[๔๖๓] |๔๖๓.๒๐๔| ๑ มา สุ เต วฑฺฒ โลกมฺหิ วนโถ อหุ กุทาจนํ
มา ปุตฺตก ปุนปฺปุนํ อหุ ทุกฺขสฺส ภาคิมา ฯ
|๔๖๓.๒๐๕| สุขํ หิ วฑฺฒ มุนโย อเนชา ฉินฺนสํสยา
สีติภูตา ทมปฺปตฺตา วิหรนฺติ อนาสวา ฯ
|๔๖๓.๒๐๖| เตหานุจิณฺณํ อิสีภิ มคฺคํ ทสฺสนปตฺติยา
ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย ตฺวํ วฑฺฒ อนุพฺรูหย ฯ
|๔๖๓.๒๐๗| วิสารทาว ภณสิ เอตมตฺถํ ชเนตฺติ เม
มญฺญามิ นูน มามิเก วนโถ เต น วิชฺชติ ฯ
|๔๖๓.๒๐๘| เย เกจิ วฑฺฒ สงฺขารา หีนอุกฺกฏฺฐมชฺฌิมา
อณุปิ อณุมตฺโตปิ วนโถ เม น วิชฺชติ ฯ
|๔๖๓.๒๐๙| สพฺเพ เม อาสวา ขีณา อปฺปมตฺตสฺส ฌายโต
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
|๔๖๓.๒๑๐| อุฬารํ วต เม มาตา ปโตทํ สมวสฺสริ
ปรมตฺถสญฺหิตา คาถา ยถาปิ อนุกมฺปิกา ฯ
|๔๖๓.๒๑๑| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา อนุสิฏฺฐึ ชเนตฺติยา
ธมฺมสํเวคมาปาทึ โยคกฺเขมสฺส ปตฺติยา ฯ
|๔๖๓.๒๑๒| โสหํ ปธานปหิตตฺโต รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต
มาตรา โจทิโต สนฺโต อผุสึ สนฺติมุตฺตมํ ฯ
วฑฺฒมาตา ฯ
นวกนิปาโต สมตฺโต ฯ
--------------
เถรีคาถาย เอกาทสกนิปาโต
[๔๖๔] |๔๖๔.๒๑๓| ๑ กลฺยาณมิตฺตตา มุนินา โลกํ อาทิสฺส วณฺณิตา
กลฺยาณมิตฺเต ภชมาโน อปิ พาโล ปณฺฑิโต อสฺส ฯ
|๔๖๔.๒๑๔| ภชิตพฺพา สปฺปุริสา ปญฺญา ตถาปิ ๑- วฑฺฒติ
ภชนฺตานํ ภชมาโน โย ๒- โกจิ ขตฺติยาทิโก
สปฺปุริเส สพฺเพหิปิ ทุกฺเขหิ เจว โมจเย
|๔๖๔.๒๑๕| ทุกฺขญฺเจว วิชาเนยฺย ทุกฺขสฺส จ สมุทยํ
นิโรธฏฺฐงฺคิกมคฺคํ จตฺตาริ อริยสจฺจานิ จ ๓- ฯ
|๔๖๔.๒๑๖| ทุกฺโข อิตฺถิภาโว อกฺขาโต ปุริสทมฺมสารถินา ฯ
สปตฺติกมฺปิ หิ ทุกฺขํ อปฺเปกจฺจา สกึ วิชาตาโย
|๔๖๔.๒๑๗| คลเก ๔- อปกนฺตนฺติ ๕- สุขุมาลินิโย วิสานิ ขาทนฺติ
ชนมารกมชฺฌคตา อุโภปิ พฺยสนานิ อนุโภนฺติ
|๔๖๔.๒๑๘| อุปวิชญฺญา คจฺฉนฺตี อทฺทสาหํ ปตึ มตํ
ปนฺเถ วิชายิตฺวาน อปฺปตฺตาหํ สกํ เคหํ ฯ
|๔๖๔.๒๑๙| เทฺว ปุตฺตา กาลกตา ปติ จ ปนฺเถ มโต กปณิกาย
มาตา ปิตา จ ภาตา จ ฑยฺหนฺติ เอกจิตกายํ ฯ
|๔๖๔.๒๒๐| ขีณกุลมฺหิ ๖- กปเณ อนุภูตํ เต ทุกฺขํ อปริมาณํ
อสฺสุ จ เต ปวตฺตํ หิ ๗- พหูนิ ชาติสหสฺสานิ ฯ
|๔๖๔.๒๒๑| ปสฺสึ ตํ สุสานมชฺเฌ ๘- อโถปิ ขาทิตานิ ปุตฺตมํสานิ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ตถา ปวฑฺฒติ ฯ ๒ ม. อยํ คาถาย ปาโท น ทิสฺสติ ฯ ๓ ม. ยุ. จสทฺโท
@นตฺถิ ฯ ๔ ยุ. คเล ฯ ๕ ม. อปิ กนฺตนฺติ ฯ ๖ ขีณกุลีเน ฯ ๗ ม. ยุ. หิสทฺโท
@นตฺถิ ฯ ๘ ม. วสิตา สุสานมชฺเฌ ฯ
หตกุลิกา สพฺพครหิตา มตปติกา อมตํ อธิคจฺฉึ ฯ
|๔๖๔.๒๒๒| ภาวิโต เม อยํ มคฺโค อริโยฏฺฐงฺคิโก อมตคามี
นิพฺพานํปิ สจฺฉิกตํ ธมฺมาทาสํ อเวกฺขิหํ ๑- ฯ
|๔๖๔.๒๒๓| อหมฺหิ กนฺตสลฺลา โอหิตภารา กตํ ๒- เม กรณียํ
กีสาโคตมี เถรี สุวิมุตฺตจิตฺตา อิมํ ภณีติ ฯ
กีสาโคตมี ฯ
เอกาทสกนิปาโต สมตฺโต ฯ
------------------
เถรีคาถาย ทฺวาทสกนิปาโต
[๔๖๕] |๔๖๕.๒๒๔| ๑ อุโภ มาตา จ ธีตา จ มยํ อาสุํ สปตฺติโย
ตสฺสา เม อหุ สํเวโค อพฺภูโต ๓- โลมหํสโน ฯ
|๔๖๕.๒๒๕| ธิรตฺถุ กามา อสุจี ทุคฺคนฺธา พหุกณฺฏกา
ยตฺถ มาตา จ ธีตา จ สภริยา มยํ อหุํ ฯ
|๔๖๕.๒๒๖| กาเมสฺวาทีนวํ ทิสฺวา เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต
สา ปพฺพชึ ราชคเห อคารสฺมา อนคาริยํ ฯ
|๔๖๕.๒๒๗| ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ
เจโตปริยญาณญฺจ ๔- โสตธาตุ วิโสธิตา ฯ
|๔๖๕.๒๒๘| อิทฺธิปิ เม สจฺฉิกตา ปตฺโต เม อาสวกฺขโย
ฉ เม ๕- อภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อเปกฺขิหํ ฯ ๒ ม. กตํ หิ ฯ ๓ ม. ยุ. อพฺภุโต ฯ ๔ ม. เจโต ปริจฺจญาณญฺจ ฯ
@๕ ม. ฉฬภิญฺญา ฯ
|๔๖๕.๒๒๙| อิทฺธิยา อภินิมฺมิตฺวา จตุรสฺสํ รถํ อหํ
พุทฺธสฺส ปาเท วนฺทิตฺวา โลกนาถสฺส สิรีมโต ๑- ฯ
|๔๖๕.๒๓๐| สุปุปฺผิตคฺคํ อุปคมฺม ปาทปํ
เอกา ตุวํ ติฏฺฐสิ รุกฺขมูเล
น จาปิ เต ทุติโย อตฺถิ โกจิ
น ตฺวํ พาเล ภายสิ ธุตฺตกานํ ฯ
|๔๖๕.๒๓๑| สตํ สหสฺสานํปิ ๒- ธุตฺตกานํ
สมาคตา เอทิสกา ภเวยฺยุํ ฯ
โลมํ น อิญฺเช นปิ สมฺปเวเธ
กึ เม ตุวํ มาร กริสฺสเสโก ฯ
|๔๖๕.๒๓๒| เอสา อนฺตรธายามิ กุจฺฉึ วา ปวิสามิ เต
ภมุกนฺตเรปิ ติฏฺฐามิ ติฏฺฐนฺตึ มํ น ทกฺขสิ ฯ
|๔๖๕.๒๓๓| จิตฺตมฺหิ วสีภูตาหํ อิทฺธิปาทา สุภาวิตา
ฉ เมภิญฺญา ๓- สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
|๔๖๕.๒๓๔| สตฺติสูลูปมา กามา ขนฺธาสํ อธิกุฏฺฏนา
ยํ ตฺวํ กามรตึ พฺรูสิ อรติ ทานิ สา มม ฯ
|๔๖๕.๒๓๕| สพฺพตฺถ วิหตา นนฺทิ ตโมกฺขนฺโธ ปทาลิโต
เอวํ ชานาหิ ปาปิม นิหโต ตฺวมสิ อนฺตกาติ ฯ
อุปฺปลวณฺณา ฯ
ทฺวาทสกนิปาโต สมตฺโต ฯ
-----------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาทิโน ฯ ๒ ม. สหสฺสานิ ฯ ๓ ม. ฉฬภิญฺญา ฯ
เถรีคาถาย โสฬสกนิปาโต
[๔๖๖] |๔๖๖.๒๓๖| ๑ อุทกหารี ๑- อหํ สีเต สทา อุทกโมตรึ
อยฺยานํ ทณฺฑภยภีตา วาจาโทสภยฏฺฏิตา ฯ
|๔๖๖.๒๓๗| กสฺส พฺราหฺมณ ตฺวํ ภีโต สทา อุทกโมตริ
เวธมาเนหิ คตฺเตหิ สีตํ เวทยเส ภุสํ ฯ
|๔๖๖.๒๓๘| ชานนฺตี จ ตุวํ โภติ ปุณฺณิเก ปริปุจฺฉสิ
กโรนฺตํ กุสลํ กมฺมํ รุนฺธนฺตํ กมฺมปาปกํ ฯ
|๔๖๖.๒๓๙| โย จ วุฑฺโฒ [๒]- ทหโร วา ปาปกมฺมํ ปกุพฺพติ
อุทกาภิเสจนา ๓- โสปิ ปาปกมฺมา ปมุจฺจติ ฯ
|๔๖๖.๒๔๐| โก นุ เต อิทมกฺขาสิ อชานนฺตสฺส อชานโก
อุทกาภิเสจนา ๓- นาม ปาปกมฺมา ปมุจฺจติ
|๔๖๖.๒๔๑| สคฺคํ นูน คมิสฺสนฺติ สพฺเพ มณฺฑูกกจฺฉปา
นาคา จ สุํสุมารา จ เย จญฺเญ อุทเก จรา ฯ
|๔๖๖.๒๔๒| โอรพฺภิกา สูกริกา มจฺฉิกา มิคพนฺธกา
โจรา จ วชฺฌฆาตา จ เย จญฺเญ ปาปกมฺมิโน
อุทกาภิเสจนา ๓- เตปิ ปาปกมฺมา ปมุจฺจเร ฯ
|๔๖๖.๒๔๓| สเจ อิมา นทิโย เต ปาปํ ปุพฺเพ กตํ วเหยฺยุํ ๔-
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุทหารี ฯ [๒] โป. ยุ. วา ฯ ๓ ม. ทกาภิเสจนา ฯ ๔ ม. พหุํ ฯ
ปุญฺญํปิมา วเหยฺยุํ เต ๑- เตน ตฺวํ ปริพาหิโร อสฺส ๒- ฯ
|๔๖๖.๒๔๔| ยสฺส พฺราหฺมณ ตฺวํ ภีโต สทา อุทกโมตริ
