พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓ สุตฺต. ขุ. ปฏิสมฺภิทามคฺโค

                                             ยุคนทฺธวคฺเค สุญฺกถา
     [๖๓๓]   เอวมฺเม   สุตํ   เอกํ  สมยํ  ภควา  สาวตฺถิยํ  วิหรติ
เชตวเน   อนาถปิณฺฑิกสฺส   อาราเม  ฯ  อถ  โข  อายสฺมา  อานนฺโท
เยน    ภควา    เตนุปสงฺกมิ   อุปสงฺกมิตฺวา   ภควนฺตํ   อภิวาเทตฺวา
เอกมนฺตํ   นิสีทิ   ฯ   เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   โข   อายสฺมา  อานนฺโท
ภควนฺตํ    เอตทโวจ    สุญฺโ    โลโก    สุญฺโ   โลโกติ   ภนฺเต
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ
วุจฺจติ   กิตฺตาวตา   นุ   โข   ภนฺเต   สุญฺโ   โลโกติ  วุจฺจตีติ  ฯ
ยสฺมา   โข   อานนฺท   สุญฺ   อตฺเตน   วา  อตฺตนิเยน  วา  ตสฺมา
สุญฺโ     โลโกติ    วุจฺจติ    กิญฺจานนฺท    สุญฺ    อตฺเตน    วา
อตฺตนิเยน  วา  จกฺขุํ  ๑-  โข  อานนฺท  สุญฺ  อตฺเตน  วา อตฺตนิเยน
วา    รูปา   สุญฺา   อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา   จกฺขุวิญฺาณํ
สุญฺ    อตฺเตน    วา    อตฺตนิเยน    วา    จกฺขุสมฺผสฺโส   สุญฺโ
อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา   ยมฺปิทํ  จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา  อุปฺปชฺชติ
เวทยิตํ    สุขํ    วา   ทุกฺขํ   วา   อทุกฺขมสุขํ   วา   ตมฺปิ   สุญฺ
อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา   โสตํ   สุญฺ  ฯเปฯ  สทฺทา  สุญฺา
ฆานํ    สุญฺ    คนฺธา    สุญฺา    ชิวฺหา    สุญฺา   รสา   สุญฺา
กาโย    สุญฺโ   โผฏฺพฺพา   สุญฺา   มโน   สุญฺโ   อตฺเตน   วา
อตฺตนิเยน    วา   ธมฺมา   สุญฺา   อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา
มโนวิญฺาณํ    สุญฺ   อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา   มโนสมฺผสฺโส
สุญฺโ   อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา   ยมฺปิทํ   มโนสมฺผสฺสปจฺจยา
อุปฺปชฺชติ   เวทยิตํ   สุขํ  วา  ทุกฺขํ  วา  อทุกฺขมสุขํ  วา  ตมฺปิ  สุญฺ
อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน   วา   ยสฺมา  โข  อานนฺท  สุญฺ  อตฺเตน
วา อตฺตนิเยน วา ตสฺมา สุญฺโ โลโกติ วุจฺจตีติ ฯ
     [๖๓๔]   สุญฺ    สุญฺ    ๒-    สงฺขารสุญฺ    วิปริณามสุญฺ
อคฺคสุญฺ         ลกฺขณสุญฺ         วิกฺขมฺภนสุญฺ        ตทงฺคสุญฺ
