พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๑๘ สุตฺต. ขุ. วิมานวตฺถุ-เปตวตฺถุ-เถรคาถา-เถรีคาถา

                                  เถรคาถาย สฏฺฐิกนิปาโต
     [๔๐๐]   |๔๐๐.๑๑๔๔| ๑ อารญฺญิกา ๒- ปิณฺฑปาติกา    อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา
                          ทาเลมุ มจฺจุโน เสนํ         อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๔๕| อารญฺญิกา ๒- ปิณฺฑปาติกา   อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา
                          ธุนามุ ๓- มจฺจุโน เสนํ      นฬาคารํว กุญฺชโร ฯ
     |๔๐๐.๑๑๔๖| รุกฺขมูลิกา สาตติกา         อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา
                          ทาเลมุ มจฺจุโน เสนํ         อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๔๗| รุกฺขมูลิกา สาตติกา         อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สาวกา ฯ  ๒ ยุ. อารญฺญกา ฯ  ๓ ม. ยุ. ธุนาม ฯ
                          ธุนามุ ๑- มจฺจุโน เสนํ      นฬาคารํว กุญฺชโร ฯ
     |๔๐๐.๑๑๔๘| อฏฺฐิกงฺกลกุฏิเก              มํสนฺหารุปฺปสิพฺพิเต
                          ธิรตฺถุ ปูเร ทุคฺคนฺเธ          ปรคตฺเต มมายเส ฯ
     |๔๐๐.๑๑๔๙| คูถภสฺเต ตโจนทฺเธ           อุรคณฺฑปิสาจินิ
                          นว โสตานิ เต กาเย          ยานิ สนฺทนฺติ สพฺพทา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๐| ตว สรีรํ นวโสตํ                ทุคฺคนฺธกํ ๒- ปริวชฺเชยฺย
                          ภิกฺขุ ปริวชฺชยเต ตํ           มีฬฺหํว ยถา สุจิกาโม ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๑| เอวญฺเจ ตํ ชโน ชญฺญา     ยถา ชานามิ ตํ อหํ
                          อารกา ปริวชฺเชยฺย            คูถฏฺฐานํว ปาวุเส ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๒| เอวเมตํ มหาวีร                ยถา สมณ ภาสสิ
                          เอตฺถ เจเก วิสีทนฺติ          ปงฺกมฺหิว ชรคฺคโว ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๓| อากาสมฺหิ หลิทฺทาย ๓-   โย มญฺเญถ รเชตเว
                          อญฺเญน วาปิ รงฺเคน         วิฆาตุทยเมว ตํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๔| ตทากาสสมํ จิตฺตํ             อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตํ
                          มา ปาปจิตฺเต อาสาทิ       อคฺคิกฺขนฺธํว ปกฺขิมา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๕| ปสฺส จิตฺตกตํ พิมฺพํ          อรุกายํ สมุสฺสิตํ
                          อาตุรํ พหุสงฺกปฺปํ            ยสฺส นตฺถิ ธุวํ ฐิติ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๖| ตทาสิ ยํ ภึสนกํ               ตทาสิ โลมหํสนํ
                          อเนกาการสมฺปนฺเน         สารีปุตฺตมฺหิ นิพฺพุเต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ธุนาม ฯ   ๒ ม. ทุคฺคนฺธกรํ ปริพนฺธํ ฯ   ๓ ม. หลิทฺทิยา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๗| อนิจฺจา วต สงฺขารา          อุปฺปาทวยธมฺมิโน
                          อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ     เตสํ วูปสโม สุโข ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๘| สุขุมํ เต ปฏิวิชฺฌนฺติ         วาลคฺคํ อุสุนา ยถา
                          เย ปญฺจกฺขนฺเธ ปสฺสนฺติ    ปรโต โน จ อตฺตโต ฯ
     |๔๐๐.๑๑๕๙| เย จ ปสฺสนฺติ สงฺขาเร        ปรโต โน จ อตฺตโต
                          ปจฺจพฺยาธึสุ นิปุณํ           วาลคฺคํ อุสุนา ยถา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๐| สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐ        ฑยฺหมาเนว มตฺถเก
                          กามราคปฺปหานาย          สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๑| สตฺติยา วิย โอมฏฺโฐ         ฑยฺหมาเนว มตฺถเก
