อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๕๒-๒๕๓.

หน้าที่ ๒๕๒.

อุปฺปชฺชติ, กินฺเต เอวํ จกฺขุวิญฺญาณมฺปีติ. ผสฺสํ อารพฺภาติอาทีสุปิ เอเสว นโย. จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา น นิมิตฺตคฺคาหีติ เอตฺถ ชวนกฺขเณ น นิมิตฺตคฺคาหิตา วุตฺตา, น จกฺขุวิญฺญาณกฺขเณ. ตสฺมา โลกิยมตฺตมฺปิ สนฺธาเยตํ อสาธกนฺติ. ปญฺจวิญฺญาณสมงฺคิสฺสมคฺคภาวนากถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- ๔. ปญฺจวิญฺญาณากุสลาปีติกถาวณฺณนา [๕๘๐-๕๘๓] อิทานิ ปญฺจวิญฺญาณา กุสลาปีติกถา นาม โหติ. สา เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว อตฺถโต เวทิตพฺพาติ. ปญฺจวิญฺญาณากุสลาปีติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- ๕. ปญฺจวิญฺญาณาสาโภคาติกถาวณฺณนา [๕๘๔-๕๘๖] อิทานิ ปญฺจวิญฺญาณา สาโภคาติกถา นาม โหติ. ตตฺถ อาโภโค นาม กุสลากุสลวเสน โหติ, สตฺถารา จ "จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา นิมิตฺตคฺคาหี โหติ น นิมิตฺตคฺคาหี โหตี"ติอาทิ วุตฺตํ, ตํ อโยนิโส คเหตฺวา "ปญฺจวิญฺญาณา สาโภคา"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. เสสเมตฺถ ปุริมกถาสทิสเมวาติ. ปญฺจวิญฺญาณาสาโภคาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------- ๖. ทฺวีหิสีเลหิสมนฺนาคโตติกถาวณฺณนา [๕๘๗-๕๘๙] อิทานิ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโตติกถา ^๑- นาม โหติ. ตตฺถ "สีเล ปติฏฺฐาย นโร สปญฺโญ"ติอาทิวจนโต ^๒- ยสฺมา โลกิเยน สีเลน @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ทฺวีหิ สีเลหีติกถา ^๒ สํ.ส. ๑๕/๒๓/๑๖

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๕๓.

สีลวา โลกุตฺตรมคฺคํ ภาเวติ, ตสฺมา "ปุริเมน จ โลกิเยน มคฺคกฺขเณ โลกุตฺตเรน จาติ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต นาม โหตี"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํเยว, เต สนฺธาย มคฺคสมงฺคีติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ นํ "ยทิ โส เอกกฺขเณ โลกิยโลกุตฺตเรหิ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต, ทฺวีหิ ผสฺสาทีหิปิ เตน สมนฺนาคเตน ภวิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ ทฺวีหิ ผสฺเสหีติอาทิมาห. อิตโร ตถารูปํ นยํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติ. โลกิเยน จ โลกุตฺตเรน จาติ ปเญฺห ปุพฺเพ สมาทินฺนญฺจ มคฺคกฺขเณ อุปฺปนฺนสมฺมาวาจาทีนิ จ สนฺธาย ปฏิชานาติ. โลกิเย สีเล นิรุทฺเธติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, ขณภงฺคนิโรธํ สนฺธาย ปฏิญฺญา สกวาทิสฺส. อิตโร ปุน ^๑- ตํ วีติกฺกมํ วิย สลฺลกฺเขนฺโต ทุสฺสีโลติอาทิมาห. ลทฺธิปติฏฺฐาปนํ ปนสฺส ปุพฺเพ อภินฺนสีลตํเยว ทีเปติ, น ทฺวีหิ สมนฺนาคตตํ. ตสฺมา อปฺปติฏฺฐิตาว ลทฺธีติ. ทฺวีหิสีเลหิสมนฺนาคโตติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------- ๗. สีลํอเจตสิกนฺติกถาวณฺณนา [๕๙๐-๕๙๔] อิทานิ สีลํ อเจตสิกนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยสฺมา สีเล อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุทฺเธปิ สมาทานเหตุโก สีโลปจโย นาม อตฺถิ, เยน โส สีลวาเยว นาม โหติ, ตสฺมา "สีลํ อเจตสิกนฺ"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. เสสเมตฺถ "ทานํ อเจตสิกนฺ"ติกถายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. ลทฺธิปติฏฺฐาปนมฺปิ อโยนิโส คหิตตฺตา อปฺปติฏฺฐาปนเมวาติ. สีลํอเจตสิกนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา. -------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปน

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๕๒-๒๕๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=252&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5673&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5673&modeTY=2&pagebreak=1#p252