สมุจฺเฉทสุญฺ ปฏิปฺปสฺสทฺธิสุญฺ นิสฺสรณสุญฺ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จกฺขุ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒ ม. ยุ. สุญฺสุญฺ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
อชฺฌตฺตสุญฺ         พหิทฺธาสุญฺ        ทุภโตสุญฺ        สภาคสุญฺ
วิสภาคสุญฺ        เอสนาสุญฺ        ปริคฺคหสุญฺ       ปฏิลาภสุญฺ
ปฏิเวธสุญฺ         เอกตฺตสุญฺ        นานตฺตสุญฺ        ขนฺติสุญฺ
อธิฏฺานสุญฺ      ปริโยคาหนสุญฺ     สมฺปชานสฺส     ปวตฺตปริยาทานํ
สพฺพสุญฺตานํ ปรมฏฺสุญฺ ฯ
     [๖๓๕]   กตมํ   สุญฺ   สุญฺ   ฯ   จกฺขุํ   สุญฺ  อตฺเตน  วา
อตฺตนิเยน   วา  นิจฺเจน  วา  ธุเวน  วา  สสฺสเตน  วา  อวิปริณาม-
ธมฺเมน   วา  โสตํ  สุญฺ  ฯเปฯ  ฆานํ  สุญฺ  ชิวฺหา  สุญฺา  กาโย
สุญฺโ   มโน   สุญฺโ   อตฺเตน   วา   อตฺตนิเยน  วา  นิจฺเจน  วา
ธุเวน วา สสฺสเตน วา อวิปริณามธมฺเมน วา อิทํ สุญฺ สุญฺ ฯ
     [๖๓๖]   กตมํ  สงฺขารสุญฺ  ฯ  ตโย  สงฺขารา  ปุญฺาภิสงฺขาโร
อปุญฺาภิสงฺขาโร          อเนญฺชาภิสงฺขาโร         ปุญฺาภิสงฺขาโร
อปุญฺาภิสงฺขาเรน      จ      อเนญฺชาภิสงฺขาเรน     จ     สุญฺโ
อปุญฺาภิสงฺขาโร    ปุญฺาภิสงฺขาเรน    จ    อเนญฺชาภิสงฺขาเรน   จ
สุญฺโ   อเนญฺชาภิสงฺขาโร   ปุญฺาภิสงฺขาเรน   จ   อปุญฺาภิสงฺขาเรน
จ สุญฺโ อิเม ตโย สงฺขารา ฯ
     {๖๓๖.๑}   อปเรปิ ตโย สงฺขารา กายสงฺขาโร วจีสงฺขาโร จิตฺตสงฺขาโร
กายสงฺขาโร   วจีสงฺขาเรน  จ  จิตฺตสงฺขาเรน  จ  สุญฺโ  วจีสงฺขาโร
กายสงฺขาเรน  จ  จิตฺตสงฺขาเรน  จ  สุญฺโ จิตฺตสงฺขาโร กายสงฺขาเรน
จ วจีสงฺขาเรน จ สุญฺโ อิเม ตโย สงฺขารา ฯ
     {๖๓๖.๒}   อปเรปิ ตโย สงฺขารา อตีตา สงฺขารา อนาคตา สงฺขารา
ปจฺจุปฺปนฺนา   สงฺขารา   อตีตา  สงฺขารา  อนาคเตหิ  จ  ปจฺจุปฺปนฺเนหิ
จ   สงฺขาเรหิ   สุญฺา  อนาคตา  สงฺขารา  อตีเตหิ  จ  ปจฺจุปฺปนฺเนหิ
จ   สงฺขาเรหิ   สุญฺา  ปจฺจุปฺปนฺนา  สงฺขารา  อตีเตหิ  จ  อนาคเตหิ
จ สงฺขาเรหิ สุญฺา อิเม ตโย สงฺขารา อิทํ สงฺขารสุญฺ ฯ
     [๖๓๗]   กตมํ   วิปริณามสุญฺ   ฯ   ชาตํ  รูปํ  สภาเวน  สุญฺ
วิคตํ   รูปํ   วิปริณตญฺเจว   สุญฺญฺจ  ชาตา  เวทนา  สภาเวน  สุญฺา
วิคตา   เวทนา   วิปริณตา   เจว   สุญฺา  จ  ชาตา  สญฺา  ชาตา
สงฺขารา   ชาตํ   วิญฺาณํ  ชาตํ  จกฺขุํ  ฯเปฯ  ชาโต  ภโว  สภาเวน
สุญฺโ วิคโต ภโว วิปริณโต เจว สุญฺโ จ อิทํ วิปริณามสุญฺ ฯ
     [๖๓๘]   กตมํ   อคฺคสุญฺ   ฯ   อคฺคเมตํ  ปทํ  เสฏฺเมตํ  ปทํ
