อรรถกถาเล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๐.

ปญฺญาย ชานตา สพฺพสตฺตานํ จกฺขุวิสยาตีตานิ ติโรกุฑฺฑาทิคตานิ วาปิ ^๑- รูปานิ อติวิสุทฺเธน มํสจกฺขุนา ปสฺสตา, อตฺตหิตสาธิกาย สมาธิปทฏฺฐานาย ปฏิเวธปญฺญาย ชานตา, ปรหิตสาธิกาย กรุณาปทฏฺฐานาย เทสนาปญฺญาย ปสฺสตา, อรีนํ หตตฺตา ปจฺจยาทีนญฺจ อรหตฺตา อรหตา, สมฺมา สามญฺจ สจฺจานํ พุทฺธตฺตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน. อนฺตรายิกธมฺเม วา ชานตา, นิยฺยานิกธมฺเม ปสฺสตา, กิเลสารีนํ หตตฺตา อรหตา, สามํ สพฺพธมฺมานํ พุทฺธตฺตา สมฺมาสมฺพุทฺเธนาติ เอวํ จตุเวสารชฺชวเสน จตูหิ การเณหิ โถมิเตน อตฺถิ นุ โข เอโก ธมฺโม อกฺขาโตติ. [๑๙] อภิสงฺขตนฺติ กตํ อุปฺปาทิตํ. อภิสญฺเจตยิตนฺติ เจตยิตํ ปกปฺปิตํ. โส ตตฺถ ฐิโตติ โส ตสฺมึ สมถวิปสฺสนาธมฺเม ฐิโต. ธมฺมราเคน ธมฺมนนฺทิยาติ ปททฺวเยหิ สมถวิปสฺสนาสุ ฉนฺทราโค วุตฺโต. สมถวิปสฺสนาสุ หิ สพฺเพน สพฺพํ ฉนฺทราคํ ปริยาทิยิตุํ สกฺโกนฺโต อรหา โหติ, อสกฺโกนฺโต อนาคามี โหติ. โส สมถวิปสฺสนาสุ ฉนฺทราคสฺส อปฺปหีนตฺตา จตุตฺถชฺฌานเจตนาย สุทฺธาวาเส นิพฺพตฺตติ, อยํ อาจริยานํ สมานกถา. วิตณฺฑวาที ปนาห "เตเนว ธมฺมราเคนาติ วจนโต อกุสเลน สุทฺธาวาเส นิพฺพตฺตตี"ติ. โส "สุตฺตํ อาหรา"ติ วตฺตพฺโพ, อทฺธา อญฺญํ อปสฺสนฺโต อิทเมว อาหริสฺสติ, ตโต วตฺตพฺโพ "กึ ปนิทํ สุตฺตํ เนยฺยตฺถํ นีตตฺถนฺ"ติ, อทฺธา นีตตฺถนฺติ วกฺขติ. ตโต วตฺตพฺโพ:- เอวํ สนฺเต อนาคามิผลตฺถิเกน สมถวิปสฺสนาสุ ฉนฺทราโค กตฺตพฺโพ ภวิสฺสติ, ฉนฺทราเค อุปฺปาทิเต อนาคามิผลํ ปฏิวิทฺธํ ภวิสฺสติ มา "สุตฺตํ เม ลทฺธนฺ"ติ ยํ วา ตํ วา ทีเปหิ. ปญฺหํ กเถนฺเตน หิ อริยสฺส สนฺติเก อุคฺคเหตฺวา อตฺถรสํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา กเถตุํ วฏฺฏติ, อกุสเลน หิ สคฺเค กุสเลน วา อปาเย ปฏิสนฺธิ นาม นตฺถิ. วุตฺตเญฺหตํ ภควตา:- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. ติโรกุฑฺฑาทิคตานิปิ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๙ หน้าที่ ๑๐. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=9&page=10&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=9&A=232&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=9&A=232&modeTY=2&pagebreak=1#p10