สุมงฺคลวิลาสินี
ทีฆนิกายฏฺฐกถา มหาวคฺควณฺณนา
---------------
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส.
๑. มหาปทานสุตฺต
ปุพฺเพนิวาสปฏิสุ ํยุตฺตกถา
[๑] เอวมฺเม สุตํ ฯเปฯ กเรริกุฏิกายนฺติ มหาปทานสุตฺตํ.
ตตฺรายุ ํ อนุปุพฺพปทวณฺณนา:- กเรริกุฏิกายนฺติ กเรรีติ
วรุณรุกฺขสฺส นามํ, กเรริมณฺฑโป ตสฺสา กุฏิกาย ทฺวาเร ฐิโต, ตสฺมา
"กเรริกุฏิกา"ติ วุจฺจติ, ยถา โกสมฺพรุกฺขสฺส ทฺวาเร ฐิตตฺตา "โกสมฺพกุฏิกา"ติ.
อนฺโตเชตวเน กิร กเรริกุฏิ โกสมฺพกุฏิ คนฺธกุฏิ สฬลฆรนฺติ ๑- จตฺตาริ
มหาเคหานิ, เอเกกุ ํ สตสหสฺสปริจฺจาเคน นิปฺผนฺนํ. เตสุ สฬลฆรุ ํ รญฺญา
ปเสนทินา การิตํ, เสสานิ อนาถปิณฺฑิเกน การิตานิ. อิติ ภควา อนาถปิณฺฑิเกน
คหปตินา ถมฺภานุ ํ อุปริ การิตาย เทววิมานกปฺปาย กเรริกุฏิกายํ วิหรติ.
ปจฺฉาภตฺตนฺติ เอกาสนิกขลุปจฺฉาภตฺติกานํ ปาโตว ๒- ภุตฺตานํ อนฺโตมชฺฌนฺติเกปิ ๓-
ปจฺฉาภตฺตเมว, อิธ ปน ปกติภตฺตสฺส ปจฺฉโต "ปจฺฉาภตฺตนฺ"ติ อธิปฺเปตํ.
ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตานนฺติ ปิณฺฑปาตโต ปฏิกฺกนฺตานํ, ภตฺตกิจฺจํ นิฏฺฐเปตฺวา
อุฏฺฐิตานนฺติ อตฺโถ.
กเรริมณฺฑลมาเลติ ตสฺเสว กเรริมณฺฑปสฺส อวิทูเร กตาย
นิสีทนสาลาย. โส กิร กเรริมณฺฑโป คนฺธกุฏิกาย จ สาลาย จ อนฺตเร โหติ,
ตสฺมา คนฺธกุฏิปิ กเรริกุฏิกาปิ สาลาปิ "กเรริมณฺฑลมาโล"ติ ๔- วุจฺจติ.
ปุพฺเพนิวาสปฏิสํยุตฺตาติ "เอกมฺปิ ชาตึ เทฺวปิ ชาติโย"ติ เอวํ วิภตฺเตน
ปุพฺเพนิวุฏฺฐกฺขนฺธสนฺตานสงฺขาเตน ปุพฺเพนิวาเสน สทฺธึ โยเชตฺวา ปวตฺติตา.
ธมฺมีติ ธมฺมสํยุตฺตา.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. สลฬาคารนฺติ ๒ อิ. ปาโต.
@๓ ฉ.ม. อนฺโตมชฺฌนฺหิเกปิ ๔ ฉ.ม., อิ..... มาโลติปิ
เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=1&pages=1&modeTY=2&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=1&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=1&modeTY=2&pagebreak=1#p1