วิสิทฺธเมตํ     ปทํ     ยทิทํ    สพฺพสงฺขารสมโถ    สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค
ตณฺหกฺขโย วิราโค นิโรโธ นิพฺพานํ อิทํ อคฺคสุญฺ ฯ
     [๖๓๙]   กตมํ   ลกฺขณสุญฺ   ฯ   เทฺว  ลกฺขณานิ  พาลลกฺขณญฺจ
ปณฺฑิตลกฺขณญฺจ         พาลลกฺขณํ        ปณฺฑิตลกฺขเณน        สุญฺ
ปณฺฑิตลกฺขณํ    พาลลกฺขเณน    สุญฺ    ตีณิ   ลกฺขณานิ   อุปฺปาทลกฺขณํ
วยลกฺขณํ       ิตญฺถตฺตลกฺขณํ       อุปฺปาทลกฺขณํ       วยลกฺขเณน
จ    ิตญฺถตฺตลกฺขเณน    จ    สุญฺ    วยลกฺขณํ    อุปฺปาทลกฺขเณน
จ       ิตญฺถตฺตลกฺขเณน       จ      สุญฺ      ิตญฺถตฺตลกฺขณํ
อุปฺปาทลกฺขเณน   จ   วยลกฺขเณน   จ   สุญฺ   รูปสฺส   อุปฺปาทลกฺขณํ
วยลกฺขเณน     จ     ิตญฺถตฺตลกฺขเณน     จ     สุญฺ     รูปสฺส
วยลกฺขณํ      อุปฺปาทลกฺขเณน      จ      ิตญฺถตฺตลกฺขเณน     จ
สุญฺ    รูปสฺส    ิตญฺถตฺตลกฺขณํ   อุปฺปาทลกฺขเณน   จ   วยลกฺขเณน
จ    สุญฺ    เวทนาย    สญฺาย   สงฺขารานํ   วิญฺาณสฺส   จกฺขุสฺส
ฯเปฯ    ชรามรณสฺส    อุปฺปาทลกฺขณํ   วยลกฺขเณน   จ   ิตญฺถตฺต-
ลกฺขเณน    จ    สุญฺ    ชรามรณสฺส    วยลกฺขณํ   อุปฺปาทลกฺขเณน
จ    ิตญฺถตฺตลกฺขเณน    จ    สุญฺ   ชรามรณสฺส   ิตญฺถตฺตลกฺขณํ
อุปฺปาทลกฺขเณน จ วยลกฺขเณน จ สุญฺ อิทํ ลกฺขณสุญฺ ฯ
     [๖๔๐]   กตมํ   วิกฺขมฺภนสุญฺ   ฯ   เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺโท
วิกฺขมฺภิโต   เจว   สุญฺโ   จ   อพฺยาปาเทน   พฺยาปาโท  วิกฺขมฺภิโต
เจว     สุญฺโ     จ    อาโลกสญฺาย    ถีนมิทฺธํ    วิกฺขมฺภิตญฺเจว
สุญฺญฺจ      อวิกฺเขเปน      อุทฺธจฺจํ     วิกฺขมฺภิตญฺเจว     สุญฺญฺจ
ธมฺมววตฺถาเนน   วิจิกิจฺฉา   วิกฺขมฺภิตา   เจว   สุญฺา   จ   าเณน
อวิชฺชา   วิกขมฺภิตา   เจว   สุญฺา   จ  ปามุชฺเชน  อรติ  วิกฺขมฺภิตา
เจว   สุญฺา   จ   ปมชฺฌาเนน   นีวรณา   วิกฺขมฺภิตา  เจว  สุญฺา
จ   ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺเคน   สพฺพกิเลสา   วิกฺขมฺภิตา   เจว   สุญฺา
จ อิทํ วิกฺขมฺภนสุญฺ ฯ
     [๖๔๑]   กตมํ    ตทงฺคสุญฺ    ฯ   เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺโท
ตทงฺคสุญฺโ    อพฺยาปาเทน   พฺยาปาโท   ตทงฺคสุญฺโ   อาโลกสญฺาย
ถีนมิทฺธํ      ตทงฺคสุญฺ      อวิกฺเขเปน      อุทฺธจฺจํ     ตทงฺคสุญฺ
ธมฺมววตฺถาเนน     วิจิกิจฺฉา     ตทงฺคสุญฺา     าเณน     อวิชฺชา
