อาฏานาฏิยสุตฺตํ
[๒๐๗] เอวมฺเม สุตํ ฯ เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ
คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต ฯ อถโข จตฺตาโร มหาราชา มหติยา จ
ยกฺขเสนาย มหติยา จ คนฺธพฺพเสนาย มหติยา จ กุมฺภณฺฑเสนาย
มหติยา จ นาคเสนาย จตุทฺทิสํ รกฺขํ เปตฺวา จตุทฺทิสํ คุมฺพํ
เปตฺวา จตุทฺทิสํ โอวรณํ เปตฺวา อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา
อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ คิชฺฌกูฏํ โอภาเสตฺวา เยน ภควา
เตนุปสงฺกมึสุ อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทึสุ ฯ เตปิ โข ยกฺขา อปฺเปกจฺเจ ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ ภควตา สทฺธึ สมฺโมทึสุ สมฺโมทนียํ
กถํ สารณียํ ๑- วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ เยน
ภควา เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ
นามโคตฺตํ สาเวตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ ตุณฺหีภูตา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ
[๒๐๘] เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข เวสฺสวโณ มหาราชา ภควนฺตํ
เอตทโวจ สนฺติ หิ ภนฺเต อุฬารา ยกฺขา ภควโต อปฺปสนฺนา
สนฺติ หิ ภนฺเต อุฬารา ยกฺขา ภควโต ปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต
มชฺฌิมา ยกฺขา ภควโต อปฺปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต มชฺฌิมา
ยกฺขา ภควโต ปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต นีจา ยกฺขา ภควโต
อปฺปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต นีจา ยกฺขา ภควโต ปสนฺนา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สาราณียํ ฯ
{๒๐๘.๑} เยภุยฺเยน โข ปน ภนฺเต ยกฺขา อปฺปสนฺนาเยว
ภควโต ตํ กิสฺส เหตุ ภควา หิ ภนฺเต ปาณาติปาตา เวรมณิยา
ธมฺมํ เทเสติ อทินฺนาทานา เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ กาเมสุ
มิจฺฉาจารา เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ มุสาวาทา เวรมณิยา ธมฺมํ
เทเสติ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ ฯ
เยภุยฺเยน โข ปน ภนฺเต ยกฺขา อปฺปฏิวิรตาเยว ปาณาติปาตา
อปฺปฏิวิรตา อทินฺนาทานา อปฺปฏิวิรตา กาเมสุ มิจฺฉาจารา
อปฺปฏิวิรตา มุสาวาทา อปฺปฏิวิรตา สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา
เตสนฺตํ โหติ อปฺปิยํ อมนาปํ ฯ สนฺติ หิ ภนฺเต ภควโต สาวกา
อรญฺเ วนปตฺถานิ ปนฺตานิ เสนาสนานิ ปฏิเสวนฺติ อปฺปสทฺทานิ
อปฺปนิคฺโฆสานิ วิชนวาตานิ มนุสฺสราหเสยฺยกานิ ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ
ตตฺถ สนฺติ อุฬารา ยกฺขา นิวาสิโน เย อิมสฺมึ ภควโต ปาวจเน
อปฺปสนฺนา เตสํ ปสาทาย อุคฺคณฺหาตุ ภนฺเต ภควา อาฏานาฏิยํ
รกฺขํ ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ อุปาสกานํ อุปาสิกานํ คุตฺติยา รกฺขาย
อวิหึสาย ผาสุวิหารายาติ ฯ อธิวาเสสิ ภควา ตุณฺหีภาเวน ฯ
{๒๐๘.๒} อถโข เวสฺสวโณ มหาราชา ภควโต อธิวาสนํ
วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ อาฏานาฏิยํ รกฺขํ อภาสิ
[๒๐๙] วิปสฺสิสฺส ๑- นมตฺถุ จกฺขุมนฺตสฺส สิรีมโต
สิขิสฺสปิ ๒- นมตฺถุ สพฺพภูตานุกมฺปิโน ฯ
เวสฺสภุสฺส ๓- นมตฺถุ นฺหาตกสฺส ตปสฺสิโน
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. วิปสฺสิสฺส จ ฯ ๒ ม. สิขิสฺสปิ จ ฯ ๓ ม. เวสฺสภุสฺส จ ฯ
นมตฺถุ กกุสนฺธสฺส มารเสนปฺปมทฺทิโน ฯ
โกนาคมนสฺส นมตฺถุ พฺราหฺมณสฺส วุสีมโต
กสฺสปสฺส ๑- นมตฺถุ วิปฺปมุตฺตสฺส สพฺพธิ ฯ
องฺคีรสสฺส นมตฺถุ สกฺยปุตฺตสฺส สิรีมโต
โย อิมํ ธมฺมมเทเสสิ ๒- สพฺพทุกฺขา ปนูทนํ ฯ
เย จาปิ นิพฺพุตา โลเก ยถาภูตํ วิปสฺสิสุํ
เต ชนา อปิสุณา มหนฺตา วีตสารทา ฯ
หิตํ เทวมนุสฺสานํ ยํ นมสฺสนฺติ โคตมํ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ มหนฺตํ วีตสารทํ ฯ
ยโต อุคฺคจฺฉติ สุริโย ๓- อาทิจฺโจ มณฺฑลีมหา
ยสฺส จุคฺคจฺฉมานสฺส สํวรีปิ นิรุชฺฌติ ฯ
ยสฺส จุคฺคเต สุริเย ทิวโสติ ปวุจฺจติ
รหโทปิ ตตฺถ คมฺภีโร สมุทฺโท สริโตทโก
เอวนฺตํ ตตฺถ ชานนฺติ สมุทฺโท สริโตทโก ฯ
[๒๑๐] อิโต สา ปุริมา ทิสา อิติ นํ อาจิกฺขตี ชโน
ยํ ทิสํ อภิปาเลติ มหาราชา ยสสฺสิ โส
คนฺธพฺพานํ อาธิปติ ๔- ธตรฏฺโ อิติ ๕- นามโส
รมตี นจฺจคีเตหิ คนฺธพฺเพหิ ปุรกฺขโต ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว เอกนามาติ เม สุตํ
อสีติ ทส เอโก จ อินฺทนามา มหพฺพลา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กสฺสปสฺส จ ฯ ๒ ม. ธมฺมํ เทเสสิ ฯ ๓ ม. สูริโย ฯ
@๔ ม. อธิปติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๕ ม. ธตรฏฺโติ ฯ
เต จาปิ พุทฺธํ ทิสฺวาน พุทฺธํ อาทิจฺจพนฺธุนํ
ทูรโต ว นมสฺสนฺติ มหนฺตํ วีตสารทํ ฯ
นโม เต ปุริสาชญฺ นโม เต ปุริสุตฺตม
กุสเลน สเมกฺขสิ อมนุสฺสาปิ ตํ วนฺทนฺติ ฯ
สุตํ เนตํ อภิณฺหโส ตสฺมา เอวํ วเทมฺหเส ๑-
ชินํ วนฺทถ โคตมํ ชินํ วนฺทาม โคตมํ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ พุทฺธํ วนฺทาม โคตมํ ฯ
เยน เปตา ปวุจฺจนฺติ ปิสุณา ปิฏฺิมํสิกา
ปาณาติปาติโน ลุทฺทา ๒- โจรา เนกติกา ชนา ฯ
[๒๑๑] อิโต สา ทกฺขิณา ทิสา อิติ นํ อาจิกฺขตี ชโน
ยํ ทิสํ อภิปาเลติ มหาราชา ยสสฺสิ โส
