อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๒๕๕-๒๕๖.

หน้าที่ ๒๕๕.
ยสฺมา ปน สา วิรติ น โหติ, ตสฺมา ปุน ปาณาติปาตา เวรมณีติอาทิมาห.
ลทฺธิ ปนสฺส ฉเลน ปติฏฺิตตฺตา อปฺปติฏฺิตาเยวาติ.
                    วิญฺตฺติสีลนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                           ----------
                    ๑๑. อวิญฺตฺติทุสฺสีลฺยนฺติกถาวณฺณนา
     [๖๐๓-๖๐๔] อิทานิ อวิญฺตฺติ ทุสฺสีลฺยนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ
จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ อปุญฺูปจยญฺเจว อาณตฺติยา จ ปาณาติปาตาทีสุ องฺคปาริปูรึ
สนฺธาย "อวิญฺตฺติ ทุสฺสีลฺยนฺ"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย
ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. อถ นํ "สเจ สา ทุสฺสีลฺยํ, ปาณาติปาตาทีสุ
อญฺตรา สิยา"ติ โจเทตุํ ปาณาติปาโตตฺยาทิมาห. ปาปกมฺมํ สมาทิยิตฺวาติ
"อสุกนฺนาม ฆาเตสฺสามิ, อสุกํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามี"ติ เอวํ ปาปสมาทานํ กตฺวา.
อุโภ วฑฺฒนฺตีติ ปุฏฺโ ทานกฺขเณ ปาปสฺส อนุปฺปตฺตึ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ทุติยํ
ปุฏฺโ จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ ปาปูปจยํ สนฺธาย ปฏิชานาติ. เสสเมตฺถ ปริโภคมยกถายํ
วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ. ลทฺธิปติฏฺาปนมฺปิสฺส ปาปสมาทินฺนปุพฺพภาคเมว
สาเธติ, น อวิญฺตฺติยา ทุสฺสีลภาวนฺติ.
                  อวิญฺตฺติทุสฺสีลฺยนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                        ทสโม วคฺโค นิฏฺิโต.
                       ทุติโย ปณฺณาสโก สมตฺโต.
                           -----------
                         ๑๑. เอกาทสมวคฺค
                     ๑-๓. ติสฺโสปิอนุสยกถาวณฺณนา
     [๖๐๕-๖๑๓] อิทานิ อนุสยา อพฺยากตา, อเหตุกา, จิตฺตวิปฺปยุตฺตาติ
ติสฺโสปิ อนุสยกถา นาม โหนฺติ. ตตฺถ ยสฺมา ปุถุชฺชโน กุสลาพฺยากเต จิตฺเต
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๕๖.
วตฺตมาเน "สานุสโย"ติ วตฺตพฺโพ, โย จสฺส ตสฺมึ ขเณ เหตุ, น เตน เหตุนา
อนุสยา สเหตุกา, น เตน จิตเตน สมฺปยุตฺตา, ตสฺมา "เต อพฺยากตา, อเหตุกา,
จิตฺตวิปฺปยุตฺตา"ติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานญฺเจว สมิติยานญฺจ, เต
สนฺธาย ตีสุปิ กถาสุ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส. เสสํ เหฏฺา
วุตฺตนยตฺตา ปาลิมคฺเคเนว สกฺกา ชานิตุนฺติ ตสฺมา น วิตฺถาริตนฺติ.
                    ติสฺโสปิอนุสยกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          ------------
                         ๔. าณกถาวณฺณนา
     [๖๑๔-๖๑๕] อิทานิ าณกถา นาม โหติ. ตตฺถ มคฺคาเณน
อญฺาเณ วิคเตปิ ปุน จกฺขุวิญฺาณาทิวเสน าณวิปฺปยุตฺตจิตฺเต วตฺตมาเน
ยสฺมา ตํ มคฺคจิตฺตํ นปฺปวตฺตติ, ตสฺมา "น วตฺตพฺพํ าณี"ติ เยสํ ลทฺธิ
เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺา อิตรสฺส.
อถ นํ "ยทิ อญฺาเณ วิคเต `าณี'ติ ปญฺตฺติ น สิยา, ราคาทีสุ วิคเตสุ
วีตราคาทิปญฺตฺติปิ น สิยาติ ปุคฺคลปญฺตฺติยํ อโกวิโทสี"ติ โจเทตุํ ราเค
วิคเตติอาทิมาห. อิตโร เตสุ วิคเตสุ สราคาทิภาเว ยุตฺตึ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติ.
ปริโยสาเน ยสฺมา าณปฏิลาเภน โส าณีติ วตฺตพฺพตํ อรหติ, ตสฺมา
น เหวนฺติ ปฏิกฺเขโป สกวาทิสฺสาติ.
                       าณกถาวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          -------------
                    ๕. าณํจิตฺตวิปฺปยุตฺตนฺติกถาวณฺณนา
     [๖๑๖-๖๑๗] อิทานิ าณํ จิตฺตวิปฺปยุตฺตนฺติกถา นาม โหติ. ตตฺถ
ยสฺมา อรหา จกฺขุวิญฺาณาทิสมงฺคี ปฏิลทฺธํ มคฺคาณํ สนฺธาย "าณี"ติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๕๕-๒๕๖.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=255&pages=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=5739&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=5739&pagebreak=1#p255