ตทงฺคสุญฺา     ปามุชฺเชน     อรติ     ตทงฺคสุญฺา     ปมชฺฌาเนน
นีวรณา    ตทงฺคสุญฺา   ฯเปฯ   วิวฏฺฏนานุปสฺสนาย   สญฺโคาภินิเวโส
ตทงฺคสุญฺโ อิทํ ตทงฺคสุญฺ ฯ
     [๖๔๒]   กตมํ   สมุจฺเฉทสุญฺ   ฯ   เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺโท
สมุจฺฉินฺโน   เจว   สุญฺโ   จ   อพฺยาปาเทน   พฺยาปาโท  สมุจฺฉินฺโน
เจว     สุญฺโ     จ    อาโลกสญฺาย    ถีนมิทฺธํ    สมุจฺฉินฺนญฺเจว
สุญฺญฺจ      อวิกฺเขเปน      อุทฺธจฺจํ     สมุจฺฉินฺนญฺเจว     สุญฺญฺจ
ธมฺมววตฺถาเนน   วิจิกิจฺฉา   สมุจฺฉินฺนา   เจว   สุญฺา   จ   าเณน
อวิชฺชา   สมุจฺฉินฺนา   เจว   สุญฺา   จ  ปามุชฺเชน  อรติ  สมุจฺฉินฺนา
เจว   สุญฺา   จ   ปมชฺฌาเนน   นีวรณา   สมุจฺฉินฺนา  เจว  สุญฺา
จ   ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺเคน   สพฺพกิเลสา  สมุจฺฉินฺนา  เจว  สุญฺา  จ
อิทํ สมุจฺเฉทสุญฺ ฯ
     [๖๔๓]   กตมํ   ปฏิปฺปสฺสทฺธิสุญฺ   ฯ   เนกฺขมฺเมน  กามจฺฉนฺโท
ปฏิปฺปสฺสทฺโธ   เจว  สุญฺโ  จ  อพฺยาปาเทน  พฺยาปาโท  ปฏิปฺปสฺสทฺโธ
เจว    สุญฺโ    จ    อาโลกสญฺาย    ถีนมิทฺธํ    ปฏิปฺปสฺสทฺธญฺเจว
สุญฺญฺจ         อวิกฺเขเปน        อุทฺธจฺจํ        ปฏิปฺปสฺสทฺธญฺเจว
สุญฺญฺจ    ธมฺมววตฺถาเนน    วิจิกิจฺฉา   ปฏิปฺปสฺสทฺธา   เจว   สุญฺา
จ   าเณน   อวิชฺชา   ปฏิปฺปสฺสทฺธา   เจว   สุญฺา   จ  ปามุชฺเชน
อรติ    ปฏิปฺปสฺสทฺธา    เจว    สุญฺา   จ   ปมชฺฌาเนน   นีวรณา
ปฏิปฺปสฺสทฺธา   เจว   สุญฺา   จ   ฯเปฯ  อรหตฺตมคฺเคน  สพฺพกิเลสา
ปฏิปฺปสฺสทฺธา เจว สุญฺา จ อิทํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิสุญฺ ฯ
     [๖๔๔]   กตมํ    นิสฺสรณสุญฺ   ฯ   เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺโท
นิสฺสโฏ   เจว   สุญฺโ   จ   อพฺยาปาเทน  พฺยาปาโท  นิสฺสโฏ  เจว
สุญฺโ     จ     อาโลกสญฺาย    ถีนมิทฺธํ    นิสฺสฏญฺเจว    สุญฺญฺจ
อวิกฺเขเปน     อุทฺธจฺจํ     นิสฺสฏญฺเจว    สุญฺญฺจ    ธมฺมววตฺถาเนน
วิจิกิจฺฉา   นิสฺสฏา   เจว   สุญฺา   จ   าเณน   อวิชฺชา   นิสฺสฏา
เจว   สุญฺา   จ   ปามุชฺเชน   อรติ   นิสฺสฏา   เจว   สุญฺา   จ
ปมชฺฌาเนน  นีวรณา  นิสฺสฏา  เจว  สุญฺา  จ  ฯเปฯ  อรหตฺตมคฺเคน
สพฺพกิเลสา นิสฺสฏา เจว สุญฺา จ อิทํ นิสฺสรณสุญฺ ฯ
     [๖๔๕]   กตมํ    อชฺฌตฺตสุญฺ    ฯ    อชฺฌตฺตํ   จกฺขุ   สุญฺ
อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน  วา  นิจฺเจน  วา  ธุเวน  วา  สสฺสเตน  วา
อวิปริณามธมฺเมน    วา    อชฺฌตฺตํ    โสตํ   สุญฺ   ฯเปฯ   อชฺฌตฺตํ
ฆานํ    สุญฺ    อชฺฌตฺตํ   ชิวฺหา   สุญฺา   อชฺฌตฺตํ   กาโย   สุญฺโ
อชฺฌตฺตํ   มโน   สุญฺโ   อตฺเตน   วา  อตฺตนิเยน  วา  นิจฺเจน  วา
ธุเวน วา สสฺสเตน วา อวิปริณามธมฺเมน วา อิทํ อชฺฌตฺตสุญฺ ฯ
     [๖๔๖]   กตมํ   พหิทฺธาสุญฺ   ฯ  พหิทฺธา  รูปา  สุญฺา  ฯเปฯ
พหิทฺธา   ธมฺมา   สุญฺา   อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน  วา  นิจฺเจน  วา
ธุเวน วา สสฺสเตน วา อวิปริณามธมฺเมน วา อิทํ พหิทฺธาสุญฺ ฯ
     [๖๔๗]   กตมํ   ทุภโตสุญฺ   ฯ   ยญฺจ  อชฺฌตฺตํ  จกฺขุํ  เย  จ
พหิทฺธา   รูปา   อุภยโต   ตํ   ๑-   สุญฺา  อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน
วา   นิจฺเจน   วา  ธุเวน  วา  สสฺสเตน  วา  อวิปริณามธมฺเมน  วา
ยญฺจ    อชฺฌตฺตํ   โสตํ   เย   จ   พหิทฺธา   สทฺทา   ฯเปฯ   ยญฺจ
อชฺฌตฺตํ   ฆานํ  เย  จ  พหิทฺธา  คนฺธา  ยา  จ  อชฺฌตฺตํ  ชิวฺหา  เย
จ  พหิทฺธา  รสา  โย  จ  อชฺฌตฺตํ  กาโย  เย  จ  พหิทฺธา โผฏฺพฺพา
โย   จ   อชฺฌตฺตํ   มโน  เย  จ  พหิทฺธา  ธมฺมา  อุภยโต  ตํ  สุญฺ
อตฺเตน  วา  อตฺตนิเยน  วา  นิจฺเจน  วา  ธุเวน  วา  สสฺสเตน  วา
อวิปริณามธมฺเมน วา อิทํ ทุภโตสุญฺ ฯ
     [๖๔๘]   กตมํ   สภาคสุญฺ   ฯ   ฉ   อชฺฌตฺติกานิ   อายตนานิ
สภาคานิ   เจว   สุญฺานิ   จ   ฉ   พาหิรานิ   อายตนานิ  สภาคานิ
เจว   สุญฺานิ   จ   ฉ   วิญฺาณกายา   สภาคา   เจว   สุญฺา  จ
ฉ   ผสฺสกายา   สภาคา   เจว  สุญฺา  จ  ฉ  เวทนากายา  สภาคา
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. อุภยเมตํ ฯ ยุ. อุภยํ เอตํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
เจว   สุญฺา   จ   ฉ   สญฺากายา   สภาคา   เจว  สุญฺา  จ  ฉ
เจตนากายา สภาคา เจว สุญฺา จ อิทํ สภาคสุญฺ ฯ
     [๖๔๙]   กตมํ   วิสภาคสุญฺ   ฯ   ฉ   อชฺฌตฺติกานิ  อายตนานิ
ฉหิ     พาหิรายตเนหิ     วิสภาคานิ    เจว    สุญฺานิ    จ    ฉ
พาหิรายตนานิ    ฉหิ    วิญฺาณกาเยหิ    วิสภาคานิ   เจว   สุญฺานิ
จ   ฉ   วิญฺาณกายา   ฉหิ   ผสฺสกาเยหิ   วิสภาคา   เจว   สุญฺา
จ   ฉ   ผสฺสกายา   ฉหิ   เวทนากาเยหิ  วิสภาคา  เจว  สุญฺา  จ
ฉ   เวทนากายา   ฉหิ   สญฺากาเยหิ   วิสภาคา   เจว   สุญฺา  จ
ฉ   สญฺากายา   ฉหิ   เจตนากาเยหิ   วิสภาคา   เจว   สุญฺา  จ
อิทํ วิสภาคสุญฺ ฯ