                          ภวราคปฺปหานาย            สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๒| โจทิโต ภาวิตตฺเตน          สรีรนฺติมธารินา
                          มิคารมาตุ ปาสาทํ           ปาทงฺคุฏฺเฐน กมฺปยึ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๓| น ยิทํ สิถิลมารพฺภ           น ยิทํ อปฺเปน ถามสา
                          นิพฺพานมธิคนฺตพฺพํ         สพฺพคนฺถปโมจนํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๔| อยญฺจ ทหโร ภิกฺขุ          อยมุตฺตมโปริโส
                          ธาเรติ อนฺติมํ เทหํ           เชตฺวา มารํ สวาหนํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๕| วิวรมนุปตนฺติ วิชฺชุตา       เวภารสฺส จ ปณฺฑวสฺส จ
                          นควิวรคโต จ ฌายติ        ปุตฺโต อปฺปฏิมสฺส ตาทิโน ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๖| อุปสนฺโต อุปรโต             ปนฺตเสนาสโน มุนิ
                          ทายาโท พุทฺธเสฏฺฐสฺส     พฺรหฺมุนา อภิวนฺทิโต ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๗| อุปสนฺตํ อุปรตํ               ปนฺตเสนาสนํ มุนึ
                          ทายาทํ พุทฺธเสฏฺฐสฺส      วนฺท พฺราหฺมณ กสฺสปํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๘| โย จ ชาติสตํ คจฺเฉ           สพฺพา พฺราหฺมณชาติโย
                          โสตฺถิโย เวทสมฺปนฺโน      มนุสฺเสสุ ปุนปฺปุนํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๖๙| อชฺฌายโกปิ เจ อสฺส        ติณฺณํ เวทาน ปารคู
                          เอตสฺส วนฺทนาเยกํ ๑-     กลํ นาคฺฆติ โสฬสึ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๐| โย โส อฏฺฐ วิโมกฺขานิ      ปุเรภตฺตํ อผุสฺสยิ ๒-
                          อนุโลมํ ปฏิโลมํ               ตโต ปิณฺฑาย คจฺฉติ
     |๔๐๐.๑๑๗๑| ตาทิสํ ภิกฺขุํ มาสาทิ          มาตฺตานํ ขณิ พฺราหฺมณ
                          อภิปฺปสาเทหิ มนํ            อรหนฺตมฺหิ ตาทิเน
                          ขิปฺปํ ปญฺชลิโก วนฺท         มา เต วิชฏิ มตฺถกํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๒| น โส ปสฺสติ สทฺธมฺมํ        สํสาเรน ปุรกฺขโต
                          อจงฺกมํ ๓- ชิมฺหปถํ         กุมคฺคมนุธาวติ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๓| กิมีว มีฬฺหปลิตฺโต ๔-       สงฺขาเร อธิมุจฺฉิโต
                          ปคาโฬฺห ลาภสกฺกาเร      ตุจฺโฉ คจฺฉติ โปฏฺฐิโล ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๔| อิมญฺจ ปสฺส อายนฺตํ        สารีปุตฺตํ สุทสฺสนํ ฯ
                          วิมุตฺตํ อุภโตภาเค            อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๕| วิสลฺลํ ขีณสํโยคํ              เตวิชฺชํ มจฺจุหายินํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วนฺทนาเยตํ ฯ  ๒ ม. อผสฺสยิ ฯ ยุ. อปสฺสยิ ฯ  ๓ ม. อโธคมํ ฯ
@๔ ม. ยุ. สลฺลิตฺโต ฯ
                          ทกฺขิเณยฺยํ มนุสฺสานํ       ปุญฺญกฺเขตฺตมนุตฺตรํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๖| เอเต สมฺพหุลา เทวา        อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน
                          ทส เทวสหสฺสานิ             สพฺเพ พฺรหฺมปุโรหิตา
                          โมคฺคลฺลานํ นมสฺสนฺตา    ติฏฺฐนฺติ ปญฺชลีกตา
     |๔๐๐.๑๑๗๗| นโม เต ปุริสาชญฺญ          นโม เต ปุริสุตฺตม
                          ยสฺส เต อาสวา ขีณา       ทกฺขิเณยฺโยสิ ๑- มาริส ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๘| ปูชิโต นรเทเวน                อุปฺปนฺโน มรณาภิภู
                          ปุณฺฑรีกํว โตเยน             สงฺขาเรโนปลิมฺปติ ๒- ฯ
     |๔๐๐.๑๑๗๙| ยสฺส มุหุตฺเตน สหสฺสธา
                          โลโก สํวิทิโต สพฺรหฺมกปฺโป
