บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐

[๙๒] |๙๒.๑| ธมฺโม ปโถ มหาราช อธมฺโม ปน อุปฺปโถ อธมฺโม นิรยํ เนติ ธมฺโม ปาเปติ สุคฺคตึ ฯ |๙๒.๒| อธมฺมจาริโน ราช นรา วิสมชีวิโน ยํ คตึ เปจฺจ คจฺฉนฺติ นิรเย เต สุโณหิ เม ฯ |๙๒.๓| สญฺชีโว กาฬสุตฺโต จ สงฺฆาโฏ ^๒- เทฺว จ โรรุวา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. ปุจฺฉามิ ฯ ^๒ ม. สงฺฆาโต ฯ อถาปโร มหาวีจิ ตาปโน จ ปตาปโน ฯ |๙๒.๔| อิจฺเจเต อฏฺฐ นิรยา อกฺขาตา ทูรติกฺกมา อากิณฺณา ลุทฺทกมฺเมหิ ปจฺเจกา โสฬสุสฺสทา ฯ |๙๒.๕| กทริยา ตาปนา ^๑- โฆรา อจฺจิมนฺโต ^๒- มหพฺภยา โลมหํสนรูปา จ เภสฺมา ปฏิภยา ทุขา ฯ |๙๒.๖| จตุกฺกณฺณา ^๓- จตุทฺวารา วิภตฺตา ภาคโส มิตา อโยปาการปริยนฺตา อยสา ปฏิกุชฺชิตา ฯ |๙๒.๗| เตสํ อโยมยา ภูมิ ชลิตา เตชสา ยุตา สมนฺตา โยชนสตํ ผุฏา ติฏฺฐนฺติ สพฺพทา ฯ |๙๒.๘| เอเต ปตนฺติ นิรเย อุทฺธํปาทา อวํสิรา อิสีนํ อติวตฺตาโร สญฺญตานํ ตปสฺสินํ ฯ |๙๒.๙| เต ภูนหุโน ปจฺจนฺติ มจฺฉา พิลกตา ยถา สํวจฺฉเร อสงฺเขยฺเย นรา กิพฺพิสการิโน ฯ |๙๒.๑๐| ฑยฺหมาเนน คตฺเตน นิจฺจํ สนฺตรพาหิรํ นิรยา นาธิคจฺฉนฺติ ทฺวารํ นิกฺขมเนสิโน ฯ |๙๒.๑๑| ปุรตฺถิเมน ธาวนฺติ ตโต ธาวนฺติ ปจฺฉโต อุตฺตเรนปิ ธาวนฺติ ตโต ธาวนฺติ ทกฺขิณํ ยํ ยญฺหิ ทฺวารํ คจฺฉนฺติ ตนฺตเทว ปิถิยฺยเร ^๔- ฯ |๙๒.๑๒| พหูนิ สตสหสฺสานิ ชนา นิรยคามิโน พาหา ปคฺคยฺห กนฺทนฺติ ปตฺวา ทุกฺขํ อนปฺปกํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. กทรียตปนา ฯ ม. กทริยตาปนา ฯ ^๒ ยุ. อจฺจิมนฺตา ฯ ^๓ จตุกฺโกณาติปิ ฯ @^๔ ม. ปิธียเร ฯ สี. ปิถิยฺยติ ฯ |๙๒.๑๓| อาสีวิสํว กุปฺปิตํ เตชสึ ทูรติกฺกมํ น สาธุรูเป อาสีเท สญฺญตานํ ตปสฺสินํ ฯ |๙๒.๑๔| อติกาโย มหิสฺสาโส อชฺชุโน เกกกาธิโป สหสฺสพาหุ อุจฺฉินฺโน อิสิมาสชฺช โคตมํ ฯ |๙๒.๑๕| อรชํ รชสา วจฺฉํ กีสํ อวกฺรีย ^๑- ทณฺฑกี ตาโลว มูลโต ฉินฺโน ส ราชา วิภวงฺคโต ฯ |๙๒.