อรรถกถาเล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๒๓.

อนาวโฏ อสญฺฉนฺโน, อุภเยนาปิ ปริสุทฺธตํเยว ทีเปติ. น จ ฉิทฺทวาติ สทา เอกสทิโส อนฺตรนฺตเร ฉิทฺทรหิโต. สํวุโตติ กิเลสานํ ทฺวารํ ปิทหเนน ปิทหิโต, น วชฺชปฏิจฺฉาทนตฺถาย. [๔๑๘] วจีสมาจาเรปิ โย ภิกฺขุ มุสา วทติ, ปิสุณํ กเถติ, ผรุสํ ภาสติ, สมฺผํ ปลปติ, ตสฺส วจีสมาจาโร อปริสุทฺโธ นาม, อยํ ปน กมฺมปถวเสน วาริโต. โย ปน คหปติกาติ วา ทาสาติ วา เปสฺสาติ วา อาทีหิ ขุํเสนฺโต วทติ, ตสฺส วจีสมาจาโร อปริสุทฺโธ นาม, อยํ ปน สิกฺขาปทพนฺเธเนว ปฏิกฺขิตฺโต. อิมสฺมึ สุตฺเต อุภยมฺเปตํ อกเถตฺวา ปรมสลฺเลโข นาม กถิโต. โย หิ ภิกฺขุ ทหเรน วา สามเณเรน วา "กจฺจิ ภนฺเต อมฺหากํ อุปชฺฌายํ ปสฺสถา"ติ วุตฺเต "อาวุโส สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย ^๑- เอตสฺมึ ปเทเส วสึสุ, ^๒- อุปชฺฌาโย เต วิกฺกายิกสากภณฺฑิกํ อุกฺขิปิตฺวา คโต ภวิสฺสตี"ติอาทินา นเยน หสาธิปฺปาโยปิ เอวรูปํ กถํ กเถติ, ตสฺส วจีสมาจาโร อปริสุทฺโธ. วิปรีโต ปริสุทฺโธ นาม. [๔๑๙] มโนสมาจาเร โย ภิกฺขุ อภิชฺฌาลุ พฺยาปนฺนจิตฺโต มิจฺฉาทิฏฺิโก โหติ, ตสฺส มโนสมาจาโร อปริสุทฺโธ นาม, อยํ ปน กมฺมปถวเสเนว วาริโต. โย ปน อุปนิกขิตฺตํ ชาตรูปรชตํ สาทิยติ, ตสฺส มโนสมาจาโร อปริสุทฺโธ นาม, อยํปิ สิกฺขาปทพนฺเธเนว ปฏิกฺขิตฺโต. อิมสฺมึ สุตฺเต อุภยมฺเปตํ อกเถตฺวา ปรมสลฺเลโข นาม กถิโต, โย ปน ภิกฺขุ กามวิตกฺกํ วา พฺยาปาทวิตกฺกํ วา วิหึสาวิตกฺกํ วา วิตกฺเกติ, ตสฺส มโนสมาจาโร อปริสุทฺโธ. วิปรีโต ปริสุทฺโธ นาม. [๔๒๐] อาชีวสฺมึ โย ภิกฺขุ อาชีวเหตุ เวชฺชกมฺมํ ปหิณคมนํ คณฺฑผาลนํ ^๓- กโรติ, อรุมกฺขนํ เทติ, เตลํ ปจตีติ เอกวีสติอเนสนาวเสน ชีวิตํ ^๔- กปฺเปติ. โย วา ปน วิญฺาเปตฺวา ภุญฺชติ, ตสฺส อาชีโว อปริสุทฺโธ นาม, อยํ ปน สิกฺขาปทพนฺเธเนว ปฏิกฺขิตฺโต. อิมสฺมึ สุตฺเต อุภยมฺเปตํ อกเถตฺวา ปรมสลฺเลโข นาม กถิโต, โย หิ ภิกฺขุ สปฺปินวนีตเตลมธุผาณิตาทีนิ ลภิตฺวา "เสฺว วา @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ภิกฺขุภิกฺขุนิโย ^๒ ฉ.ม. วิวทึสุ ^๓ สี. ภณฺฑปาลนํ ^๔ ฉ.ม. ชีวิกํ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๒๓. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=8&page=223&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=8&A=5702&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=8&A=5702&pagebreak=1#p223