ตเมว พฺรเหฺม มากาสิ มา เต สีตํ ฉวึ หเน ฯ
|๔๖๖.๒๔๕| กุมคฺคปฏิปนฺนํ มํ อริยมคฺคํ สมานยิ
อุทกาภิเสจนํ ๓- โภติ อิมํ สาฏกํ ททามิ เต ฯ
|๔๖๖.๒๔๖| ตุเยฺหว สาฏโก โหตุ นาหมิจฺฉามิ สาฏกํ ฯ
สเจ ภายสิ ทุกฺขสฺส สเจ เต ทุกฺขมปฺปิยํ
|๔๖๖.๒๔๗| มากาสิ ปาปกํ กมฺมํ อาวิ วา ยทิ วา รโห ฯ
สเจ จ ปาปกํ กมฺมํ กริสฺสสิ กโรสิ วา
|๔๖๖.๒๔๘| น เต ทุกฺขา ปมุตฺยตฺถิ อุเปจฺจาปิ ปลายโต ฯ
สเจ ภายสิ ทุกฺขสฺส สเจ เต ทุกฺขมปฺปิยํ
|๔๖๖.๒๔๙| อุเปหิ พุทฺธํ สรณํ ธมฺมํ สงฺฆญฺจ ตาทินํ
สมาทิยาหิ สีลานิ ตนฺเต โมกฺขาย ๔- เหสฺสติ ฯ
|๔๖๖.๒๕๐| พฺรหฺมพนฺธุ ปุเร อาสึ อชฺชมฺหิ สจฺจ พฺราหฺมโณ
เตวิชฺโช เวทสมฺปนฺโน โสตฺถิโย จมฺหิ นฺหาตโก ฯ
ปุณฺณิกา ๕- ฯ
โสฬสกนิปาโต สมตฺโต ฯ
------------------
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๓ ม. ทกาภิเสจนา ฯ
@๔ ม. ยุ. อตฺถาย เหหิติ ฯ ๕ ม. ปุณฺณา ฯ
เถรีคาถาย วีสตินิปาโต
[๔๖๗] |๔๖๗.๒๕๑| ๑ กาฬกา ภมรวณฺณสทิสา
เวลฺลิตคฺคา มม มุทฺธชา อหุํ
เต ชราย สาณวากสทิสา
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๒| วาสิโตว สุรภิกรณฺฑโก
ปุปฺผปูรํ มม อุตฺตมงฺคภูโต ๑-
ตํ ชรายถ สโลมคนฺธิกํ
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๓| กานนํว สหิตํ สุโรปิตํ
โกจฺฉสูจิวิจิตฺตคฺคโสภิตํ
ตํ ชราย วิรฬํ ตหึ ตหึ
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๔| สณฺหคนฺธกสุวณฺณมณฺฑิตํ ๒-
โสภเต สุ เวณีหิ อลงฺกตํ
ตํ ชราย ขลิตํ สิรํ กตํ
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๕| จิตฺตการสุกตาว เลขิตา
โสภเต ๓- สุ ภมุกา ปุเร มม
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุตฺตมงฺคโช ฯ ๒ ม. กณฺหขนฺธก ... ฯ ๓ ม. โสภเร ฯ
ตา ชราย วลีหิ ปลมฺพิตา
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๖| ภสฺสรา สุรุจิรา ยถา มณิ
เนตฺตาเหสุํ อภินีลมายตา
เต ชรายภิหตา น โสภเต ๑-
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๗| สณฺหตุงฺคสทิสี จ นาสิกา
โสภเต สุ อภิโยพฺพนํ ปติ
สา ชราย อุปกูลิตา วิย
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๘| กงฺกณํว สุกตํ สุนิฏฺฐิตํ
โสภเต ๑- สุ มม กณฺณปาฬิโย ปุเร ๒-
ตา ชราย วลีหิ ปลมฺพิตา
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๕๙| ปตฺตลิมกุลวณฺณสทิสา
โสภเต สุ ทนฺตา ปุเร มม
เต ชราย ขณฺฑา ยวปีตกา
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๐| กานนสฺมึ วนสณฺฑจาริณี
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โสภเร ฯ ๒ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
โกกิลาว มธุรํ นิกูชิตํ ๑-
ตํ ชราย ขลิตํ ตหึ ตหึ
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๑| สณฺฐกมฺมุทีว ๒- สุปฺปมชฺชิตา
โสภเต สุ คีวา ปุเร มม
สา ชราย ภคฺคา วินามิตา ๓-
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๒| วฏฺฏปลิฆสทิโสปมา อุโภ
โสภเต สุ พาหา ปุเร มม
ตา ชราย ยถา ปาฏลิปฺปลิตา ๔-
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๓| สณฺหมุทฺทิกาสุวณฺณมณฺฑิตา
โสภเต สุ หตฺถา ปุเร มม
เต ชราย ยถา มูลมูลิกา
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๔| ปีนวฏฺฏสหิตุคฺคตา อุโภปิ ๕-
โสภเต สุ ถนกา ปุเร มม
เถรีติ ว ๖- ลมฺพนฺเตโนทกา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นิกูชิหํ ฯ ๒ ม. สณฺหกมฺพุริว ฯ ๓ ยุ. วินาสิตา ฯ ๔ ม. ปาฏลิพฺพลิตา ฯ
@๕ ม. ยุ. ปิสทฺโท นตฺถิ ฯ ๖ ม. เถวิกีว ลมฺพนฺติ โนทกา ฯ
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๕| กญฺจนสฺส ผลกํว สุมฏฺฐํ ๑-
โสภเต สุ กาโย ปุเร มม
โส วลีหิ สุขุมาหิ โอตโต
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๖| นาคโภคสทิโสปมา อุโภ
โสภเต สุ อูรู ปุเร มม
ตา ๒- ชราย ยถา เวฬุนาฬิโย
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๗| สณฺหนูปุรสุวณฺณมณฺฑิตา
โสภเต สุ ชงฺฆา ปุเร มม
ตา ชราย ติลทณฺฑการิว
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๘| ตูลปุณฺณสทิโสปมา อุโภ
โสภเต สุ ปาทา ปุเร มม
เต ชราย ผุฏิกา วลีมตา
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญถา ฯ
|๔๖๗.๒๖๙| เอทิโส อหุ อยํ สมุสฺสโย
ชชฺชโร พหุทุกฺขานมาลโย
โสปเลปปติโต ชราฆโร
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สมฺมฏฺฐํ ฯ ๒ โป. ม. ยุ. เต ฯ
สจฺจวาทิวจนํ อนญฺญาถ ฯ
อมฺพปาลี ฯ
[๔๖๘] |๔๖๘.๒๗๐| ๒ สมณาติ โภติ มํ ๑- วิปสฺสิ สมณาติ ปฏิพุชฺฌสิ
สมณานเมว กิตฺเตสิ สมณี นูน ภวิสฺสสิ ฯ
|๔๖๘.๒๗๑| วิปุลํ อนฺนญฺจ ปานญฺจ สมณานํ ปเวจฺฉสิ
โรหิณิ ทานิ ปุจฺฉามิ เกน เต สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๗๒| อกมฺมกามา อลสา ปรทตฺตูปชีวิโน ๒-
อาสํสุกา สาธุกามา เกน เต สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๗๓| จิรสฺสํ วต มํ ตาต สมณานํ ปริปุจฺฉสิ
เตสนฺเต กิตฺตยิสฺสามิ ปญฺญาสีลปรกฺกมํ ฯ
|๔๖๘.๒๗๔| กมฺมกามา อนลสา กมฺมเสฏฺฐสฺส การกา
ราคโทสํ ปชหนฺติ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๗๕| ตีณิ ปาปสฺส มูลานิ ธุนนฺติ สุจิการิโน
สพฺพปาปํ ปหีเนสํ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๗๖| กายกมฺมํ สุจิ เนสํ วจีกมฺมญฺจ ตาทิสํ
มโนกมฺมํ สุจิ เนสํ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๗๗| วิมลา สงฺขมุตฺตาว สุทฺธา สนฺตรพาหิรา
ปุณฺณา สุกฺเกหิ ธมฺเมหิ ๓- เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๗๘| พหุสฺสุตา ธมฺมธรา อริยา ธมฺมชีวิโน
อตฺถํ ธมฺมญฺจ เทเสนฺติ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โภติ สุปิ ฯ ๒ โป. ยุ. ปรทตฺโต ... ฯ ๓ ม. ยุ. สุกฺกาน ธมฺมานํ ฯ
|๔๖๘.๒๗๙| พหุสฺสุตา ธมฺมธรา อริยา ธมฺมชีวิโน