๑๖| อุปหจฺจ มนํ เมชฺโฌ ^๒- มาตงฺคสฺมึ ยสสฺสิเน สปาริสชฺโช อุจฺฉินฺโน เมชฺฌารญฺญํ ^๓- ตทา อหุ ฯ |๙๒.๑๗| กณฺหทีปายนาสชฺช อิสึ อนฺธกเวนฺทโย ^๔- อญฺญมญฺญํ มุสเล ^๕- หนฺตฺวา สมฺปตฺตา ยมสาธนํ ฯ |๙๒.๑๘| อถายํ อิสินา สตฺโต อนฺตลิกฺขจโร ปุเร ปาเวกฺขิ ปฐวึ เจจฺโจ หีนตฺโต กาลปริยายํ ฯ |๙๒.๑๙| ตสฺมา หิ ฉนฺทาคมนํ นปฺปสํสนฺติ ปณฺฑิตา อทุฏฺฐจิตฺโต ภาเสยฺย คิรํ สจฺจูปสญฺหิตํ ฯ |๙๒.๒๐| มนสา เจ ปทุฏฺเฐน โย นโร เปกฺขเต มุนึ วิชฺชาจรณสมฺปนฺนํ คนฺตฺวา โส นิรยํ อโธ ฯ |๙๒.๒๑| เย วุฑฺเฒ ปริภาสนฺติ ผรุสูปกฺกมา ชนา อนปจฺจา อทายาทา ตาลวตฺถู ^๖- ภวนฺติ เต ฯ |๙๒.๒๒| โย จ ปพฺพชิตํ หนฺติ กตกิจฺจํ มเหสินํ ส กาฬสุตฺเต นิรเย จิรํ รตฺตาย ปจฺจติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อวกิริย ฯ ^๒ ม. มชฺโฌ ฯ ^๓ ม. มชฺฌารญฺญํ ฯ ^๔ สี. ยุ. อนฺธกเวณฺหุโย ฯ @ม. -เวณฺฑโย ฯ ^๕ ม. อญฺโญญฺญํ มุสลา ฯ ^๖ ม. ตาลวตฺถุ ฯ ยุ. ตาลาวตฺถุ ฯ |๙๒.๒๓| โย จ ราชา อธมฺมฏฺโฐ รฏฺฐวิทฺธํสโน มโต ^๑- ตาปยิตฺวา ชนปทํ ตาปเน เปจฺจ ปจฺจติ ฯ |๙๒.๒๔| โส จ วสฺสสหสฺสานํ ^๒- สตํ ทิพฺยานิ ปจฺจติ อจฺจิสงฺฆปเรโต โส ทุกฺขํ เวเทติ เวทนํ ฯ |๙๒.๒๕| ตสฺส อคฺคิสิขา กายา นิจฺฉรนฺติ ปภสฺสรา เตโชภกฺขสฺส คตฺตานิ โลมคฺเคหิ ^๓- นเขหิ จ ฯ |๙๒.๒๖| ฑยฺหมาเนน คตฺเตน นิจฺจํ สนฺตรพาหิรํ ทุกฺขาภิตุนฺโน นทติ นาโค ตุณฺฑฏฺฏิโต ^๔- ยถา ฯ |๙๒.๒๗| โย โลภา ปิตรํ หนฺติ โทสา วา ปุริสาธโม ส กาฬสุตฺเต นิรเย จิรํ รตฺตาย ปจฺจติ ฯ |๙๒.๒๘| ส ตาทิโส ปจฺจติ โลหกุมฺภิยํ ปกฺกญฺจ สตฺตีหิ หนนฺติ นิตฺตจํ อนฺธํ กริตฺวา มุตฺตกรีสภกฺขํ ขาเร นิมุชฺชนฺติ ตถาวิธํ นรํ ฯ |๙๒.๒๙| ตตฺตํ ปกฺกุฏฺฐิตมโยคุฬญฺจ ทีเฆ จ ผาเล จิรรตฺตตาปิเต วิกฺขมฺภมาทาย วิภชฺช ^๕- รชฺชุภิ วิวเฏ มุเข สํสวยนฺติ ^๖- รกฺขสา ฯ |๙๒.