กุมฺภณฺฑานํ อาธิปติ วิรุโฬฺห อิติ นามโส
รมตี นจฺจคีเตหิ กุมฺภณฺเฑหิ ปุรกฺขโต ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว เอกนามาติ เม สุตํ
อสีติ ทส เอโก จ อินฺทนามา มหพฺพลา
เต จาปิ พุทฺธํ ทิสฺวาน พุทฺธํ อาทิจฺจพนฺธุนํ
ทูรโต ว นมสฺสนฺติ มหนฺตํ วีตสารทํ ฯ
นโม เต ปุริสาชญฺ นโม เต ปุริสุตฺตม
กุสเลน สเมกฺขสิ อมนุสฺสาปิ ตํ วนฺทนฺติ ฯ
สุตํ เนตํ อภิณฺหโส ตสฺมา เอวํ วเทมฺหเส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วเทมเส ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๒ ยุ. ลุทฺธา ฯ
ชินํ วนฺทถ โคตมํ ชินํ วนฺทาม โคตมํ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ พุทฺธํ วนฺทาม โคตมํ ฯ
ยตฺถ โจคฺคจฺฉติ สุริโย อาทิจฺโจ มณฺฑลีมหา
ยสฺส โจคฺคจฺฉมานสฺส ทิวโสปิ นิรุชฺฌติ
ยสฺส โจคฺคเต สุริเย สํวรีติ ปวุจฺจติ ฯ
รหโทปิ ตตฺถ คมฺภีโร สมุทฺโท สริโตทโก
เอวนฺตํ ตตฺถ ชานนฺติ สมุทฺโท สริโตทโก ฯ
[๒๑๒] อิโต สา ปจฺฉิมา ทิสา อิติ นํ อาจิกฺขตี ชโน
ยํ ทิสํ อภิปาเลติ มหาราชา ยสสฺสิ โส
นาคานํ อาธิปติ วิรูปกฺโข อิติ ๑- นามโส
รมตี นจฺจคีเตหิ นาเคหิ ๒- ปุรกฺขโต ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว เอกนามาติ เม สุตํ
อสีติ ทส เอโก จ อินฺทนามา มหพฺพลา
เต จาปิ พุทฺธํ ทิสฺวาน พุทฺธํ อาทิจฺจพนฺธุนํ
ทูรโต ว นมสฺสนฺติ มหนฺตํ วีตสารทํ ฯ
นโม เต ปุริสาชญฺ นโม เต ปุริสุตฺตม
กุสเลน สเมกฺขสิ อมนุสฺสาปิ ตํ วนฺทนฺติ ฯ
สุตํ เนตํ อภิณฺหโส ตสฺมา เอวํ วเทมฺหเส
ชินํ วนฺทถ โคตมํ ชินํ วนฺทาม โคตมํ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ พุทฺธํ วนฺทาม โคตมํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ นาคานญฺจ อธิปติ วิรูปกฺโขติ ฯ ๒ ม. นาเคเหว ฯ
เยน อุตฺตรกุรู รมฺมา ๑- มหาเนรุ สุทสฺสโน
มนุสฺสา ตตฺถ ชายนฺติ อมมา อปริคฺคหา ฯ
น เต พีชํ ปวปฺปนฺติ ๒- นปิ นียนฺติ นงฺคลา
อกฏฺปากิมํ สาลึ ปริภุญฺชนฺติ มานุสา ฯ
อกณํ อถุสํ สุทฺธํ สุคนฺธํ ตณฺฑุลปฺผลํ
ตุณฺฑิกิเร ๓- ปจิตฺวาน ตโต ภุญฺชนฺติ โภชนํ ฯ
คาวึ เอกขุรํ กตฺวา อนุยนฺติ ทิโส ทิสํ
ปสุํ เอกขุรํ กตฺวา อนุยนฺติ ทิโส ทิสํ ฯ
อิตฺถึ วาหนํ ๔- กตฺวา อนุยนฺติ ทิโส ทิสํ
ปุริสํ วาหนํ กตฺวา อนุยนฺติ ทิโส ทิสํ ฯ
กุมารึ วาหนํ กตฺวา อนุยนฺติ ทิโส ทิสํ
กุมารํ วาหนํ กตฺวา อนุยนฺติ ทิโส ทิสํ ฯ
เต ยาเน อภิรูหิตฺวา สพฺพา ทิสา อนุปริยนฺติ ๕-
ปจารา ตสฺส ราชิโน ฯ
หตฺถิยานํ อสฺสยานํ ทิพฺพํ ยานํ อุปฏฺิตํ
ปาสาทา สิวิกา เจว มหาราชสฺส ยสสฺสิโน ฯ
ตสฺส จ นครา อหุ อนฺตลิกฺเข สุมาปิตา
อาฏานาฏา กุสินาฏา ปรกุสินาฏา นาฏปริยา ๖- ปรกุสิตนาฏา ฯ