เอกคฺคจิตฺตา สติมนฺโต เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๘๐| ทูรงฺคมา สติมนฺโต มนฺตภาณี อนุทฺธตา
ทุกฺขสฺสนฺตํ ปชานนฺติ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๘๑| ยมฺหา คามา ปกฺกมนฺติ น วิโลเกนฺติ กิญฺจนํ
อนเปกฺขาว คจฺฉนฺติ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๘๒| น เต สํ โกฏฺเฐ โอเสนฺติ ๑- น กุมฺภึ น กโฬปิยํ
ปรินิฏฺฐิตเมสานา เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๘๓| น เต หิรญฺญํ คณฺหนฺติ น สุวณฺณํ น รูปิยํ
ปจฺจุปฺปนฺเนน ยาเปนฺติ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๘๔| นานากุลา ปพฺพชิตา นานาชนปเทหิ จ
อญฺญมญฺญํ ปิยายนฺติ เตน เม สมณา ปิยา ฯ
|๔๖๘.๒๘๕| อตฺถาย วต โน โภติ กุเล ชาตาสิ โรหิณิ ๒-
สทฺธา พุทฺเธ จ ธมฺเม จ สงฺเฆ จ ติพฺพคารวา ฯ
|๔๖๘.๒๘๖| ตุวํ เหตํ ปชานาสิ ปุญฺญกฺเขตฺตํ อนุตฺตรํ
อมฺหํปิ เอเต สมณา ปฏิคฺคณฺหนฺติ ทกฺขิณํ
|๔๖๘.๒๘๗| ปติฏฺฐิโต เหตฺถ ยญฺโญ วิปุโล โน ภวิสฺสติ ฯ
สเจ ภายสิ ทุกฺขสฺส สเจ เต ทุกฺขมปฺปิยํ
|๔๖๘.๒๘๘| อุเปหิ พุทฺธํ ๓- สรณํ ธมฺมํ สงฺฆญฺจ ตาทินํ
สมาทิยาหิ สีลานิ ตนฺเต อตฺถาย เหหิติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. โอเปนฺติ ฯ ๒ ม. โรหิณี ฯ ๓ ม. อุเปหิ สรณํ พทฺธํ ฯ
|๔๖๘.๒๘๙| อุเปมิ พุทฺธํ ๑- สรณํ ธมฺมํ สงฺฆญฺจ ตาทินํ
สมาทิยามิ สีลานิ ตํ เม อตฺถาย เหหิติ ฯ
|๔๖๘.๒๙๐| พฺรหฺมพนฺธุ ปุเร อาสึ โส อิทานิมฺหิ พฺราหฺมโณ
เตวิชฺโช โสตฺถิโย จมฺหิ เวทคู จมฺหิ นฺหาตโก ฯ
โรหิณี ฯ
[๔๖๙] |๔๖๙.๒๙๑| ๓ ลฏฺฐิหตฺโถ ปุเร อาสึ โส ทานิ มิคลุทฺทโก
อาสาย ปลิปา โฆรา นาสกฺขึ ปารเมตเส ๒- ฯ
|๔๖๙.๒๙๒| สุมตฺตํ มํ มญฺญมานา จาปา ปุตฺตมโตสยิ
จาปาย พนฺธนํ เฉตฺวา ปพฺพชิสฺสํ ปุเร ๓- อหํ ฯ
|๔๖๙.๒๙๓| มา เม กุชฺฌ มหาวีร มา เม กุชฺฌ มหามุนิ
น หิ โกธปเรตสฺส สุทฺธิ อตฺถิ กุโต ตโป ฯ
|๔๖๙.๒๙๔| ปกฺกมิสฺสญฺจ นาลาโต โกธ นาลาย วจฺฉติ
พนฺธนฺตี อิตฺถิรูเปน สมเณ ธมฺมชีวิโน ฯ
|๔๖๙.๒๙๕| เอหิ กาฬ นิวตฺตสฺสุ ภุญฺช กาเม ยถา ปุเร
อหํ จ เต วสีกตา เย จ เม สนฺติ ญาตกา ฯ
|๔๖๙.๒๙๖| เอตฺโต เจว จตุพฺภาคํ ยถา ภาสสิ ตํ จาเป ๔-
ตยิ รตฺตสฺส โปสสฺส อุฬารํ วต ตํ สิยา ฯ
|๔๖๙.๒๙๗| กาฬงฺคินึว ตกฺการึ ปุปฺผิตํ คิริมุทฺธนิ
ผุลฺลํ ทาลิมลฏฺฐึว อนฺโตทีเปว ปาฏลึ
|๔๖๙.๒๙๘| หริจนฺทนลิตฺตงฺคึ กาสิกุตฺตมธารินึ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุเปมิ สรณํ พุทฺธํ ฯ ๒ ม. ปารเมตเว ฯ ๓ ม. ยุ. ปุโน มหํ ฯ ๔ ม. เอตฺโต
@จาเป จตุพฺภาคํ ยถา ภาสสิ ตฺวํ จ เม ฯ
ตํ มํ รูปวตึ สนฺตึ กสฺส โอหาย คจฺฉสิ ฯ
|๔๖๙.๒๙๙| สากุณิโกว สกุณํ ๑- ยถา พนฺธิตุมิจฺฉติ
อาหริเมน รูเปน น มํ ตฺวํ พาธยิสฺสสิ ฯ
|๔๖๙.๓๐๐| อิมญฺจ เม ปุตฺตผลํ กาฬ อุปฺปาทิตํ ตยา
ตํ มํ ปุตฺตวตึ สนฺตึ กสฺส โอหาย คจฺฉสิ ฯ
|๔๖๙.๓๐๑| ชหนฺติ ปุตฺเต สปฺปญฺญา ตโต ญาตี ตโต ธนํ
ปพฺพชนฺติ มหาวีรา นาโค เฉตฺวาว พนฺธนํ ฯ
|๔๖๙.๓๐๒| อิทานิ เต อิมํ ปุตฺตํ ทณฺเฑน ฉุริกาย วา
ภูมิยํ ว นิสุมฺเภยฺยํ ๒- ปุตฺตโสกา น คจฺฉสิ ฯ
|๔๖๙.๓๐๓| สเจ ปุตฺตํปิ สิคาลานํ กุกฺกุรานํ ปทาหิสิ
น มํ ปุตฺตกเต ชมฺมิ ปุนราวตฺตยิสฺสสิ ฯ
|๔๖๙.๓๐๔| หนฺท โข ทานิ ภทนฺเต กุหึ กาฬ คมิสฺสสิ
กตมํ คามํ นิคมํ นครํ ราชธานิโย ฯ
|๔๖๙.๓๐๕| อหุมฺห ปุพฺเพ คณิโน อสมณา สมณมานิโน
คาเมน คามํ วิจริมฺห นคเร ราชธานิโย ฯ
|๔๖๙.๓๐๖| เอโส หิ ภควา พุทฺโธ นทึ เนรญฺชรํ ปติ
สพฺพทุกฺขปฺปหานาย ธมฺมํ เทเสสิ ปาณินํ
ตสฺสาหํ สนฺติเก ๓- คจฺฉํ โส เม สตฺถา ภวิสฺสติ ฯ
|๔๖๙.๓๐๗| วนฺทนํ ทานิ วชฺชาสิ ๔- โลกนาถํ อนุตฺตรํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สากุนฺติโกว สกุณึ ฯ ๒ ม. ภูมิยํ วา นิสุมฺภิสฺสํ ฯ ๓ ม. สนฺติกํ ฯ
@๔ ยุ. วนฺทนํ ทานิ เม วชฺชาสิ ฯ
ปทกฺขิณญฺจ กตฺวาน อาทิเสยฺยาสิ ทกฺขิณํ ฯ
|๔๖๙.๓๐๘| เอตํ โข ลพฺภมเมฺหหิ ยถา ภาสสิ ตํ จาเป ๑-
วนฺทนํ ทานิ เต วชฺชํ โลกนาถํ อนุตฺตรํ
ปทกฺขิณญฺจ กตฺวาน อาทิสิสฺสามิ ทกฺขิณํ ฯ
|๔๖๙.๓๐๙| ตโต จ กาโฬ ปกฺกามิ นทึ เนรญฺชรํ ปติ
โส อทฺทสาสิ สมฺพุทฺธํ เทเสนฺตํ อมตํปทํ
|๔๖๙.๓๑๐| ทุกฺขํ ทุกฺขสมุปฺปาทํ ทุกฺขสฺส จ อติกฺกมํ
อริยฏฺฐงฺคิกํ มคฺคํ ทุกฺขูปสมคามินํ ฯ
|๔๖๙.๓๑๑| ตสฺส ปาทานิ วนฺทิตฺวา กตฺวาน นํ ปทกฺขิณํ
จาปาย อาทิสิตฺวาน ปพฺพชิ อนคาริยํ ฯ
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
จาปา ฯ
[๔๗๐] |๔๗๐.๓๑๒| ๔ เปตานิ โภติ ปุตฺตานิ ขาทมานา ตุวํ ปุเร
ตุวํ ทิวา จ รตฺโต จ อตีว ปริตปฺปสิ ฯ
|๔๗๐.๓๑๓| สาชฺช สพฺพานิ ขาทิตฺวา สตฺต ปุตฺตานิ พฺราหฺมณิ
วาสิฏฺฐิ ๒- เกน วณฺเณน น พาฬฺหํ ปริตปฺปสิ
|๔๗๐.๓๑๔| พหูนิ เม ๓- ปุตฺตสตานิ ญาติสงฺฆสตานิ จ
ขาทิตานิ อตีตํเส มม ตุยฺหญฺจ พฺราหฺมณ ฯ
|๔๗๐.๓๑๕| สาหํ นิสฺสรณํ ญตฺวา ชาติยา มรณสฺส จ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ภาสสิ ตฺวญฺจ เม ฯ ๒ ยุ. วาเสฏฺฐิ ฯ ๓ ม. เมสทฺโท นตฺถิ ฯ
น โสจามิ น โรทามิ น จาหํ ปริตปฺปามิ ๑- ฯ
|๔๗๐.๓๑๖| อพฺภูตํ วต วาสิฏฺฐิ ๒- วาจํ ภาสสิ เอทิสึ
กสฺส ตฺวํ ธมฺมมญฺญาย คิรํ ภาสสิ เอทิสึ ฯ
|๔๗๐.๓๑๗| เอส พฺราหฺมณ สมฺพุทฺโธ นครํ มิถิลํ ปติ
สพฺพทุกฺขปฺปหานาย ธมฺมํ เทเสสิ ปาณินํ ฯ
|๔๗๐.๓๑๘| ตสฺสาหํ พฺราหฺมณ อรหโต ธมฺมํ สุตฺวา นิรูปธึ
ตตฺถ วิญฺญาตสทฺธมฺมา ปุตฺตโสกํ พฺยปานุทึ ฯ
|๔๗๐.๓๑๙| โส อหํปิ คมิสฺสามิ นครํ มิถิลํ ปติ
อปฺเปว มํ โส ภควา สพฺพทุกฺขา ปโมจเย ฯ
|๔๗๐.๓๒๐| อทฺทส พฺราหฺมโณ พุทฺธํ วิปฺปมุตฺตํ นิรูปธึ
ตสฺส ธมฺมมเทเสสิ มุนิ ทุกฺขสฺส ปารคู
|๔๗๐.๓๒๑| ทุกฺขํ ทุกฺขสมุปฺปาทํ ทุกฺขสฺส จ อติกฺกมํ
อริยฏฺฐงฺคิกํ มคฺคํ ทุกฺขูปสมคามินํ ฯ
|๔๗๐.๓๒๒| ตตฺถ วิญฺญาตสทฺธมฺโม ปพฺพชฺชํ สมโรจยิ
สุชาโต ตีหิ รตฺตีหิ ติสฺโส วิชฺชา อผสฺสยิ ฯ
|๔๗๐.๓๒๓| เอหิ สารถิ คจฺฉาหิ รถํ นียาทยาหิมํ
อาโรคฺยํ พฺราหฺมณึ วชฺช ปพฺพชิโต ๓- ทานิ พฺราหฺมโณ