                          วสี อิทฺธิคุเณ จุตูปปาเต
                          กาเล ปสฺสติ เทวตา ส ภิกฺขุ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๐| สารีปุตฺโตว ปญฺญาย        สีเลน อุปสเมน จ
                          โยปิ ปารงฺคโต ภิกฺขุ         เอตาวปรโม สิยา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๑| โกฏิสตสหสฺสสฺส             อตฺตภาวํ ขเณน นิมฺมิเน
                          อหํ วิกุพฺพนาสุ กุสโล       วสีภูโตมฺหิ อิทฺธิยา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๒| สมาธิวิชฺชาวสี ปารมีคโต
                          โมคฺคลฺลานโคตฺโต อสิตสฺส สาสเน
                          ธีโร สมุจฺฉินฺทิ สมาหิตินฺทฺริโย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ทกฺขิเณยฺยาสิ ฯ  ๒ ม. ยุ. -ปลิปฺปติ ฯ
                          นาโค ยถา ปูติลตํว พนฺธนํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๓| ปริจิณฺโณ มยา สตฺถา ฯเปฯ  ภวเนตฺติ สมูหตา ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๔| ยสฺส จตฺถาย ปพฺพชิโต      อคารสฺมา อนคาริยํ
                          โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต     สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๕| กีทิโส นิรโย อาสิ              ยตฺถ ทุสฺสี อปจฺจถ
                          วิธุรํ สาวกมาสชฺช             กกุสนฺธญฺจ พฺราหฺมณํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๖| สตํ อาสิ อโยสงฺกู              สพฺเพ ปจฺจตฺตเวทนา
                          อีทิโส นิรโย อาสิ              ยตฺถ ทุสฺสี อปจฺจถ
                          วิธุรํ สาวกมาสชฺช             กกุสนฺธญฺจ พฺราหฺมณํ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๗| โย เอตมภิชานาติ             ภิกฺขุ พุทฺธสฺส สาวโก
                          ตาทิสํ ภิกฺขุมาสชฺช           กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๘๘| มชฺเฌ สาครสฺมึ ติฏฺฐนฺติ    วิมานา กปฺปฏฺฐายิโน
                          เวฬุริยวณฺณา รุจิรา          อจฺจิมนฺโต ปภสฺสรา
                          อจฺฉรา ตตฺถ นจฺจนฺติ  ปุถู   นานตฺตวณฺณิโย
     |๔๐๐.๑๑๘๙| โย เอตมภิชานาติ ฯเปฯ    กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๐| โย จ ๑- พุทฺเธน โจทิโต    ภิกฺขุสงฺฆสฺส เปกฺขโต
                          มิคารมาตุ ปาสาทํ           ปาทงฺคุฏฺเฐน กมฺปยิ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๑| โย เอตมภิชานาติ ฯเปฯ    กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๒| โย เวชยนฺตปาสาทํ          ปาทงฺคุฏฺเฐน กมฺปยิ
                          อิทฺธิพเลนุปตฺถทฺโธ          สํเวเชสิ จ เทวตา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เว ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๓| โย เอตมภิชานาติ ฯเปฯ   กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๔| โย เวชยนฺตปาสาเท          สกฺกํ โส ปริปุจฺฉติ
                          อปิ อาวุโส ชานาสิ           ตณฺหกฺขยวิมุตฺติโย
                          ตสฺส สกฺโก วิยากาสิ         ปญฺหํ ปุฏฺโฐ ยถาตถํ
     |๔๐๐.๑๑๙๕| โย เอตมภิชานาติ ฯเปฯ   กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๖| โย พฺรหฺมานํ ปริปุจฺฉติ     สุธมฺมายํ อภิโตสภํ
                          อชฺชาปิ เต อาวุโส สา ทิฏฺฐิ   ยา เต ทิฏฺฐิ ปุเร อหู
                          ปสฺสสิ วีติวตฺตนฺตํ             พฺรหฺมโลเก ปภสฺสรํ
     |๔๐๐.๑๑๙๗| ตสฺส พฺรหฺมา วิยากาสิ     ปญฺหํ ปุฏฺโฐ ยถาตถํ
                          น เม มาริส สา ทิฏฺฐิ            ยา เม ทิฏฺฐิ ปุเร อหู ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๘| ปสฺสามิ วีติวตฺตนฺตํ           พฺรหฺมโลเก ปภสฺสรํ