อุตฺตเรน กปีวนฺโต ๗- ชโนฆมปเรน จ
นวนวติโย ๘- อมฺพรอมฺพรวติโย อาฬกมนฺทา นาม ราชธานี
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อุตฺตรกุรูวฺโห ฯ ๒ ม. ยุ. ปวปนฺติ ฯ ๓ ม. ยุ. ตุณฺฑิกีเร ฯ
@๔ ม. อิตฺถึ วา วาหนํ ฯ ยุ. อิตฺถีวาหนํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
@๕ ม. อนุปริยายนฺติ ฯ ๖ ม. นาฏสูริยา ยุ. นาฏปุริยา ฯ ๗ ม. กสิวนฺโต ฯ
@๘ ม. นวนวุติโย ฯ
กุเวรสฺส โข ปน มาริส มหาราชสฺส วิสาณา นาม ราชธานี
ตสฺมา กุเวโร มหาราชา เวสฺสวโณติ ปวุจฺจติ ฯ
ปจฺเจสนฺโต ปกาเสนฺติ ตโตลา ตตฺตลา ตโตตลา
โอชสี เตชสี ตโตชสี
สุโร ๑- ราชา อริฏฺโ เนมี ฯ
รหโทปิ ตตฺถ ธรณี นาม
ยโต เมฆา ปวสฺสนฺติ
วสฺสา ยโต ปตายนฺติ
สภาปิ ตตฺถ ภคลวตี ๒- นาม
ยตฺถ ยกฺขา ปยิรุปาสนฺติ ฯ
ตตฺถ นิจฺจผลา รุกฺขา นานาทิชคณายุตา
มยูรโกญฺจาภิรุทา โกกิลาภิหิ ๓- วคฺคุภิ ฯ
ชีวญฺชีวกสทฺเทตฺถ อโถ โอฏฺวจิตฺตกา
กุกฺกุฏกา กุฬีรกา วเน โปกฺขรสาตกา ฯ
สุกสาลิกสทฺเทตฺถ ทณฺฑมาณวกานิ จ
โสภติ สพฺพกาลํ สา กุเวรนฬินี สทา ฯ
[๒๑๓] อิโต สา อุตฺตรา ทิสา อิติ นํ อาจิกฺขตี ชโน
ยํ ทิสํ อภิปาเลติ มหาราชา ยสสฺสิ โส ฯ
ยกฺขานํ อาธิปติ ๔- กุเวโร อิติ นามโส
รมตี นจฺจคีเตหิ ยกฺเขหิ ๕- ปุรกฺขโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สูโร ฯ ๒ ม. สาลวตี ฯ ๓ ม. โกกิลาทีหิ ฯ
@๔ ม. ยกฺขานญฺจ อธิปติ ฯ ๕ ม. ยกฺเขเหว ฯ
ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว เอกนามาติ เม สุตํ
อสีติ ทส เอโก จ อินฺทนามา มหพฺพลา ฯ
เต จาปิ พุทฺธํ ทิสฺวาน พุทฺธํ อาทิจฺจพนฺธุนํ
ทูรโต ว นมสฺสนฺติ มหนฺตํ วีตสารทํ ฯ
นโม เต ปุริสาชญฺ นโม เต ปุริสุตฺตม
กุสเลน สเมกฺขสิ อมนุสฺสาปิ ตํ วนฺทนฺติ ฯ
สุตํ เนตํ อภิณฺหโส ตสฺมา เอวํ วเทมฺหเส
ชินํ วนฺทถ โคตมํ ชินํ วนฺทาม โคตมํ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ พุทฺธํ วนฺทาม โคตมนฺติ ฯ
[๒๑๔] อยํ โข สา มาริส อาฏานาฏิยา รกฺขา ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ
อุปาสกานํ อุปาสิกานํ คุตฺติยา รกฺขาย อวิหึสาย ผาสุวิหารายาติ ฯ
ยสฺส กสฺสจิ มาริส ภิกฺขุสฺส วา ภิกฺขุนิยา วา อุปาสกสฺส วา
อุปาสิกาย วา อยํ อาฏานาฏิยา รกฺขา สุคหิตา ภวิสฺสติ สมตฺตา
ปริยาปุตา ตญฺเจ อมนุสฺโส ยกฺโข วา ยกฺขินี วา ยกฺขโปตโก วา
ยกฺขโปติกา วา ยกฺขมหามตฺโต วา ยกฺขปาริสชฺโช วา ยกฺขปจาโร
วา คนฺธพฺโพ วา คนฺธพฺพี วา คนฺธพฺพโปตโก วา คนฺธพฺพโปติกา
วา คนฺธพฺพมหามตฺโต วา คนฺธพฺพปาริสชฺโช วา คนฺธพฺพปจาโร
วา กุมฺภณฺโฑ วา กุมฺภณฺฑี วา กุมฺภณฺฑโปตโก วา กุมฺภณฺฑโปติกา