สุชาโต ตีหิ รตฺตีหิ ติสฺโส วิชฺชา อผสฺสยิ ฯ
|๔๗๐.๓๒๔| (ตโต จ รถมาทาย สหสฺสญฺจาปิ สารถิ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. น จาปิ ปริตปฺปยึ ฯ ๒ ยุ. วาเสฏฺฐิ ฯ ๓ ม. ปพฺพชิ ทานิ พฺราหฺมโณ ฯ
อาโรคฺยํ พฺราหฺมณึ อโวจ ปพฺพชิโต ทานิ พฺราหฺมโณ
สุชาโต ตีหิ รตฺตีหิ ติสฺโส วิชฺชา อผสฺสยิ ฯ) ๑-
|๔๗๐.๓๒๕| เอตญฺจาหํ อสฺสรถํ สหสฺสญฺจาปิ สารถิ
เตวิชฺชํ พฺราหฺมณํ สุตฺวา ปุณฺณปตฺตํ ททามิ เต ฯ
|๔๗๐.๓๒๖| ตุเมฺหว โหตุ อสฺสรโถ สหสฺสญฺจาปิ พฺราหฺมณิ
อหํปิ ปพฺพชิสฺสามิ วรปญฺญสฺส สนฺติเก ฯ
|๔๗๐.๓๒๗| หตฺถิควสฺสํ มณิกุณฺฑลญฺจ
ผีตญฺจิมํ เคหวิคตํ ปหาย
ปิตา ปพฺพชิโต ตุยฺหํ ภุญฺช โภคานิ สุนฺทริ
ตุวํ ทายาทิกา กุเล ฯ
|๔๗๐.๓๒๘| หตฺถิควสฺสํ มณิกุณฺฑลญฺจ
รมฺมญฺจิมํ เคหวิคตํ ปหาย
ปิตา ปพฺพชิโต มยฺหํ ปุตฺตโสเกน อทฺธิโต ๒-
อหํปิ ปพฺพชิสฺสามิ ภาตุโสเกน อทฺธิตา ๓-
|๔๗๐.๓๒๙| โส เต อิชฺฌตุ สงฺกปฺโป ยํ ตฺวํ ปตฺเถสิ สุนฺทริ
อุตฺติฏฺฐปิณฺโฑ อุญฺโฉ จ ปํสุกูลญฺจ จีวรํ
เอตานิ อภิสมฺโภนฺตี ปรโลเก อนาสวา ฯ
|๔๗๐.๓๓๐| สิกฺขมานาย เม อยฺเย ทิพฺพจกฺขุํ วิโสธิตํ
ปุพฺเพนิวาสํ ชานามิ ยตฺถ เม วุสิตํ ปุเร ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. อิเม ปาฐา น ทิสฺสนฺติ ฯ ๒ ยุ. อทฺทิโต ฯ ๓ ยุ. อทฺทิตา ฯ
|๔๗๐.๓๓๑| ตุวํ นิสฺสาย กลฺยาณิ ๑- เถรี สงฺฆสฺส โสภเณ
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
|๔๗๐.๓๓๒| อนุชานาหิ เม อยฺเย อิจฺเฉ สาวตฺถึ คนฺตเว
สีหนาทํ นทิสฺสามิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก ฯ
|๔๗๐.๓๓๓| ปสฺส สุนฺทริ สตฺถารํ เหมวณฺณํ หริตฺตจํ
อทนฺตานํ ทเมตารํ สมฺพุทฺธมกุโตภยํ ฯ
|๔๗๐.๓๓๔| ปสฺส สุนฺทริมายนฺตึ วิปฺปมุตฺตํ นิรูปธึ
วีตราคํ วิสํยุตฺตํ กตกิจฺจมนาสวํ ฯ
|๔๗๐.๓๓๕| พาราณสีโต นิกฺขมฺม ตว สนฺติกมาคตา
สาวิกา เต มหาวีร ปาเท วนฺทติ สุนฺทรี ฯ
|๔๗๐.๓๓๖| ตุวํ พุทฺโธ ตุวํ สตฺถา ตุยฺหํ ธีตมฺหิ พฺราหฺมณ
โอรสา มุขโต ชาตา กตกิจฺจา อนาสวา ฯ
|๔๗๐.๓๓๗| ตสฺสา เต สฺวาคตํ ภทฺเท ตโต เต อทุราคตํ
เอวํ หิ ทนฺตา อายนฺติ สตฺถุ ปาทานิ วนฺทิกา
วีตราคา วิสํยุตฺตา กตกิจฺจา อนาสวา ฯ
สุนฺทรี ฯ
[๔๗๑] |๔๗๑.๓๓๘| ๕ ทหราหํ สุทฺธวสนา ยํ ปุเร ธมฺมมสฺสุณึ
ตสฺสา เม อปฺปมตฺตาย สจฺจาภิสมโย อหุ ฯ
|๔๗๑.๓๓๙| ตโตหํ สพฺพกาเมสุ ภุสํ อรติมชฺฌคํ
สกฺกายสฺมึ ภยํ ทิสฺวา เนกฺขมฺมสฺเสว ๒- ปิหเย ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กลฺยาณี ฯ ๒ ยุ. เนกฺขมฺมํเยว ฯ
|๔๗๑.๓๔๐| หิตฺวานาหํ ญาติคณํ ทาสกมฺมกรานิ จ
คามเขตฺตานิ ผีตานิ รมณีเย ปโมทิเต
|๔๗๑.๓๔๑| ปหายาหํ ปพฺพชิตา สาปเตยฺยํ อนปฺปกํ ฯ
เอวํ สทฺธาย นิกฺขมฺม สทฺธมฺเม สุปฺปเวทิเต
|๔๗๑.๓๔๒| น เม ๑- ตํ อสฺส ปฏิรูปํ อากิญฺจญฺญํ หิ ปตฺถเย
ยา ๒- ชาตรูปรชตํ ฐเปตฺวา ๓- ปุนราคเม ฯ
|๔๗๑.๓๔๓| รชตํ ชาตรูปํ วา นตฺเถตสฺสปิ สนฺติยา ๔-
น เอตํ สมณสารุปฺปํ น เอตํ อริยธนํ ฯ
|๔๗๑.๓๔๔| โลภนํ มทนํ เจตํ สโมหนํ ๕- รชพนฺธนํ ๖-
สาสงฺกํ พหุอายาสํ นตฺถิ เจตฺถ ธุวํ ฐิติ ฯ
|๔๗๑.๓๔๕| เอตฺตาวตา ๗- ปมตฺตา จ สงฺกิลิฏฺฐมนา นรา
อญฺญมญฺเญน พฺยารุทฺธา ปุถุ กุพฺพนฺติ เมธคํ ฯ
|๔๗๑.๓๔๖| วโธ พนฺโธ ปริเกฺลโส ชานิ โสกปริทฺทโว
กาเมสุ อธิปนฺนานํ ทิสฺสเต พฺยสนํ พหุํ ฯ
|๔๗๑.๓๔๗| ตํ มํญาตี อมิตฺตาว กึ มํ ๘- กาเมสุ ยุญฺชถ
ชานาถ มํ ปพฺพชิตํ กาเมสุ ภยทสฺสินึ ฯ
|๔๗๑.๓๔๘| น หิรญฺญสุวณฺเณน ปริกฺขียนฺติ อาสวา
อมิตฺตา วธกา กามา สปตฺตา สลฺลพนฺธนา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เนตํ อสฺส ฯ ๒ ม. โย ฯ ๓ ม. ฉฑฺเฑตฺวา ฯ ๔ ม. ยุ. น โพธาย
@น สนฺตเย ฯ ๕ ยุ. โมหนํ ฯ ๖ ยุ. รชวฑฺฒนํ ฯ ๗ ยุ. เอตฺถ รตฺตา ฯ
@๘ ม. กึ โว ฯ
|๔๗๑.๓๔๙| ตํ มํ ญาตี อมิตฺตาว กึ มํ กาเมสุ ยุญฺชถ
ชานาถ มํ ปพฺพชิตํ มุณฺฑํ สงฺฆาฏิปารุตํ ฯ
|๔๗๑.๓๕๐| อุตฺติฏฺฐปิณฺโฑ อุญฺโฉ จ ปํสุกูลญฺจ จีวรํ
เอตํ โข มม สารุปฺปํ อนคารูปนิสฺสโย ฯ
|๔๗๑.๓๕๑| วนฺตา มเหสีหิ ๑- กามา เย ทิพฺพา เย จ มานุสา
เขมฏฺฐาเน วิมุตฺตา เต ปตฺตา เต อจลํ สุขํ ฯ
|๔๗๑.๓๕๒| มาหํ กาเมหิ สงฺคจฺฉึ เยสุ ตาณํ น วิชฺชติ
อมิตฺตา วธกา กามา อคฺคิขนฺธูปมา ทุขา ฯ
|๔๗๑.๓๕๓| อปริสุทฺโธ ๒- เอโส สภโย สวิฆาโต สกณฺฏโก
เคโธ สุวิสโม เจโส มหนฺโต โมหนามุโข ฯ
|๔๗๑.๓๕๔| อุปสคฺโค ภีมรูโป จ กามา สปฺปสิรูปมา
เย พาลา อภินนฺทนฺติ อนฺธภูตา ปุถุชฺชนา ฯ
|๔๗๑.๓๕๕| กามสํสคฺคสตฺตา ๓- หิ ชนา พหู โลเก อวินฺทึสุ ๔-
ปริยนฺตํ นาภิชานนฺติ ชาติยา มรณสฺส จ ฯ
|๔๗๑.๓๕๖| ทุคฺคติคมนํ มคฺคํ มนุสฺสา กามเหตุกํ
พหุํ เว ปฏิปชฺชนฺติ อตฺตโน โรคมาวหํ ฯ
|๔๗๑.๓๕๗| เอวํ อมิตฺตชนนา ตาปนา สงฺกิเลสิกา
โลกามิสา พนฺธนียา กามา มรณพนฺธนา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มเหสินา ฯ ๒ ยุ. ปริปนฺโถ ฯ ๓ ม. ยุ. กามปงฺเกน สตฺตา ฯ
@๔ ม. ยุ. อวิทฺทสู ฯ
|๔๗๑.๓๕๘| อุมฺมาทนา อุลฺลปนา กามา จิตฺตปฺปมาทิโน ๑-
สตฺตานํ สงฺกิเลสาย ขิปฺปํ มาเรน โอฑฺฑิตํ ฯ
|๔๗๑.๓๕๙| อนนฺตาทีนวา กามา พหุทุกฺขา มหาวิสา
อปฺปสฺสาทา รณกรา สุกฺกปกฺขวิโสสนา ฯ
|๔๗๑.๓๖๐| สาหํ เอตาทิสํ หิตฺวา ๒- พฺยสนํ กามเหตุกํ
น ตํ ปจฺจาคมิสฺสามิ นิพฺพานาภิรตา สทา ฯ
|๔๗๑.๓๖๑| รณํ กริตฺวา กามานํ สีติภาวาภิกงฺขินี
อปฺปมตฺตา วิหริสฺสามิ ๓- รตา ๔- สํโยชนกฺขเย ฯ
|๔๗๑.๓๖๒| อโสกํ วิรชํ เขมํ อริยฏฺฐงฺคิกํ อุชุํ
ตํ มคฺคํ อนุคจฺฉามิ เยน ติณฺณา มเหสิโน ฯ
|๔๗๑.๓๖๓| อิมํ ปสฺสถ ธมฺมฏฺฐํ สุภํ กมฺมารธีตรํ
อเนชํ อุปสมฺปชฺช รุกฺขมูลมฺหิ ฌายติ ฯ
|๔๗๑.๓๖๔| อชฺชฏฺฐมี ปพฺพชิตา สทฺธา สทฺธมฺมโสภณา
วินีตา อุปฺปลวณฺณาย เตวิชฺชา มจฺจุหายินี ฯ
|๔๗๑.๓๖๕| สายํ ภุชิสฺสา อนณา ภิกฺขุนี ภาวิตินฺทฺริยา
สพฺพโยควิสํยุตฺตา กตกิจฺจา อนาสวา ฯ
|๔๗๑.๓๖๖| ตํ สกฺโก เทวสงฺเฆน อุปสงฺคมฺม อิทฺธิยา
นมสฺสติ ภูตปติ สุภํ กมฺมารธีตรนฺติ ฯ
สุภา กมฺมารธีตา ฯ
วีสตินิปาโต สมตฺโต ฯ