     [๖๕๐]   กตมํ   เอสนาสุญฺ   ฯ   เนกฺขมฺเมสนา  กามจฺฉนฺเทน
สุญฺา    อพฺยาปาเทสนา    พฺยาปาเทน    สุญฺา    อาโลกสญฺเสนา
ถีนมิทฺเธน      สุญฺา      อวิกฺเขเปสนา      อุทฺธจฺเจน     สุญฺา
ธมฺมววตฺถาเนสนา     วิจิกิจฺฉาย     สุญฺา    าเณสนา    อวิชฺชาย
สุญฺา      ปามุชฺเชสนา      อรติยา     สุญฺา     ปมชฺฌาเนสนา
นีวรเณหิ    สุญฺา   ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺเคสนา   สพฺพกิเลเสหิ   สุญฺา
อิทํ เอสนาสุญฺ ฯ
     [๖๕๑]   กตมํ   ปริคฺคหสุญฺ  ฯ  เนกฺขมฺมปริคฺคโห  กามจฺฉนฺเทน
สุญฺโ    อพฺยาปาทปริคฺคโห    พฺยาปาเทน    สุญฺโ    อาโลกสญฺา-
ปริคฺคโห     ถีนมิทฺเธน     สุญฺโ    อวิกฺเขปปริคฺคโห    อุทฺธจฺเจน
สุญฺโ    ธมฺมววตฺถานปริคฺคโห    วิจิกิจฺฉาย    สุญฺโ    าณปริคฺคโห
อวิชฺชาย   สุญฺโ   ปามุชฺชปริคฺคโห  อรติยา  สุญฺโ  ปมชฺฌานปริคฺคโห
นีวรเณหิ   สุญฺโ   ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺคปริคฺคโห   สพฺพกิเลเสหิ  สุญฺโ
อิทํ ปริคฺคหสุญฺ ฯ
     [๖๕๒]   กตมํ   ปฏิลาภสุญฺ  ฯ  เนกฺขมฺมปฏิลาโภ  กามจฺฉนฺเทน
สุญฺโ    อพฺยาปาทปฏิลาโภ    พฺยาปาเทน    สุญฺโ    อาโลกสญฺา-
ปฏิลาโภ     ถีนมิทฺเธน     สุญฺโ    อวิกฺเขปปฏิลาโภ    อุทฺธจฺเจน
สุญฺโ    ธมฺมววตฺถานปฏิลาโภ    วิจิกิจฺฉาย    สุญฺโ    าณปฏิลาโภ
อวิชฺชาย    สุญฺโ    ปามุชฺชปฏิลาโภ   อรติยา   สุญฺโ   ปมชฺฌาน-
ปฏิลาโภ     นีวรเณหิ     สุญฺโ     ฯเปฯ     อรหตฺตมคฺคปฏิลาโภ
สพฺพกิเลเสหิ สุญฺโ อิทํ ปฏิลาภสุญฺ ฯ
     [๖๕๓]   กตมํ   ปฏิเวธสุญฺ  ฯ  เนกฺขมฺมปฏิเวโธ  กามจฺฉนฺเทน
สุญฺโ   อพฺยาปาทปฏิเวโธ   พฺยาปาเทน   สุญฺโ  อาโลกสญฺาปฏิเวโธ
ถีนมิทฺเธน   สุญฺโ  อวิกฺเขปปฏิเวโธ  อุทฺธจฺเจน  สุญฺโ  ธมฺมววตฺถาน-
ปฏิเวโธ    วิจิกิจฺฉาย    สุญฺโ    าณปฏิเวโธ   อวิชฺชาย   สุญฺโ
ปามุชฺชปฏิเวโธ    อรติยา    สุญฺโ    ปมชฺฌานปฏิเวโธ    นีวรเณหิ
สุญฺโ    ฯเปฯ    อรหตฺตมคฺคปฏิเวโธ    สพฺพกิเลเสหิ   สุญฺโ   อิทํ
ปฏิเวธสุญฺ ฯ
     [๖๕๔]   กตมํ    เอกตฺตสุญฺ   นานตฺตสุญฺ   ฯ   กามจฺฉนฺโท
นานตฺตํ   เนกฺขมฺมํ   เอกตฺตํ   เนกฺขมฺเมกตฺตํ   เจตยโต  กามจฺฉนฺเทน
ฉนฺเทน     สุญฺ     พฺยาปาโท    นานตฺตํ    อพฺยาปาโท    เอกตฺตํ
อพฺยาปาเทกตฺตํ    เจตยโต    พฺยาปาเทน   สุญฺ   ถีนมิทฺธํ   นานตฺตํ
อาโลกสญฺา    เอกตฺตํ    อาโลกสญฺเกตฺตํ    เจตยโต    ถีนมิทฺเธน
