๖ ภูริทตฺตชาตกํ
[๖๘๗] ยงฺกิญฺจิ รตนมตฺถิ ธตรฏฺฐนิเวสเน
สพฺพานิ เต อุปยนฺตุ ธีตรํ เทหิ ราชิโน ฯ
[๖๘๘] น โน วิวาโห นาเคหิ กตปุพฺโพ กุทาจนํ
ตํ วิวาหํ อสํยุตฺตํ กถํ อเมฺห กโรมเส ฯ
[๖๘๙] |๖๘๙.๑| ชีวิตํ นูน เต จตฺตํ รฏฺฐํ วา มนุชาธิป
น หิ นาเค กุปฺปิตมฺหิ จิรํ ชีวนฺติ ตาทิสา ฯ
|๖๘๙.๒| โย ตฺวํ เทว มนุสฺโสสิ อิทฺธิมนฺตํ อนิทฺธิมา
วรุณสฺส นิยํ ปุตฺตํ ยามุนํ อติมญฺญสิ ฯ
[๖๙๐] |๖๙๐.๑| นาติมญฺญามิ ราชานํ ธตรฏฺฐํ ยสสฺสินํ
ธตรฏฺโฐ หิ นาคานํ พหูนมปิ อิสฺสโร ฯ
|๖๙๐.๒| อหิ มหานุภาโวปิ น เม ธีตรมารโห
ขตฺติโย จ วิเทหานํ อภิชาตา สมุทฺทชา ฯ
[๖๙๑] กมฺพลสฺสตรา อุฏฺเฐนฺตุ สพฺเพ นาเค นิเวทย
พาราณสึ ปวชฺชนฺตุ มา จ กญฺจิ ๒- วิเหฐยุํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อวตฺตถาติ ฯ ๒ สี. ยุ. กิญฺจิ ฯ
[๖๙๒] |๖๙๒.๑| นิเวสเนสุ โสพฺเภสุ รถิยา จจฺจเรสุ จ
รุกฺขคฺเคสุ จ ลมฺพนฺตุ วิตตา โตรเณสุ จ ฯ
|๖๙๒.๒| อหมฺปิ สพฺพเสเตน มหตา สุมหํ ปุรํ
ปริกฺขิปิสฺสํ โภเคหิ กาสีนํ ชนยํ ภยํ ฯ
[๖๙๓] |๖๙๓.๑| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา อุรคาเนกวณฺณิโน
พาราณสึ ปวชฺชึสุ น จ กญฺจิ วิเหฐยุํ ฯ
|๖๙๓.๒| นิเวสเนสุ โสพฺเภสุ รถิยา จจฺจเรสุ จ
รุกฺขคฺเคสุ จ ลมฺพึสุ วิตตา โตรเณสุ จ ฯ
|๖๙๓.๓| เอเต ทิสฺวาน ลมฺพนฺเต ปูถู กนฺทึสุ นาริโย
นาเค โสณฺฑิกเต ทิสฺวา ปสฺสสนฺเต มหุํ มหุํ ๑- ฯ
|๖๙๓.๔| พาราณสี สพฺยาธิตา ๒- อาตุรา สมปชฺชถ
พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ธีตรํ เทหิ ราชิโน ฯ
[๖๙๔] |๖๙๔.๑| ปุปฺผาภิหารสฺส วนสฺส มชฺเฌ
โก โลหิตกฺโข วิหตนฺตรํโส ๓-
กา กมฺพุกายูรธรา สุวตฺถา
ติฏฺฐนฺติ นาริโย ทส วนฺทมานา ฯ
|๖๙๔.๒| โก ตฺวํ พฺรหาพาหุ วนสฺส มชฺเฌ
วิโรจสิ ฆตสิตฺโต ว อคฺคิ
มเหสกฺโข อญฺญตโรสิ ยกฺโข
อุทาหุ นาโคสิ มหานุภาโว ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มุหุํ มุหุํ ฯ ๒ ม. ปพฺยธิตา ฯ ๓ ม. วิตตนฺตรํโส ฯ
[๖๙๕] |๖๙๕.๑| นาโคหมสฺมิ อิทฺธิมา เตชสี ๑- ทุรติกฺกโม
ฑํเสยฺยํ เตชสา กุทฺโธ ผีตํ ชนปทํ อปิ ฯ
|๖๙๕.๒| สมุทฺทชา หิ เม มาตา ธตรฏฺโฐ จ เม ปิตา
สุทสฺสนกนิฏฺโฐสฺมิ ภูริทตฺโตติ มํ วิทู ฯ
[๖๙๖] |๖๙๖.๑| ยํ คมฺภีรํ สทาวฏฺฏํ รหทํ เภสฺมํ ๒- เปกฺขสิ
เอโส ทิโพฺย มมาวาโส อเนกสตโปริโส ฯ
|๖๙๖.๒| มยูรโกญฺจาภิรุทํ นีโลทํ วนมชฺฌโต
ยมุนํ ปวิส มา ภีโต เขมํ วตฺตวตึ ๓- สิวํ ฯ
[๖๙๗] ตตฺถ ปตฺโต สานุจโร สห ปุตฺเตน พฺราหฺมณ
ปูชิโต มยฺหํ กาเมหิ สุขํ พฺราหฺมณ วจฺฉสิ ฯ
[๖๙๘] |๖๙๘.๑| สมา สมนฺตปริโต ปหุตตครา ๔- มหี
อินฺทโคปกสญฺฉนฺนา โสภติ หริตุตฺตมา ฯ
|๖๙๘.๒| รมฺมานิ วนเจตฺยานิ รมฺมา หํสุปกูชิตา
โอปุปฺผปทุมา ติฏฺฐนฺติ โปกฺขรญฺญา ๕- สุนิมฺมิตา ฯ
|๖๙๘.๓| อฏฺฐํสา สุกตา ถมฺภา สพฺเพ เวฬุริยามยา
สหสฺสถมฺภา ปาสาทา ปูรา กญฺญาหิ โชตเร ฯ
|๖๙๘.๔| วิมานํ อุปปนฺโนสิ ทิพฺพํ ปุญฺเญหิ อตฺตโน
อสมฺพาธํ สิวํ รมฺมํ อจฺจนฺตสุขสญฺหิตํ ฯ
|๖๙๘.๕| มญฺเญ สหสฺสเนตฺตสฺส วิมานํ นาภิกงฺขสิ
อิทฺธิ หิ ตฺยายํ วิปุลา สกฺกสฺเสว ชุตีมโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เตชสฺสี ฯ ๒ ม. ภิสฺมํ ฯ ๓ ม. วตฺตวตํ ฯ ๔ ม. ปหูตตครา ฯ สี. ยุ.