๓๐| สามา จ โสณา สพลา จ คิชฺฌา กาโกลสงฺฆา จ ทิชา อโยมุขา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. จฺโต ฯ ม. มโค ฯ ^๒ ม. -สหสฺสานิ ฯ ^๓ ม. โลเมหิ จ ฯ @^๔ สี. ตุตฺตทฺทิโต ฯ ม. ตุตฺตฏฺฏิโต ฯ ^๕ สี. วิพทฺธ ฯ ม. วิพนฺธ ฯ ^๖ สี. ยุ. @สํจวยนฺติ ฯ ม. สมฺปวิสนฺติ ฯ สงฺคมฺม ขาทนฺติ วิผนฺทมานํ ชิวฺหํ วิภชฺช วิฆาสํ สโลหิตํ ฯ |๙๒.๓๑| ตํ ทฑฺฒตาลํ ปริภินฺนคตฺตํ นิปฺโปถยนฺตา อนุวิจรนฺติ รกฺขสา รตี หิ เตสํ ทุขิโน ปนีตเร เอตาทิสสฺมึ นิรเย วสนฺติ เยเกจิ โลเก อิธ เปตฺติฆาติโน ฯ |๙๒.๓๒| ปุตฺโต จ มาตรํ หนฺตฺวา อิโต คนฺตฺวา ยมกฺขยํ ภุสมาปชฺชเต ทุกฺขํ อตฺตกมฺมผลูปโค ฯ |๙๒.๓๓| อมนุสฺสา อติพาลา หนฺตารํ ชนยนฺติยา อโยมเยหิ วาเลหิ ปีฬยนฺติ ปุนปฺปุนํ ฯ |๙๒.๓๔| ตํ ปสฺสวํ ^๑- สกา คตฺตา รุธิรํ ^๒- อตฺตสมฺภวํ ตมฺพโลหวิลีนํว ตตฺตํ ปาเยนฺติ มตฺติฆํ ฯ |๙๒.๓๕| ชิคุจฺฉํ กุณปํ ปูตึ ทุคฺคนฺธํ คูถกทฺทมํ ปุพฺพโลหิตสงฺกาสํ รหโทคฺคยฺห ^๓- ติฏฺฐติ ฯ |๙๒.๓๖| ตเมนํ กิมิโย ^๔- ตตฺถ อติกายา อโยมุขา ฉวึ เภตฺวาน ^๕- ขาทนฺติ ปคิทฺธา ^๖- มํสโลหิเต ฯ |๙๒.๓๗| โส จ ตํ นิรยํ ปตฺโต นิมุคฺโค สตโปริสํ ปูติกํ กุณปํ วาติ สมนฺตา สตโยชนํ ฯ |๙๒.๓๘| จกฺขุมาปิ หิ จกฺขูนิ ^๗- เตน คนฺเธน ชิยฺยติ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ตมสฺสวํ ฯ ยุ. ตํ ปสฺสุตํ ฯ ^๒ ม. รุหิรํ ฯ ^๓ ม. รหทโมคยฺห ฯ @^๔ ม. กิมโย ฯ ^๕ สี. ยุ. เฉตฺวาน ฯ ^๖ ม. สํคิทฺธา ฯ ^๗ ม. จกฺขูหิ ฯ เอตาทิสํ พฺรหฺมทตฺต มาตุโฆ ลภเต ทุขํ ฯ |๙๒.๓๙| ขุรธารมนุกฺกมฺม ติกฺขํ ทูรภิสมฺภวํ ปตนฺติ คพฺภปาตินิโย ^๑- ทุคฺคํ เวตฺตรณึ นทึ ฯ |๙๒.๔๐| อโยมยา สิมฺพลิโย โสฬสงฺคุลิกณฺฏกา อุภโต มภิลมฺพนฺติ ทุคฺคํ เวตฺตรณึ นทึ ฯ |๙๒.๔๑| เต อจฺจิมนฺโต ติฏฺฐนฺติ อคฺคิกฺขนฺธาว อารกา อาทิตฺตา ชาตเวเทน อุทฺธํ โยชนมุคฺคตา ฯ |๙๒.๔๒| เอเต ปชฺชนฺติ ^๒- นิรเย ตตฺเต ติขิณกณฺฏเก นาริโย จ อติจารินิโย ^๓- นรา จ ปรทารคู ฯ |๙๒.๔๓| เต ปตนฺติ อโธกฺขนฺธา วิวตฺตา วิหตา ปุถู สยนฺติ วินิวิทฺธงฺคา ทีฆํ ชคฺคนฺติ สพฺพทา ^๔- ฯ |๙๒.