พระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๑ สุตฺต. ขุ. มหานิทฺเทโส

     [๗๒๘]   สกฺขิธมฺมํ   ปริสฺสยวินยนฺติ   สกฺขิธมฺมนฺติ   น   อิติหิติหํ
น  อิติกิราย  น  ปรมฺปราย  น  ปิฏกสมฺปทาย  น  ตกฺกเหตุ  น นยเหตุ
น   อาการปริวิตกฺเกน   น   ทิฏฺฐินิชฺฌานกฺขนฺติยา   สามํ   สยมภิญฺญาตํ
อตฺตปจฺจกฺขธมฺมนฺติ   สกฺขิธมฺมํ   ฯ   ปริสฺสยวินยนฺติ   ปริสฺสยาติ   เทฺว
ปริสฺสยา ปากฏปริสฺสยา จ ปฏิจฺฉนฺนปริสฺสยา จ ฯ
     {๗๒๘.๑}   กตเม   ปากฏปริสฺสยา   ฯ   สีหา   พฺยคฺฆา  ทีปิ
อจฺฉตรจฺฉา   โกกา  โคมหิสา  ๑-  หตฺถี  อหิ  วิจฺฉิกา  สตปที  โจรา
วา  อสฺสุ  มาณวา  กตกมฺมา  วา  อกตกมฺมา  วา จกฺขุโรโค โสตโรโค
ฆานโรโค   ชิวฺหาโรโค   กายโรโค   สีสโรโค   กณฺณโรโค  มุขโรโค
ทนฺตโรโค   กาโส   สาโส   ปินาโส   ฑโห  ชโร  กุจฺฉิโรโค  มุจฺฉา
ปกฺขนฺทิกา   สุลา   วิสูจิกา   กุฏฺฐํ   คณฺโฑ  กิลาโส  โสโส  อปมาโร
ททฺทุ   กณฺฑุ   กจฺฉุ   รขสา   วิตจฺฉิกา  โลหิตํ  ปิตฺตํ  มธุเมโห  อํสา
ปิฬกา     ภคนฺทลา     ปิตฺตสมุฏฺฐานา    อาพาธา    เสมฺหสมุฏฺฐานา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. มหึสา ฯ
อาพาธา     วาตสมุฏฺฐานา     อาพาธา     สนฺนิปาติกา    อาพาธา
อุตุปริณามชา    อาพาธา    วิสมปริหารชา    อาพาธา    โอปกฺกมิกา
อาพาธา    กมฺมวิปากชา   อาพาธา   สีตํ   อุณฺหํ   ชิฆจฺฉา   ปิปาสา
อุจฺจาโร     ปสฺสาโว     ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสา    อิติ    วา
อิเม วุจฺจนฺติ ปากฏปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๒}   กตเม  ปฏิจฺฉนฺนปริสฺสยา  ฯ  กายทุจฺจริตํ  วจีทุจฺจริตํ
มโนทุจฺจริตํ      กามจฺฉนฺทนีวรณํ      พฺยาปาทนีวรณํ     ถีนมิทฺธนีวรณํ
อุทฺธจฺจกุกฺกุจฺจนีวรณํ     วิจิกิจฺฉานีวรณํ     ราโค     โทโส    โมโห
โกโธ   อุปนาโห   มกฺโข   ปฬาโส  อิสฺสา  มจฺฉริยํ  มายา  สาเฐยฺยํ
ถมฺโภ   สารมฺโภ   มาโน   อติมาโน   มโท  ปมาโท  สพฺเพ  กิเลสา
สพฺเพ   ทุจฺจริตา   สพฺเพ   ทรถา  สพฺเพ  ปริฬาหา  สพฺเพ  สนฺตาปา
สพฺพากุสลาภิสงฺขารา อิเม วุจฺจนฺติ ปฏิจฺฉนฺนปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๓}   ปริสฺสยาติ เกนตฺเถน ปริสฺสยา ฯ ปริสหนฺตีติ ปริสฺสยา ฯ
ปริหานาย สํวตฺตนฺตีติ ปริสฺสยา ฯ ตตฺราสยาติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๔}   กถํ  ปริสหนฺตีติ  ปริสฺสยา  ฯ  เต ปริสฺสยา ตํ ปุคฺคลํ
สหนฺติ   ปริสหนฺติ   อภิภวนฺติ   อชฺโฌตฺถรนฺติ   ปริยาทิยนฺติ  มทฺทนฺติ  ฯ
เอวํ ปริสหนฺตีติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๕}   กถํ  ปริหานาย  สํวตฺตนฺตีติ  ปริสฺสยา ฯ เต ปริสฺสยา
กุสลานํ   ธมฺมานํ   ปริหานาย  ๑-  อนฺตรายาย  สํวตฺตนฺติ  ฯ  กตเมสํ
กุสลานํ      ธมฺมานํ      ฯ      สมฺมาปฏิปทาย     อนุโลมปฏิปทาย
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. อนฺตรายาย ปริหานาย ฯ
อปจฺจนีกปฏิปทาย     [๑]-     อนฺวตฺถปฏิปทาย    ธมฺมานุธมฺมปฏิปทาย
