อรรถกถาเล่มที่ ๕ หน้าที่ ๒๙๙.

ตาว อยํ เทวตาสนฺนิปาโต, ทฺวินฺนํ กีวมหนฺโต ภวิสฺสตี"ติ. อริยเทวตา จินฺตยึสุ "เอกิสฺสา โลกธาตุยา เทฺว พุทฺธา นาม นตฺถิ, อทฺธา ภควตา อตฺตนา สทิโส อญฺโญ เอโก พุทฺโธ นิมฺมิโต"ติ. อถ ตสฺส เทวสงฺฆสฺส ปสฺสนฺตสฺเสว นิมฺมิตพุทฺโธ อาคนฺตฺวา ทสพลํ อวนฺทิตฺวาว สมฺมุขฏฺฐาเน สมสมํ กตฺวา มาปิเต อาสเน นิสีทิ. ภควโตปิ ทฺวตฺตึส มหาปุริสลกฺขณานิ, นิมฺมิตสฺสาปิ ทฺวตฺตึสาว, ภควโตปิ สรีรา ฉพฺพณฺณรสฺมิโย นิกฺขมนฺติ, นิมฺมิตสฺสาปิ, ภควโต สรีรา รสฺมิโย นิมฺมิตสฺส สรีเร ปฏิหญฺญนฺติ, นิมฺมิตสฺส สรีรา รสฺมิโย ภควโต สรีเร ^๑- ปฏิหญฺญนฺติ. ตา ทฺวินฺนํปิ พุทฺธานํ สรีรโต อุคฺคมฺม อกนิฏฺฐภวนํ อาหจฺจ ตโต ปฏินิวตฺติตฺวา เทวตานํ มตฺถกมตฺถก- ปริยนฺเตน ^๒- โอตริตฺวา จกฺกวาฬมุขวฏฺฏิยํ ปติฏฺฐหึสุ. สกลจกฺกวาฬคพฺภํ สุวณฺณมยวงฺกโคปานสิวินทฺธมิว เจติยฆรํ วิโรจิตฺถ. ทสสหสฺสจกฺกวาฬเทวตา เอกจกฺกวาเฬ ราสีภูตา ทฺวินฺนํ พุทฺธานํ รสฺมิคพฺภนฺตรํ ปวิสิตฺวา อฏฺฐํสุ. นิมฺมิตพุทฺโธ นิสีทนฺโตเยว ทสพลสฺส โพธิปลฺลงฺเก กิเลสปฺปหานํ อภิตฺถวนฺโต "ปุจฺฉามิ ตํ ^๓- มุนึ ปหูตปญฺญํ ติณฺณํ ปารคตํ ปรินิพฺพุตํ ฐิตตฺตํ นิกฺขมฺม ฆรา ปนุชฺช กาเม กถํ ภิกฺขุ สมฺมา โส โลเก ปริพฺพเชยฺยา"ติ ^๔- คาถํ อภาสิ. สตฺถา เทวตานํ ตาว จิตฺตกลฺลตาชนนตฺถํ อาคตาคตานํ นามโคตฺตานิ กเถสฺสามีติ จินฺเตตฺวา อาจิกฺขิสฺสามิ ภิกฺขเวติ อาทิมาห. [๓๓๔] ตตฺถ สิโลกมนุกสฺสามีติ อกฺขรปทนิยมิตํ วจนสงฺฆาฏํ ปวตฺตยิสฺสามิ. ยตฺถ ภุมฺมา ตทสฺสิตาติ เยสุ เยสุ ฐาเนสุ ภุมฺมา เทวตา ตํ ตํ นิสฺสิตา. เย สิตา คิริคพฺภรนฺติ อาทีหิ เตสํ ภิกฺขูนํ วณฺณํ กเถสิ, เย ภิกฺขู คิริกุจฺฉึ นิสฺสิตาติ อตฺโถ. ปหิตตฺตาติ เปสิตจิตฺตา. สมาหิตาติ อวิกฺขิตฺตา. ปุถูติ พหุชนา. สีหาว สลฺลีนาติ สีหา วิย นิลีนา เอกตฺตํ อุปคตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม.,อิ. กาเย ^๒ ฉ.ม.,อิ. มตฺถกปริยนฺเต ^๓ ฉ.ม. ตํ น ทิสฺสติ @^๔ ขุ. ๑/๓๓๒ สุตฺตนิปาต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๒๙๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=5&page=299&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=7655&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=5&A=7655&modeTY=2&pagebreak=1#p299