วา กุมฺภณฺฑมหามตฺโต วา กุมฺภณฺฑปาริสชฺโช วา
กุมฺภณฺฑปจาโร วา นาโค วา นาคินี วา นาคโปตโก วา
นาคโปติกา วา นาคมหามตฺโต วา นาคปาริสชฺโช วา นาคปจาโร
วา ปทุฏฺจิตฺโต ภิกฺขุํ วา ภิกฺขุนึ วา อุปาสกํ วา อุปาสิกํ
วา คจฺฉนฺตํ วา อนุคจฺเฉยฺย ิตํ วา อุปติฏฺเยฺย นิสินฺนํ วา
อุปนิสีเทยฺย นิปนฺนํ วา อุปนิปชฺเชยฺย ฯ น เม โส มาริส อมนุสฺโส
ลเภยฺย คาเมสุ วา นิคเมสุ วา สกฺการํ วา ครุการํ วา ฯ น
เม โส มาริส อมนุสฺโส ลเภยฺย อาฬกมนฺทาย นาม ราชธานิยา
วตฺถุํ วา วาสํ วา ฯ น เม โส มาริส อมนุสฺโส ลเภยฺย ยกฺขานํ
สมิตึ คนฺตุํ ฯ
{๒๑๔.๑} อปิสฺสุ นํ มาริส อมนุสฺสา อนวยฺหมฺปิ ๑- กเรยฺยุํ
อวิวยฺหํ ฯ อปิสฺสุ นํ มาริส อมนุสฺสา อตฺตาหิ ๒- ปริปุณฺณาหิ
ปริภาสาหิ ปริภาเสยฺยุํ ฯ อปิสฺสุ นํ มาริส อมนุสฺสา ริตฺตมฺปิ ๓-
ปตฺตํ สีเส นิกฺกุชฺเชยฺยุํ ฯ อปิสฺสุ นํ มาริส อมนุสฺสา สตฺตธาปิสฺส
มุทฺธํ ผาเลยฺยุํ สนฺติ หิ มาริส อมนุสฺสา จณฺฑา รุทฺธา ๔- รภสา
เต เนว มหาราชานํ อาทิยนฺติ น มหาราชานํ ปุริสกานํ อาทิยนฺติ
น มหาราชานํ ปุริสกานํ ปุริสกานํ อาทิยนฺติ ฯ เต โข เต มาริส
อมนุสฺสา มหาราชานํ อวรุทฺธา นาม วุจฺจนฺติ ฯ
{๒๑๔.๒} เสยฺยถาปิ มาริส รญฺโ มาคธสฺส วิชิเต โจรา ๕-
เต เนว รญฺโ มาคธสฺส อาทิยนฺติ น รญฺโ มาคธสฺส ปุริสกานํ
อาทิยนฺติ น รญฺโ มาคธสฺส ปุริสกานํ ปุริสกานํ อาทิยนฺติ เต โข
เต มาริส มหาโจรา รญฺโ มาคธสฺส อวรุทฺธา นาม วุจฺจนฺติ เอวเมว
โข มาริส สนฺติ หิ ๖- อมนุสฺสา จณฺฑา รุทฺธา ๔- รภสา เต เนว
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อนาวยฺหํปิ นํ ฯ ยุ. อนาวยฺหมฺปิ นํ ฯ ๒ ม. ยุ. อตฺตาหิปิ ฯ
@๓ ม. ริตฺตํ ปิสฺส ฯ ๔ ยุ. รุทฺทา ฯ ๕ ม. ยุ. มหาโจรา ฯ ๖ ม. ยุ. หิสทฺโท นตฺถิ ฯ
มหาราชานํ อาทิยนฺติ น มหาราชานํ ปุริสกานํ อาทิยนฺติ น
มหาราชานํ ปุริสกานํ ปุริสกานํ อาทิยนฺติ เต โข เต มาริส
อมนุสฺสา มหาราชานํ อวรุทฺธา นาม วุจฺจนฺติ ฯ
{๒๑๔.๓} โย หิ โกจิ มาริส อมนุสฺโส ยกฺโข วา ยกฺขินี วา
ยกฺขโปตโก วา ยกฺขโปติกา วา ยกฺขมหามตฺโต วา ยกฺขปาริสชฺโช
วา ยกฺขปจาโร วา คนฺธพฺโพ วา คนฺธพฺพี วา คนฺธพฺพโปตโก วา
คนฺธพฺพโปติกา วา คนฺธพฺพมหามตฺโต วา คนฺธพฺพปาริสชฺโช วา
คนฺธพฺพปจาโร วา กุมฺภณฺโฑ วา กุมฺภณฺฑี วา กุมฺภณฺฑโปตโก วา
กุมฺภณฺฑโปติกา วา กุมฺภณฺฑมหามตฺโต วา กุมฺภณฺฑปาริสชฺโช วา
กุมฺภณฺฑปจาโร วา นาโค วา นาคินี ๑- วา นาคโปตโก วา นาคโปติกา
วา นาคมหามตฺโต วา นาคปาริสชฺโช วา นาคปจาโร วา ปทุฏฺจิตฺโต
ภิกฺขุํ วา ภิกฺขุนึ วา อุปาสกํ วา อุปาสิกํ วา คจฺฉนฺตํ วา อนุคจฺเฉยฺย
ิตํ วา อุปติฏฺเยฺย นิสินฺนํ วา อุปนิสีเทยฺย นิปนฺนํ วา อุปนิปชฺเชยฺย ฯ