@พหุกา ตตฺครา ฯ ๕ ม. โปกฺขรญฺโญ ฯ
[๖๙๙] มนสาปิ น ปตฺตพฺโพ อานุภาโว ชุตีมโต
ปริจาริยมานานํ อินฺทานํ ๑- วสวตฺตินํ ฯ
[๗๐๐] ตํ วิมานํ อภิชฺฌาย อมรานํ สุเขสินํ
อุโปสถํ อุปวสนฺโต เสมิ วมฺมิกมุทฺธนิ ฯ
[๗๐๑] |๗๐๑.๑| อหญฺจ มิคเมสาโน สปุตฺโต ปาวิสึ วนํ
เต ๒- มํ มตํ วา ชีวํ วา นาภิเวเทนฺติ ญาตกา ฯ
|๗๐๑.๒| อามนฺตเย ภูริทตฺตํ กาสิปุตฺตํ ยสสฺสินํ
ตยา โน สมนุญฺญาตา อปิ ปสฺเสมุ ญาตเก ฯ
[๗๐๒] |๗๐๒.๑| เอโส หิ วต เม ฉนฺโท ยํ วเสสิ มมนฺติเก
น หิ เอตาทิสา กามา สุลภา โหนฺติ มานุเส ฯ
|๗๐๒.๒| สเจ ตฺวํ นิจฺฉเส วตฺถุํ มม กาเมหิ ปูชิโต
มยา ตฺวํ สมนุญฺญาโต โสตฺถึ ปสฺสาหิ ญาตเก ฯ
[๗๐๓] ธารยิมํ มณึ ทิพฺยํ ปสุํ ปุตฺเต จ วินฺทสิ
อโรโค สุขิโต โหหิ ๓- คจฺเฉวาทาย พฺราหฺมณ ฯ
[๗๐๔] กุสลํ ปฏินนฺทามิ ภูริทตฺต วโจ ตว
ปพฺพชิสฺสามิ ชิณฺโณสฺมิ น กาเม อภิปตฺถเย ฯ
[๗๐๕] พฺรหฺมจริยสฺส เจ ภงฺโค โหติ โภเคหิ การิยํ
อวิกปฺปมาโน เอยฺยาสิ พหุํ ทสฺสามิ เต ธนํ ฯ
[๗๐๖] กุสลํ ปฏินนฺทามิ ภูริทตฺต วโจ ตว
ปุนปิ อาคมิสฺสามิ สเจ อตฺโถ ภวิสฺสติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สอินฺทานํ ฯ ๒ ม. ตํ ฯ ๓ ม. โหติ ฯ
[๗๐๗] |๗๐๗.๑| อิทํ วตฺวา ภูริทตฺโต เปเสสิ จตุโร ชเน
เอถ คจฺฉถ อุฏฺเฐถ ขิปฺปํ ปาเปถ พฺราหฺมณํ ฯ
|๗๐๗.๒| ตสฺส ตํ วจนํ สุตฺวา อุฏฺฐาย จตุโร ชนา
เปสิตา ภูริทตฺเตน ขิปฺปํ ปาเปสุํ พฺราหฺมณํ ฯ
[๗๐๘] มณึ ปคฺคยฺห มงฺคลฺยํ สาธุ วิตฺตํ ๑- มโนรมํ
เสลํ พฺยญฺชนสมฺปนฺนํ โก อิมํ มณิมชฺฌคา ฯ
[๗๐๙] โลหิตกฺขิสหสฺสาหิ สมนฺตา ปริวาริตํ
อชฺช กาลํ ปถํ ๒- คจฺฉํ อชฺฌคาหํ มณึ อิมํ ฯ
[๗๑๐] |๗๑๐.๑| สุปจิณฺโณ อยํ เสโล อจฺจิโต มหิโต สทา
สุธาริโต สุนิกฺขิตฺโต สพฺพตฺถมภิสาธเย ฯ
|๗๑๐.๒| อุปจารวิปนฺนสฺส นิกฺเขเป ธารณาย วา
อยํ เสโล วินาสาย ปริจิณฺโณ อโยนิโส ฯ
|๗๑๐.๓| นยิมํ อกุสโล ทิพฺยํ มณึ ธาเรตุมารโห
ปฏิปชฺช สตํ นิกฺขํ เทหิมํ รตนํ มม ฯ
[๗๑๑] เนว มายํ ๓- มณิ เกยฺโย โคหิ วา รตเนหิ วา
เสโล พฺยญฺชนสมฺปนฺโน เนว เกยฺโย มณิ มม ฯ
[๗๑๒] โน เจ ตยา มณิ เกยฺโย โคหิ วา รตเนหิ วา
อถ เกน มณิ เกยฺโย ตํ เม อกฺขาหิ ปุจฺฉิโต ฯ
[๗๑๓] โย เม สํเส มหานาคํ เตชสึ ทุรติกฺกมํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. สาธุจิตฺตํ ฯ ๒ สี. ยุ. ปทํ ฯ ๓ ม. น จ มยายํ ฯ
ตสฺส ทชฺชํ อิมํ เสลํ ชลนฺตริว ๑- เตชสา ฯ
[๗๑๔] โก นุ พฺราหฺมณวณฺเณน สุปณฺโณ ปตตํ วโร
นาคํ ชิคึสมเนฺวติ ๒- อเนฺวสํ ภกฺขมตฺตโน ฯ
[๗๑๕] นาหํ ทิชาธิโป โหมิ น ทิฏฺโฐ ครุโฬ มยา
อาสีวิเสน วิตฺโตสฺมิ ๓- เวชฺโช พฺราหฺมณ มํ วิทู ฯ
[๗๑๖] กึ นุ ตุยฺหํ พลํ อตฺถิ กึ สิปฺปํ วิชฺชเต ตว
กิสฺมึ วา ตฺวํ ปรตฺถทฺโธ อุรคํ นาปจายสิ ฯ
[๗๑๗] |๗๑๗.๑| อารญฺญิกสฺส อิสิโน จิรํ รตฺตํ ตปสฺสิโน
สุปณฺโณ โกสิยสฺสกฺขา วิสวิชฺชํ อนุตฺตรํ ฯ
|๗๑๗.๒| ตํ ภาวิตตฺตญฺญตรํ สมฺมนฺตํ ปพฺพตนฺตเร
สกฺกจฺจนฺตํ อุปฏฺฐาสึ รตฺตินฺทิวมตนฺทิโต ฯ
|๗๑๗.๓| โส ตทา ปริจิณฺโณ เม วตฺตํ วา พฺรหฺมจาริยํ ๔-
ทิพฺยํ ปาตุกริ มนฺตํ กามสา ภควา มมํ ฯ
|๗๑๗.๔| ตฺยาหํ มนฺเต ปรตฺถทฺโธ นาหํ ภายามิ โภคินํ
อาจริโย วิสฆาตานํ อาลมฺพายโนติ ๕- มํ วิทู ฯ
[๗๑๘] คณฺหามเส มณึ ตาต โสมทตฺต วิชานาหิ
มา ทณฺเฑน สิรึ ปตฺตํ กามสา ปชหามเส ๖- ฯ
[๗๑๙] |๗๑๙.๑| สกํ นิเวสนํ ปตฺตํ โย ตํ พฺราหฺมณ ปูชยิ
เอวํ กลฺยาณการิสฺส กึ โมหา ทุพฺภิมิจฺฉสิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ชลนฺตมิว ฯ ๒ ม. ชิคี - ฯ ๓ จิตฺโตสฺมีติปิ ปาโฐ ฯ ม. วิตฺโตติ ฯ
@๔ ม. วตฺตวา พฺรหฺมจริยวา ฯ ๕ ม. อลมฺปาโนติ ฯ สี. ยุ. อาลมฺพาโนติ ฯ
@๖ ม. ปชหิมฺเส ฯ
|๗๑๙.๒| สเจ ตฺวํ ๑- ธนกาโมสิ ภูริทตฺโต ปทิสฺสติ ๒-
ตเมว คนฺตฺวา ยาจสฺสุ พหุํ ทสฺสติ เต ธนํ ฯ
[๗๒๐] หตฺถคตํ ปตฺตคตํ นิกฺกิณฺณํ ขาทิตุํ วรํ
มา โน สนฺทิฏฺฐิโก อตฺโถ โสมทตฺต อุปจฺจคา ฯ
[๗๒๑] |๗๒๑.๑| ปจฺจติ นิรเย โฆเร มหิมสฺส วินฺทฺรียติ ๓-
มิตฺตทุพฺภี หิตจฺจาคี ชีวเร วาปิ สุสฺสติ ๔- ฯ
|๗๒๑.๒| สเจ ตฺวํ ๑- ธนกาโมสิ ภูริทตฺโต ปทิสฺสติ
มญฺเญ อตฺตกตํ เวรํ น จิรํ เวทยิสฺสสิ ฯ
[๗๒๒] มหายญฺญํ ยชิตฺวาน เอวํ สุชฺฌนฺติ พฺราหฺมณา
มหายญฺญํ ยชิสฺสาม เอวํ โมกฺขาม ปาปกา ฯ
[๗๒๓] หนฺททานิ อปายามิ นาหํ อชฺช ตยา สห
ปทเมกํ ๕- น คจฺเฉยฺยํ เอวํ กิพฺพิสการินา ฯ
[๗๒๔] อิทํ วตฺวาน ปิตรํ โสมทตฺโต พหุสฺสุโต
อุชฺฌาเปตฺวาน ภูตานิ ตมฺหา ฐานา อปกฺกมิ ฯ
[๗๒๕] |๗๒๕.๑| คณฺหาเหตํ มหานาคํ อาหเรตํ มณึ มม
อินฺทโคปกวณฺณาภา ๖- ยสฺส โรหิตโก สิโร ฯ
|๗๒๕.๒| กปฺปาสปิจุราสีว เอโส กาโย ปทิสฺสติ ๗-
วมฺมิกคฺคคโต เสติ ตํ ตฺวํ คณฺหาหิ พฺราหฺมณ ฯ
[๗๒๖] อโถสเธหิ ทิพฺเพหิ ชปฺปํ มนฺตปทานิ จ
เอวนฺตํ อสกฺขิ ผุฏฺฐุํ ๘- กตฺวา ปริตฺตมตฺตโน ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. สเจ หิ ฯ ๒ ม. ปทสฺสติ ฯ ๓ ม. มหิสฺสมปิ วิวรติ ฯ สี. ยุ.
