อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๒๒๔-๒๒๕.

หน้าที่ ๒๒๔.
สกวาทิสฺส, อนฺนาทีนิ วิย โส น สกฺกา ทาตุนฺติ ปฏิกฺเขโป อิตรสฺส. ปุน
ทฬฺหํ กตฺวา ปุฏฺเ "อภยํ เทตี"ติ สุตฺตวเสน ปฏิญฺา ตสฺเสว. ผสฺสปญฺหาทีสุ
ปน ผสฺสํ ๑- เทตีติอาทิโวหารํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปเตว.
     [๔๗๙] อนิฏฺผลนฺติอาทิ อเจตสิกสฺส ธมฺมสฺส ทานภาวทีปนตฺถํ วุตฺตํ.
น หิ อเจตสิโก อนฺนาทิธมฺโม อายตึ วิปากํ เทติ, อิฏฺผลภาวนิยามตฺถํ ปเนตํ
วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ. อยมฺปิ เหตฺถ อธิปฺปาโย:- ยทิ อเจตสิโก อนฺนาทิธมฺโม
ทานํ ภเวยฺย, หิตจิตฺเตน อนิฏฺ อกนฺตํ เภสชฺชํ เทนฺตสฺส นิมฺพพีชาทีหิ วิย
นิมฺพาทโย อนิฏฺเมว ผลํ นิพฺพตฺเตยฺย. ยสฺมา ปเนตฺถ หิตผรณจาคเจตนา
ทานํ, ตสฺมา อนิฏฺเปิ เทยฺยธมฺเม ทานํ อิฏฺผลเมว โหตีติ.
     เอวํ ปรวาทินา เจตสิกธมฺมสฺส ทานภาเว ปติฏฺาปิเต สกวาที อิตเรน
ปริยาเยน เทยฺยธมฺมสฺส ทานภาวํ สาเธตุํ ทานํ อิฏฺผลํ วุตฺตํ ภควตาติอาทิมาห.
ปรวาที ปน จีวราทีนํ อิฏฺวิปากตํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติ. สุตฺตสาธนํ
ปรวาทีวาเทปิ ยุชฺชติ สกวาทีวาเทปิ, น ปน เอเกนตฺเถน. เทยฺยธมฺโม
อิฏฺผโลติ อิฏฺผลภาวมตฺตเมว ปฏิกฺขิตฺตํ. ตสฺมา เตน หิ น วตฺตพฺพนฺติ เอตฺถ
อิฏฺผลภาเวเนว น วตฺตพฺพตา ยุชฺชติ, ทาตพฺพฏฺเน ปน เทยฺยธมฺโม ทานเมว.
ทฺวินฺนญฺหิ ทานานํ สงฺกรภาวโมจนตฺถเมว อยํ กถาติ.
                     ทานกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                         ---------
                    ๕. ปริโภคมยปุญฺกถาวณฺณนา
     [๔๘๓] อิทานิ ปริโภคมยปุญฺกถา นาม โหติ. ตตฺถ "เตสํ ทิวา จ รตฺโต จ,
สทา ปุญฺ ปวฑฺฒตี"ติ ๒- จ "ยสฺส ภิกฺขเว ภิกฺขุ จีวรํ ปริภุญฺชมาโน"ติ ๓-
จ เอวมาทีนิ สุตฺตานิ อโยนิโส คเหตฺวา เยสํ "ปริโภคมยํ นาม ปุญฺ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปน น ผสฺสํ  ๒ สํ.ส. ๑๕/๔๗/๓๗   ๓ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๕๑/๖๒
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๒๕.
อตฺถี"ติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ ราชคิริกสิทฺธตฺถิกสมิติยานํ, เต สนฺธาย ปริโภคมยนฺติ
ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. อถ นํ "ปุญฺ นาม ผสฺสาทโย กุสลา
ธมฺมา, น ตโต อญฺ, ๑- ตสฺมา ผสฺสาทีหิ เต วฑฺฒิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ
ปริโภคมโย ผสฺโสติอาทิ อารทฺธํ. ตํ สพฺพํ อิตเรน เตสํ อวฑฺฒนโต ปฏิกฺขิตฺตํ.