----------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปมทฺทิโน ฯ ยุ. ปมาถิโน ฯ ๒ ม. ยุ. กตฺวา ฯ ๓ ม. วิหสฺสามิ ฯ
@ยุ. วิหิสฺสามิ ฯ ๔ ม. สพฺพสํโยชนกฺขเย ฯ ๕ ยุ. เตสํ ฯ
เถรีคาถาย ตึสนิปาโต
[๔๗๒] |๔๗๒.๓๖๗| ๑ ชีวกมฺพวนํ รมฺมํ คจฺฉนฺตึ ภิกฺขุนึ สุภํ
ธุตฺตโก สนฺนิวาเรสิ ตเมนํ อพฺรวี สุภา ฯ
|๔๗๒.๓๖๘| กึ เต อปราธิตํ มยา ยํ มํ โอวทิยานุติฏฺฐสิ ๑-
น หิ ปพฺพชิตาย อาวุโส ปุริโส สมฺผุสนาย กปฺปติ ฯ
|๔๗๒.๓๖๙| ครุเก มม สตฺถุ สาสเน ยา สิกฺขา สุคเตน เทสิตา
ปริสุทฺธปทํ อนงฺคณํ กึ มํ โอวทิยานุติฏฺฐสิ ๑- ฯ
|๔๗๒.๓๗๐| อาวิลจิตฺโต อนาวิลํ สรโช วีตรชํ อนงฺคณํ
สพฺพตฺถ วิมุตฺตมานสํ กึ มํ โอวทิยานุติฏฺฐสิ ๑- ฯ
|๔๗๒.๓๗๑| ทหรา จ อปาปิกา จาสิ กินฺเต ปพฺพชฺชา กริสฺสติ
นิกฺขิป กาสายจีวรํ เอหิ รมามเส ๒- สุปุปฺผิเต วเน ฯ
|๔๗๒.๓๗๒| มธุรญฺจ ปวนฺติ สพฺพโส กุสุมรเชน สมุฏฺฐิตา ทุมา
ปฐมวสนฺโต สุโข อุตุ เอหิ รมามเส ๒- สุปุปฺผิเต วเน ฯ
|๔๗๒.๓๗๓| กุสุมิตสิขรา จ ปาทปา อภิคชฺชนฺติว มาลุเตริตา
กา ตุยฺหํ รติ ภวิสฺสติ ยทิ เอกา วนโมคาหิสฺสสิ ฯ
|๔๗๒.๓๗๔| วาฬมิคสงฺฆเสวิตํ กุญฺชรมตฺตกเรณุโลฬิตํ
อสหายิกา คนฺตุมิจฺฉสิ รหิตํ ภีสนกํ มหาวนํ ฯ
|๔๗๒.๓๗๕| ตปนียกตาว ธีติกา วิจรสิ จิตฺตรเถว ๓- อจฺฉรา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. โอวริยาน ติฏฺฐสิ ฯ ๒ ม. รมาม ฯ ๓ ม. จิตฺตลเตว ฯ
กาสิกสุขุเมหิ วคฺคุหิ โสภสิ นิวสเนหิโนปเม ฯ
|๔๗๒.๓๗๖| อหํ ตว วสานุโค สิยํ ยทิ วิหเรมเส กานนนฺตเร
น หิ มตฺถิ ตยา ปิยตโร ปาโณ กินฺนริมนฺทโลจเน ฯ
|๔๗๒.๓๗๗| ยทิ เม วจนํ กริสฺสสิ สุขิตา เอหิ อคารมาวส
ปาสาทนิวาตวาสินี ปริกมฺมนฺเต กโรนฺตุ นาริโย ฯ
|๔๗๒.๓๗๘| กาสิกสุขุมานิ ธารสฺสุ ๑- อภิโรเปหิ จ มาลวณฺณกํ
กญฺจนมณิมุตฺตกํ พหุํ วิวิธํ อาภรณํ กโรมิ เต ฯ
|๔๗๒.๓๗๙| สุโธตรชปจฺฉทํ สุภํ โคณกตูลิกสนฺถตํ นวํ
อภิรูหิ สยนํ มหารหํ จนฺทนมณฺฑิตํ สารคนฺธิกํ ฯ
|๔๗๒.๓๘๐| อุปฺปลํ จ อุทกโต ๒- อุพฺภตํ ยถา ยํ อมนุสฺสเสวิตํ
เอวํ ตุวํ พฺรหฺมจารินิ สเกสุ องฺเคสุ ชรํ คมิสฺสสิ ฯ
|๔๗๒.๓๘๑| กินฺเต อิธ สารสมฺมตํ กุณปปูรมฺหิ สุสานวฑฺฒเน
เภทนธมฺเม กเฬวเร ยํ ทิสฺวา วิมโน อุทิกฺขสิ ฯ
|๔๗๒.๓๘๒| อกฺขีนิ จ ตุริยาริว กินฺนริยาริว ปพฺพตนฺตเร
ตว เม นยนานิ ทกฺขิย ภิยฺโย กามรติ ปวฑฺฒติ ฯ
|๔๗๒.๓๘๓| อุปฺปลสิขโรปมานิ เต วิมเล หาฏกสนฺนิเภ มุเข
ตว เม นยนานิ ทกฺขิย ภิยฺโย กามคุโณ ปวฑฺฒติ ฯ
|๔๗๒.๓๘๔| อปิ ทูรคตา สเรมฺหเส อายตปเมฺห วิสุทฺธทสฺสเน
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ธารย ฯ ๒ ม. อุปฺปลํ จุทกา สมุคฺคตํ ยถาตํ ฯ
น หิ มตฺถิ ตยา ปิยตรา นยนา กินฺนริมนฺทโลจเน ฯ
|๔๗๒.๓๘๕| อปเถน ปยาตุมิจฺฉสิ จนฺทํ กีฬนกํ คเวสสิ
สิเนรุํ ๑- ลงฺเฆตุมิจฺฉสิ โย ตฺวํ พุทฺธสุตํ ปตฺเถสิ ๒- ฯ
|๔๗๒.๓๘๖| นตฺถิ หิ โลเก สเทวเก ราโค ยตฺถปิ ทานิ เม สิยา
นปิ นํ ชานามิ กีริโส อถ มคฺเคน หโต สมูลโก ฯ
|๔๗๒.๓๘๗| อิงฺฆาฬขุยาว อุชฺฌิโต วิสปตฺโตริว อคฺคโต ๓- กโต
นปิ นํ ปสฺสามิ กีริโส อถ มคฺเคน หโต สมูลโก ฯ
|๔๗๒.๓๘๘| ยสฺสา สิยา อปจฺจเวกฺขิตํ สตฺถา วา อนุสาสิโต สิยา
ตฺวํ ตาทิสิกํ ปโลภย ชานนฺตึ โส อิมํ วิหญฺญสิ ฯ
|๔๗๒.๓๘๙| มยฺหํ หิ อกฺกุฏฺฐวนฺทิเต สุขทุกฺเข จ สติ อุปฏฺฐิตา
สงฺขตมสุภนฺติ ชานิย สพฺพตฺเถว มโน น ลิมฺปติ ฯ
|๔๗๒.๓๙๐| สาหํ สุคตสฺส สาวิกา มคฺคฏฺฐงฺคิกยานยายินี
อุทฺธฏสลฺลา อนาสวา สุญฺญาคารคตา รมามิหํ ฯ
|๔๗๒.๓๙๑| ทิฏฺฐา หิ มยา สุจิตฺติตา โสมฺภา ทารุกจิลฺลกานิ วา
ตนฺตีหิ จ ขีลเกหิ จ วินิพทฺธา วิวิธํ ปนจฺจิตา ฯ
|๔๗๒.๓๙๒| ตมฺหุทฺธเฏ ตนฺติขีลเก วิสฺสฏฺเฐ วิกเล ปริปกฺกเต
อวินฺเท ขณฺฑโส กเต กิมฺหิ ตตฺถ มนํ นิเวสเย ฯ
|๔๗๒.๓๙๓| ตถูปมํ เทหกานิ มํ เตหิ ธมฺเมหิ วินา น วตฺตนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เมรุํ ฯ ๒ ยุ. มคฺคยสิ ฯ ๓ ม. อคฺคิโต ฯ
ธมฺเมหิ วินา น วตฺตนฺติ กิมฺหิ ตตฺถ มนํ นิเวสเย ฯ
|๔๗๒.๓๙๔| ยถา หริตาเลน มกฺขิตํ อทฺทส จิตฺติกํ ภิตฺติยา กตํ
ตมฺหิ เต วิปรีตทสฺสนํ ปญฺญา ๑- มานุสิกา นิรตฺถิกา ฯ
|๔๗๒.๓๙๕| มายํ วิย อคฺคโต กตํ สุปินนฺเตว สุวณฺณปาทปํ
อุปธาวสิ อนฺธ ริตฺตกํ ชนมชฺเฌริว รุปฺปรูปกํ ฯ
|๔๗๒.๓๙๖| วฏฺฏนิริว โกฏโรหิตา มชฺเฌ พุพฺพุฬกา สอสฺสุกา
ปีฬโกฬิกา เจตฺถ ชายติ วิวิธา จกฺขุวิธา ว ๒- มณฺฑิตา ฯ
|๔๗๒.๓๙๗| อุปาทิย ๓- จารุทสฺสนา น จ ปชฺชิตฺถ อลคฺคมานสา ๔-
หนฺท เต จกฺขุํ หรสฺสุ ตํ ตสฺส นรสฺส อทาสิ ตาวเท ฯ
|๔๗๒.๓๙๘| ตสฺส จ วิรมาสิ ตาวเท ราโค ตตฺถ ขมาปยิ จ นํ
โสตฺถิ สิยา พฺรหฺมจารินิ น ปุโน เอทิสกํ ภวิสฺสต ฯ
|๔๗๒.๓๙๙| อาหนิย ๕- เอทิสํ ชนํ อคฺคึ ปชฺชลิตํว ลิงฺคิย
คณฺหิสฺสํ อาสีวิสํ ๖- วิย อปิ นุ โสตฺถิ สิยา ขเมหิ โน ฯ
|๔๗๒.๔๐๐| มุตฺตา จ ตโต สา ภิกฺขุนี อคมิ พุทฺธวรสฺส สนฺติกํ
ปสฺสิย วรปุญฺญลกฺขณํ จกฺขุ อาสิ ยถาปุราณกนฺติ ฯ
สุภา ชีวกมฺพวนิกา ฯ
ตึสนิปาโต สมตฺโต ฯ
------------
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. สญฺญา มานุสิกา ฯ ๒ ม. ยุ. จ ปิณฺฑิตา ฯ ๓ ม. ยุ. อุปฺปาฏิย ฯ
@๔ ม. ยุ. อสงฺคมานสา ฯ ๕ ม. อาสาทิย ฯ ๖ ม. คณฺหิย อาสีวิสํ ฯ
เถรีคาถาย จตฺตาฬีสนิปาโต
[๔๗๓] |๔๗๓.๔๐๑| ๑ นครมฺหิ กุสุมนาเม ปาฏลิปุตฺตมฺหิ ปฐวิยา
มณฺเฑ สกฺยกุลกุลีนาโย เทฺว ภิกฺขุนิโย คุณวติโย ฯ
|๔๗๓.๔๐๒| อิสิทาสี ตตฺถ เอกา ทุติยา โพธีติ สีลสมฺปนฺนา จ
ฌานชฺฌายนรตาโย พหุสฺสุตาโย ธุตกิเลสาโย ฯ
|๔๗๓.๔๐๓| ตา ปิณฺฑาย จริตฺวาน ๑- ภตฺตตฺถํ กริย โธตาปตฺตาโย
รหิตมฺหิ สุขนิสินฺนา อิมา คิรา อพฺภวเทสุํ ๒- ฯ
|๔๗๓.๔๐๔| ปาสาทิกาสิ อยฺเย อิสิทาสิ วโยปิ เต อปริหีโน
กึ ทิสฺวาน วลิกํ ๓- อถาสิ เนกฺขมฺมมนุยุตฺตา ฯ
|๔๗๓.๔๐๕| เอวมนุยุญฺชิยมานา สา รหิเต ธมฺมเทสนากุสลา
อิสิทาสี อิทํ วจนมพฺรวิ ๔- สุณ โพธิ ยถามฺหิ ปพฺพชิตา ฯ
อิโต ปรํ วิสชฺชนกถา ๕-
|๔๗๓.๔๐๖| อุชฺเชนิยา ปุรวเร มยฺหํ ปิตา สีลสํวุโต เสฏฺฐี