@มหิสฺสมว ทียติ ฯ ๔ สี. ยุ. ชีวเร จาปิ สุสฺสเร ฯ ๕ ม. ปทมฺเปกํ ฯ
@๖ ม. ...วณฺณาโภ ฯ ๗ สี. ยุ. กายสฺส ทิสฺสติ ฯ ๘ ม. สตฺถุํ ฯ สี. ยุ. สฏฺฐุํ ฯ
[๗๒๗] |๗๒๗.๑| มมํ ทิสฺวาน อายนฺตํ สพฺพกามสมิทฺธินํ
อินฺทฺริยานิ อหฏฺฐานิ สาวํ ชาตํ มุขํ ตว ฯ
|๗๒๗.๒| ปทุมํ ยถา หตฺถคตํ ปาณินา ปริมทฺทิตํ
สาวํ ชาตํ มุขํ ตุยฺหํ มมํ ทิสฺวาน เอทิสํ ฯ
[๗๒๘] กจฺจิ นุ เต นาภิสฺสสิ กจฺจิ เต อตฺถิ เวทนา
เยน สาวํ มุขํ ตุยฺหํ มมํ ทิสฺวาน อาคตํ ฯ
[๗๒๙] |๗๒๙.๑| สุปินํ ตาต อทฺทกฺขึ อิโต มาสํ อโธคตํ
ทกฺขิณํ วิย เม พาหุํ เฉตฺวา รุหิรมกฺขิตํ
ปุริโส อาทาย ปกฺกามิ มม โรทนฺติยา สติ ฯ
|๗๒๙.๒| ยโตหํ สุปินมทฺทกฺขึ สุทสฺสน วิชานาหิ
ตโต ทิวา วา รตฺตึ วา สุขํ เม โนปลพฺภติ ฯ
[๗๓๐] |๗๓๐.๑| ยํ ปุพฺเพ ปริวารึสุ ๑- กญฺญา รุจิรวิคฺคหา
เหมชาลปฏิจฺฉนฺนา ภูริทตฺโต น ทิสฺสติ ฯ
|๗๓๐.๒| ยํ ปุพฺเพ ปริวารึสุ ๑- เนตฺตึสวรธาริโน
กณิการาว สมฺผุลฺลา ภูริทตฺโต น ทิสฺสติ ฯ
|๗๓๐.๓| หนฺททานิ คมิสฺสาม ภูริทตฺตนิเวสนํ
ธมฺมฏฺฐํ สีลสมฺปนฺนํ ปสฺสาม ตว ภาตรํ ฯ
[๗๓๑] |๗๓๑.๑| ตญฺจ ทิสฺวาน อายนฺตํ ภูริทตฺตสฺส มาตรํ
พาหา ปคฺคยฺห ปกฺกนฺทุํ ภูริทตฺตสฺส ภริยาโย ฯ
|๗๓๑.๒| ปุตฺตนฺเตยฺเย น ชานาม อิโต มาสํ อโธคตํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ปริจารึสุ ฯ
มตํ วา ยทิ วา ชีวํ ภูริทตฺตํ ยสสฺสินํ ฯ
[๗๓๒] |๗๓๒.๑| สกุณี หตปุตฺตาว สุญฺญํ ทิสฺวา กุลาวกํ
จิรํ ทุกฺเขน ฌายิสฺสํ ภูริทตฺตํ อปสฺสตี ฯ
|๗๓๒.๒| กุรุรี หตจฺฉาปาว ๑- สุญฺญํ ทิสฺวา กุลาวกํ
จิรํ ทุกฺเขน ฌายิสฺสํ ภูริทตฺตํ อปสฺสตี ฯ
|๗๓๒.๓| สา นูน จกฺกวกฺกีว ปลฺลลสฺมึ อนูทเก
จิรํ ทุกฺเขน ฌายิสฺสํ ภูริทตฺตํ อปสฺสตี ฯ
|๗๓๒.๔| กมฺมารานํ ยถา อุกฺกา อนฺโต ฌายติ โน พหิ
เอวํ ฌายามิ โสเกน ภูริทตฺตํ อปสฺสตี ฯ
[๗๓๓] สาลาว สมฺปมทฺทิตา ๒- มาลุเตน ปมทฺทิตา
เสนฺติ ปุตฺตา จ ทารา จ ภูริทตฺตนิเวสเน ฯ
[๗๓๔] |๗๓๔.๑| เตสํ สุตฺวาน นิคฺโฆสํ ภูริทตฺตนิเวสเน
อริฏฺโฐ จ สุโภโค ๓- จ ปธาวึสุ ๔- อนนฺตรา
|๗๓๔.๒| อมฺม อสฺสาส มา โสจิ เอวํธมฺมา หิ ปาณิโน
จวนฺติ อุปปชฺชนฺติ เอสาสฺส ปริณามตา ฯ
[๗๓๕] |๗๓๕.๑| อหํปิ ตาต ชานามิ เอวํธมฺมา หิ ปาณิโน
โสเกน จ ปเรตสฺมึ ภูริทตฺตํ อปสฺสตี
|๗๓๕.๒| อชฺช เจ เม อิมํ รตฺตึ สุทสฺสน วิชานาหิ
ภูริทตฺตํ อปสฺสนฺตี มญฺเญ หิสฺสามิ ชีวิตํ ฯ
[๗๓๖] |๗๓๖.๑| อมฺม อสฺสาส มา โสจิ อานยิสฺสาม ภาตรํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. กุรรี หตฉาปาว ฯ ๒ ม. สมฺปมถิตา ฯ ๓ สี. ยุ. สุภโค ฯ ๔ สี. ยุ.