ลตา วิยาติอาทีนิ "กิริยาย วา ภาวนาย วา วินาปิ ยถา ลตาทีนิ สยเมว
วฑฺฒนฺติ, กินฺเต เอวํ วฑฺฒนฺตี"ติ โจทนตฺถํ วุตฺตานิ. ตถา ปนสฺส อวฑฺฒนโต
น เหวนฺติ ๒- ปฏิกฺขิตฺตํ.
     [๔๘๔] น สมนฺนาหรตีติ ปเญฺห ปฏิคฺคาหกานํ ปริโภเคน ปุริมเจตนา
วฑฺฒติ, เอวนฺตํ โหติ ปุญฺนฺติ ลทฺธิวเสน ปฏิชานาติ. ตโต อนาวชฺชนฺตสฺสาติ-
อาทีหิ ปุฏฺโ ทายกสฺส จาคเจตนํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ตตฺถ อนาวชฺชนฺตสฺสาติ ๓-
ทานเจตนาย ปุเรจาริเกน อาวชฺชเนน ภวงฺคมนาวชฺชนฺตสฺส อปริวชฺเชนฺตสฺส. ๔-
อนาโภคสฺสาติ นิราโภคสฺส. อสมนฺนาหรนฺตสฺสาติ น สมนฺนาหรนฺตสฺส.
อาวชฺชนญฺหิ ภวงฺคํ วิจฺฉินฺทิตฺวา อตฺตโน คตมคฺเค อุปฺปชฺชมานํ ทานเจตนํ
สมนฺนาหรติ นาม. เอวํกิจฺเจน อิมินา จิตฺเตน อสมนฺนาหรนฺตสฺส ปุญฺ โหตีติ
ปุจฺฉติ. อมนสิกโรนฺตสฺสาติ มนํ อกโรนฺตสฺส. อาวชฺชนญฺหิ ๕- ตทนนฺตรํ
อุปฺปชฺชมานํ มนํ กโรติ นาม, เอวํ อกโรนฺตสฺสาติ อตฺโถ. อุปโยควจนสฺมิญฺหิ
เอตํ ภุมฺมํ. อเจตยนฺตสฺสาติ เจตนมนุปฺปาเทนฺตสฺส. อปตฺถยนฺตสฺสาติ ๖-
ปตฺถนาสงฺขาตํ กุสลจฺฉนฺทํ อกโรนฺตสฺส. อปฺปณิทหนฺตสฺสาติ ทานเจตนาวเสน จิตฺตํ
อฏฺเปนฺตสฺสาติ อตฺโถ. นนุ อาวชฺชนฺตสฺสาติ วาเร อาโภคสฺสาติ อาโภควโต.
อถวา อาโภโค อสฺส, ๗- อาโภคสฺส วา อนนฺตรํ ตํ ปุญฺ โหตีติ อตฺโถ.
     [๔๘๕] ทฺวินฺนํ ผสฺสานนฺติอาทีสุปิ เอกกฺขเณ ทายกสฺส ทฺวินฺนํ ผสฺสาทีนํ
อภาวา ปฏิกฺขิปติ, ทายกสฺส จ ปริภุญฺชนฺตสฺส จาติ อุภินฺนํ ผสฺสาทโย สนฺธาย
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปรํ          ๒ ฉ.ม. น เหวาติ       ๓ ฉ.ม. อนาวฏฺเฏนฺตสฺส
@๔ ฉ.ม. อปริวฏฺเฏนฺตสฺส ๕ ฉ.ม. อาวชฺชเนน หิ    ๖ ฉ.ม. อปตฺเถนฺตสฺสาติ
@๗ ฉ.ม. อาโภคา อสฺส


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๒๔-๒๒๕.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=224&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5031&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5031&pagebreak=1#p224