อรรถกถาเล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑๖๙.

นครทฺวาเร นาคาปโลกิตํ นาม เจติยํ กตฺวา คนฺธมาลาทีหิ ปูเชสฺสนฺติ, ตํ เนสํ ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขาย ภวิสฺสตีติ เตสํ อนุกมฺปาย อปโลเกสิ. ทุกฺขสฺสนฺตงฺกโรติ วฏฺฏทุกฺขสฺส อนฺตกโร. จกฺขุมาติ ปญฺจหิ จกฺขูหิ จกฺขุมา. ปรินิพฺพุโตติ กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพุโต. จตุมหาปเทสกถาวณฺณนา [๑๘๗] มหาปเทเสติ มหาโอกาเส, มหาอปเทเส วา, พุทฺธาทโย มหนฺเต มหนฺเต อปทิสิตฺวา วุตฺตานิ มหาการณานีติ อตฺโถ. [๑๘๘] เนว ^๑- อภินนฺทิตพฺพนฺติ หฏฺฐตุฏฺเฐหิ สาธุการํ ทตฺวา ปุพฺเพว น โสตพฺพํ, เอวํ กเต หิ ปจฺฉา "อิทํ น สเมตี"ติ วุจฺจมาโนปิ "กึ ปุพฺเพว อยํ ธมฺโม, อิทานิ น ธมฺโม"ติ วตฺวา ลทฺธึ น วิสชฺเชติ. นปฺปฏิกฺโกสิตพฺพนฺติ "กึ เอส พาโล วทตี"ติ เอวํ ปุพฺเพว น วตฺตพฺพํ, เอวํ วุตฺเต หิ วตฺตุํ ยุตฺตํปิ น วกฺขติ. เตนาห "อนภินนฺทิตฺวา อปฺปฏิกฺโกสิตฺวา"ติ. ปทพยญฺชนานีติ ปทสงฺขาตานิ พยญฺชนานิ. สาธุกํ อุคฺคเหตฺวาติ อิมสฺมึ ฐาเน ปาลิ วุตฺตา, อิมสฺมึ ฐาเน อตฺโถ วุตฺโต, อิมสฺมึ ฐาเน อนุสนฺธิ กถิตา ^๒- อิมสฺมึ ฐาเน ปุพฺพาปรํ กถิตนฺติ สุฏฺฐุ คเหตฺวา. สุตฺเต โอตาเรตพฺพานีติ. ^๓- สุตฺเต โอตาเรตพฺพานิ. วินเย สนฺทสฺเสตพฺพานีติ วินเยน สํสนฺเทตพฺพานิ. ^๔- เอตฺถ จ สุตฺตนฺติ วินโย. ยถาห "กตฺถ ปฏิกฺขิตฺตํ, สาวตฺถิยา สุตฺตวิภงฺเค"ติ. ^๕- วินโยติ ขนฺธโก. ยถาห "โกสมฺพิยํ ^๖- วินยาติสาเร"ติ. เอวํ วินยปิฏกํปิ น ปริยาทิยติ. อุภโตวิภงฺคา ปน สุตฺตํ, ขนฺธกปริวารา วินโยติ เอวํ วินยปิฏกํ ปริยาทิยติ. อถวา สุตฺตนฺตปิฏกํ สุตฺตํ วินยปิฏกํ วินโยติ เอวํ เทฺวเยว ปิฏกานิ ปริยาทิยนฺติ. สุตฺตนฺตาภิธมฺมปิฏกกานิ วา สุตฺตํ, วินยปิฏกํ วินโยติ เอวมฺปิ ตีณิ ปิฏกานิ น ตาว ปริยาทิยนฺติ. @เชิงอรรถ: ^๑ ก. เนวาติ สทฺโท น ทิสฺสติ ^๒ ฉ.ม. กถิโต ^๓ ฉ.ม. โอสาเรตพฺพานีติ @^๔ อิ. สนฺทสฺเสตพฺพานิ ^๕ วินย. ๗/๔๕๗/๓๐๑ สตฺตสติกฺขนฺธก @^๖ ฉ.ม. โกสมฺพิยนฺติ อยํ น ทิสฺสติ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๑๖๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=169&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=4369&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=4369&modeTY=2&pagebreak=1#p169