@อุปธาวึสุ ฯ
ทิโสทิสํ คมิสฺสาม ภาตุปริเยสนํ จรํ
|๗๓๖.๒| ปพฺพเต คิริทุคฺเคสุ คาเมสุ นิคเมสุ จ
โอเรน สตฺตรตฺตสฺส ๑- ภาตรํ ปสฺส อาคตํ ฯ
[๗๓๗] หตฺถา ปมุตฺโต อุรโค ปาเท เต นิปติ ภุสํ
กจฺจิ นุ ฑํสิโต ๒- ตาต มา ภายิ สุขิโต ภว ฯ
[๗๓๘] เนว มยฺหํ อยํ นาโค อลํ ทุกฺขาย กายจิ
ยาวตตฺถิ อหิคฺคาโห มยา ภิยฺโย น วิชฺชติ ฯ
[๗๓๙] โก นุ พฺราหฺมณวณฺเณน ทตฺโต ๓- ปริสมาคโต
อวฺหายตุ ๔- สุยุทฺเธน สุณาตุ ๕- ปริสา มม ฯ
[๗๔๐] ตฺวํ มํ นาเคน อาลมฺพ อหํ มณฺฑูกฉาปิยา
โหตุ โน อพฺภุตํ ตตฺถ อา สหสฺเสหิ ปญฺจหิ ฯ
[๗๔๑] |๗๔๑.๑| อหญฺหิ วสุมา อฑฺโฒ ตฺวํ ทลิทฺโทสิ มาณว
โก นุ เต ปาฏิโภคตฺถิ อุปชูตญฺจ กึ สิยา ฯ
|๗๔๑.๒| อุปชูตญฺจ เม อสฺส ปาฏิโภโค จ ตาทิโส
โหตุ โน อพฺภุตํ ตตฺถ อา สหสฺเสหิ ปญฺจหิ ฯ
[๗๔๒] สุโณหิ เม มหาราช วจนํ ภทฺทมตฺถุ เต
ปญฺจนฺนํ เม สหสฺสานํ ปาฏิโภโค หิ กิตฺติม ฯ
[๗๔๓] เปตฺติกํ วา อิณํ โหติ ยํ วา โหติ สยํ กตํ
กึ ตฺวํ เอวํ พหุํ มยฺหํ ธนํ ยาจสิ พฺราหฺมณ ฯ
[๗๔๔] |๗๔๔.๑| อาลมฺพายโน ๖- หิ นาเคน มมํ อภิชิคึสติ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ทสรตฺตสฺส ฯ ๒ สี. กจฺจิ ตํ นุ ฑํสี ฯ ม. กจฺจิ นุ ตํ ฑํสี ฯ
@ยุ. กจฺจิตานุฑสี ฯ ๓ ม. ทิตฺโต ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๔ ม. อวฺหายนฺตุ ฯ
@๕ ม. สุณนฺตุ ฯ ๖ ม. อลมฺพาโน ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
อหํ มณฺฑูกฉาปิยา ฑํสยิสฺสามิ พฺราหฺมณํ ฯ
|๗๔๔.๒| ตํ ตฺวํ ทฏฺฐุํ มหาราช อชฺช รฏฺฐาภิวฑฺฒน
ขคฺค ๑- สงฺฆปริพฺยูโฬฺห นียาหิ อหิทสฺสนํ ๒- ฯ
[๗๔๕] เนว ตํ อติมญฺญามิ สิปฺปวาเทน มาณว
อติมตฺโตสิ สิปฺเปน อุรคํ นาปจายสิ ฯ
[๗๔๖] |๗๔๖.๑| อหมฺปิ นาติมญฺญามิ สิปฺปวาเทน พฺราหฺมณ
อวิเสน จ นาเคน ภุสํ วญฺจยเส ชนํ ฯ
|๗๔๖.๒| เอวญฺเจตํ ชโน ชญฺญา ยถา ชานามิ ตํ อหํ
น ตฺวํ ลภสิ อาลมฺพ ถุสมุฏฺฐึ ๓- กุโต ธนํ ฯ
[๗๔๗] |๗๔๗.๑| ขราชิโน ชฏี รุมฺมี ๔- ทตฺโต ปริสมาคโต
โย ตฺวํ เอวํ คตํ นาคํ อวิโส อติมญฺญสิ
|๗๔๗.๒| อาปชฺช โข นํ ชญฺญาสิ ปุณฺณํ อุคฺคสฺส เตชสา ๕-
มญฺเญ ตํ ภสฺมราสึว ขิปฺปเมโส กริสฺสติ ฯ
[๗๔๘] สิยา วิสํ สิลุตฺตสฺส ทุฑฺฑุภสฺส ๖- สิลาภุโน
เนว โลหิตสีสสฺส วิสํ นาคสฺส วิชฺชติ ฯ
[๗๔๙] |๗๔๙.๑| สุตเมตํ อรหตํ สญฺญตานํ ตปสฺสินํ
อิธ ทานานิ ทตฺวาน สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกา
ชีวนฺโต เทหิ ทานานิ ยทิ เต อตฺถิ ทาตเว ฯ
|๗๔๙.๒| อยํ นาโค มหิทฺธิโก เตชสี ทุรติกฺกโม
เตน ตํ ฑํสยิสฺสามิ โส ตํ ภสฺมํ กริสฺสติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ขตฺต- ฯ ๒ สี. ยุ. อภิทสฺสนํ ฯ ๓ ม. ภุสมุฏฺฐึ ฯ สี. ยุ. สตฺตุมุฏฺฐึ ฯ
@๔ ม. ทุมฺมี ฯ ๕ ม. เตชโส ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๖ ม. เทฑฺฑุภสฺส ฯ
[๗๕๐] |๗๕๐.๑| มยาเปตํ สุตํ สมฺม สญฺญตานํ ตปสฺสินํ
อิธ ทานานิ ทตฺวาน สคฺคํ คจฺฉนฺติ ทายกา
ตฺวเมว เทหิ ชีวนฺโต ยทิ เต อตฺถิ ทาตเว ฯ
|๗๕๐.๒| อยํ อจฺจิมุขี ๑- นาม ปุณฺณา อุคฺคสฺส เตชสา
ตาย ตํ ฑํสยิสฺสามิ สา ตํ ภสฺมํ กริสฺสติ ฯ
|๗๕๐.๓| ยา ธีตา ธตรฏฺฐสฺส เวมาตา ภคินี มม
สา ฑํสตุ อจฺจิมุขี ๒- ปุณฺณา อุคฺคสฺส เตชสา ฯ
[๗๕๑] ฉมายญฺเจ นิสิญฺจิสฺสํ พฺรหฺมทตฺต วิชานาหิ
ติณลตานิ โอสโธฺย อุสฺสุสฺเสยฺยุํ อสํสยํ ฯ
[๗๕๒] อุทฺธญฺเจ ปาตยิสฺสามิ พฺรหฺมทตฺต วิชานาหิ
สตฺต วสฺสานิ ยํ เทโว น วสฺเส น หิมํ ปเต ฯ
[๗๕๓] อุทเก เจ นิสิญฺจิสฺสํ พฺรหฺมทตฺต วิชานาหิ
ยาวนฺโตทกชา ปาณา มเรยฺยุํ มจฺฉกจฺฉปา ฯ
[๗๕๔] โลกฺยํ สชนฺตํ อุทกํ ปยาคสฺมึ ปติฏฺฐิตํ
โก มํ อชฺโฌหรี ภูโต โอคาฬฺหํ ยมุนํ นทึ ฯ
[๗๕๕] ยเทส โลกาธิปตี ยสสฺสี
พาราณสึ ปกีรหรี ๓- สมนฺตโต
ตสฺสาห ปุตฺโต อุรคูสภสฺส
สุโภโคติ มํ พฺราหฺมณ เวทยนฺติ ฯ
