พระไตรปิฏกเล่มที่ ๓๓ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก
หน้าที่ ๗๗๖-๗๗๘.

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก [๓. ยุธัญชยวรรค]
                                                                 สโมธานกถา
	                  ท่านทั้งหลายจงเห็นความประมาทโดยความเป็นภัย
	         และเห็นความไม่ประมาทโดยเป็นทางเกษมแล้ว
	         จงเจริญมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ ประการเถิด
	         นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
นิเทสแห่งเนกขัมมบารมีเป็นต้น จบ
			ทราบว่าพระผู้มีพระภาค เมื่อจะทรงยกย่องบุพจริยา
	         ของพระองค์ จึงได้ตรัสธรรมปริยายชื่อพุทธาปทานีย์
	         ด้วยประการฉะนี้แล
สโมธานกถา
สรุปการบำเพ็ญบารมี ๓๐
		พระผู้มีพระภาคผู้แสวงหาคุณอันยิ่งใหญ่ ได้ตรัสไว้ดังนี้ว่า
	                  “การบำเพ็ญบารมีอันเป็นธรรมเครื่องบ่มพระโพธิญาณเหล่านี้
	         จัดเป็นบารมี ๑๐ อุปบารมี ๑๐ และปรมัตถบารมี ๑๐
	                  คือ การบำเพ็ญทานในภพที่เป็นพระเจ้าสิวิราช
	         ผู้ประเสริฐเป็นทานบารมี ๑
	         ในภพที่เราเป็นเวสสันดรและเวลามพราหมณ์เป็นทานอุปบารมี ๒
	                  ในภพที่เราเป็นอกิตติดาบสอดอาหารนั้น เป็นทานอุปบารมี
	         ในภพที่เราเป็นพญาไก่ป่า สีลวนาคและพญากระต่าย
	         เป็นทานปรมัตถบารมี ๓
	                  ในภพที่เราเป็นพญาวานร ช้างฉัททันต์และช้างเลี้ยงมารดา
	         เป็นศีลบารมี” ๔
	                  การรักษาศีลในภพที่เราเป็นจัมเปยยนาคราช
	         และภูริทัตตนาคราชเป็นศีลอุปบารมี ๕
	         ในภพที่เราเป็นสังขปาลบัณฑิตเป็นศีลปรมัตถบารมี ๖
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๗๖}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก [๓. ยุธัญชยวรรค]
                                                                 สโมธานกถา
	                  ในภพที่เราเป็นยุธัญชัยกุมาร มหาโควินทพราหมณ์ คนเลี้ยงช้าง
	         อโยฆรราชโอรส ภัลลาติ สุวรรณสาม มฆเทพ
	         และเนมิราช บารมีเหล่านี้เป็นอุปบารมี
	                  ในภพที่เราเป็นมโหสถ ผู้เป็นทรัพย์ของรัฐ กุณฑล ตัณฑิละ
	         และนกกระทา บารมีเหล่านี้เป็นปัญญาอุปบารมี ๗
	                  ในภพที่เราเป็นวิธูรบัณฑิตและสุริยพราหมณ์ มาตังคพราหมณ์
	         ผู้เป็นศิษย์เก่าของอาจารย์ บารมีทั้ง ๒ นี้ เป็นปัญญาบารมี ๘
	                  ในภพที่เราเป็นพระราชาผู้มีศีล มีความเพียร
	         เป็นผู้ก่อเกิดสัตตุภัสตชาดก บารมีนี้แลเป็นปัญญาปรมัตถบารมี ๙
	                  ในภพที่เราเป็นพระราชา ผู้มีความบากบั่น
	         เป็นวิริยปรมัตถบารมี ๑๐
	                  ในภพที่เราเป็นธรรมปาลกุมารเป็นขันติบารมี ๑๒
	                  ในภพที่เราเป็นธรรมิกเทพบุตร
	         ทำสงครามกับอธรรมิกเทพบุตร
	         เรียกว่าขันติอุปบารมี ๑๓
	                  ในภพที่เราเป็นขันติวาทีดาบสแสวงหาพุทธภูมิ
	         ด้วยการบำเพ็ญขันติบารมี
	         ได้ทำกรรมที่ทำได้ยากเป็นอันมาก นี้เป็นขันติปรมัตถบารมี ๑๔
	                  ในภพที่เราเป็นสสบัณฑิต นกคุ่ม ซึ่งประกาศคุณสัจจะ
	         ทำไฟให้ดับด้วยสัจจะ นี้เป็นสัจจบารมี ๑๕
	                  ในภพที่เราเป็นปลาอยู่ในน้ำ ได้ทำสัจจะอย่างสูง
	         ทำฝนให้ตกห่าใหญ่ นี้เป็นสัจจบารมีของเรา
	                  ในภพที่เราเป็นสุปารบัณฑิตผู้เป็นนักปราชญ์
	         ยังเรือให้ข้ามสมุทรจนถึงฝั่งด้วยสัจจะ
	         เป็นกัณหทีปายนดาบส ระงับพิษได้ด้วยสัจจะ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๗๗}

