อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๑๖.

สาสงฺกํ นาม ยตฺถ โจรานํ นิวุฏฺโกาโส ทิสฺสติ ิโตกาโส, นิสินฺโนกาโส, นิปนฺโนกาโส ทิสฺสติ. สปฺปฏิภยํ นาม ยตฺถ โจเรหิ มนุสฺสา หตา ทิสฺสนฺติ, วิลุตฺตา ทิสฺสนฺติ, อาโกฏฺฏิตา ทิสฺสนฺติ. อุตฺตรเสตูติ อุทกณฺณวสฺส อุปริ พทฺโธ เสตุ. กุลฺลํ พนฺธิตฺวาติ กุลฺโล นาม ตรณตฺถาย กลาปํ กตฺวา พทฺโธ. ปตฺถริตฺวา พทฺธา ปน ทารุจาฏิอาทโย ^๑- อุฬุมฺโปติ วุจฺจนฺติ. อุจฺจาเรตฺวาติ ^๒- เปตฺวา. กิจฺจการีติ ปตฺตการี ^๓- ยุตฺตการี, ปฏิรูปการีติ อตฺโถ. ธมฺมาปิ โว ปหาตพฺพาติ เอตฺถ ธมฺมาติ สมถวิปสฺสนา. ภควา หิ สมเถปิ ฉนฺทราคํ ปชหาเปสิ, วิปสฺสนายปิ. สมเถ ฉนฺทราคํ กตฺถ ปชหาเปสิ? "อิติ โข อหํ อุทายิ เนว สญฺานาสญฺายตนสฺสปิ ปหานํ วทามิ, ปสฺสสิ โน ตฺวํ อุทายิ ตํ สญฺโชนํ อณุํ วา ถูลํ วา, ยสฺสาหํ โน ปหานํ วทามี"ติ ^๔- เอตฺถ สมเถ ฉนฺทราคํ ปชหาเปสิ. "อิมญฺเจ ตุเมฺห ภิกฺขเว ทิฏฺึ เอวํ ปริสุทฺธํ เอวํ ปริโยทาตํ น อลฺลีเยถ น เกฬาเยถ น ธนาเยถา"ติ ^๕- เอตฺถ วิปสฺสนาย ฉนฺทราคํ ปชหาเปสิ. อิธ ปน อุภยตฺถ ปชหาเปนฺโต "ธมฺมาปิ โว ปหาตพฺพา, ปเคว อธมฺมา"ติ อาห. ตตฺรายํ อธิปฺปาโย:- ภิกฺขเว อหํ เอวรูเปสุ สนฺตปณีเตสุ ธมฺเมสุ ฉนฺทราคปฺปหานํ วทามิ, กึ ปน อิมสฺมึ อสทฺธมฺเม คามธมฺเม วสลธมฺเม ทุฏฺุลฺเล โอทกนฺติเก, ยตฺถ อยํ อริฏฺโ โมฆปุริโส นิทฺโทสสญฺี ปญฺจสุ กามคุเณสุ ฉนฺทราคํ นาลํ อนฺตรายายาติ วทติ, อริฏฺเน วิย น ตุเมฺหหิ มยฺหํ สาสเน กลลํ วา กจวโร วา ปกฺขิปิตพฺโพติ เอวํ ภควา อิมินาปิ โอวาเทน อริฏฺเยว นิคฺคณฺหาติ. [๒๔๑] อิทานิ โย ปญฺจสุ ขนฺเธสุ ติวิธคาหวเสน อหํ มมนฺติ คณฺหาติ, โส มยฺหํ สาสเน อยํ อริฏฺโ วิย กลลํ วา กจวรํ วา ปกฺขิปตีติ ทสฺเสนฺโต ฉยิมานิ ภิกฺขเวติอาทิมาห. ตตฺถ ทิฏฺิฏฺานานีติ ทิฏฺิปิ ทิฏฺิฏฺานํ, ทิฏฺิยา อารมฺมณํปิ ทิฏฺิฏฺานํ, ทิฏฺิยา ปจฺจโยปิ. รูปํ เอตํ มมาติอาทีสุ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ปทรจาฏิอาทโย ^๒ ก. อุสฺสาเปตฺวาติ ^๓ สี. กตฺตพฺพการี @^๔ ม.ม. ๑๓/๑๕๖/๑๓๐ ลฏุกิโกปมสุตฺต ^๕ ม.มู. ๑๒/๔๐๑/๓๕๙ มหาตณฺหาสงฺขยสุตฺต

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๑๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=16&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=386&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=386&pagebreak=1#p16