[๗๕๖] สเจสิ ปุตฺโต อุรคูสภสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อชมุขี ฯ ๒ ม. สา ตํ ฑํสตฺอชมุขี ฯ สี. ยุ. สา ทิสฺสตุ อจฺจิมุขี ฯ
@๓ ม. ปกฺริย ฯ สี. ยุ. ปกิรปรี ฯ
กาสิสฺส ๑- รญฺโญ อมราธิปสฺส
มเหสกฺโข อญฺญตโร ปิตา เต
มจฺเจสุ มาตา ปน เต อตุลฺยา
น ตาทิโส อรหติ พฺราหฺมณสฺส
ทาสํปิ โอหาริตุํ ๒- มหานุภาโว ฯ
[๗๕๗] |๗๕๗.๑| รุกฺขํ นิสฺสาย วิชฺฌิตฺโถ เอเณยฺยํ ปาตุมาคตํ
โส วิทฺโธ ทูรมาจริ ๓- สรเวเคน เปกฺขวา ๔- ฯ
|๗๕๗.๒| ตํ ตฺวํ ปติตมทฺทกฺขิ อรญฺญสฺมึ พฺรหาวเน
ส มํสกาชมาทาย สายํ นิโคฺรธุปาคมิ ฯ
|๗๕๗.๓| สุวสาลิยสงฺฆุฏฺฐํ ปิงฺคิยํ ๕- สณฺฐตายุตํ
โกกิลาภิรุทํ รมฺมํ ธุวํ หริตสทฺทลํ ฯ
|๗๕๗.๔| ตตฺถ เต โส ปาตุรหุ อิทฺธิยา ยสสา ชลํ
มหานุภาโว ภาตา เม กญฺญาหิ ปริวาริโต ฯ
|๗๕๗.๕| โส เตน ปริจิณฺโณ ตฺวํ สพฺพกาเมหิ ตปฺปิโต
อทุฏฺฐสฺส ตุวํ ทุพฺภิ ตนฺเต เวรํ อิธาคตํ ฯ
|๗๕๗.๖| ขิปฺปํ คีวํ ปสาเรหิ น เต ทสฺสามิ ชีวิตํ
ภาตุ ปริสรํ เวรํ เฉทยิสฺสามิ เต สิรํ ฯ
[๗๕๘] อชฺฌายโก ยาจโยคี อาหุตคฺคิ จ พฺราหฺมโณ
เอเตหิ ตีหิ ฐาเนหิ อวชฺโฌ ภวติ ๖- พฺราหฺมโณ ฯ
[๗๕๙] |๗๕๙.๑| ยํ ปุรํ ธตรฏฺฐสฺส โอคาฬฺหํ ยมุนํ นทึ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. กํสสฺส ฯ ๒ สี. ยุ. โอหาตุํ ฯ ๓ ม. ทูรมจริ ฯ สี. ยุ. ทูรมสรา ฯ
@๔ ม. สีฆวา ฯ สี. ยุ. เสขวา ฯ ๕ ม. ปิงฺคลํ ฯ ๖ ม. โหติ ฯ
โชตเต สพฺพโสวณฺณํ คิริมาหจฺจ ยามุนํ ฯ
|๗๕๙.๒| ตตฺถ เต ปุริสพฺยคฺฆา โสทริยา มม ภาตโร
ยถา เต ตตฺถ วกฺขนฺติ ตถา เหสฺสสิ พฺราหฺมณ ฯ
[๗๖๐] อนิตฺตรา อิตฺตรสมฺปยุตฺตา
ยญฺญา จ เวทา จ สุโภค โลเก
ตทคฺครยฺหํ หิ วินินฺทมาโน
ชหาติ วิตฺตญฺจ สตญฺจ ธมฺมํ ฯ
[๗๖๑] อชฺเฌนมริยา ปฐวึ ชนินฺทา
เวสฺสา กสึ ปาริจริยญฺจ สุทฺทา
อุปาคู ปจฺเจกํ ยถาปเทสํ
กตาหุ เอเต วสินาติ อาหุ ฯ
[๗๖๒] |๗๖๒.๑| ธาตา วิธาตา วรุโณ กุเวโร
โสโม ยโม จนฺทิมา วายุ สุริโย
เอเตปิ ยญฺญํ ปุถุโส ยชิตฺวา
อชฺฌายกานํ อถ ๑- สพฺพกาเม ฯ
|๗๖๒.๒| วิกาสิตา จาปสตานิ ปญฺจ
โย อชฺชุโน พลวา ภีมเสโน
สหสฺสพาหุ อสโม ปฐพฺยา
โสปิ ตทา อาทหิ ๒- ชาตเวทํ ฯ
[๗๖๓] โย พฺราหฺมเณ โภชยิ ทีฆรตฺตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อโถ ฯ ๒ ม. มาทหิ ฯ
อนฺเนน ปาเนน ยถานุภาวํ
ปสนฺนจิตฺโต อนุโมทมาโน
สุโภค เทวญฺญตโร อโหสิ ฯ
[๗๖๔] มหาสนํ เทวมโนมวณฺณํ
โย สปฺปินา อสกฺขิ โภเชตุมคฺคึ
โส ยญฺญตนฺตํ วรโต ยชิตฺวา
ทิพฺพํ คตึ มุจลินฺทชฺฌคจฺฉิ ฯ
[๗๖๕] มหานุภาโว วสฺสสหสฺสขีวี
โย ปพฺพชิ ทสฺสเนยฺโย อุฬาโร
หิตฺวา อปริยนฺตํ รฏฺฐํ ๑- สเสนํ
ราชา ทุทีโปปชฺฌคามิ ๒- สคฺคํ ฯ
[๗๖๖] |๗๖๖.๑| โย สาคโร สาครนฺตํ วิชิตฺวา
ยูปํ สุภํ โสวณฺณมยํ ๓- อุฬารํ
อุสฺเสสิ เวสฺสานรมาทหาโน
สุโภค เทวญฺญตโร อโหสิ ฯ
|๗๖๖.๒| ยสฺสานุภาเวน สุโภค คงฺคา
ปวตฺตติ ๔- ทธิสนฺนินฺนํ สมุทฺทํ
โส โลมปาโท ปริจริยมคฺคึ
องฺโค สหสฺสกฺขปุรมชฺฌคจฺฉิ ฯ
[๗๖๗] มหิทฺธิโก เทววโร ยสสฺสี
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. รถํ ฯ ๒ ม. ทุทีโปปิ ชคาม ฯ ๓ ม. โสณฺณมยํ ฯ ๔ ม. ปวตฺตถ ฯ
เสนาปติ ติทิเว วาสวสฺส
โส โสมยาเคน มลํ วิหนฺตฺวา
สุโภค เทวญฺญตโร อโหสิ ฯ
[๗๖๘] |๗๖๘.๑| อการยิ โลกมิมํ ปรญฺจ
ภาคีรถึ หิมวนฺตญฺจ วิชฺฌํ ๑-
โย อิทฺธิมา เทววโร ยสสฺสี
โสปิ ตทา อาทหิ ชาตเวทํ ฯ
|๗๖๘.๒| มาลาคิริ หิมวา โย จ วิชฺฌา ๒-
สุทสฺสโน นิสโภ กากเวรุ ๓-
เอเต จ อญฺเญ จ นคา มหนฺตา
จิตฺยา กตา ยญฺญกเรภิ มาหุ ฯ
[๗๖๙] อชฺฌายกํ มนฺตคุณูปปนฺนํ
ตปสฺสินํ ยาจโยคีติธาหุ ๔-
ตีเร สมุทฺทสฺสุทกํ สชนฺตํ
ตํ สาครชฺโฌหริ เตนเปยฺโย ฯ
[๗๗๐] อายาควตฺถูนิ ปุถู ปฐพฺยา
สํวิชฺชนฺติ พฺราหฺมณา วาสวสฺส
ปุริมํ ทิสํ ปจฺฉิมํ ทกฺขิณุตฺตรํ
สํวิชฺชมานา ชนยนฺติ เวทํ ฯ
[๗๗๑] |๗๗๑.๑| กลีหิ ธีราน กตํ มคานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. คิชฺฌํ ฯ ๒ ม. คิชฺโฌ ฯ ๓ ม. กุเวรุ ฯ สี. ยุ. กากเนรุ ฯ ๔ ม. ...