สุญฺ   อุทฺธจฺจํ   นานตฺตํ   [๑]-  วิจิกิจฺฉา  นานตฺตํ  อวิชฺชา  นานตฺตํ
อรติ   นานตฺตํ   นีวรณา  นานตฺตํ  ปมชฺฌานํ  เอกตฺตํ  ปมชฺฌาเนกตฺตํ
เจตยโต    นีวรเณหิ    สุญฺ   ฯเปฯ   สพฺพกิเลสา   นานตฺตา   ๒-
อรหตฺตมคฺโค    เอกตฺตํ    อรหตฺตมคฺเคกตฺตํ   เจตยโต   สพฺพกิเลเสหิ
สุญฺ อิทํ เอกตฺตสุญฺ นานตฺตสุญฺ ฯ
     [๖๕๕]   กตมํ    ขนฺติสุญฺ   ฯ   เนกฺขมฺมขนฺติ   กามจฺฉนฺเทน
สุญฺา     อพฺยาปาทขนฺติ    พฺยาปาเทน    สุญฺา    อาโลกสญฺาขนฺติ
ถีนมิทฺเธน   สุญฺา   อวิกฺเขปขนฺติ  อุทฺธจฺเจน  สุญฺา  ธมฺมววตฺถานขนฺติ
วิจิกิจฺฉาย    สุญฺา    าณขนฺติ    อวิชฺชาย    สุญฺา    ปามุชฺชขนฺติ
อรติยา     สุญฺา     ปมชฺฌานขนฺติ    นีวรเณหิ    สุญฺา    ฯเปฯ
อรหตฺตมคฺคขนฺติ สพฺพกิเลเสหิ สุญฺา อิทํ ขนฺติสุญฺ ฯ
     [๖๕๖]   กตมํ  อธิฏฺานสุญฺ  ฯ  เนกฺขมฺมาธิฏฺานํ  กามจฺฉนฺเทน
สุญฺ    อพฺยาปาทาธิฏฺานํ    พฺยาปาเทน   สุญฺ   อาโลกสญฺาธิฏฺานํ
ถีนมิทฺเธน      สุญฺ      อวิกฺเขปาธิฏฺานํ      อุทฺธจฺเจน     สุญฺ
ธมฺมววตฺถานาธิฏฺานํ       วิจิกิจฺฉาย       สุญฺ       าณาธิฏฺานํ
อวิชฺชาย       สุญฺ       ปามุชฺชาธิฏฺานํ       อรติยา      สุญฺ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อวิกฺเขโป เอกตฺตํ อวิกฺเขเปกตฺตํ เจตยโต อุทฺธจฺเจน สุญฺ ฯ วิจิกิจฺฉา
@นานตฺตํ ธมฺมววตฺถานํ เอกตฺตํ ธมฺมววตฺถาเน เจตยโต วิจิกิจฺฉาย สุญฺ อวิชฺชา
@นานตฺตํ าณํ เอกตฺตํ าเณกตฺตํ เจตยโต อวิชฺชาย สุญฺ อรติ นานตฺตํ ปาโมชฺชํ
@เอกตฺตํ ปาโมชฺเชกตฺตํ เจตยโต อรติยา สุญฺ ฯ ๒ ม. ยุ. นานตฺตํ ฯ
ปมชฺฌานาธิฏฺานํ    นีวรเณหิ    สุญฺ    ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺคาธิฏฺานํ
สพฺพกิเลเสหิ สุญฺ อิทํ อธิฏฺานสุญฺ ฯ
     [๖๕๗]   กตมํ    ปริโยคาหนสุญฺ    ฯ    เนกฺขมฺมปริโยคาหนํ
กามจฺฉนฺเทน     สุญฺ    อพฺยาปาทปริโยคาหนํ    พฺยาปาเทน    สุญฺ
อาโลกสญฺาปริโยคาหนํ     ถีนมิทฺเธน     สุญฺ    อวิกฺเขปปริโยคาหนํ
อุทฺธจฺเจน     สุญฺ     ธมฺมววตฺถานปริโยคาหนํ    วิจิกิจฺฉาย    สุญฺ
าณปริโยคาหนํ     อวิชฺชาย    สุญฺ    ปามุชฺชปริโยคาหนํ    อรติยา
สุญฺ      ปมชฺฌานปริโยคาหนํ      นีวรเณหิ      สุญฺ      ฯเปฯ
อรหตฺตมคฺคปริโยคาหนํ สพฺพกิเลเสหิ สุญฺ อิทํ ปริโยคาหนสุญฺ ฯ
     [๖๕๘]   กตมํ    สมฺปชานสฺส   ปวตฺตปริยาทานํ   สพฺพสุญฺตานํ
ปรมฏฺสุญฺ    ฯ    สมฺปชาโน    เนกฺขมฺเมน   กามจฺฉนฺทสฺส   ปวตฺตํ