                          โสหมชฺช กถํ วชฺชํ             อหํ นิจฺโจมฺหิ ปสฺสโต ๑- ฯ
     |๔๐๐.๑๑๙๙| โย เอตมภิชานาติ ฯเปฯ    กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๒๐๐| โย มหาเนรุโน กูฏํ            วิโมกฺเขน อปสฺสยิ ๒-
                          วนํ ปุพฺพวิเทหานํ             เย จ ภูมิสยา นรา
     |๔๐๐.๑๒๐๑| โย เอตมภิชานาติ ฯเปฯ    กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิ ฯ
     |๔๐๐.๑๒๐๒| น เว อคฺคิ เจตยติ             อหํ พาลํ ฑหามีติ
                          พาโล จ ชลิตมคฺคึ            อาสชฺช นํ ปฑยฺหติ
     |๔๐๐.๑๒๐๓| เอวเมว ตุวํ มาร               อาสชฺช นํ ตถาคตํ
                          สยํ ฑหิสฺสติ อตฺตานํ         พาโล อคฺคึว สมฺผุสํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สสฺสโต ฯ  ๒ ม. อผสฺสยิ ฯ
     |๔๐๐.๑๒๐๔| อปุญฺญํ ปสวี มาโร            อาสชฺช นํ ตถาคตํ
                          กินฺนุ มญฺญสิ ปาปิม         น เม ปาปํ วิปจฺจติ ฯ
     |๔๐๐.๑๒๐๕| กรโต เต มิยฺยเต ๑- ปาปํ   จิรรตฺตาย อนฺตก
                          มาร นิพฺพินฺท พุทฺธมฺหา    อาสํ มากาสิ ภิกฺขุสุ ฯ
     |๔๐๐.๑๒๐๖| อิติ มารํ อตชฺเชสิ              ภิกฺขุ เภสกฬาวเน
                          ตโต โส ทุมฺมโน ยกฺโข      ตตฺเถวนฺตรธายตีติ ฯ
          อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เถโร คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ
                                           อุทฺทานํ ภวติ
                       สฏฺฐิกมฺหิ นิปาตมฺหิ     โมคฺคลฺลาโน มหิทฺธิโก
                       เอโกว เถโร คาถาโย     อฏฺฐสฏฺฐี ภวนฺติ ตาติ ฯ
                                     สฏฺฐิโก นิปาโต นิฏฺฐิโต ฯ
                                          ---------------
                                     เถรคาถาย มหานิปาโต
     [๔๐๑]   |๔๐๑.๑๒๐๗| ๑ นิกฺขนฺตํ วต มํ สนฺตํ   อคารสฺมา อนคาริยํ
                          วิตกฺกา อุปภวนฺติ ๒-    ปคพฺภา กณฺหโต อิเม
     |๔๐๑.๑๒๐๘| อุคฺคปุตฺตา มหิสฺสาสา   สิกฺขิตา ทฬฺหธมฺมิโน
                          สมนฺตา ปริกิเรยฺยุํ         สหสฺสํ อปลายินํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๐๙| สเจปิ เอตฺตกา ภิยฺโย   อาคมิสฺสนฺติ อิตฺถิโย
                          เนว มํ พฺยาธยิสฺสนฺติ    ธมฺเม สมฺหิ ปติฏฺฐิโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จียเต ฯ   ๒ ม. ยุ. อุปธาวนฺติ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๐| สกฺขี หิ เม สุตํ เอตํ        พุทฺธสฺสาทิจฺจพนฺธุโน
                          นิพฺพานคมนํ มคฺคํ       ตตฺถ เม นิรโต มโน ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๑| เอวญฺเจ มํ วิหรนฺตํ        ปาปิม อุปคจฺฉสิ
                          ตถา มจฺจุ กริสฺสามิ       น เม มคฺคํ อุทิกฺขสิ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๒| อรตึ รติญฺจ ปหาย        สพฺพโส เคหสิตญฺจ วิตกฺกํ
                          วนถํ น กเรยฺย กุหิญฺจิ       นิพฺพนโถ อนโต ส หิ ภิกฺขุ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๓| ยมิธ ปถวิญฺจ เวหาสํ    รูปคตํ ชคโตคธํ กิญฺจิ
                          ปริชิยฺยติ สพฺพมนิจฺจํ        เอวํ สเมจฺจ จรนฺติ มุตตฺตา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๔| อุปธีสุ ชนา คธิตาเส     ทิฏฺฐสุเต ปฏิเฆ จ มุเต จ
                          เอตฺถ วิโนทย ฉนฺทมเนโช        โย เหตฺถ น ลิปฺปติ มุนิ ตมาหุ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๕| อถ สฏฺฐิสิตา สวิตกฺกา   ปุถุชฺชนตาย ๑- อธมฺมนิวิฏฺฐา
                          น จ วฏฺฏคตสฺส กุหิญฺจิ           โน ปน ทุฏฺฐุลฺลภาณี ส ภิกฺขุ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๖| ทพฺโพ จิรรตฺตํ สมาหิโต   อกุหโก นิปโก อปิหาลุ