@โยโคติธาหุ ฯ สี. ยุ. ...ติจาห ฯ
ภวนฺติ เวทชฺฌคตา อริฏฺฐ
มรีจิธมฺมํ อสเมกฺขิตตฺตา
มายาคุณา นาติวหนฺติ ปญฺญํ ฯ
|๗๗๑.๒| เวทา น ตาณาย ภวนฺติรสฺส ๑-
มิตฺตทฺทุโน ภูนหุโน นรสฺส
น ตายเต ปริจิณฺโณว ๒- อคฺคิ
โทสนฺตรํ มจฺจมนริยกมฺมํ ฯ
|๗๗๑.๓| สพฺพญฺจ มจฺจา สธนา สโภคา ๓-
อาทีปิตํ ทารุ ติเณน มิสฺสํ
ทหํ น ตปฺเป อสมตฺถเตโช
โก ตํ สุภิกฺขํ ทิรสญฺญุ กยิรา ฯ
|๗๗๑.๔| ยถาปิ ขีรํ วิปริณามธมฺมํ
ทธิ ภวิตฺวา นวนีตํปิ โหติ
เอวํปิ อคฺคิ วิปริณามธมฺโม
เตโช สมารูหติ โยคยุตฺโต ฯ
|๗๗๑.๕| น ทิสฺสติ อคฺคิมนุปฺปวิฏฺโฐ
สุกฺเขสุ กฏฺเฐสุ นเวสุ จาปิ
นามตฺถมาโน ๔- อรณีนเรน
นากมฺมุนา ชายติ ชาตเวโท ฯ
|๗๗๑.๖| สเจ หิ อคฺคิ อนฺตรโต วเสยฺย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ภวนฺติ ทสฺส ฯ ๒ ม. ...จ ฯ ๓ ม. สธนํ สโภคํ ฯ ๔ สี.ยุ. นามนฺถมาโน ฯ
สุกฺเขสุ กฏฺเฐสุ นเวสุ จาปิ
สพฺพานิ สุสฺเสยฺยุํ วนานิ โลเก
สุกฺขานิ กฏฺฐานิ จ ปชฺชเลยฺยุํ ฯ
|๗๗๑.๗| กโรติ เจ ทารุติเณน ปุญฺญํ
โภชํ นโร ธูมสิขึ ปตาปวํ
องฺคาริกา โลณกรา จ สูทา
สรีรทาหาปิ กเรยฺยุ ปุญฺญํ ฯ
|๗๗๑.๘| อถ เจ หิ เอเตปิ กโรนฺติ ปุญฺญํ
อชฺเฌนมคฺคึ อิธ ตปฺปยิตฺวา
น โกจิ โลกสฺมึ กโรติ ปุญฺญํ
โภชํ นโร ธูมสิขึ ปตาปวํ ฯ
|๗๗๑.๙| กถํ หิ โลกาปจิโต สมาโน
อมนุญฺญคนฺธํ พหูนํ อกนฺตํ
ยเทว มจฺจา ปริวชฺชยนฺติ
ตทปฺปสฏฺฐํ ทิรสญฺญุ ภุญฺเช ฯ
|๗๗๑.๑๐| สิขิญฺหิ ๑- เทเวสุ วทนฺติ เอเก
อาปํ มิลกฺขู ๒- ปน เทวมาหุ
สพฺเพว เอเต วิตถํ ภณนฺติ
อคฺคิ น เทวญฺญตโร น อาโป ฯ
|๗๗๑.๑๑| อนินฺทฺริยํ สนฺตมสญฺญกายํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สิขิมฺหิ ฯ ๒ สี. ยุ. มิลกฺขา ฯ
เวสฺสานรํ กมฺมกรํ ปชานํ
ปริจริยมคฺคึ สุคตึ กถํ วชฺเช
ปาปานิ กมฺมานิ ปกฺรุพฺพมาโน ๑- ฯ
|๗๗๑.๑๒| สพฺพาภิภูตาหุธ ชีวิกตฺถา
อคฺคิสฺส พฺรหฺมา ปริจาริโกติ
สพฺพานุภาวี จ วสี กิมตฺถํ
อนิมฺมิโต นิมฺมิตํ วนฺทิตสฺส ฯ
|๗๗๑.๑๓| หาสํ ๒- อนิชฺฌานกฺขมํ อตจฺฉํ
สกฺการเหตุ ปริกรึสุ ปุพฺเพ
เต ลาภสกฺกาเร อปาตุภูเต ๓-
สนฺธาภิตา ๔- ชนฺตุภิ สนฺติธมฺมํ ฯ
|๗๗๑.๑๔| อชฺเฌนมริยา ปฐวึ ชนินฺทา
เวสฺสา กสึ ปาริจริยญฺจ สุทฺทา
อุปาคู ปจฺเจกํ ยถาปเทสํ
กตาหุ เอเต วสินาติ อาหุ ฯ
|๗๗๑.๑๕| เอตญฺจ สจฺจํ วจนํ ภเวยฺย
ยถา อิทํ ภาสิตํ พฺราหฺมเณหิ
นาขตฺติโย ชาตุ ลเภถ รชฺชํ
นาพฺราหฺมโณ มนฺตปทานิ สิกฺเข
นาญฺญตฺร เวสฺสา หิ กสึ กเรยฺย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปกุพฺพมาโน ฯ ๒ ม. หสฺสํ ฯ ๓ ม. อปาตุโภนฺเต ฯ ๔ ม. สนฺธาปิตา ฯ
@สี. ยุ. สนฺถมฺภิตา ฯ
สุทฺโท น มุญฺเจ ปรเปสนาย ๑- ฯ
|๗๗๑.๑๖| ยสฺมา จ เอตํ วจนํ อภูตํ
มุสาวิเม โอทริยา ภณนฺติ
ตทปฺปปญฺญา อภิสทฺทหนฺติ
ปสฺสนฺติ ตํ ปณฺฑิตา อตฺตนาว ฯ
|๗๗๑.๑๗| ขตฺยา หิ เวสฺสานํ ๒- พลึ หรนฺติ
อาทาย สตฺถานิ จรนฺติ พฺราหฺมณา
ตํ ตาทิสํ สงฺขุภิตํ ปภินฺนํ
กสฺมา พฺรหฺมา น อุชุํ กโรติ โลกํ ฯ
|๗๗๑.๑๘| สเจ หิ โส อิสฺสโร สพฺพโลเก
พฺรหฺมาปหู ภูตปตี ๓- ปชานํ
กึ สพฺพโลกํ วิทหิ อลกฺขึ
กึ สพฺพโลกํ น สุขึ อกาสิ ฯ
|๗๗๑.๑๙| สเจ หิ โส อิสฺสโร สพฺพโลเก
พฺรหฺมาปหู ภูตปตี ปชานํ
มายา มุสาวชฺชมเทน จาปิ
โลกํ อธมฺเมน กิมตฺถการิ ๔- ฯ
|๗๗๑.๒๐| สเจ หิ โส อิสฺสโร สพฺพโลเก
พฺรหฺมาปหู ภูตปตี ปชานํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. ปรเปสฺสิตาย ฯ ๒ สี. ยุ. ขตฺตา น เวสฺสาน ฯ ๓ ม. พฺราหฺมา
@พหฺภูตปตี ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ ๔ ม. กิมตฺถมการิ ฯ สี. ยุ. กิมตฺถกาสิ ฯ
อธมฺมิโก ภูตปตี อริฏฺฐ
ธมฺเม สตี โส วิทหี อธมฺมํ ฯ
|๗๗๑.๒๑| กีฏา ปฏงฺคา อุรคา จ เภงฺคา ๑-
หนฺตฺวา กิมึ สุชฺฌติ มกฺขิกา จ
เอเต หิ ธมฺมา อนรียรูปา