ตสฺสมฺหิ เอกา ธีตา ๖- ปิยา มนาปา ทยิตา จ ฯ
|๔๗๓.๔๐๗| อถ เม สาเกตโต วรโก อาคจฺฉิ อุตฺตมกุลีโน
เสฏฺฐี ปหูตรตโน ตสฺส มํ สุณฺหํ อทาสิ ตาโต ฯ
|๔๗๓.๔๐๘| สสฺสุยา สสฺสุรสฺส จ สายํ ปาตํ ปณามมุปคมฺม
สิรสา กโรมิ ปาเท วนฺทามิ ยถามฺหิ อนุสิฏฺฐา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. จริตฺวา ฯ ๒ ม. ยุ. อพฺภุทีเรสุํ ฯ ๓ ม. พฺยาลิกํ ฯ ๔ โป. ม. อิสิทาสี
@วจนมพฺรวิ ฯ ๕ ยุ. อิทํ ปาฐตฺตยํ น ทิสฺสติ ฯ ๖ ม. เอกธีตา ฯ
|๔๗๓.๔๐๙| ยา มยฺหํ สามิกสฺส ภคินิโย ภาตุโน ปริชโน วา ๑-
ตํ เอกวารกํปิ ทิสฺวา อุพฺพิคฺคา อาสนํ เทมิ ฯ
|๔๗๓.๔๑๐| อนฺเนน จ ปาเนน จ ขชฺเชน จ ยญฺจ ตตฺถ สนฺนิหิตํ
ฉาเทมิ อุปนยามิ จ เทมิ ยํ ยสฺส ปฏิรูปํ ฯ
|๔๗๓.๔๑๑| กาเลน อุฏฺฐหิตฺวา ๒- ปติฆรํ สมุปคมึ
อุมฺมารโธตหตฺถปาทา ๓- ปญฺชลิกา สามิกมุเปมิหํ ๓- ฯ
|๔๗๓.๔๑๒| โกจฺฉํ ปสาทํ อญฺชนญฺจ อาทาสกญฺจ คณฺหิตฺวา
ปริกมฺมการิกา วิย สยเมว ปตึ วิภูเสมิ ฯ
|๔๗๓.๔๑๓| สยเมว โอทนํ สาธยามิ สยเมว ภาชนํ โธวึ ๔-
มาตาว เอกปุตฺตกํ ตถา ภตฺตารํ ปริจรามิ
|๔๗๓.๔๑๔| เอวํ มํ ภตฺติกตํ อนุตฺตรํ การิกํ ตํ นิหตมานํ
อุฏฺฐายิกํ อนลสํ สีลวตึ ทุสฺสเต ภตฺตา ฯ
|๔๗๓.๔๑๕| โส มาตรญฺจ ปิตรญฺจ ภณติ อาปุจฺฉาหํ คมิสฺสามิ
อิสิทาสิยา น สห วจฺฉํ เอกาคาเรหํ สห วตฺถุํ ฯ
|๔๗๓.๔๑๖| มา เอวํ ปุตฺต อวจ อิสิทาสี ปณฺฑิตา ปริพฺยตฺตาย
อุฏฺฐายิกา อนลสา กึ ตุยฺหํ น โรจเต ปุตฺต ฯ
|๔๗๓.๔๑๗| น จ เม หึสติ กิญฺจิ น จาหํ อิสิทาสิยา สห วจฺฉํ
เทสฺสาว เม อลํ เม อาปุจฺฉาหํ คมิสฺสามิ ฯ
|๔๗๓.๔๑๘| ตสฺส วจนํ สุณิตฺวา สสฺสู สสฺสุโร จ มํ อปุจฺฉึสุ
กิสฺส ตยา อปรทฺธํ ภณ กตํ วิสฺสฏฺฐา ยถาภูตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วาสทฺโท นตฺถิ ฯ ๒ ม. อุปฏฺฐหิตฺวา ฆรํ สมุปคมามิ ฯ ๓ ม. อูมฺมาเรโธวนฺตี
@หตฺถปาเท ปญฺจลิกา สามิกมุเปมิ ฯ ๔ ม. โธวนฺตี ฯ
|๔๗๓.๔๑๙| นปิหํ อปรชฺฌํ กิญฺจิ นปิ หึเสว ๑- น คณามิ ทุพฺพจนํ
กึ สกฺกา กาตุเย ยํ มํ วิเทสฺสเต ภตฺตา ฯ
|๔๗๓.๔๒๐| เต มํ ปิตุ ฆรํ ปฏิ นยึสุ วิมนา ทุกฺเขน อธิภูตา
ปุตฺตมนุรกฺขมานา ชินามฺหเส รูปินึ ลจฺฉึ ๒- ฯ
|๔๗๓.๔๒๑| อถ มํ อทาสิ ตาโต อฑฺฒสฺส ฆรมฺหิ ทุติยกุลิกสฺส
ตโต อุปฑฺฒสุงฺเกน เยน มํ วินฺทถ เสฏฺฐิ ฯ
|๔๗๓.๔๒๒| ตสฺสปิ ฆรมฺหิ มาสํ อวสึ อถ โสปิ มํ ปฏิจฺฉติ ๓-
ทาสีว อุปฏฺฐหนฺตึ อทูสิกํ สีลสมฺปนฺนํ ฯ
|๔๗๓.๔๒๓| ภิกฺขาย จ วิจรนฺตํ ทมกํ ทนฺตํ เม ปิตา ภณติ
โส ๔- สิหิ เม ชามาตา นิกฺขิป โปนฺติญฺจ ฆฏิกญฺจ ฯ
|๔๗๓.๔๒๔| โสปิ วสิตฺวา ปกฺขํ อถ ตาตํ ภณติ เทหิ เม
โปนฺตึ ฆฏิกญฺจ กปลฺลกญฺจ ๕- ปุนปิ ภิกฺขํ จริสฺสามิ ฯ
|๔๗๓.๔๒๕| อถ นํ ภณติ ตาโต อมฺมา สพฺโพ จ เม ญาติคณวคฺโค
กินฺเต น กิรติ อิธ ภณ ขิปฺปํ ยนฺเต กริหิติ ฯ
|๔๗๓.๔๒๖| เอวํ ภณิโต ภณติ ยทิ เม อตฺตา สกฺโกติ อลํ มยฺหํ
อิสิทาสิยา น สห วจฺฉํ เอกฆเรหํ สห วตฺถุํ ฯ
|๔๗๓.๔๒๗| วิสฺสชฺชิโต คโต โส อหํปิ เอกากินี วิจินฺเตมิ
อาปุจฺฉิตฺวาน คจฺฉามิ มริตุํ วา ปพฺพชิตุํ ๖- ฯ
|๔๗๓.๔๒๘| อถ อยฺยา ชินทตฺตา อาคจฺฉิ โคจราย จรมานา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นปิ หึเสมิ น ภณามิ ฯ ๒ ม. ลกฺขึ ฯ ๓ ม. ปฏิจฺฉรติ ฯ ๔ ม. โหหิสิ ฯ
@๕ ม. ยุ. มลฺลกญฺจ ฯ ๖ ม. ยุ. อาปุจฺฉิตูน คจฺฉํ มริตุเย ปพฺพชิสฺสํ วา ฯ
ตาตกุลํ วินยธรี พหุสฺสุตา สีลสมฺปนฺนา ฯ
|๔๗๓.๔๒๙| ตํ ทิสฺวาน อมฺหากํ อุฏฺฐายาสนํ ตสฺสา ปญฺญาปยึ
นิสินฺนาย จ ปาเท วนฺทิตฺวา โภชนมทาสึ ฯ
|๔๗๓.๔๓๐| อนฺนปาเนน ๑- ขชฺเชน จ ยญฺจ ตตฺถ สนฺนิหิตํ
สนฺตปฺปยิตฺวาน ๒- อวจํ อยฺเย อิจฺฉามิ ปพฺพชิตุํ ฯ
|๔๗๓.๔๓๑| อถ มํ ภณติ ตาโต อิเธว ปุตฺติเก ๓- จราหิ ตํ ๔- ธมฺมํ
อนฺเนน จ ปาเนน จ สนฺตปฺปย ๕- สมเณ ทฺวิชาตี จ ฯ
|๔๗๓.๔๓๒| อถาหํ ภณามิ ตาตํ โรทนฺตี อญฺชลึ ปณาเมตฺวา
อนุชานาหิ ๖- มํ ตาต มยา ปกตํ กมฺมํ ตํ นิชฺชเรสฺสามิ ฯ
|๔๗๓.๔๓๓| อถ มํ ภณติ ตาโต ปาปุณ โพธิญฺจ อคฺคธมฺมญฺจ
นิพฺพานญฺจ ลภสฺสุ ยํ สจฺฉิกริ ทฺวิปทเสฏฺโฐ ฯ
|๔๗๓.๔๓๔| มาตาปิตู อภิวาทยิตฺวา สพฺพญฺจ ญาติคณวคฺคํ
สตฺตาหํ ปพฺพชิตา ติสฺโส วิชฺชา อผุสฺสยึ ๗- ฯ
|๔๗๓.๔๓๕| ชานามิ อตฺตโน สตฺต ชาติโย ยสฺสา ยํ ผลํ วิปาโก
ตํ ตว อาจิกฺขิสฺสํ ตํ เอกมนา นิสาเมหิ
|๔๗๓.๔๓๖| นครมฺหิ เอรกกจฺเฉ สุวณฺณกาโร อหํ ปหูตธโน
โยพฺพนมเทน มตฺโต โส ปรทารํ อเสวิหํ ฯ
|๔๗๓.๔๓๗| โสหํ ตโต จวิตฺวา นิรยมฺหิ อปจฺจิสํ จิรํ
ปกฺโก ตโต จ อุฏฺฐหิตฺวา มกฺกฏิยา กุจฺฉิโมกฺกมึ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อนฺเนน จ ปาเนน จ ขชฺเชน จ ฯ ๒ ม. ยุ. สนฺตปฺปยิตฺวา ฯ
@๓ ยุ. ปุตฺตก ฯ ๔ ม. ตฺวํ ธมฺมํ ฯ ๕ ม. ตปฺปย ฯ ๖ ยุ. ปาปํ หิ มยา
@ ปกตํ ฯ ๗ ยุ. อผสฺสยึ ฯ
|๔๗๓.๔๓๘| สตฺตาหํ ชาตกมฺมํ ๑- มหากปิ ยูถโป นิลฺลจฺเฉสิ
ตสฺเสตํ กมฺมผลํ ยถาปิ คนฺตฺวาน ปรทารํ ฯ
|๔๗๓.๔๓๙| โสหํ ตโต จวิตฺวา กาลํ กริตฺวา สินฺธวารญฺเญ
กาณาย จ ขญฺชาย จ เอฬกิยา กุจฺฉิโมกฺกมึ ฯ
|๔๗๓.๔๔๐| ทฺวาทสวสฺสานิ อหํ นิลฺลจฺฉิโต ทารเก ปริวหิตฺวา
กิมินาวฏฺโฏ อกลฺโล ยถาปิ คนฺตฺวาน ปรทารํ ฯ
|๔๗๓.๔๔๑| โสหํ ตโต จวิตฺวา โควาณิชกสฺส คาวิยา ชาโต
วจฺโฉ ลาขาตมฺโพ นิลฺลจฺฉิโต ทฺวาทเส มาเส ฯ
|๔๗๓.๔๔๒| เต ปุน ๒- นงฺคลมหํ สกฏํ จ ธารยามิ
อนฺโธวฏฺโฏ อกลฺโล ยถาปิ คนฺตฺวาน ปรทารํ ฯ
|๔๗๓.๔๔๓| โสหํ ตโต จวิตฺวา วีถิยา ทาสิยา ฆเร ชาโต
เนว มหิลา น ปุริโส ยถาปิ คนฺตฺวาน ปรทารํ ฯ
|๔๗๓.๔๔๔| ตึสติวสฺสมฺหิ มโต สากฏิกกุลมฺหิ ทาริกา ชาตา
กปณมฺหิ อปฺปโภเค ธนิกปุริสปาตพหุลมฺหิ ฯ
|๔๗๓.๔๔๕| ตํ มํ ตโต สตฺถวาโห อุสฺสนฺนาย วิปุลาย วฑฺฒิยา
โอกฑฺฒติ วิลปนฺตึ อจฺฉินฺทิตฺวา กุลฆรสฺส ๓- ฯ
|๔๗๓.๔๔๖| อถ โสฬสเม วสฺเส ทิสฺวาน ๔- มํ ปตฺตโยพฺพนํ กญฺญํ
โอรุทฺธตสฺส ปุตฺโต คิริทาโส นาม นาเมน ฯ
|๔๗๓.๔๔๗| ตสฺสปิ อญฺญา ภริยา สีลวตี คุณวตี ยสวตี จ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สตฺตาหชาตกํ มํ ฯ ๒ ม. โวฒูน ฯ ๓ ม. กุลฆรสฺมา ฯ ๔ ม. ทิสฺวา ฯ