                          สนฺตํ ปทมชฺฌคมา มุนี      ปฏิจฺจ ปรินิพฺพุโต กงฺขติ กาลํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๗| มานํ ปชหสฺสุ โคตม      มานปถญฺจ ปชหสฺสุ อเสสํ
                          มานปถสฺมึ ส มุจฺฉิโต   วิปฺปฏิสารีหุวา จีรรตฺตํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๘| มกฺเขน มกฺขิตา ปชา     มานหตา นิรยํ ปตนฺติ
                          โสจนฺติ ชนา จิรรตฺตํ     มานหตา นิรยํ อุปปนฺนา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๑๙| น หิ โสจติ ภิกฺขุ กทาจิ   มคฺคชิโน สมฺมา ปฏิปนฺโน
@เชิงอรรถ: ๑ ปุถู ชนตายาติปิ ฯ
                          กิตฺติญฺจ สุขญฺจานุโภติ    ธมฺมทโสติ ตมาหุ ตถตฺตํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๐| ตสฺมา อขิโล อิธ ปธานวา   นีวรณานิ ปหาย วิสุทฺโธ
                          มานญฺจ ปหาย อเสสํ     วิชฺชายนฺตกโร สมิตาวี ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๑| กามราเคน ฑยฺหามิ       จิตฺตํ เม ปริฑยฺหติ
                          สาธุ นิพฺพาปนํ พฺรูหิ       อนุกมฺปาย โคตม ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๒| สญฺญาย วิปริเยสา         จิตฺตนฺเต ปริฑยฺหติ
                          นิมิตฺตํ ปริวชฺเชหิ            สุภํ ราคูปสญฺหิตํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๓| อสุภาย จิตฺตํ ภาเวหิ       เอกคฺคํ สุสมาหิตํ
                          สติ กายคตา ตฺยตฺถุ        นิพฺพิทาพหุโล ภว ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๔| อนิมิตฺตญฺจ ภาเวหิ         มานานุสยมุชฺชห
                          ตโต มานาภิสมยา         อุปสนฺโต จริสฺสสิ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๕| ตเมว วาจํ ภาเสยฺย         ยายตฺตานํ น ตาปเย
                          ปเร จ น วิหึเสยฺย           สา เว วาจา สุภาสิตา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๖| ปิยวาจเมว ภาเสยฺย       ยา วาจา ปฏินนฺทิตา
                          ยํ อนาทาย ปาปานิ       ปเรสํ ภาสเต ปิยํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๗| สจฺจํ เว อมตา วาจา       เอส ธมฺโม สนนฺตโน
                          สจฺเจ อตฺเถ จ ธมฺเม จ     อหุ สนฺโต ปติฏฺฐิตา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๘| ยํ พุทฺโธ ภาสตี วาจํ        เขมํ นิพฺพานปตฺติยา
                          ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย          สา เว วาจานมุตฺตมา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๒๙| คมฺภีรปญฺโญ เมธาวี       มคฺคามคฺคสฺส โกวิโท
                          สารีปุตฺโต มหาปญฺโญ    ธมฺมํ เทเสติ ภิกฺขุนํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๐| สงฺขิตฺเตนปิ เทเสติ          วิตฺถาเรนปิ ภาสติ
                          สาลิกาเยว นิคฺโฆโส       ปฏิภาณํ อุทิยฺยติ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๑| ตสฺส ตํ เทสยนฺตสฺส        สุณนฺตา ๑- มธุรํ คิรํ
                          สเรน รชนีเยน                สวนีเยน วคฺคุนา
                          อุทคฺคจิตฺตา มุทิตา        โสตํ โอเธนฺติ ภิกฺขโว ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๒| อชฺช ปณฺณรเส วิสุทฺธิยา ภิกฺขู ปญฺจสตา สมาคตา
                          สํโยชนพนฺธนจฺฉิทา       อนีฆา ขีณปุนพฺภวา อิสี ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๓| จกฺกวตฺตี ยถา ราชา       อมจฺจปริวาริโต
                          สมนฺตา อนุปริเยติ         สาครนฺตํ มหึ อิมํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๔| เอวํ วิชิตสงฺคามํ             สตฺถวาหํ อนุตฺตรํ
                          สาวกา ปยิรุปาสนฺติ       เตวิชฺชา มจฺจุหายิโน ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๕| สพฺเพ ภควโต ปุตฺตา       ปลาโป เอตฺถ น วิชฺชติ
