อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๐๕.

ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺโต นาม สงฺขิตฺเตน กิตฺตาวตา โหติ. ยาย ปฏิปตฺติยา ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺโต โหติ, ตํ เม ขีณาสวสฺส ภิกฺขุโน ปุพฺพภาคปฏิปทํ สงฺขิตฺเตน เทเสถาติ ปุจฺฉติ. อจฺจนฺตนิฏฺโฐติ ขยวยสงฺขาตํ อนฺตํ อตีตาติ อจฺจนฺตา. อจฺจนฺตา นิฏฺฐา อสฺสาติ อจฺจนฺตนิฏฺโฐ, เอกนฺตนิฏฺโฐ สตตนิฏฺโฐติ อตฺโถ. อจฺจนฺตํ โยคกฺเขมีติ อจฺจนฺตโยคกฺเขมี, นิจฺจโยคกฺเขมีติ อตฺโถ. อจฺจนฺตํ พฺรหฺมจารีติ อจฺจนฺตพฺรหฺมจารี, นิจฺจพฺรหฺมจารีติ อตฺโถ, อจฺจนฺตํ ปริโยสานมสฺสาติ ปุริมนเยเนว อจฺจนฺตปริโยสาโน. เสฏฺโฐ เทวมนุสฺสานนฺติ เทวานญฺจ มนุสฺสานญฺจ เสฏฺโฐ อุตฺตโม. เอวรูโป ภิกฺขุ กิตฺตาวตา โหติ, ขิปฺปเมตสฺส สงฺเขเปเนว ปฏิปตฺตึ กเถถาติ ภควนฺตํ ยาจติ. กสฺมา ปเนส เอวํ เวคายตีติ? กีฬํ อนุภวิตุกามตาย. อยํ กิร อุยฺยานกีฬํ อาณาเปตฺวา จตูหิ มหาราเชหิ ^๑- จตูสุ ทิสาสุ อารกฺขํ คาหาเปตฺวา ทฺวีสุ เทวโลเกสุ เทวสงฺเฆน ปริวุโต อฑฺฒติยาหิ นาฏโกฏีหิ สทฺธึ เอราวณํ อารุยฺห อุยฺยานทฺวาเร ฐิโต อิเม ปเญฺห ^๒- สลฺลกฺเขสิ "กิตฺตเกน นุ โข ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตสฺส ขีณาสวสฺส สงฺเขปโต อาคมนียปุพฺพภาคปฏิปทา โหตี"ติ. อถสฺส เอตทโหสิ "อยํ ปโญฺห อติวิย สสฺสิริโก, สจาหํ อิมํ ปญฺหํ อนุคฺคณฺหิตฺวาว อุยฺยานํ ปวิสิสฺสามิ, ฉทฺวาริเกหิ อารมฺมเณหิ นิมฺมถิโต น ปุน อิมํ ปญฺหํ สลฺลกฺเขสฺสามิ, ติฏฺฐตุ ตาว อุยฺยานกีฬา, สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา อิมํ ปญฺหํ ปุจฺฉิตฺวา อุคฺคหิตปโญฺห อุยฺยาเน กีฬิสฺสามี"ติ หตฺถิกฺขนฺเธ อนฺตรหิโต ภควโต สนฺติเก ปาตุรโหสิ. เตปิ จตฺตาโร มหาราชาโน อารกฺขํ คเหตฺวา ฐิตฏฺฐาเนเยว ฐิตา, ปริจาริกเทวสงฺฆาปิ นาฏกานิปิ เอราวโณปิ นาคราชา ตตฺเถว อุยฺยานทฺวาเร อฏฺฐาสิ, เอวเมส กีฬํ อนุภวิตุกามตาย เวคายนฺโต เอวมาห. สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสายาติ เอตฺถ สพฺเพ ธมฺมา นาม ปญฺจกฺขนฺธา ทฺวาทสายตนานิ อฏฺฐารส ธาตุโย, เต สพฺเพปิ ตณฺหาทิฏฺฐิวเสน อภินิเวสาย @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. มหาราชูหิ ^๒ ฉ.ม. อิมํ ปญฺหํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๐๕. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=205&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=5240&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=5240&modeTY=2&pagebreak=1#p205