อรรถกถาเล่มที่ ๕๕ ภาษาบาลี อักษรไทย
ปญฺจ.อ. (ปรมตฺถที.)
หน้าที่ ๒๘๐-๒๘๑.

หน้าที่ ๒๘๐.
                         ๕. อาสวกถาวณฺณนา
     [๗๒๔-๗๒๕] อิทานิ อาสวกถา นาม โหติ. ตตฺถ ยสฺมา จตูหิ
  อาสเวหิ อุตฺตรึ อญฺโญ อาสโว นาม นตฺถิ, เยน จตฺตาโร อาสวา สาสวา
  สิยุํ, ตสฺมา จตฺตาโร อาสวา อนาสวาติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต
  สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ นํ "ยทิ เต อาสวา
  อนาสวา, เอวํ สนฺเต เตหิ มคฺคาทิลกฺขณปฺปตฺเตหิ ภวิตพฺพนฺ"ติ โจเทตุํ
  มคฺโคติอาทิมาห. เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติ.
                       อาสวกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                           ----------
                        ๖. ชรามรณกถาวณฺณนา
     [๗๒๖-๗๒๗] อิทานิ ชรามรณกถา นาม โหติ. ตตฺถ ชรามรณํ นาม
อปรินิปฺผนฺนตฺตา โลกิยนฺติ วา โลกุตฺตรนฺติ วา น วตฺตพฺพํ. "โลกิยา ธมฺมา
โลกุตฺตรา ธมฺมา"ติ หิ ทุเก ชรามรณํ เนว โลกิยปเท, น โลกุตฺตรปเท
นิทฺทิฏฺฐํ. ตตฺถ เยสํ อิมํ ลกฺขณํ อนาทิยิตฺวา โลกุตฺตรานํ ธมฺมานํ ชรามรณํ
โลกุตฺตรนฺติ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส,
ปฏิญฺญา อิตรสฺส. เสสเมตฺถ ยถาปาลิเมว นิยฺยาตีติ.
                      ชรามรณกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                            ---------
                      ๗. สญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา
     [๗๒๘-๗๒๙] อิทานิ สญฺญาเวทยิตกถา นาม โหติ, ตตฺถ สญฺญาเวทยิต-
นิโรธสมาปตฺติ นาม น โกจิ ธมฺโม, จตุนฺนํ ปน ขนฺธานํ นิโรโธ. อิติ
สา เนว โลกิยา น โลกุตฺตรา. ยสฺมา ปน โลกิยา น โหติ, ตสฺมา โลกุตฺตราติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๒๘๑.
เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํเยว, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา
อิตรสฺส. เสสํ ปุริมสทิสเมวาติ. ๑-
                    สญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------
                     ๘. ทุติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา
     [๗๓๐-๗๓๑] อิทานิ ยสฺมา สา โลกุตฺตรา น โหติ, ตสฺมา โลกิยาติ
เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา
อิตรสฺส. เสสํ ปุริมสทิสเมวาติ.
                   ทุติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------
                     ๙. ตติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา
     [๗๓๒] อิทานิ ยสฺมา "อสุโก มรณธมฺโม, อสุโก น มรณธมฺโม"ติ
สตฺตานํ มรณธมฺมตาย นิยโม นตฺถีติ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโนปิ กาลํ
กเรยฺยาติ เยสํ ลทฺธิ เสยฺยถาปิ ราคิริกานํ, เตสํ สมาปนฺนายปิ มรณธมฺมตาย
มรณสมยญฺจ อมรณสมยญฺจ ทสฺเสตุํ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺส. อถ
นํ ยสฺมา กาลํ กโรนฺตสฺส นาม มรณนฺติเกหิ ผสฺสาทีหิ ภวิตพฺพํ, ตสฺมา
เตนากาเรน โจเทตุํ อตฺถีติอาทิมาห.
     อผสฺสกสฺส กาลกิริยาติอาทีนิ ปุฏฺโฐ เสสสตฺเต สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ.
วิสํ กเมยฺยาติอาทีนิ ปุฏฺโฐ สมาปตฺติอานุภาวํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ. ทุติยวาเร
สรีรปกตึ สนฺธาย ปฏิชานาติ. เอวํ สนฺเต ปน สมาปตฺติอานุภาโว นาม น
โหติ, เตเนว น นิโรธํ สมาปนฺโนติ อนุยุญฺชติ.
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปุริมกถาสทิสเมวาติ


เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้าที่ ๒๘๐-๒๘๑.
http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=55&page=280&pages=2&modeTY=2&pagebreak=1&edition=pali
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ  :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=55&A=6308&modeTY=2&pagebreak=1
http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=55&A=6308&modeTY=2&pagebreak=1#p280