                                                                 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก [๓. ยุธัญชยวรรค]
                                                                 สโมธานกถา
	                  และเป็นวานรข้ามกระแสแม่น้ำคงคาได้ด้วยสัจจะ
	         นี้เป็นบารมีของพระศาสดา บารมีนั้นเป็นอุปปารมี ๑๖
	                  ในภพที่เป็นสุตโสมราชา รักษาสัจจะอย่างสูง
	         ช่วยปล่อยกษัตริย์ ๑๐๑ นี้เป็นสัจจปรมัตถบารมี ๑๗
	         อะไรที่จะเป็นความพอใจไปกว่าอธิษฐาน นี้เป็นอธิษฐานบารมี ๑๘
	                  ในภพที่เราเป็นมาตังคชฎิลและช้างมาตังคะ
	                  นี้เป็นอธิษฐานอุปบารมี ๑๙
	                  ในภพที่เราเป็นมูคปักขกุมารเป็นอธิษฐานปรมัตถบารมี ๒๐
	         ในภพที่เราเป็นมหากัณหฤๅษีและพระเจ้าโสธนะ
	         และบารมี ๒ อย่างคือ
	                  ในภพที่เราเป็นพระเจ้าพรหมทัตต์และคัณฑิติณฑกะ
	         ที่กล่าวมาแล้วเป็นเมตตาบารมี ๒๑
	                  ในภพที่เราเป็นโสณนันทบัณฑิตผู้ทำความรัก
	         บารมีเหล่านั้นเป็นเมตตาอุปบารมี ๒๒
	                  ในภพที่เราเป็นพระเจ้าเอกราช เป็นบารมีไม่มีของผู้อื่นเหมือน
	         นี้เป็นเมตตาปรมัตถบารมี ๒๓
	                  ในภพที่เราเป็นนกแขกเต้า ๒ ครั้ง เป็นอุเบกขาบารมี ๒๔
	         ในภพที่เราเป็นโลมหังสบัณฑิต เป็นอุเบกขาปรมัตถบารมี ๒๖
	         บารมีของเรา ๑๐ ประการนี้ เป็นส่วนแห่งพระโพธิญาณอันเลิศ
	                  บารมีที่เกินกว่า ๑๐ ไม่มี และบารมีที่หย่อนกว่า ๑๐ ก็ไม่มี
	         เราบำเพ็ญบารมีทุกอย่าง ไม่ยิ่งไม่หย่อน
	         เป็นบารมี ๑๐ ประการฉะนี้แล
สโมธานกถา จบ
จริยาปิฎก จบบริบูรณ์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๓ หน้า : ๗๗๘}

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๓ สุตตันตปิฎกที่ ๒๕ ขุททกนิกาย
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับ มจร. เล่มที่ ๓๓ หน้าที่ ๗๗๖-๗๗๘.
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_page.php?book=33&page=776&pages=3&edition=mcu
ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_read.php?B=33&A=21932
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_line.php?B=33&A=21932#p776
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ 33 :-
https://84000.org/tipitaka/read/?index_33
https://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu33
https://84000.org/tipitaka/english/?index_33