กมฺโพชกานํ วิตถา พหูนํ ฯ
[๗๗๒] |๗๗๒.๑| สเจ หิ โส สุชฺฌติ โย หนาติ
หโตปิ โส สคฺคมุเปติ ฐานํ
โภวาทิ โภวาทินมารเยยฺยุํ
เย วาปิ เตสํ อภิสทฺทเหยฺยุํ ฯ
|๗๗๒.๒| เนว มิคา น ปสุโนปิ คาโว
อายาจนฺติ อตฺตวธาย เกจิ
วิปฺผนฺทมานา อิธ ชีวิกตฺถา
ยญฺเญสุ ปาเณ ปสุมารภนฺติ ๒- ฯ
|๗๗๒.๓| ยูปสฺส เน ๓- ปสุพนฺเธ จ พาลา
จิตฺเรหิ วณฺเณหิ มุขํ นยนฺติ
อยนฺเต ยูโป กามทุโห ปรตฺถ
ภวิสฺสติ สสฺสโต สมฺปราเย ฯ
|๗๗๒.๔| สเจ จ ยูเป มณิสงฺขมุตฺตํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. เภกา ฯ ๒ ปสุมาหรนฺตีติปิ ปาโฐ ฯ ๓ สี. ยูปสฺส เต ฯ
ธญฺญํ ธนํ รชตํ ชาตรูปํ
สุกฺเขสุ กฏฺเฐสุ นเวสุ จาปิ
สเจ ทุเห ติทิเว สพฺพกาเม
เตวิชฺชสงฺฆาว ปุถู ยเชยฺยุํ
น พฺราหฺมณา ๑- กิญฺจิ น ยาชเยยฺยุํ ฯ
|๗๗๒.๕| กุโต จ ยูเป มณิสงฺขมุตฺตํ
ธญฺญํ ธนํ รชตํ ชาตรูปํ
สุกฺเขสุ กฏฺเฐสุ นเวสุ จาปิ
กุโต ทุเห ติทิเว สพฺพกาเม ฯ
|๗๗๒.๖| สฐา จ ลุทฺทา จ ปลุทฺธพาลา ๒-
จิเตฺรหิ ๓- วณฺเณหิ มุขํ นยนฺติ
อาทาย อคฺคึ มม เทหิ วิตฺตํ
ตโต สุขี โหหิสิ สพฺพกาเม ฯ
|๗๗๒.๗| ตมคฺคิหุตฺตํ สรณํ ปวิสฺส
จิเตฺรหิ ๓- วณฺเณหิ มุขํ นยนฺติ
โอโรปยิตฺวา เกสมสฺสุํ นขญฺจ
เวเทหิ วิตฺตํ อติคาฬฺหยนฺติ ฯ
|๗๗๒.๘| กากา อุลูกํว รโห ลภิตฺวา
เอกํ สมานํ พหุกา สเมจฺจ
อนฺนานิ ภุตฺวา กุหกา กุหิตฺวา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อพฺราหฺมณํ ฯ ๒ สี. ยุ. อุปลทธพาลา ฯ ๓ ม. จิตเตหิ ฯ
มุณฺฑํ กริตฺวา ยญฺญปโถสชนฺติ ๑- ฯ
|๗๗๒.๙| เอวํ หิ โส วญฺจิโต พฺราหฺมเณหิ
เอโก สมาโน พหุกา สเมจฺจ
เต โยคโยเคน วิลุมฺปมานา
ทิฏฺฐํ อทิฏฺเฐน ธนํ หรนฺติ ฯ
|๗๗๒.๑๐| อกาสิยา ราชูหิ วานุสิฏฺฐา
ตทสฺส อาทาย ธนํ หรนฺติ
เต ตาทิสา โจรสมา อสนฺตา
วชฺฌา น หญฺญนฺติ อริฏฺฐ โลเก ฯ
|๗๗๒.๑๑| อินฺทสฺส พาหารสิ ทกฺขิณาติ
ยญฺเญสุ ฉินฺทนฺติ ปลาสยฏฺฐึ
ตญฺเจปิ สจฺจํ มฆวา ฉินฺนพาหุ
เกนสฺส อินฺโท อสุเร ชินาติ ฯ
|๗๗๒.๑๒| ตญฺเจว ตุจฺฉํ มฆวา สมงฺคี
หนฺตฺวา อวชฺโฌ ปรโม สุเทโว ๒-
มนฺตา อิเม พฺราหฺมณา ตุจฺฉรูปา
สนฺทิฏฺฐิกา วญฺจนา เอส โลเก ฯ
|๗๗๒.๑๓| มาลาคิริ หิมวา โย จ วิชฺฌา
สุทสฺสโน นิสโภ กากเวรุ ๓-
เอเต จ อญฺเญ จ นคา มหนฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ...ปโถสฺสชนฺติ ฯ ๒ ม. ส เทโว ฯ ๓ ม. กุเวรุ ฯ
จิตฺยา กตา ยญฺญกเรภิมาหุ ฯ
|๗๗๒.๑๔| ยถาปการานิ หิ อิฏฺฐกานิ
จิตฺยา กตา ยญฺญกเรภิมาหุ
น ปพฺพตา โหนฺติ ตถาปการา
อญฺญาทิสา อจลา ทิฏฺฐเสลา ฯ
|๗๗๒.๑๕| น อิฏฺฐกา โหนฺติ สิลา จิเรน
น ตตฺถ สญฺชายติ อโย น โลหํ
ยญฺญญฺจ เอตํ ปริวณฺณยนฺตา
จิตฺยา กตา ยญฺญกเรภิมาหุ ฯ
|๗๗๒.๑๖| อชฺฌายกํ มนฺตคุณูปปนฺนํ
ตปสฺสินํ ยาจโยคีติธาหุ ๑-
ตีเร สมุทฺทสฺสุทกํ สชนฺตํ
ตํ สาครชฺโฌหริ ๒- เตนเปยฺโย ฯ
|๗๗๒.๑๗| ปโรสหสฺสํปิ สมนฺตเวเท
มนฺตูปปนฺเน นทิโย วหนฺติ
น เตน พฺยาปนฺนรสูทกานิ
กสฺมา สมุทฺโท อตุโล อเปยฺโย ฯ
|๗๗๒.๑๘| เยเกจิ กูปา อิธ ชีวโลเก
โลณูทกา กูปขเณหิ ขาตา
น พฺราหฺมณชฺโฌหรเณน เตสุ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ...โยโคติ... ฯ ๒ ม. สาคโรชฺโฌหริ ฯ
อาโป อเปยฺโย ทิรสญฺญุราหุ ๑- ฯ
|๗๗๒.๑๙| ปุเร ปุรตฺถา กา กสฺส ภริยา
มโน มนุสฺสํ อชเนสิ ปุพฺเพ
เตนาปิ ธมฺเมน น โกจิ หีโน
เอวมฺปิ โวสฺสคฺควิภงฺคมาหุ ฯ
|๗๗๒.๒๐| จณฺฑาลปุตฺโตปิ อธิจฺจ เวเท
ภาเสยฺย มนฺเต กุสโล มตีมา ๒-
น ตสฺส มุทฺธา วิผเลยฺย สตฺตธา
มนฺตา อิเม อตฺตวธาย กตา ๓- ฯ
|๗๗๒.๒๑| วาจา กตา คิทฺธิ กตา คหิตา
ทุมฺโมจยา กาพฺยาปถานุปนฺนา
พาลาน จิตฺตํ วิสเม นิวิฏฺฐํ
ตทปฺปปญฺญา อภิสทฺทหนฺติ ฯ
|๗๗๒.๒๒| สีหสฺส พฺยคฺฆสฺส จ ทีปิโน จ
น วิชฺชตี โปริสิยํพเลน
มนุสฺสภาโว จ ควํว เปกฺโข
