนุปฺปาโท เขมนฺติอาทิ วิปกฺขปฏิปกฺขวเสน อุภยํ สมาเสตฺวา อุปฺปชฺชมานํ ญาณํ คเหตฺวา วุตฺตํ. เอตฺถ จ ยํ ภยํ, ตํ ยสฺมา นิยมโต ทุกฺขํ วฏฺฏามิสโลกามิสกิเลสามิเสหิ อวิปฺปมุตฺตตฺตา สามิสเมว. ยญฺจ สามิสํ, ตํ สงฺขารมตฺตเมว. ตสฺมา อุปฺปาโท ทุกฺขนฺติ ภยตุปฏฺฐาเน ปญฺญา อาทีนว- ญาณนฺติอาทิ วุตฺตํ. เอวํ สนฺเตปิ ภยากาเรน ทุกฺขากาเรน สามิสากาเรน สงฺขารา กาเรนาติ เอวํ อาการนานตฺตโต ปวตฺติวเสเนตฺถ นานตฺตํ เวทิตพฺพํ. อุปฺปาโท ภยํ, ทุกฺขํ, สามิสํ, สงฺขาราติ จาติ อุปฺปาทาทิลิงฺคมนเปกฺขิตฺวา "เนตํ โข สรณํ เขมํ, เนตํ สรณมุตฺตมนฺ"ติอาทีสุ ^๑- วิย อตฺตโน ลิงฺคาเปกฺขเมว วุตฺตํ. สงฺขาราติ จ เอกตฺตมนเปกฺขิตฺวา "อปฺปจฺจยา ธมฺมา, อสงฺขตา ธมฺมา"ติอาทีสุ ^๒- วิย พหุวจนํ กตํ, อุปฺปาทาทีนํ วา สงฺขาเรกเทสตฺตา "อุตฺตเร ปญฺจาลา, ทกฺขิเณ @เชิงอรรถ: ^๑ ขุ.ธ. ๒๕/๑๘๙/๕๐ ^๒ อภิ.สํ. ๓๔/๗/๖

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๒๘๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=282&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=6299&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=6299&modeTY=2&pagebreak=1#p282