                          ตณฺหาสลฺลสฺส หนฺตารํ   วนฺเท อาทิจฺจพนฺธุนํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๖| ปโรสหสฺสํ ภิกฺขูนํ           สุคตํ ปยิรุปาสติ
                          เทเสนฺตํ วิรชํ ธมฺมํ         นิพฺพานํ อกุโตภยํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๗| สุณนฺติ ธมฺมํ วิปุลํ ๒-     สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิตํ
                          โสภติ วต สมฺพุทฺโธ        ภิกฺขุสงฺฆปุรกฺขโต ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๘| นาคนาโมสิ ภควา          อิสีนํ อิสิสตฺตโม
                          มหาเมโฆว หุตฺวาน        สาวเก อภิวสฺสสิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สุณนฺติ ฯ  ๒ ม. วิมลํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๓๙| ทิวาวิหารา นิกฺขมฺม        สตฺถุทสฺสนกมฺยตา
                          สาวโก เต มหาวีร           ปาเท วนฺทติ วงฺคิโส ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๐| อุมฺมคฺคปถํ ๑- มารสฺส    อภิภุยฺย จรติ ปภิชฺช ขิลานิ
                          ตํ ปสฺสถ พนฺธปมุญฺจกรํ  อสิตํว ภาคโส ปวิภชฺช ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๑| โอฆสฺส หิ นิตฺถรณตฺถํ     อเนกวิหิตํ มคฺคํ อกฺขาสิ
                          ตสฺมิญฺจ อมเต อกฺขาเต  ธมฺมทสา ฐิตา อสํหิรา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๒| ปชฺโชตกโร อติวิชฺฌ        สพฺพฐิตีนํ อติกฺกมมทฺทส
                          ญตฺวา จ สจฺฉิกตฺวา จ     อคฺคํ โส เทสยิ ทสทฺธานํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๓| เอวํ สุเทสิเต ธมฺเม          โก ปมาโท วิชานตํ ธมฺมํ
                          ตสฺมา หิ ตสฺส ภควโต สาสเน      อปฺปมตฺโต สทา นมสฺสมนุสิกฺเข ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๔| พุทฺธานุพุทฺโธ โย เถโร     โกณฺฑญฺโญ ติพฺพนิกฺกโม
                          ลาภี สุขวิหารานํ            วิเวกานํ อภิณฺหโส ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๕| ยํ สาวเกน ปตฺตพฺพํ        สตฺถุสาสนการินา
                          สพฺพสฺส ตํ อนุปฺปตฺตํ      อปฺปมตฺตสฺส สิกฺขโต ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๖| มหานุภาโว เตวิชฺโช        เจโตปริยโกวิโท
                          โกณฺฑญฺโญ พุทฺธทายาโท     ปาเท วนฺทติ สตฺถุโน ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๗| นคสฺส ปสฺเส อาสีนํ        มุนึ ทุกฺขสฺส ปารคุํ
                          สาวกา ปยิรุปาสนฺติ       เตวิชฺชา มจฺจุหายิโน ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๘| เจตสา อนุปริเยติ            โมคฺคลฺลาโน มหิทฺธิโก
@เชิงอรรถ: ๑ อุมฺมคฺคสตนฺติปิ ฯ
                           จิตฺตํ เนสํ สมเนฺวสํ          วิปฺปมุตฺตํ นิรูปธึ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๔๙| เอวํ สพฺพงฺคสมฺปนฺนํ       มุนึ ทุกฺขสฺส ปารคุํ
                          อเนกาการสมฺปนฺนํ         ปยิรุปาสนฺติ โคตมํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๐| จนฺโท ยถา วิคตวลาหเก นเภ
                          วิโรจติ วีตมโลว ภาณุมา
                          เอวํปิ องฺคีรส ตฺวํ มหามุนิ
                          อติโรจสี ยสสา สพฺพโลกํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๑| กาเวยฺยมตฺตา วิจริมฺห    ปุพฺเพ คามา คามํ ปุรา ปุรํ
                          อถทฺทสามิ สมฺพุทฺธํ       สพฺพธมฺมาน ปารคุํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๒| โส เม ธมฺมมเทเสสิ         มุนิ ทุกฺขสฺส ปารคู
                          ธมฺมํ สุตฺวา ปสีทิมฺห       สทฺธา โน อุปปชฺชถ ๑- ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๓| ตสฺสาหํ วจนํ สุตฺวา        ขนฺเธ อายตนานิ จ