ปริยาทิยติ     อพฺยาปาเทน     พฺยาปาทสฺส     ปวตฺตํ     ปริยาทิยติ
อาโลกสญฺาย     ถีนมิทฺธสฺส     ปวตฺตํ     ปริยาทิยติ    อวิกฺเขเปน
อุทฺธจฺจสฺส   ปวตฺตํ   ปริยาทิยติ   ธมฺมววตฺถาเนน   วิจิกิจฺฉาย   ปวตฺตํ
ปริยาทิยติ    าเณน    อวิชฺชาย    ปวตฺตํ    ปริยาทิยติ   ปามุชฺเชน
อรติยา    ปวตฺตํ    ปริยาทิยติ    ปมชฺฌาเนน    นีวรณานํ    ปวตฺตํ
ปริยาทิยติ   ฯเปฯ   อรหตฺตมคฺเคน   สพฺพกิเลสานํ   ปวตฺตํ  ปริยาทิยติ
อถ     วา    ปน    สมฺปชานสฺส    อนุปาทิเสสาย    นิพฺพานธาตุยา
ปรินิพฺพายนฺตสฺส     อิทญฺเจว     จกฺขุปวตฺตํ     ปริยาทิยติ    อญฺญฺจ
จกฺขุปวตฺตํ     น     อุปฺปชฺชติ     อิทญฺเจว     โสตปวตฺตํ    ฯเปฯ
ฆานปวตฺตํ     ชิวฺหาปวตฺตํ     กายปวตฺตํ     มโนปวตฺตํ    ปริยาทิยติ
อญฺญฺจ   มโนปวตฺตํ   น   อุปฺปชฺชติ  อิทํ  สมฺปชานสฺส  ปวตฺตปริยาทานํ
สพฺพสุญฺตานํ ปรมฏฺสุญฺนฺติ ฯ
                                                 สุญฺกถา ฯ
                                                  --------
                                          ยุคนทฺธวคฺโค ทุติโย ฯ
                                               --------------
                                      ตสฺส วคฺคสฺส อุทฺทานํ ภวติ
                         ยุคนทฺธา ๑- สจฺจโพชฺฌงฺคา   เมตฺตา วิราคปญฺจมํ
                         ปฏิสมฺภิทา ธมฺมจกฺกํ             โลกุตฺตรพลา สุญฺา ๒- เต ทสาติ ฯ
                         เอส นิกายวโร ปิโต อสโม     ทุติโย ปวโร วรมคฺโคติ ฯ
                                               -------------


             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้าที่ ๕๕๐-๕๖๒.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=31&item=633&items=26
             อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=31&item=633&items=26&mode=bracket
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=31&item=633&items=26
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=31&item=633&items=26
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=633
             The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=6246
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=6246
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_31