อนุรตฺตา ภตฺตารํ ตสฺสาหํ วิทฺเทสนมกาสึ ฯ
|๔๗๓.๔๔๘| ตสฺเสตํ กมฺมผลํ ยํ มํ อปกิริตูน คจฺฉนฺติ
ทาสีว อุปฏฺฐหนฺตึ ตสฺสปิ อนฺโต กโต มยาติ ฯ
อิสิทาสี ฯ
จตฺตาฬีสนิปาโต สมตฺโต ฯ
-------------
เถรีคาถาย มหานิปาโต
[๔๗๔] |๔๗๔.๔๔๙| ๑ มนฺตาวติยา นคเร รญฺโญ โกญฺจสฺส อคฺคมเหสิยา
ธีตา อาสิ ๑- สุเมธา ปาสาทิกา สาสนกเรหิ ฯ
|๔๗๔.๔๕๐| สีลวตี จิตฺตกถิกา พหุสฺสุตา พุทฺธสาสเน วินีตา
มาตาปิตโร อุปคมฺม ภณติ อุภโย นิสาเมถ ฯ
|๔๗๔.๔๕๑| นิพฺพานาภิรตา อหํ อสสฺสตํ ภวคตํ ยทิปิ ทิพฺพํ
กิมงฺคํ ปน ตุจฺฉา กามา อปฺปสฺสาทา พหุวิฆาตา ฯ
|๔๗๔.๔๕๒| กามา กฏุกา อาสีวิสูปมา เยสุ มุจฺฉิตา พาลา
เต ทีฆรตฺตํ นิรเย สมปฺปิตา หญฺญนฺเต ๒- ทุกฺขิตา ฯ
|๔๗๔.๔๕๓| โสจนฺติ ปาปกมฺมา วินิปาเต ปาปพุทฺธิโน สทา
กาเยน วาจาย จ มนสา จ อสํวุตา พาลา ฯ
|๔๗๔.๔๕๔| พาลา เต ทุปฺปญฺญา อเจตนา ทุกฺขสมุทโยรุทฺธา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อาสึ ฯ ๒ ม. หญฺญนฺติ ฯ
เทเสนฺเต อชานนฺตา น พุชฺฌเร อริยสจฺจานิ ฯ
|๔๗๔.๔๕๕| สจฺจานิ อมฺม พุทฺธวรเทสิตานิ เต พหุตรา อชานนฺตา เย
อภินนฺทนฺติ ภวคตํ ปิหนฺติ เทเวสุ อุปปตฺตึ ฯ
|๔๗๔.๔๕๖| เทเวสุปิ อุปปตฺติ อสสฺสตา ภวคเต อนิจฺจมฺหิ
น จ อุตฺตสนฺติ ๑- พาลา ปุนปฺปุนํ ชายิตพฺพสฺส ฯ
|๔๗๔.๔๕๗| จตฺตาโร วินิปาตา เทฺว จ คติโย กถญฺจิ ลพฺภนฺติ
น จ วินิปาตคตานํ ปพฺพชฺชา อตฺถิ นิรเยสุ ฯ
|๔๗๔.๔๕๘| อนุชานาถ มํ อุภโย ปพฺพชิตุํ ทสพลสฺส ปาวจเน
อปฺโปสฺสุกฺกา ฆฏิสฺสํ ชาติมรณปฺปหานาย ฯ
|๔๗๔.๔๕๙| กึ ภวคเตน ๒- อภินนฺทิเตน กายกลินา อสาเรน
ภวตณฺหาย นิโรธา อนุชานาถ ปพฺพชิสฺสามิ ฯ
|๔๗๔.๔๖๐| พุทฺธานํ อุปฺปาโท วิวชฺชิโต อกฺขโณ ขโณ ลทฺโธ
สีลานิ พฺรหฺมจริยํ ยาวชีวํ น ทูเสยฺยํ ฯ
|๔๗๔.๔๖๑| เอวํ ภณติ สุเมธา อถ ๓- นํ มาตาปิตโร อหํสุ
น มยํ ๔- คหฏฺฐา มรณวสํ คตาว ชเหสฺสาม ๕- ฯ
|๔๗๔.๔๖๒| มาตา ทุกฺขิตา โรทติ ปิตา จ ทุกฺขิโต ๖- ตถา โสกสมภิภูโต
ฆเฏนฺติ ตํ สญฺญาเปตุํ ปาสาทตเล ฉมา ปติตํ ฯ
|๔๗๔.๔๖๓| อุฏฺเฐหิ ปุตฺติเก กึ โสจิเตน ทินฺนาสิ วารณวติมฺหิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สนฺตสนฺติ ฯ ๒ ม. ภวคเต ฯ ๓ ม. มาตาปิตโร น ตาว ฯ
@ยุ. มาตาปิตโร น ตาว อาหารํ ฯ ๔ ม. อาหารํ อาหริสฺสํ ฯ ยุ. อาหริย ฯ
@๕ ยุ. เหสฺสามิ ฯ ๖ ม. อสฺสา สพฺพโส สมภิหโต ฯ ยุ. อสฺสา สพฺพโส สมภิสาโต ฯ
ราชา อนิกรตฺโต อภิรูโป ตสฺส ตฺวํ ทินฺนา ฯ
|๔๗๔.๔๖๔| อคฺคมเหสี ภวิสฺสสิ อนิกรตฺตสฺส ราชิโน ภริยา
สีลานิ พฺรหฺมจริยํ ปพฺพชฺชา ทุกฺกรา ปุตฺติเก ฯ
|๔๗๔.๔๖๕| รชฺเช อาณา ธนมิสฺสริยํ โภคา สุขา ทหริกาปิ ๑-
ตสฺมา ภุญฺชาหิ กามโภเค วาเรยฺยํ โหตุ เต ปุตฺต ฯ
|๔๗๔.๔๖๖| อถ เน ภณติ สุเมธา มา เอทิสกานิ ภวคตํ อสารํ
ปพฺพชฺชา วา โหตุ ๒- มรณํ วา เม น เจว วาเรยฺยํ ฯ
|๔๗๔.๔๖๗| กิมิว ปูติกายํ อสุจึ สวนคนฺธํ ภยานกํ กุณปํ
อภิสํวิเสยฺยํ ภสฺตํ สกิปคฺฆริตํ อสุจิปุณฺณํ ฯ
|๔๗๔.๔๖๘| กิมิว ตาหํ ชานนฺตี วิกูลกํ มํสโลหิตุปลิตฺตํ ๓-
กิมิกุลาลยํ สกุณภตฺตํ กเฬวรํ กิสฺส ทิยฺยตีติ ฯ
|๔๗๔.๔๖๙| นิพฺพุยฺหติ สุสานํ อจิรํ กาโย อเปตวิญฺญาโณ
ฉฑฺฑิโต ๔- กลิงฺครํ วิย ชิคุจฺฉมาเนหิ ญาตีหิ ฯ
|๔๗๔.๔๗๐| ฉฑฺฑูน ๕- นํ สุสาเน ปรภตฺตํ นฺหายนฺติ ชิคุจฺฉนฺตา
นิยกา มาตาปิตโร กึ ปน สาธารณา ชนตา ฯ
|๔๗๔.๔๗๑| อชฺโฌสิตา อสาเร กเฬวเร อฏฺฐินฺหารุสงฺฆาเต
เขฬสฺสุจฺจารสฺสว ปริปุณฺเณ ปูติกายมฺหิ ฯ
|๔๗๔.๔๗๒| โย นํ วินิพฺภุชิตฺวา อพฺภนฺตรมสฺส พาหิรํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ทหริกาสิ ฯ ๒ ยุ. โหหิติ ฯ ๓ ม. มํสโสณิตุปลิตฺตํ ฯ ยุ. มํสโสณิตปลิตฺตํ ฯ
@๔ ม. ฉุทฺโธ ฯ ๕ ม. ฉุทฺธูน ฯ
กยิรา คนฺธสฺส อสหมานา สกาปิ มาตา ชิคุจฺเฉยฺย ฯ
|๔๗๔.๔๗๓| ขนฺธธาตุอายตนํ สงฺขตํ ชาติมูลกํ ทุกฺขํ
โยนิโส อรุจึ ๑- ภณนฺติ วาเรยฺยํ กิสฺส อิจฺเฉยฺยํ ฯ
|๔๗๔.๔๗๔| ทิวเส ทิวเส ติสตฺติสตานิ นวนวา ปาเตยฺยุํ กายมฺหิ
วสฺสสตมฺปิ ปฆาโต ๒- เสยฺโย ทุกฺขสฺส เจว ขโย ฯ
|๔๗๔.๔๗๕| อชฺฌุปคจฺเฉ ฆาตํ โย วิญฺญาเยวํ สตฺถุโน วจนํ
ทีโฆ จ ๓- เตสํ สํสาโร ปุนปฺปุนํ หญฺญมานานํ ฯ
|๔๗๔.๔๗๖| เทเวสุ มนุสฺเสสุ จ ติรจฺฉานโยนิยา อสุรกาเย
เปเตสุ จ นิรเยสุ จ อปริมิตา ทียนฺเต ๔- ฆาตา ฯ
|๔๗๔.๔๗๗| นิรเยสุ พหู วินิปาตคตสฺส กิลิสฺสมานสฺส
เทเวสุปิ อตฺตาณํ นิพฺพานสุขา ปรํ นตฺถิ ฯ
|๔๗๔.๔๗๘| ปตฺตา เต นิพฺพานํ เย ยุตฺตา ทสพลสฺส ปาวจเน
อปฺโปสฺสุกฺกา ฆเฏนฺติ ชาติมรณปฺปหานาย ฯ
|๔๗๔.๔๗๙| อชฺเชว ตาต อภินิกฺขมิสฺสํ โภเคหิ กึ อสาเรหิ
นิพฺพิณฺณา เม กามา วนฺตสมา ตาลวตฺถุกตา ฯ
|๔๗๔.๔๘๐| สา เจวํ ภณติ ปิตรํ อนิกรตฺโต จ ยสฺส ทินฺนา
อุปยาสิปิ ๕- ตรุณาวุโต วาเรยฺยํ อุปฏฺฐิเต กาเล ฯ
|๔๗๔.๔๘๑| อถ อสิตนิจิตมุทุเก เกเส ขคฺเคน ฉินฺทิย
สุเมธา ปาสาทญฺจ ปิเธตฺวา ๖- ปฐมชฺฌานํ สมาปชฺชิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อนุวิจินนฺตี ฯ ๒ ยุ. จ ฆาโต ฯ ๓ ม. ยุ. จสทฺโท นตฺถิ ฯ ๔ ม. ทิสฺสเร ฯ
@๕ ม. อุปยาสิ วารณวเต ฯ ยุ. อุปยาสิ ปีตรุณาวุโต ฯ ๖ ม. ปิทหิตฺวา ฯ
|๔๗๔.๔๘๒| สมาปตฺตีหิ ๑- สมาปนฺนา อนิกรตฺโต จ อาคโต นครํ
ปาสาเทว สุเมธา อนิจฺจสญฺญา สุภาเวติ ฯ
|๔๗๔.๔๘๓| สา จ มนสิ กโรติ อนิกรตฺโต จ อารุหิ ตุริตํ
มณิกนกภูสิตงฺโค กตญฺชลี ยาจติ สุเมธํ ฯ
|๔๗๔.๔๘๔| รชฺเช อาณา ธนมิสฺสริยํ โภคา สุขา ทหริกาปิ ๒-
ภุญฺชาหิ กามโภเค กามสุขา ทุลฺลภา โลเก ฯ
|๔๗๔.๔๘๕| นิสฺสฏฺฐํ เต รชฺชํ โภเคว ภุญฺชสฺสุ เทหิ ทานานิ
มา ทุมฺมนา อโหสิ มาตาปิตโร เต ทุกฺขิตา ฯ
|๔๗๔.๔๘๖| ตนฺตํ ภณติ สุเมธา กาเมหิ อนตฺถิกา วิคตโมหา
มา กาเม อภินนฺทิ กาเมสฺวาทีนวํ ปสฺส ฯ
|๔๗๔.๔๘๗| จาตุทฺทีโป ราชา มนฺธาตา อาสิ กามโภคินํ อคฺโค
อติตฺโต กาลกโต น จสฺส ปริปูริตา อิจฺฉา ฯ
|๔๗๔.๔๘๘| สตฺต รตนานิ วสฺเสยฺย วุฏฺฐิมา ทสทิสา สมนฺเตน
น จตฺถิ ติตฺติ กามานํ อติตฺตาว มรนฺติ นรา ฯ