อิเมสํ ยกฺขานํ มหายกฺขานํ เสนาปตีนํ มหาเสนาปตีนํ อุชฺฌาเปตพฺพํ
วิกฺกนฺทิตพฺพํ วิรวิตพฺพํ อยํ ยกฺโข คณฺหาติ อยํ ยกฺโข อาวิสติ ๒- อยํ
ยกฺโข เหเติ อยํ ยกฺโข วิเหเติ อยํ ยกฺโข หึสติ อยํ ยกฺโข วิหึสติ อยํ
ยกฺโข น มุญฺจตีติ ฯ
[๒๑๕] กตเมสํ ยกฺขานํ มหายกฺขานํ เสนาปตีนํ มหาเสนาปตีนํ ฯ
อินฺโท โสโม วรุโณ จ ภารทฺวาโช ปชาปติ
จนฺทโน กามเสฏฺโ จ กินฺนุฆณฺฑุ นิฆณฺฑุ จ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นาคี ฯ ๒ ยุ. อวิสติ ฯ
ปนาโท โอปมญฺโ จ เทวสูโต จ มาตลิ
จิตฺตเสโน จ คนฺธพฺโพ นโฬราชา ชโนสโภ ๑-
สาตาคิโร เหมวโต ปุณฺณโก กรติโย คุโล ๒-
สิวโก มุจฺจลินฺโท จ เวสฺสามิตฺโต ยุคนฺธโร ฯ
โคปาโล สุปฺปเคโธ ๓- จ หิริ เนตฺติ จ มนฺทิโย
ปญฺจาลจนฺโท อาลวโก ๔- ปชุณฺโณ สุมุโข ทธิมุโข ๕-
มณิ มานิจโร ๖- ทีโฆ อโถ เสรีสโก สห ๗- ฯ
[๒๑๖] อิเมสํ ยกฺขานํ มหายกฺขานํ เสนาปตีนํ มหาเสนาปตีนํ
อุชฺฌาเปตพฺพํ วิกฺกนฺทิตพฺพํ วิรวิตพฺพํ อยํ ยกฺโข คณฺหาติ อยํ
ยกฺโข อาวิสติ ๘- อยํ ยกฺโข เหเติ อยํ ยกฺโข วิเหเติ อยํ ยกฺโข
หึสติ อยํ ยกฺโข วิหึสติ อยํ ยกฺโข น มุญฺจตีติ ฯ
[๒๑๗] อยํ โข สา มาริส อาฏานาฏิยา รกฺขา ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ
อุปาสกานํ อุปาสิกานํ คุตฺติยา รกฺขาย อวิหึสาย ผาสุวิหารายาติ ฯ
หนฺท จทานิ มยํ มาริส คจฺฉาม พหุกิจฺจา มยํ พหุกรณียาติ ฯ
ยสฺสทานิ ตุเมฺห มหาราชาโน กาลํ มญฺถาติ ฯ
[๒๑๘] อถโข จตฺตาโร มหาราชา อุฏฺายาสนา ภควนฺตํ
อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ ฯ เตปิ โข
ยกฺขา อุฏฺายาสนา อปฺเปกจฺเจ ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ
กตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ อปฺเปกจฺเจ ภควตา สทฺธึ สมฺโมทึสุ
สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ชเนสโภ ฯ ๒ ม. คุโฬ ฯ ๓ ม. สุปฺปโรโธ ฯ ๔ ม. อาฬวโก ฯ
@๕ ม. ยุ. ปชุนฺโน สุมโน สุมุโข ฯ ๖ ม. มณิมานิวโร ฯ ๗ ยุ. เสริสฺสโก สหา ฯ
@๘ ยุ. อวิสติ ฯ
อปฺเปกจฺเจ เยน ภควา เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ
อปฺเปกจฺเจ นามโคตฺตํ สาเวตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ อปฺเปกจฺเจ
ตุณฺหีภูตา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ ฯ
[๒๑๙] อถโข ภควา ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน ภิกฺขู อามนฺเตสิ
อิมํ ภิกฺขเว รตฺตึ จตฺตาโร มหาราชา มหติยา จ ยกฺขเสนาย
มหติยา จ คนฺธพฺพเสนาย มหติยา จ กุมฺภณฺฑเสนาย มหติยา จ
นาคเสนาย จตุทฺทิสํ รกฺขํ เปตฺวา จตุทฺทิสํ คุมฺพํ เปตฺวา