สีเลสุ   ปริปูริการิตาย  อินฺทฺริเยสุ  คุตฺตทฺวารตาย  โภชเน  มตฺตญฺญุตาย
ชาคริยานุโยคสฺส       สติสมฺปชญฺญสฺส       จตุนฺนํ      สติปฏฺฐานานํ
ภาวนานุโยคสฺส     จตุนฺนํ    สมฺมปฺปธานานํ    จตุนฺนํ    อิทฺธิปฺปาทานํ
ปญฺจนฺนํ     อินฺทฺริยานํ    ปญฺจนฺนํ    พลานํ    สตฺตนฺนํ    โพชฺฌงฺคานํ
อริยสฺส    อฏฺฐงฺคิกสฺส    มคฺคสฺส   ภาวนานุโยคสฺส   อิเมสํ   กุสลานํ
ธมฺมานํ   ปริหานาย   อนฺตรายาย  สํวตฺตนฺติ  ฯ  เอวํ  ๒-  ปริหานาย
สํวตฺตนฺตีติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๖}   กถํ   ตตฺราสยาติ  ปริสฺสยา  ฯ  ตตฺเถเต  ปาปกา
อกุสลา    ธมฺมา   อุปฺปชฺชนฺติ   อตฺตภาวสนฺนิสฺสยา   ฯ   ยถา   พิเล
พิลาสยา   ปาณา   สยนฺติ   ทเก   ทกาสยา   ปาณา   สยนฺติ   วเน
วนาสยา   ปาณา   สยนฺติ  รุกฺเข  รุกฺขาสยา  ปาณา  สยนฺติ  เอวเมว
ตตฺเถเต   ปาปกา   อกุสลา   ธมฺมา   อุปฺปชฺชนฺติ  อตฺตภาวสนฺนิสฺสยาติ
เอวมฺปิ ตตฺราสยาติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๗}   วุตฺตํ  เหตํ  ภควตา  สานฺเตวาสิโก  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ
สาจริยโก  ทุกฺขํ  น  ผาสุ  วิหรติ  กถญฺจ  ภิกฺขเว  ภิกฺขุ สานฺเตวาสิโก
สาจริยโก   ทุกฺขํ   น   ผาสุ   วิหรติ  อิธ  ภิกฺขเว  ภิกฺขุโน  จกฺขุนา
รูปํ    ทิสฺวา    อุปฺปชฺชนฺติ   ปาปกา   อกุสลา   ธมฺมา   สรสงฺกปฺปา
สญฺโญชนียา   ตฺยสฺส   อนฺโต   วสนฺติ   อนฺวาสฺสวนฺติ  ปาปกา  อกุสลา
ธมฺมาติ    ตสฺมา    สานฺเตวาสิโกติ   วุจฺจติ   เต   นํ   สมุทาจรนฺติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อวิรุทฺธปฏิปทาย ฯ  ๒ ม. เอวมฺปิ ฯ
ปาปกา   อกุสลา   ธมฺมาติ   ตสฺมา   สาจริยโกติ   วุจฺจติ  ปุน  จปรํ
ภิกฺขเว   ภิกฺขุโน   โสเตน   สทฺทํ   สุตฺวา   ฆาเนน  คนฺธํ  ฆายิตฺวา
ชิวฺหาย    รสํ    สายิตฺวา    กาเยน    โผฏฺฐพฺพํ   ผุสิตฺวา   มนสา
ธมฺมํ   วิญฺญาย   อุปฺปชฺชนฺติ   ปาปกา   อกุสลา   ธมฺมา   สรสงฺกปฺปา
สญฺโญชนียา     ตฺยสฺส    อนฺโต    วสนฺติ    อนฺวาสฺสวนฺติ    ปาปกา
อกุสลา   ธมฺมาติ  ตสฺมา  สานฺเตวาสิโกติ  วุจฺจติ  เต  นํ  สมุทาจรนฺติ
ปาปกา   อกุสลา   ธมฺมาติ   ตสฺมา   สาจริยโกติ   วุจฺจติ  เอวํ  โข
ภิกฺขเว   ภิกฺขุ  สานฺเตวาสิโก  สาจริยโก  ทุกฺขํ  น  ผาสุ  วิหรตีติ  ฯ
เอวมฺปิ ตตฺราสยาติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๘}   วุตฺตํ  เหตํ  ภควตา  ตโยเม  ภิกฺขเว  อนฺตรามลา
อนฺตราอมิตฺตา     อนฺตราสปตฺตา     อนฺตราวธกา    อนฺตราปจฺจตฺถิกา
กตเม     ตโย    โลโภ    ภิกฺขเว    อนฺตรามโล    อนฺตราอมิตฺโต
อนฺตราสปตฺโต    อนฺตราวธโก    อนฺตราปจฺจตฺถิโก    โทโส   ภิกฺขเว
อนฺตรามโล      อนฺตราอมิตฺโต      อนฺตราสปตฺโต      อนฺตราวธโก
อนฺตราปจฺจตฺถิโก    โมโห    ภิกฺขเว    อนฺตรามโล    อนฺตราอมิตฺโต
อนฺตราสปตฺโต   อนฺตราวธโก   อนฺตราปจฺจตฺถิโก   อิเม   โข  ภิกฺขเว
ตโย    อนฺตรามลา    อนฺตราอมิตฺตา    อนฺตราสปตฺตา   อนฺตราวธกา