                          ธาตุโย จ วิทิตฺวาน         ปพฺพชึ อนคาริยํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๔| พหูนํ วต อตฺถาย            อุปฺปชฺชนฺติ ตถาคตา
                          อิตฺถีนํ ปุริสานญฺจ          เย เต สาสนการกา ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๕| เตสํ โข วต อตฺถาย         โพธิมชฺฌคมา มุนิ
                          ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ         เย นิยามคตํทสา ๒- ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๖| สุเทสิตา จกฺขุมตา          พุทฺเธนาทิจฺจพนฺธุนา
                          จตฺตาริ อริยสจฺจานิ        อนุกมฺปาย ปาณินํ
     |๔๐๑.๑๒๕๗| ทุกฺขํ ทุกฺขสมุปฺปาทํ        ทุกฺขสฺส จ อติกฺกมํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อุทปชฺชถ ฯ     ๒ นิยามคตทฺทสาติปิ ฯ
                          อริยญฺจฏฺฐงฺคิกํ มคฺคํ      ทุกฺขูปสมคามินํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๘| เอวเมเต ตถา วุตฺตา        ทิฏฺฐา เม เต ยถาตถา
                          สทตฺโถ เม อนุปฺปตฺโต    กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๕๙| สฺวาคตํ วต เม อาสิ         มม พุทฺธสฺส สนฺติเก
                          สุวิภตฺเตสุ ธมฺเมสุ          ยํ เสฏฺฐํ ตทุปาคมึ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๐| อภิญฺญาปารมิปฺปตฺโต    โสตธาตุวิโสธิโต
                          เตวิชฺโช อิทฺธิปตฺโตมฺหิ    เจโตปริยโกวิโท ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๑| ปุจฺฉามิ สตฺถารมโนมปญฺญํ
                          ทิฏฺเฐว ธมฺเม โย วิจิกิจฺฉานํ เฉตฺตา
                          อคฺคาฬเว กาลมกาสิ ภิกฺขุ
                          ญาโต ยสสฺสี อภินิพฺพุตตฺโต ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๒| นิโคฺรธกปฺโป อิติ ตสฺส นามํ
                          ตยา กตํ ภควา พฺราหฺมณสฺส
                          โส ตํ นมสฺสํ อจริ มุตฺยเปกฺโข
                          อารทฺธวิริโย ทฬฺหธมฺมทสฺสี ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๓| ตํ สาวกํ สกฺก มยมฺปิ สพฺเพ
                          อญฺญาตุมิจฺฉาม สมนฺตจกฺขุ
                          สมวฏฺฐิตา โน สวนาย โสตา
                          ตุวํ โน สตฺถา ตฺวมนุตฺตโรสิ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๔| ฉินฺเทว โน วิจิกิจฺฉํ พฺรูหิ เมตํ
                          ปรินิพฺพุตํ เวทย ภุริปญฺญ
                          มชฺเฌว โน ภาส สมนฺตจกฺขุ
                          สกฺโกว เทวาน สหสฺสเนตฺโต ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๕| เย เกจิ คนฺธา อิธ โมหมคฺคา
                          อญฺญาณปกฺขา วิจิกิจฺฉฏฺฐานา
                          ตถาคตํ ปตฺวา น เต ภวนฺติ
                          จกฺขุํ หิ เอตํ ปรมํ นรานํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๖| โน เจ หิ ชาตุ ปุริโส กิเลเส
                          วาโต ยถา อพฺภฆนํ วิหาเน
                          ตโมวสฺส นิวุโต สพฺพโลโก
                          โชติมนฺโตปิ น ปภาเสยฺยุํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๗| ธีรา จ ปชฺโชตกรา ภวนฺติ
                          ตนฺตํ อหํ ธีร ตเถว มญฺเญ
                          วิปสฺสินํ ชานมุปาคมิมฺห
                          ปริสาสุ โน อาวิกโรหิ กปฺปํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๘| ขิปฺปํ คิรํ เอรย วคฺคุ วคฺคุํ
                          หํโสว ปคฺคยฺห สณิกํ นิกูชํ ๑-
                          พินฺทุสฺสเรน สุวิกปฺปิเตน
                          สพฺเพว เต อุชฺชุคตา สุโณม ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. นิกูช ฯ นิกุชฺชาติปิ ทิสฺสติ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๖๙| ปหีนชาติมรณํ อเสสํ
