อรรถกถาเล่มที่ ๗ หน้าที่ ๔๑๕.

๑๐. วิตกฺกสณฺฐานสุตฺตวณฺณนา [๒๑๖] เอวมฺเม สุตฺตนฺติ วิตกฺกสณฺฐานสุตฺตํ. ตตฺถ อธิจิตฺตมนุยุตฺเตนาติ ทสกุสลกมฺมปถวเสน อุปฺปนฺนํ จิตฺตํ จิตฺตเมว, วิปสฺสนาปาทกฏฺฐสมาปตฺติจิตฺตํ ตโต จิตฺตโต อธิกํ จิตฺตนฺติ อธิจิตฺตํ. อนุยุตฺเตนาติ ตํ อธิจิตฺตํ อนุยุตฺเตน, ตตฺถ ยุตฺตปฺปยุตฺเตนาติ อตฺโถ. ตตฺรายํ ภิกฺขุ ปุเรภตฺตํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฺปฏิกฺกนฺโต นิสีทนํ อาทาย อสุกสฺมึ รุกฺขมูเล วา วนสณฺเฑ วา ปพฺพตปาเท วา ปพฺภาเร วา สมณธมฺมํ กริสฺสามีติ นิกฺขมนฺโตปิ, ตตฺถ คนฺตฺวา หตฺเถหิ วา ปาเทหิ วา นิสชฺชฏฺฐานโต ติณปณฺณานิ อปเนนฺโตปิ ^๑- อธิจิตฺตํ อนุยุตฺโตเยว. นิสีทิตฺวา ปน หตฺถปาเท โธวิตฺวา ปลฺลงฺกํ อาภุชิตฺวา มูลกมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา วิหรนฺโตปิ อธิจิตฺตํ อนุยุตฺโตเยว. นิมิตฺตานีติ การณานิ. กาเลน กาลนฺติ สมเยน สมยํ. ^๒- นนุ จ กมฺมฏฺฐานํ นาม มุหุตฺตํปิ อฉฑฺเฑตฺวา นิรนฺตรํ นิรนฺตรํ มนสิกาตพฺพํ, กสฺมา ภควา "กาเลน กาลนฺ"ติ อาหาติ. ปาลิยํ หิ อฏฺฐตฺตึส กมฺมฏฺฐานานิ วิภตฺตานิ, เตสุ ภิกฺขุนา อตฺตโน จิตฺตรุจิตํ กมฺมฏฺฐานํ คเหตฺวา นิสินฺเนน ยาว โกจิเทว อุปกฺกิเลโส นุปฺปชฺชติ, ตาว อิเมสํ นิมิตฺตานํ มนสิการกิจฺจํ นตฺถิ. ยทา ปน อุปฺปชฺชติ, ตทา อิมานิ คเหตฺวา จิตฺเต อุปฺปนฺนํ อพฺพุทํ นีหริตพฺพนฺติ ทสฺเสนฺโต เอวมาห. ฉนฺทูปสญฺหิตาติ ฉนฺทสหคตา ราคสมฺปยุตฺตา. อิเมสํ ปน ติณฺณํ วิตกฺกานํ เขตฺตญฺจ อารมฺมณญฺจ ชานิตพฺพํ. ตตฺถ ฉนฺทูปสญฺหิตานํ อฏฐโลภ- สหคตจิตฺตานิ เขตฺตํ, โทสูปสญฺหิตานํ เทฺว โทมนสฺสสหคตานิ, โมหูปสญฺหิตานํ ทฺวาทสปิ อกุสลจิตฺตานิ. วิจิกิจฺฉาอุทฺธจฺจสมฺปยุตฺตจิตฺตานิ ปน เทฺว เอเตสํ ปาฏิปุคฺคลิกํ เขตฺตํ. สพฺเพสํปิ สตฺตา เจว สงฺขารา จ อารมฺมณาว, ^๓- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อุปเนนฺโตปิ ^๒ ฉ.ม. สมเย สมเย ^๓ ฉ.ม. อารมฺมณํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๔๑๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=7&page=415&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=7&A=10544&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=7&A=10544&modeTY=2&pagebreak=1#p415