อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๕๓๕.

[๙๐๒] อนชฺชวนิทเทเส อนชฺชโวติ อนุชุตากาโร. อนชฺชวภาโว อนชฺชวตา. ชิมฺหตาติ จนฺทวงฺกตา. วงฺกตาติ โคมุตฺตวงฺกตา. กุฏิลตาติ นงฺคลโกฏิวงฺกตา. สพฺเพหิปิ อิเมหิ ปเทหิ กายวจีจิตฺตวงฺกตาว กถิตา. อมทฺทวนิทฺเทเส น มุทุภาโว อมุทุตา. อมทฺทวากาโร อมทฺทวตา. กกฺขฬภาโว กกฺขฬิยํ. มทฺทวกรสฺส สิเนหสฺส อภาวโต ผรุสภาโว ผารุสิยํ. อนีจวุตฺติตาย อุชุกเมว ิตจิตฺตภาโว อุชุจิตฺตตา. ปุน อมุทุตาคหณํ ตสฺสา วิเสสนตฺถํ "อมุทุตาสงฺขาตา อุชุจิตฺตตา, น อชฺชวสงฺขาตา อุชุจิตฺตตา"ติ. [๙๐๓] อกฺขนฺตินิทฺเทสาทโย ขนฺตินิทฺเทสาทิปฏิปกฺขโต เวทิตพฺพา. [๙๐๘] สญฺโชนนิทฺเทเส อชฺฌตฺตนฺติ กามภโว. พหิทฺธาติ รูปารูปภโว. กิญฺจาปิ หิ สตฺตา กามภเว อปฺปํ กาลํ วสนฺติ กปฺปสฺส จตุตฺถเมว โกฏฺาสํ, อิตเรสุ ตีสุ โกฏฺาเสสุ กามภโว สุญฺโ โหติ ตุจฺโฉ, รูปารูปภเว พหุกาลํ วสนฺติ, ตถาปิ เตสํ ยสฺมา กามภเว จุติปฏิสนฺธิโย พหุกา โหนฺติ, อปฺปา รูปารูปภเวสุ. ยตฺถ จ จุติปฏิสนฺธิโย พหุกา, ตตฺถ อาลโยปิ ปตฺถนาปิ อภิลาโสปิ พหุ โหติ. ยตฺถ อปฺปา, ตตฺถ อปฺโป. ตสฺมา กามภโว อชฺฌตฺตํ นาม ชาโต. รูปารูปภวา พหิทฺธา นาม. อิติ อชฺฌตฺตสงฺขาเต กามภเว พนฺธนํ อชฺฌตฺตสญฺโชนํ นาม, พหิทฺธาสงฺขาเตสุ รูปารูปภเวสุ พนฺธนํ พหิทฺธาสญฺโชนํ นาม. ตตฺถ เอเกกํ ปญฺจปญฺจวิธํ โหติ. เตน วุตฺตํ "ปญฺโจรมฺภาคิยานิ ปญฺจุทฺธมฺภาคิยานี"ติ. ตตฺรายํ วจนตฺโถ:- โอรํ วุจฺจติ กามธาตุ, ตตฺถ อุปปตฺตินิปฺผาทนโต ตํ โอรํ ภชนฺตีติ โอรมฺภาคิยานิ. อุทฺธํ วุจฺจติ รูปารูปธาตุ, ตตฺถ อุปปตฺตินิปฺผาทนโต ตํ อุทฺธํ ภชนฺตีติ อุทฺธมฺภาคิยานีติ. ทุกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้าที่ ๕๓๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=54&page=535&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=12579&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=54&A=12579&pagebreak=1#p535