อนฺตราปจฺจตฺถิกาติ ฯ
         อนตฺถชนโน โลโภ           โลโภ จิตฺตปฺปโกปโน
         ภยมนฺตรโต ชาตํ             ตํ ชโน นาวพุชฺฌติ
         ลุทฺโธ อตฺถํ น ชานาติ      ลุทฺโธ ธมฺมํ น ปสฺสติ
         อนฺธตมํ ตทา โหติ          ยํ โลโภ สหเต นรํ
         อนตฺถชนโน โทโส          โทโส จิตฺตปฺปโกปโน
         ภยมนฺตรโต ชาตํ            ตํ ชโน นาวพุชฺฌติ
         กุทฺโธ อตฺถํ น ชานาติ      กุทฺโธ ธมฺมํ น ปสฺสติ
         อนฺธตมํ ตทา โหติ           ยํ โกโธ สหเต นรํ
         อนตฺถชนโน โมโห          โมโห จิตฺตปฺปโกปโน
         ภยมนฺตรโต ชาตํ            ตํ ชโน นาวพุชฺฌติ
         มูโฬฺห อตฺถํ น ชานาติ     มูโฬฺห ธมฺมํ น ปสฺสติ
         อนฺธตมํ ตทา โหติ           ยํ โมโห สหเต นรนฺติ ฯ
เอวมฺปิ ตตฺราสยาติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๙}   วุตฺตํ  เหตํ  ภควตา  ตโย  โข  มหาราช  ปุริสสฺส
ธมฺมา    อชฺฌตฺตํ    อุปฺปชฺชมานา    อุปฺปชฺชนฺติ    อหิตาย    ทุกฺขาย
อผาสุวิหาราย   กตเม   ตโย   โลโภ  โข  มหาราช  ปุริสสฺส  ธมฺโม
อชฺฌตฺตํ   อุปฺปชฺชมาโน   อุปฺปชฺชติ   อหิตาย   ทุกฺขาย   อผาสุวิหาราย
โทโส  โข  มหาราช  ปุริสสฺส  ธมฺโม  อชฺฌตฺตํ  อุปฺปชฺชมาโน  อุปฺปชฺชติ
อหิตาย  ทุกฺขาย  อผาสุวิหาราย  โมโห  โข  มหาราช  ปุริสสฺส  ธมฺโม
อชฺฌตฺตํ   อุปฺปชฺชมาโน   อุปฺปชฺชติ   อหิตาย   ทุกฺขาย   อผาสุวิหาราย
อิเม   โข   มหาราช   ตโย   ปุริสสฺส  ธมฺมา  อชฺฌตฺตํ  อุปฺปชฺชมานา
อุปฺปชฺชนฺติ อหิตาย ทุกฺขาย อผาสุวิหารายาติ ฯ
         โลโภ โทโส จ โมโห จ     ปุริสํ ปาปเจตสํ
         หึสนฺติ อตฺตสมฺภูตา        ตจสารํว สมฺผลนฺติ ฯ
เอวมฺปิ ตตฺราสยาติ ปริสฺสยา ฯ
วุตฺตํ เหตํ ภควตา
                 ราโค จ โทโส จ อิโตนิทานา
                 อรตี รติ โลมหํโส อิโต ชาโต
                 อิโต สมุฏฺฐาย มโนวิตกฺกา
                 กุมารกา ธงฺกมิโวสฺสชฺชนฺตีติ ฯ
เอวมฺปิ ตตฺราสยาติ ปริสฺสยา ฯ
     {๗๒๘.๑๐}   ปริสฺสยวินยนฺติ     ปริสฺสยวินยํ    ปริสฺสยปหานํ
ปริสฺสยวูปสมํ      ปริสฺสยปฏินิสฺสคฺคํ      ปริสฺสยปฏิปฺปสฺสทฺธึ      อมตํ
นิพฺพานนฺติ สกฺขิธมฺมํ ปริสฺสยวินยํ ฯ


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้าที่ ๔๓๖-๔๔๑.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=29&item=728&items=1&modeTY=2
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=29&item=728&items=1&modeTY=2&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=29&item=728&items=1&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=29&item=728&items=1&modeTY=2
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=728
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=8634
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=8634
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๙
http://84000.org/tipitaka/read/?index_29