ชาตี หิ เตสํ อสมา สมานํ ๔- ฯ
|๗๗๒.๒๓| สเจ จ ราชา ปฐวึ วิชิตฺวา
สชีววา อสฺสวา ปาริสชฺโช
สยเมว โส สตฺตุสงฺฆํ วิเชยฺย
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ทฺวรสญฺญุมาหุ ฯ ๒ สี.ยุ. มุตีมา ฯ ๓ สี.ยุ. กตฺตา ฯ ๔ ม. สมานา ฯ
ตสฺสปฺปชา นิจฺจ สุขี ภเวยฺย ฯ
|๗๗๒.๒๔| ขตฺติยมนฺตา จ ตโย จ เวทา
อตฺเถน เอเต สมกา ภวนฺติ
เตสญฺจ อตฺถํ อวินิจฺฉินิตฺวา
น พุชฺฌติ โอฆปถํว ฉนฺนํ ฯ
|๗๗๒.๒๕| ขตฺติยมนฺตา จ ตโย จ เวทา
อตฺเถน เอเต สมกา ภวนฺติ
ลาโภ อลาโภ ยโส อยโส จ
สพฺเพว เตสํ จตุนฺนญฺจ ๑- ธมฺมา ฯ
|๗๗๒.๒๖| ยถาปิ อิพฺภา ธนธญฺญเหตุ
กมฺมานิ กาเรนฺติ ๒- ปุถู ปฐพฺยา
เตวิชฺชสงฺฆาปิ ตเถว อชฺช
กมฺมานิ กาเรนฺติ ๒- ปุถู ปฐพฺยา ฯ
|๗๗๒.๒๗| อิพฺเภหิ เอเต สมกา ภวนฺติ
นิจฺจุสฺสุกา กามคุเณสุ ยุตฺตา
กมฺมานิ กาเรนฺติ ๒- ปุถู ปฐพฺยา
ตทปฺปปญฺญา ทิรสญฺญุรา เต ฯ
[๗๗๓] |๗๗๓.๑| กสฺส เภรี มุทิงฺคา จ สงฺขา ปณวทินฺทิมา
ปุรโต ปฏิปนฺนานิ หาสยนฺตา รเถสภํ ฯ
|๗๗๓.๒| กสฺส กญฺจนปฏฺเฏน ปุถุนา วิชฺชุวณฺณินา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. สพฺเพ เต สพฺเพสํ จตุนฺน ฯ ๒ ม. กโรนฺติ ฯ
ยุวา กลาปสนฺนทฺโธ โก เอติ สิริยา ชลํ ฯ
|๗๗๓.๓| อุกฺกามุเข ปหฏฺฐํว ขทิรงฺคารสนฺนิภํ
มุขํ จารุริวาภาติ โก เอติ สิริยา ชลํ ฯ
|๗๗๓.๔| กสฺส ชมฺโพนทํ ฉตฺตํ สสลากํ มโนรมํ
อาทิจฺจรํสาวรณํ โก เอติ สิริยา ชลํ ฯ
|๗๗๓.๕| กสฺส องฺคปริคฺคยฺห ๑- วาลวีชนิมุตฺตมํ
อุภโต วรปญฺญสฺส ๒- มุทฺธนิ อุปรูปริ ฯ
|๗๗๓.๖| กสฺส เปกฺขุณหตฺถานิ จิตฺรานิ จ มุทูนิ จ
สุวณฺณมณิทณฺฑานิ ๓- จรนฺติ อุภโตมุขํ ฯ
|๗๗๓.๗| ขทิรงฺคารวณฺณาภา อุกฺกามุขปหํสิตา
กสฺเสเต กุณฺฑลา วคฺคู โสภนฺติ อุภโตมุขํ ฯ
|๗๗๓.๘| กสฺส วาเตน ฉุปิตา สินิทฺธคฺคา ทุมุ กาฬิกา ๔-
โสภยนฺติ นลาตนฺตํ นภา วิชฺชุริวุคฺคตา ฯ
|๗๗๓.๙| กสฺส เอตานิ อกฺขีนิ อายตานิ ปุถูนิ จ
โก โสภติ วิสาลกฺโข กสฺเสตํ อุณฺณชํ มุขํ ฯ
|๗๗๓.๑๐| กสฺเสเต ลปนชาตา สุทฺธา สงฺขวรูปมา
ภาสมานสฺส โสภนฺติ ทนฺตา กุปฺปิลสาทิสา ฯ
|๗๗๓.๑๑| กสฺส ลาขารสสมา หตฺถปาทา สุเข ฐิตา
โก โส พิมฺโพฏฺฐสมฺปนฺโน ทิวา สุริโยว โสภติ ฯ
|๗๗๓.๑๒| หิมจฺจเย หิมวโต ๕- พฺรหาสาโลว ๖- ปุปฺผิโต
@เชิงอรรถ: ๑ ม. องฺคํ ปริคฺคยฺห ฯ สี. ยุ. องฺกํ ... ฯ ๒ สี. ยุ. จรเต วรปญฺญสฺส ฯ ๓ ม.
@กาญฺจนมณิทณฺฑานิ ฯ สี. ยุ. ตปญฺญมณิทณฺฑานิ ฯ ๔ ม. นิทฺธนฺตา มุทุกาฬกา ฯ
@๕ ม. หิมวติ ฯ ๖ ม. มหาสาโล ว ฯ
โก โส โอทาตปาวาโร ชยํ อินฺโทว โสภติ ฯ
|๗๗๓.๑๓| สุวณฺณปีฬกากิณฺณํ มณิทณฺฑวิจิตฺตกํ
โก โส ปริสโมคฺคยฺห อํเส ๑- ขคฺคํ ปมุญฺจติ ฯ
|๗๗๓.๑๔| สุวณฺณวิกตา จิตฺรา สุกตา จิตฺรสิพฺพินี ๒-
โก โส โอมุญฺจเต ปาทา นโม กตฺวา มเหสิโน ฯ
[๗๗๔] ธตรฏฺฐสฺส เต นาคา ๓- อิทฺธิมนฺโต ยสสฺสิโน
สมุทฺทชาย อุปฺปนฺนา เอเต นาคา มหิทฺธิกาติ ฯ
ภูริทตฺตชาตกํ ฉฏฺฐํ ฯ
---------
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๒๔๕-๒๗๒.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=28&item=687&items=88&modeTY=2
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=28&item=687&items=88&modeTY=2&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=28&item=687&items=88&modeTY=2
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=28&item=687&items=88&modeTY=2
ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=687
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=1
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=1
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_28
บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