                          นิคฺคยฺห โธนํ วเทสฺสามิ ธมฺมํ
                          น กามกาโร หิ ปุถุชฺชนานํ
                          สงฺเขยฺยกาโรว ตถาคตานํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๐| สมฺปนฺนเวยฺยากรณํ ตเวทํ
                          สมุชฺชุปญฺญสฺส สมุคฺคหีตํ
                          อยมญฺชลิ ปจฺฉิโม สุปฺปณามิโต
                          มา โมหยิ ชานมโนมปญฺญ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๑| ปโรวรํ อริยธมฺมํ วิทิตฺวา
                          มา โมหยิ ชานมโนมวิริย
                          วารึ ยถา ฆมฺมนิ ฆมฺมตตฺโต
                          วาจาภิกงฺขามิ สุตํ ปวสฺส ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๒| ยทตฺถิกํ ๑- พฺรหฺมจริยํ อจาริ ๒-
                          กปฺปายโน กจฺจิสฺส ตํ อโมฆํ
                          นิพฺพายิ โส อาทุ สอุปาทิเสโส
                          ยถา วิมุตฺโต อหุ ตํ สุโณม ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๓| อจฺเฉจฺฉิ ตณฺหํ อิธ นามรูเป (ติ ภควา)
                          ตณฺหาย โสตํ ทีฆรตฺตานุสยิตํ
                          อตาริ ชาติมรณํ อเสสํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. ยทิตฺถิยํ ฯ ๒ ม. อจรี ฯ
                          อิจฺจาพฺรวี ๑- ภควา    ปญฺจเสฏฺโฐ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๔| เอส สุตฺวา ปสีทามิ      วโจ เต อิสิสตฺตม
                          อโมฆํ กิร เม ปุฏฺฐํ       น มํ วญฺเจสิ พฺราหฺมโณ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๕| ยถาวาที ตถาการี       อหุ พุทฺธสฺส สาวโก
                          ปจฺฉินฺท ๒- มจฺจุโน ชาลํ   ตตํ มายาวิโน ทฬฺหํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๖| อทฺทส ภควา อาทึ       อุปาทานสฺส กปฺปิโย
                          อจฺจคา วต กปฺปายโน     มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตรํ ฯ
     |๔๐๑.๑๒๗๗| ตํ เทวเทวํ วนฺทามิ       ปุตฺตนฺเต ทฺวิปทุตฺตม
                          อนุชาตํ มหาวีรํ        นาคํ นาคสฺส โอสรนฺติ ๓- ฯ
          อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา วงฺคีโส เถโร คาถาโย อภาสิตฺถาติ ฯ
                                      มหานิปาโต นิฏฺฐิโต ฯ
                          สตฺตติมฺหิ นิปาตมฺหิ          วงฺคีโส ปฏิภาณวา
                          เอโกว เถโร นตฺถญฺโญ       คาถาโย เอกสตฺตติ ๔- ฯ
                          สหสฺสํ โหนฺติ ตา คาถา      ตีณิ สฏฺฐิสตานิ จ
                          เถรา จ เทฺว สตา สฏฺฐิ        จตฺตาโร จ ปกาสิตา
                          สีหนาทํ นทิตฺวาน             พุทฺธปุตฺตา อนาสวา
                          เขมนฺตํ ปาปุณิตฺวาน         อคฺคิกฺขนฺธาว นิพฺพุตาติ ฯ
                                        เถรคาถา นิฏฺฐิตา ฯ
                                           -------------
@เชิงอรรถ: ๑ ม อิจฺจพฺรวิ ฯ ยุ. อิจฺจพฺรวี ฯ  ๒ ม. ยุ. อจฺเฉจฺฉิ ฯ  ๓ ม. ยุ. โอรสนฺติ ฯ
@๔ ม. เอกสตฺตตีติ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้าที่ ๔๒๕-๔๔๑.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=26&item=400&items=2&modeTY=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=26&item=400&items=2&modeTY=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=26&item=400&items=2&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=26&item=400&items=2&modeTY=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=400
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=12299
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=12299
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26