อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๑๙.

ตสฺมา ตํ "สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค ตณฺหกฺขโย วิราโค นิโรโธ"ติ วุจฺจติ. นิพฺพานายาติ อยํ ปนสฺส สรูปนิทฺเทโส, อิติ สพฺเพเหว อิเมหิ ปเทหิ นิพฺพานสฺส สจฺฉิกิริยตฺถาย ธมฺมํ เทเสนฺตสฺสาติ อยมตฺโถ ทีปิโต. ตสฺเสวํ โหตีติ ตสฺส ทิฏฺิคติกสฺส อุจฺฉิชฺชิสฺสามิ นามสฺสุ, วินสฺสิสฺสามิ นามสฺสุ, นาสฺสุ นาม ภวิสฺสามีติ เอวํ โหติ. ทิฏฺิคติกสฺส หิ ติลกฺขณํ อาโรเปตฺวา สุญฺตปฏิสํยุตฺตํ กตฺวา เทสิยมานํ ธมฺมํ สุณนฺตสฺส ตาโส อุปฺปชฺชติ. วุตฺตํปิ เจตํ ^๑- "ตาโส เหโส ภิกฺขเว อสฺสุตวโต ปุถุชฺชนสฺส โน จสฺสํ, โน จ เม สิยา"ติ. ^๒- [๒๔๓] เอตฺตาวตา พหิทฺธาปริกฺขารวินาเส ตสฺสนกสฺส จ โน ตสฺสนกสฺส จ อชฺฌตฺตกฺขนฺธวินาเส ตสฺสนกสฺส จ โน ตสฺสนกสฺส จาติ อิเมสํ วเสน จตุโกฏิกา สุญฺตา กถิตา. อิทานิ พหิทฺธาปริกฺขารํ ปริคฺคหํ นาม กตฺวา วีสติวตฺถุกํ สกฺกายทิฏฺึ อตฺตวาทูปาทานํ นาม กตฺวา สกฺกายทิฏฺิปฺปมุขา ทฺวาสฏฺี ทิฏฺิโย นิสฺสยํ ^๓- นาม กตฺวาติ โกฏิกํ สุญฺตํ ทสฺเสตุํ ตํ ภิกฺขเว ปริคฺคหนฺติอาทิมาห. ตตฺถ ปริคฺคหนฺติ พหิทฺธาปริกฺขารํ. ปริคฺคเณฺหยฺยาถาติ ยถา วิญฺูมนุสฺโส ปริคฺคเณฺหยฺย. อหมฺปิ โข ตํ ภิกฺขเวติ ภิกฺขเว ตุเมฺหปิ น ปสฺสถ, อหํปิ น ปสฺสามิ, อิติ เอวรูโป ปริคฺคโห นตฺถีติ ทสฺเสติ. เอวํ สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. [๒๔๔] เอวํ ติโกฏิกํ สุญฺตํ ทสฺเสตฺวา อินานิ อชฺฌตฺตกฺขนฺเธ อตฺตาติ พหิทฺธาปริกฺขาเร อตฺตนิยนฺติ กตฺวา เทฺวโกฏิกํ ทสฺเสนฺโต อตฺตนิ วา ภิกฺขเว สตีติอาทิมาห. ตตฺถ อยํ สงฺเขปตฺโถ, ภิกฺขเว อตฺตนิ วา สติ อิทํ เม ปริกฺขารชาตํ อตฺตนิยนฺติ อสฺส, อตฺตนิเยว วา ปริกฺขาเร สติ อยํ เม อตฺตา อิมสฺส ปริกฺขารสฺส สามีติ, เอวมหนฺติ. สติ มมาติ, มมาติ สติ อหนฺติ ยุตฺตํ ภเวยฺย. สจฺจโตติ ภูตโต. เถตโตติ ตถโต ถิรโต วา. อิทานิ อิเม ปญฺจกฺขนฺเธ อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตาติ เอวนฺติปริวฏฺฏวเสน อคฺคณฺหนฺโต อยํ อริฏฺโ วิย มยฺหํ สาสเน กลลํ กจวรํ ปกฺขิปตีติ ทสฺเสนฺโต ตํ กึ มญฺถ ภิกฺขเว รูปํ นิจฺจํ วาติอาทิมาห. ตตฺถ อนิจฺจํ ภนฺเตติ ภนฺเต ยสฺมา @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. วุตฺตํ เหตํ, สี. วุตฺตมฺปิ เหตํ ^๒ ฉ.ม. ตาโส เหสา ภิกฺขเว, ปาลิ. @ตาโส เหสา ภิกฺขุสํ.ขนฺธ ๑๗/๕๕/๔๗ อุทานสุตฺต ^๓ ฉ.ม. ทิฏฺินิสฺสยํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๑๙. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=19&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=468&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=468&pagebreak=1#p19