จตุทฺทิสํ โอวรณํ เปตฺวา อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา
เกวลกปฺปํ คิชฺฌกูฏํ โอภาเสตฺวา เยนาหํ เตนุปสงฺกมึสุ
อุปสงฺกมิตฺวา มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ เตปิ โข ภิกฺขเว
ยกฺขา อปฺเปกจฺเจ มํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ
มยา สทฺธึ สมฺโมทึสุ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ เยนาหํ เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา
เอกมนฺตํ นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ นามโคตฺตํ สาเวตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทึสุ อปฺเปกจฺเจ ตุณฺหีภูตา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ ฯ
{๒๑๙.๑} เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ภิกฺขเว เวสฺสวโณ มหาราชา
มํ เอตทโวจ สนฺติ หิ ภนฺเต อุฬารา ยกฺขา ภควโต อปฺปสนฺนา
สนฺติ หิ ภนฺเต อุฬารา ยกฺขา ภควโต ปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต มชฺฌิมา
ยกฺขา ภควโต อปฺปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต มชฺฌิมา ยกฺขา ภควโต
ปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต นีจา ยกฺขา ภควโต อปฺปสนฺนา สนฺติ หิ ภนฺเต
นีจา ยกฺขา ภควโต ปสนฺนา เยภุยฺเยน โข ปน ภนฺเต ยกฺขา
อปฺปสนฺนาเยว ภควโต ตํ กิสฺส เหตุ ภควา หิ ภนฺเต ปาณาติปาตา
เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ อทินฺนาทานา เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ
กาเมสุ มิจฺฉาจารา เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ มุสาวาทา เวรมณิยา
ธมฺมํ เทเสติ สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา เวรมณิยา ธมฺมํ เทเสติ ฯ
{๒๑๙.๒} เยภุยฺเยน โข ปน ภนฺเต ยกฺขา อปฺปฏิวิรตาเยว
ปาณาติปาตา อปฺปฏิวิรตา อทินฺนาทานา อปฺปฏิวิรตา กาเมสุ
มิจฺฉาจารา อปฺปฏิวิรตา มุสาวาทา อปฺปฏิวิรตา สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺานา
เตสนฺตํ โหติ อปฺปิยํ อมนาปํ สนฺติ หิ ภนฺเต ภควโต สาวกา
อรญฺเ วนปตฺถานิ ปนฺตานิ เสนาสนานิ ปฏิเสวนฺติ อปฺปสทฺทานิ
อปฺปนิคฺโฆสานิ วิชนวาตานิ มนุสฺสราหเสยฺยกานิ ปฏิสลฺลานสารุปฺปานิ
ตตฺถ สนฺติ อุฬารา ยกฺขา นิวาสิโน เย อิมสฺมึ ภควโต ปาวจเน
อปฺปสนฺนา เตสํ ปสาทาย อุคฺคณฺหาตุ ภนฺเต ภควา อาฏานาฏิยํ
รกฺขํ ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ อุปาสกานํ อุปาสิกานํ คุตฺติยา รกฺขาย อวิหึสาย
ผาสุวิหารายาติ ฯ อธิวาเสสึ โข อหํ ภิกฺขเว ตุณฺหีภาเวน ฯ อถโข
