อรรถกถาเล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๑๓.

ปพฺพชิตฺวา ปุนปิ อุปฺปพฺพชิ. ตติยวาเร ปน ปพฺพชิตฺวา สมฺมา ปฏิปนฺโน วิปสฺสิตฺวา ปจฺเจกโพธึ สจฺฉิกตฺวา อิมํ อุทานคาถํ วตฺวา ปุน ปจฺเจกพุทฺธานํ มชฺเฌ อิมเมว พฺยากรณคาถมฺปิ อภาสิ. ตตฺถ กามาติ เทฺว กามา วตฺถุกาโม จ กิเลสกาโม จ. ตตฺถ วตฺถุกาโม นาม ปิยรูปาทิอารมฺมณธมฺโม, ^๑- กิเลสกาโม นาม สพฺโพ ราคปฺปเภโท. อิธ ปน วตฺถุกาโม อธิปฺเปโต. รูปาทิอเนกปฺปการวเสน จิตฺรา. โลกสฺสาทวเสน มธุรา. พาลปุถุชฺชนานํ มนํ รมาเปนฺตีติ มโนรมา. วิรูปรูเปนาติ วิวิเธน รูเปน, อเนกวิเธน สภาเวนาติ วุตฺตํ โหติ. เต หิ รูปาทิวเสน จิตฺรา, รูปาทีสุปิ นีลาทิวเสน วิวิธรูปา. เอวํ เตน เตน วิรูปรูเปน ตถา ตถา อสฺสาทํ ทสฺเสตฺวา มเถนฺติ จิตฺตํ, ปพฺพชฺชาย อภิรมิตุํ น เทนฺตีติ. เสสเมตฺถ ปากฏเมว, นิคมนมฺปิ ทฺวีหิ ตีหิ วา ปเทหิ โยเชตฺวา ปุริมคาถาสุ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติ. กามคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- อีติคาถาวณฺณนา ^๒- [๑๐๗] อีตี จาติ กา อุปฺปตฺติ? พาราณสิยํ กิร รญฺโญ คณฺโฑ อุทปาทิ, พาฬฺหา เวทนา วฑฺฒนฺติ, เวชฺชา "สตฺถกมฺเมน วินา ผาสุ น โหตี"ติ ภณนฺติ. ราชา เตสํ อภยํ ทตฺวา สตฺถกมฺมํ การาเปสิ. เต ตํ ผาเลตฺวา ปุพฺพโลหิตํ นีหริตฺวา นิเวทนํ กตฺวา วณํ ปิโลติเกน พนฺธึสุ. ลูขมํสาหาเรสุ ^๓- จ นํ สมฺมา โอวทึสุ. ราชา ลูขโภชเนน กิสสรีโร อโหสิ, คณฺโฑ จสฺส มิลายิ. โส ผาสุกสญฺญี หุตฺวา สินิทฺธาหารํ ภุญฺชิ, เตน สญฺชาตพโล วิสเยเยว ปฏิเสวิ, ตสฺส คณฺโฑ ปุริมสภาวเมว สมฺปาปุณิ. เอวํ ยาว ติกฺขตฺตุํ สตฺถกมฺมํ การาเปตฺวา เวชฺเชหิ ปริวชฺชิโต นิพฺพินฺทิตฺวา มหารชฺชํ ปหาย ปพฺพชิตฺวา อรญฺญํ ปวิสิตฺวา วิปสสนํ อารภิตวา สตฺตหิ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. มนาปิยรูปาทิ. ^๒ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ. ^๓ สี., อิ. อาหารจาเรสุ, ม. @อาหาเรสุ.

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๙ หน้าที่ ๒๑๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=49&page=213&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=49&A=5337&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=49&A=5337&modeTY=2&pagebreak=1#p213