อรรถกถาเล่มที่ ๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ที.อ. (สุมงฺคล.๒)
หน้าที่ ๒๖๒-๒๖๓.

หน้าที่ ๒๖๒.
โยชนปฺปมาโณ รตนปลฺลงฺโก อุปริ ติโยชเนน เสตจฺฉตฺเตน ธารยมาเนน,
ตทนนฺตรํ สกฺกสฺส เทวรญฺโญ อาสนํ อตฺถริยติ. ตโต เตตฺตึสาย เทวปุตฺตานํ,
ตโต อญฺญาสํ ๑- มเหสกฺขมเหสกฺขานํ เทวปุตฺตานํ. ๑- อญฺญาสํ ๒- เทวตานํ ๒-
ปน ปุปฺผกณฺณิกาว อาสนํ โหติ.
      เทวา เทวสภํ ปวิสิตฺวา นิสีทนฺติ. ปุปฺผเรณูวฏฺฏิ ๓- อุคฺคนฺตฺวา
อุปริ กณฺณิกํ อาหจฺจ นิปตมานา เทวตานํ ติคาวุตปฺปมาณํ อตฺตภาวํ
ลาขารสปริกมฺมสชฺชิตํ วิย กโรติ. เตสํ สา กีฬา จตูหิ มาเสหิ ปริโยสานํ
คจฺฉติ. เอวํ ปาริจฺฉตฺตกกีฬานุภวนตฺถาย สนฺนิปตนฺติ.
       มาสสฺส ปน อฏฺฐ ทิวเส เทวโลเก มหาธมฺมสฺสวนํ โฆสติ. ๔-
ตตฺถ สุธมฺมาย เทวสภาย สนงฺกุมาโร วา มหาพฺรหฺมา, สกฺโก วา เทวานมินฺโท,
ธมฺมกถิกภิกฺขุ วา, อญฺญตโร วา ธมฺมกถิโก เทวปุตฺโต ธมฺมกถํ กเถติ. อฏฺฐมิยํ
ปกฺขสฺส จตุนฺนํ มหาราชานํ อมจฺจา, จาตุทฺทสิยํ ปุตฺตา, ปณฺณรเส สยํ
จตฺตาโร มหาราชาโน นิกฺขมิตฺวา สุวณฺณปฏํ จ ชาติหิงฺคุลกํ จ คณฺหิตฺวา
คามนิคมราชธานิโย อนุวิจรนฺติ. เต "อสุกา นาม อิตฺถี วา ปุริโส วา พุทฺธํ
สรณํ คโต, ธมฺมํ สรณํ คโต, สํฆํ สรณํ คโต, ปญฺจ สีลานิ รกฺขติ. มาสสฺส
อฏฺฐ อุโปสเถ กโรติ. มาตุอุปฏฺฐานํ ปูเรติ. ปิตุอุปฏฺฐานํ ปูเรติ. อสุกฏฺฐาเน
อุปฺปลหตฺถกสเตน ปุปฺผกุมฺเภน ปูชา กตา. ทีปสหสฺสํ อาโรปิตํ. อกาลธมฺมสฺสวนํ
การิตํ. ฉตฺตเวทิกา มุทฺธิเวทิกา กุจฺฉิเวทิกา สีหาสนํ สีหโสปาณํ การิตํ.
ตีณิ สุจริตานิ ปูเรติ. ทสกุสลกมฺมปเถ สมาทาย วตฺตตี"ติ สุวณฺณปเฏ
ชาติหิงฺคุลเกน ลิขิตฺวา อาหริตฺวา ปญฺจสิขสฺส หตฺเถ เทนฺติ. ปญฺจสิโข
มาตลิสฺส หตฺเถ เทติ. มาตลิสงฺคาหโก สกฺกสฺส เทวรญฺโญ เทติ.