ภิกฺขเว เวสฺสวโณ มหาราชา มํ ๑- อธิวาสนํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ
อิมํ อาฏานาฏิยํ รกฺขํ อภาสิ
[๒๒๐] วิปสฺสิสฺส นมตฺถุ จกฺขุมนฺตสฺส สิรีมโต
สิขิสฺสปิ นมตฺถุ สพฺพภูตานุกมฺปิโน
ฯเปฯ (โสเยว ปุริโม เปยฺยาโล วิตฺถาเรตพฺโพ) ฯ อยํ โข สา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เม ฯ
มาริส อาฏานาฏิยา รกฺขา ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ อุปาสกานํ อุปาสิกานํ
คุตฺติยา รกฺขาย อวิหึสาย ผาสุวิหารายาติ ฯ หนฺททานิ มยํ
มาริส คจฺฉาม พหุกิจฺจา มยํ พหุกรณียาติ ฯ ยสฺสทานิ ตุเมฺห
มหาราชาโน กาลํ มญฺถาติ ฯ อถโข ภิกฺขเว จตฺตาโร มหาราชา
อุฏฺายาสนา มํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ ฯ
เตปิ โข ภิกฺขเว ยกฺขา อุฏฺายาสนา อปฺเปกจฺเจ มํ อภิวาเทตฺวา
ปทกฺขิณํ กตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ อปฺเปกจฺเจ มยา สทฺธึ สมฺโมทึสุ
สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ
อปฺเปกจฺเจ เยนาหํ เตนญฺชลิมฺปณาเมตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ
อปฺเปกจฺเจ นามโคตฺตํ สาเวตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ อปฺเปกจฺเจ
ตุณฺหีภูตา ตตฺเถวนฺตรธายึสุ ฯ อุคฺคณฺหาถ ภิกฺขเว อาฏานาฏิยํ
รกฺขํ ปริยาปุณาถ ภิกฺขเว อาฏานาฏิยํ รกฺขํ ธาเรถ ภิกฺขเว
อาฏานาฏิยํ รกฺขํ อตฺถสญฺหิตายํ ๑- ภิกฺขเว อาฏานาฏิยา รกฺขา
ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนํ อุปาสกานํ อุปาสิกานํ คุตฺติยา รกฺขาย อวิหึสาย
ผาสุวิหารายาติ ฯ อิทมโวจ ภควา ฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต
ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติ ฯ
อาฏานาฏิยสุตฺตํ นิฏฺิตํ นวมํ ฯ
----------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อตฺถสํหิตา ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้าที่ ๒๐๘-๒๒๑.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=11&item=207&items=14
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=11&item=207&items=14&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=11&item=207&items=14
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=11&item=207&items=14
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=207
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=3802
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=3802
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_11
บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
