อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๑๒๒.

วนปตฺถนฺติ วนสณฺฑานเมตํ เสนาสนานํ, วนปตฺถนฺติ ภึสนกานเมตํ, วนปตฺถนฺติ สโลมหํสานเมตํ, วนปตฺถนฺติ ปริยนฺตานเมตํ, วนปตฺถนฺติ น มนุสฺสูปจารานเมตํ เสนาสนานํ อธิวจนนฺ"ติ. ^๑- เอตฺถ จ ปริยนฺตานนฺติ อิมเมกํ ปริยายํ ฐเปตฺวา เสสปริยาเยหิ วนปตฺถานิ เวทิตพฺพานิ. ปนฺตานีติ ปริยนฺตานิ อติทูรานิ. ทุกฺกรํ ปวิเวกนฺติ กายวิเวกํ ทุกฺกรํ. ทูรภิรมนฺติ อภิรมิตุํ น สุขํ. เอกตฺเตติ เอกีภาเว. กึ ทสฺเสติ? กายวิเวเก กเตปิ ตตฺถ จิตฺตํ อภิรมาเปตุํ ทุกฺกรํ. ทฺวยทฺวยาราโม ^๒- หิ อยํ โลโกติ. หรนฺติ มญฺเญติ หรนฺติ วิย ฆงฺสนฺติ ^๓- วิย. มโนติ มนํ. สมาธึ อลภมานสฺสาติ อุปจารสมาธึ วา อปฺปนาสมาธึ วา อลภนฺตสฺส. กึ ทสฺเสติ? อีทิสสฺส ภิกฺขุโน ติณปณฺณมิคาทิสทฺเทหิ วิวิเธหิ จ ภึสนเกหิ วนานิ จิตฺตํ วิกฺขิปนฺติ มญฺเญติ, สพฺพํ พฺราหฺมโณ สทฺธาปพฺพชิตานํ กุลปุตฺตานํ อรญฺญวาเสน ^๔- วิมฺหิโต อาห. กายกมฺมนฺตวารกถา [๓๕] อถสฺส ภควา ปุริมนเยเนว "เอวเมตํ พฺราหฺมณา"ติ อาทีหิ ตํ ตํ วจนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา อพฺภนุโมทิตฺวา จ ยสฺมา โสฬสสุ ฐาเนสุ อารมฺมณปริคฺคหิตานํเยว ^๕- ตาทิสานิ เสนาสนานิ ทูรภิสมฺภวานิ. น เตสุ อารมฺมณปริคฺคหยุตฺตานํ, อตฺตนา จ โพธิสตฺโต สมาโน ตาทิโส อโหสิ, ตสฺมา อตฺตโน ตาทิสานํ เสนาสนานํ ทูรภิสมฺภวตํ ทสฺเสตุํ มยฺหมฺปิ โขติ อาทิมาห. ตตฺถ ปุพฺเพว สมฺโพธาติ สมฺโพธโต ปุพฺเพว, อริยมคฺคุปฺปตฺติโต อปรภาเคเยวาติ วุตฺตํ โหติ. อนภิสมฺพุทฺธสฺสาติ อปฺปฏิวิทฺธจตุสจฺจสฺส. โพธิสตฺตสฺเสว สโตติ พุชฺฌนกสตฺตสฺเสว สมฺมาสมฺโพธึ อธิคนฺตุํ อรหสตฺตสฺเสว สโต, โพธิยา วา สตฺตสฺเสว ลคฺคสฺเสว สโต. ทีปงฺกรสฺส หิ ภควโต ปาทมูเล อฏฺฐธมฺมสโมธาเนน อภินีหารสมิทฺธิโต ปภูติ ตถาคโต โพธิสตฺโต ^๖- ลคฺโค ^๖- "ปตฺตพฺพา มยา เอสา"ติ วา ตทธิคมาย ปรกฺกมํ อมุญฺจนฺโตเยว อาคโต, ตสฺมา @เชิงอรรถ: ^๑ อภิ. วิภงฺค. ๓๕/๕๓๑/๓๐๓ ฌานวิภงฺค ^๒ ฉ.ม. ทฺวยํทฺวยาราโม ^๓ ฉ.ม. ฆสนฺติ @^๔ ฉ.ม. อรญฺญวาเส ^๕ ฉ.ม. อารมฺมณปริคฺคหรหิตานํเยว ^๖-๖ ฉ.ม. @โพธิยา สตฺโต ลคฺโค

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๑๒๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=122&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=3097&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=3097&modeTY=2&pagebreak=1#p122