      ยทา ปุญฺญกมฺมการกา พหู น โหนฺติ, โปตฺถโก ขุทฺทโก โหติ,
ตํ ทิสฺวาว เทวา "ปมตฺโต วต โภ มหาชโน วิหรติ, จตฺตาโร อปายา
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม.,อิ. มเหสกฺขเทวตานํ  ๒-๒ ฉ.ม.,อิ. อญฺญตรเทวตานํ
@๓ ฉ.ม. ตโต ปุปฺเผหิ เรณุวฏฺฏิ  ๔ ฉ.ม. ฆสติ, อิ. สุสฺสติ  ๕ ฉ.ม.,อิ. ฏเวทิกาปุ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๖๓.
ปริปูริสฺสนฺติ, ฉ เทวโลกา ตุจฺฉา ภวิสฺสนฺตี"ติ อนตฺตมนา โหนฺติ. สเจ ปน
โปตฺถโก มหา โหติ, ตํ ทิสฺวาว เทวา "อปฺปมตฺโต วต โภ มหาชโน วิหรติ,
จตฺตาโร อปายา สุญฺญา ภวิสฺสนฺติ, ฉ เทวโลกา ปริปูริสฺสนฺติ, พุทฺธสาสเน
ปุญฺญานิ กริตฺวา อาคเต มหาปุญฺเญ ปุรกฺขิตฺวา นกฺขตฺตํ กีฬิตุํ ลภิสฺสามา"ติ
อตฺตมนา โหนฺติ. ตํ โปตฺถกํ คเหตฺวา สกฺโก เทวราชา วาเจติ. ตสฺส
ปกตินิยาเมน กเถนฺตสฺส สทฺโท ทฺวาทส โยชนานิ คจฺฉติ. ๑- อุจฺเจน สเรน
กเถนฺตสฺส จ สกลํ ทสโยชนสหสฺสํ เทวนครํ ฉาเทตฺวา ติฏฺฐติ. เอวํ
ธมฺมสฺสวนตฺถาย สนฺนิปตนฺติ. อิธ ปน ปวารณาสงฺคหตฺถาย สนฺนิปติตาติ
เวทิตพฺพา.
      [๒๙๕] ตถาคตํ นมสฺสนฺตาติ นวหิ การเณหิ ตถาคตํ นมสฺสมานา.
ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตนฺติ สฺวากฺขาตาทิเภทํ ธมฺมสฺส สุธมฺมตํ อุชุปฏิปนฺนตาทิเภทํ
สํฆสฺส จ สุปฏิปตฺตินฺติ อตฺโถ.
                        อฏฐยถาภุจฺจวณฺณวณฺณนา
      [๒๙๖] ยถาภุจฺเจติ ยถาภูเต ยถาสภาเว. วณฺเณติ คุเณ. ปยิรุทาหาสีติ
กเถสิ. พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโนติ กถํ ปฏิปนฺโนติ? ทีปงฺกรปาทมูเล อฏฺฐ
ธมฺเม สโมธาเนตฺวา พุทฺธตฺถาย อภินีหรมาโนปิ พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน
นาม โหติ.
      ทานปารมี สีลปารมี เนกฺขมฺมปารมี ปญฺญาปารมี วิริยปารมี ขนฺติปารมี
สจฺจปารมี อธิฏฺฐานปารมี เมตฺตาปารมี อุเปกฺขาปารมีติ กปฺปสตสหสฺสาธิกานิ
จตฺตาริ อสงฺเขยฺยานิ อิมา ทส ปารมิโย ปูเรนฺโตปิ พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน.
      ขนฺติวาทิตาปสกาเล จูฬธมฺมปาลกุมารกาเล ฉทฺทนฺตนาคราชกาเล
ภูริทตฺตจมฺเปยฺยสงฺขปาลนาคราชกาเล มหากปิกาเล จ ตาทิสานิ ทุกฺกรานิ
กโรนฺโตปิ พหุชนหิตาย ปฏิปนฺโน. เวสฺสนฺตรตฺตภาเว ฐตฺวา สตฺตสตกมหาทานํ ๒-
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม., อิ. คณฺหาติ  ๒ ม. สตฺตสตฺตกมหาทานํ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๒๖๒-๒๖๓.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=262&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=6736&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=6736&modeTY=2&pagebreak=1#p262