๔๔| ตโต รตฺยา วิวสเน ^๕- มหตึ ปพฺพตูปมํ โลหกุมฺภึ ปวชฺชนฺติ ตตฺตํ อคฺคิสมูทกํ ฯ |๙๒.๔๕| เอวํ ทิวา จ รตฺโต จ ทุสฺสีลา โมหปารุตา อนุโภนฺติ สกํ กมฺมํ ปุพฺเพ ทุกฺกฏมตฺตโน ฯ |๙๒.๔๖| ยา จ ภริยา ธนกฺกีตา สามิกํ อติมญฺญติ สสฺสุํ วา สสฺสุรํ วาปิ เชฏฺฐํ วาปิ นนนฺทนํ ^๖- |๙๒.๔๗| ตสฺสา วงฺเกน ชิวฺหคฺคํ นิพฺพหนฺติ สพนฺธนํ ฯ ส พฺยามมตฺตํ กิมินํ ชิวฺหํ ปสฺสติ อตฺตโน ^๗- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. คพฺภปาติโย ฯ ^๒ ม. วชนฺติ ฯ สี. ยุ. สชนฺติ ฯ ^๓ ม. อติจารา ฯ @^๔ สี. ยุ. สํวรึ ฯ ^๕ ม. วิวสาเน ฯ ^๖ ม. นนนฺทรํ ฯ ^๗ ม. อตฺตนิ ฯ วิญฺญาเปตุํ น สกฺโกติ ตาปเน เปจฺจ ปจฺจติ ฯ |๙๒.๔๘| โอรพฺภิกา สูกริกา มจฺฉิกา มิคพนฺธกา โจรา โคฆาตกา ลุทฺทา อวณฺเณ วณฺณการกา ฯ |๙๒.๔๙| สตฺตีหิ โลหกูเฏหิ เนตฺตึเสหิ อุสูหิ จ หญฺญมานา ขารนทึ ปปตนฺติ อวํสิรา ฯ |๙๒.๕๐| สายํ ปาโต กูฏการี อโยกูเฏหิ หญฺญติ ตโต วนฺตํ ทุรตฺตานํ ปเรสํ ภุญฺชเต ^๑- สทา ฯ |๙๒.๕๑| ธงฺกา เภรณฺฑกา คิชฺฌา กาโกลา จ อโยมุขา วิปฺผนฺทมานํ ขาทนฺติ นรํ กิพฺพิสการกํ ฯ |๙๒.๕๒| เย มิเคน มิคํ หนฺติ ปกฺขึ วา ปน ปกฺขินา อสนฺโต รชสา ฉนฺนา คนฺตฺวา ^๒- เต นิรยุสฺสทํ ^๓- ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๓๙-๔๕. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=28&item=92&items=1&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=28&item=92&items=1&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=28&item=92&items=1&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=28&item=92&items=1&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=92 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=42&A=2118 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=2118 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_28