|๔๗๔.๔๘๙| อสิสูนูปมา กามา กามา สปฺปสิโรปมา
อุกฺโกปมา อนุทหนฺติ อฏฺฐิกงฺกลสนฺนิภา ฯ
|๔๗๔.๔๙๐| อนิจฺจา อทฺธุวา กามา พหุทุกฺขา มหาวิสา
อโยคุโฬว สนฺตตฺโต อฆมูลา ทุกฺขปฺผลา ฯ
|๔๗๔.๔๙๑| รุกฺขปฺผลูปมา กามา มํสเปสูปมา ทุขา
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สา จ ตหึ ฯ ๒ ม. ทหริกาสิ ฯ
สุปิโนปมา วญฺจนียา กามา ยาจิตกูปมา ฯ
|๔๗๔.๔๙๒| สตฺติสูลูปมา กามา โรโค คณฺโฑ อฆํ นิฆํ
องฺคารกาสุสทิสา อฆมูลํ ภยํ วโธ ฯ
|๔๗๔.๔๙๓| เอวํ พหุทุกฺขา กามา อกฺขาตา อนฺตรายิกา
คจฺฉถ น เม ภวคเต วิสฺสาโส อตฺถิ อตฺตโน ฯ
|๔๗๔.๔๙๔| กึ มม ปโร กริสฺสติ อตฺตโน สีสมฺหิ ฑยฺหมานมฺหิ
อนุพนฺเธ ชรามรเณ ตสฺส ฆาตาย ฆฏิตพฺพํ ฯ
|๔๗๔.๔๙๕| ทฺวารํ อปาปุณิตฺวานายํ ๑- มาตาปิตโร อนิกรตฺตญฺจ
ทิสฺวาน ฉมํ นิสินฺเน โรทนฺเต อิทมโวจ
|๔๗๔.๔๙๖| ทีโฆ พาลานํ สํสาโร ปุนปฺปุนญฺจ โรทตํ
อนมตคฺเค ปิตุ มรเณ ภาตุ วเธ อตฺตโน จ วเธ ฯ
|๔๗๔.๔๙๗| อสฺสุ ถญฺญํ รุธิรํ สํสารํ อนมตคฺคโต สรถ
สตฺตานํ สํสรตํ สราหิ อฏฺฐีนญฺจ สนฺนิจยํ ฯ
|๔๗๔.๔๙๘| สร จตุโรทธี อุปนีเต อสฺสุถญฺญรุธิรมฺหิ
สร เอกกปฺปมฏฺฐีนํ สญฺจยํ วิปุเลน สมํ ฯ
|๔๗๔.๔๙๙| อนมตคฺเค สํสรโต มหึ ชมฺพุทีปมุปนีตํ
โกลฏฺฐิมตฺตคุฬิกา มาตาปิตูเสฺวว นปฺปโหนฺติ ฯ
|๔๗๔.๕๐๐| สร ติณกฏฺฐสาขาปลาสํ อุปนีตํ อนมตคฺคโต
ปิตูสุ จตุรงฺคุลิกา ฆฏิกา ปิตุปิตูเสฺว นปฺปโหนฺติ ฯ
|๔๗๔.๕๐๑| สร กาณกจฺฉปํ ปุพฺเพ สมุทฺเท อปรโต จ ยุคจฺฉิทฺทํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อปาปุริตฺวานหํ ... อิทมโวจํ ฯ
สิรํ ตสฺส จ ปฏิมุกฺกํ มนุสฺสลาภมฺหิ โอปมฺมํ ฯ
|๔๗๔.๕๐๒| สร รูปํ เผณปิณฺโฑปมสฺส กายกลิโน อสารสฺส
ขนฺเธ ปสฺส อนิจฺเจ สราหิ นิรเย พหุวิฆาเต ฯ
|๔๗๔.๕๐๓| สร กฏสึ วฑฺเฒนฺเต ปุนปฺปุนํ ตาสุ ตาสุ ชาตีสุ
สร กุมฺภีลภยานิ จ สราหิ จตฺตาริ สจฺจานิ ฯ
|๔๗๔.๕๐๔| อมตมฺหิ วิชฺชมาเน กึ ตว ปญฺจกฏุเกน ปีเตน
สพฺพา หิ กามรติโย กฏุกตรา ปญฺจกฏุเกน ฯ
|๔๗๔.๕๐๕| อมตมฺหิ วิชฺชมาเน กึ ตว กาเมหิ เย ปริฬาหา
สพฺพา หิ กามรติโย ชลิตา จ กุถิตา กุปิตา ๑- สนฺตาปิตา ฯ
|๔๗๔.๕๐๖| อสปตฺตมฺหิ สมาเน กึ ตว กาเมหิ เย พหุสปตฺตา
ราชคฺคิโจรอุทกปฺปิเยหิ สาธารณา กามา พหุสปตฺตา ฯ
|๔๗๔.๕๐๗| โมกฺขมฺหิ วิชฺชมาเน กึ ตว กาเมหิ เยสุ วธพนฺโธ
กาเมสุ หิ วธพนฺโธ กามกามา ทุกฺขานิ อนุโภนฺติ ฯ
|๔๗๔.๕๐๘| อาทีปิตา ติณุกฺกา คณฺหนฺตํ ทหนฺติ เนว มุญฺจนฺติ ๒-
อุกฺโกปมา หิ กามา ทหนฺติ เย เต น มุญฺจนฺติ ฯ
|๔๗๔.๕๐๙| มา อปฺปกสฺส เหตุ กาม- สุขสฺส วิปุลํ ชหิ สุขํ
มา ปุถุโลโมว พลิสํ คิลิตฺวา ปจฺฉา วิหญฺญสิ ฯ
|๔๗๔.๕๑๐| กาเมหิ ๓- มา ปริพฺภมสิ สุนโขว สงฺขลาพทฺโธ
กาหนฺติ ๔- ขุ ตํ กามา ฉาตา สุนขํว จณฺฑาลา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กมฺปิตา ฯ ๒ ม. ยุ. มุญฺจนฺตํ ฯ ๓ ม. ยุ. กามํ กาเมสุ ทมสฺสุ ตาว ฯ
@๔ ยุ. กาหินฺติ ฯ
|๔๗๔.๕๑๑| อปริมิตญฺจ ทุกฺขํ พหูนิ จ จิตฺตโทมนสฺสานิ
อนุโภหิสิ กามยุตฺโต ๑- ปฏินิสฺสช อทฺธุเว กาเม ฯ
|๔๗๔.๕๑๒| อชรมฺหิ วิชฺชมาเน กึ ตว กาเมหิ เย สุชรา ๒-
มรณพฺยาธิคหิตา สพฺพา สพฺพตฺถ ชาติโย ฯ
|๔๗๔.๕๑๓| อิทมชรมิทมรณํ อิทมชรามรณปทมโสกํ ๓-
อสปตฺตมสมฺพาธํ อขลิตมภยํ นิรุปตาปํ ฯ
|๔๗๔.๕๑๔| อธิคตมิทํ พหูหิ อมตํ อชฺชาปิ จ ลภนียํ อิทํ
โย โยนิโส ปยุญฺชติ น จ สกฺกา อฆฏมาเนน ฯ
|๔๗๔.๕๑๕| เอวํ ภณติ สุเมธา สงฺขารคเต รตึ อลภมานา
อนุเนนฺตี อนิกรตฺตํ เกเสว ฉมํ ขิปิ สุเมธา ฯ
|๔๗๔.๕๑๖| อุฏฺฐาย อนิกรตฺโต ปญฺชลิโก ยาจิ ตสฺสา ปิตรํ โส
วิสฺสชฺเชถ สุเมธํ ปพฺพชิตุํ วิโมกฺขสจฺจทสฺสาวี ๔- ฯ
|๔๗๔.๕๑๗| สา ๕- วิสฺสชฺชิตา มาตาปิตูหิ ปพฺพชิ โสกภยภีตา
ฉ อภิญฺญา สจฺฉิกตา อคฺคผลํ สิกฺขมานาย ฯ
|๔๗๔.๕๑๘| อจฺฉริยมพฺภุตนฺตํ นิพฺพานํ อาสิ ราชกญฺญาย
ปุพฺเพนิวาสจริตํ ยถา พฺยากริ ปจฺฉิเม กาเล ฯ
|๔๗๔.๕๑๙| ภควติ โกนาคมเน สงฺฆารามมฺหิ นวนิเวสมฺหิ
สขิโย ติสฺโส ๖- ชนิโย วิหารทานํ อทาสิมฺหา ๗- ฯ
|๔๗๔.๕๒๐| ทสกฺขตฺตุํ สตกฺขตฺตุํ ทสสตกฺขตฺตุํ สตานิ จ สตกฺขตฺตุํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. กาเมสุ ยุตฺโต ฯ ๒ ม. เยสุ ชรา ฯ ๓ ม. อิทมชรมิทมมรํ อิทมชรามรํ ปทมโสกํ ฯ
@๔ ม. ยุ. ... ทสฺสา ฯ ๕ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๖ ยุ. ตีณิ ฯ ๗ ม. อทาสิมฺหิ ฯ
เทเวสุ อุปปชฺชิมฺหา โก ปน วาโท มานุสเกสุ ๑- ฯ
|๔๗๔.๕๒๑| เทเวสุ มหิทฺธิกา อหุมฺหา มานุสกมฺหิ โก ปน วาโท
สตฺตรตนสฺส มเหสี อิตฺถีรตนํ อหํ อาสึ ฯ
|๔๗๔.๕๒๒| โส เหตุ โส ปภโว ตํ มูลํ จ สาสเน ขมํ ๒-
ตํ ปฐมสโมธานํ ตํ ธมฺมรตาย นิพฺพานํ ฯ
|๔๗๔.๕๒๓| เอวํ กเถนฺติ ๓- เย สทฺทหนฺติ วจนํ อโนมปญฺญสฺส
นิพฺพินฺทนฺติ ภวคเต นิพฺพินฺทิตฺวา วิรชฺชนฺตีติ ฯ
สุเมธา ฯ
มหานิปาโต สมตฺโต ฯ
คาถาสตานิ จตฺตาริ อสีติ ปุน จุทฺทส
เถริเยกุตฺตรสตฺตา ๔- สพฺพา ตา อาสวกฺขยาติ ฯ
เถริยา คาถาโย สมตฺตา ฯ
------------------
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. มนุสฺเสสุ ฯ ๒ ม. ตํ มูลํ ตาว สาสเน ขนฺติ ฯ ๓ ม. เอวํ กโรนฺติ ฯ
@๔ เถริเยกุตฺตรสตฺตติ อิติ วจนํ ยุตฺตตรํ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๔๖๙-๕๐๗.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=26&item=463&items=12&mode=bracket
อ่านโดยใช้เนื้อความเป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=26&item=463&items=12
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=26&item=463&items=12&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=26&item=463&items=12&mode=bracket
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=463
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
https://84000.org/tipitaka/read/?index_26
https://84000.org/tipitaka/english/?index_26
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
