ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 28 : PALI ROMAN Sutta.A.1 (paramattha.1)

page21.

Vitathanti vitathabhavam, 1- niccanti va dhuvanti va sukhanti va subhanti va attati va yatha yatha kilesavasena balajanehi gayhati, tathatathabhavato vitathanti vuttam hoti. Idanti tameva sabbam paccakkhabhavena dassento aha. Natvati maggapannaya janitva, tanca pana asammohato na visayato ca. 2- Loketi okasaloke sabbam khandhadibhedam dhammajatam "vitathamidan"ti natvati sambandho. [10-13] Idani ito parasu catusu gathasu vitalobho vitarago vitadoso vitamohoti ete visesa. Ettha lubbhanavasena lobho, sabbasangahikametam pathamassa akusalamulassa adhivacanam visamalobhassa va, yo so "appekada matumattisupi lobhadhamma uppajjanti, bhaginimattisupi lobhadhamma uppajjanti, dhitumattisupi lobhadhamma uppajjanti"ti 3- evam vutto. Rajjanavasena rago, pancakamagunaragassetam adhivacanam. Dussanavasena doso, pubbe vuttakodhassetam adhivacanam. Muyhanavasena moho, catusu ariyasaccesu annanassetam adhivacanam. Tattha yasma ayam bhikkhu lobham jigucchanto vipassanam arabhi "kudassu namaham lobham vinetva vigatalobho vihareyyan"ti, tasma tassa lobhappahanupayam sabbasankharanam vitathabhavadassanam 4- lobhappahananisamsanca oraparappahanam 5- dassento imam gathamaha. Esa nayo ito parasupi. Keci panahu "yathavutteneva nayena ete dhamme jigucchitva vipassanamaraddhassa tassa tassa bhikkhuno ekamekava etka gatha vutta"ti. Yam ruccati, tam gahetabbam. Esa nayo ito parasu catusu gathasu. [14] Ayam panettha atthavannana:- appahinatthena santane anusayantiti 6- anusaya, kamaragapatighamanaditthivicikicchabhavaragavijjanam etam adhivacanam. Sampayuttadhammanam attano akaranuvidhanatthena mula, akhematthena akusala. Tampatitthabhutatipi 7- mula, savajjadukkhavipakatthena akusala. Ubhayametam @Footnote: 1 cha.Ma. vigatatathabhavam 2 Si.,ka. asammohato ca visayato ca 3 sam.sala. 18/196/140 (sya) @4 Si.,Ma. vitathavadassanattham 5 Si. oraparappahanattham 6 cha.Ma. sayantiti @7 cha.Ma. dhammanam patitthabhutatipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Lobhadosamohanam adhivacanam. Te hi "lobho bhikkhave akusalanca akusalamulanca"tiadina nayena evam niddittha. Evamete anusaya tena tena maggena pahinatta yassa keci na santi, ete ca akusalamula tatheva samuhatase, samuhata icceva attho. Paccattabahuvacanassa 1- hi sekaragamam icchanti saddalakkhanakovida. Atthakathacariya pana "seti nipato"ti vannayanti. Yam ruccati, tam gahetabbam. Ettha pana kincapi so evamvidho bhikkhu khinasavo hoti, khinasavo ca neva adiyati, na pajahati, pajahitva thitoti vutto, tathapi vattamanasamipe vattamanavacanalakkhanena "jahati oraparan"ti vuccati. Atha va anupadisesaya ca nibbanadhatuya parinibbayanto attano ajjhattikabahirayatanasankhatam jahati oraparanti veditabbo. Tattha kilesapatipatiya maggapatipatiya cati dvidha anusayanam abhavo veditabbo. Kilesapatipatiya hi kamaraganusayapatighanusayanam tatiyamaggena abhavo hoti, mananusayassa catutthamaggena, ditthanusayavicikicchanusayanam pathamamaggena, bhavaraganusayavijjanusayanam catutthamaggena. Maggapatipatiya pana pathamamaggena ditthanusayavicikicchanusayanam abhavo hoti, dutiyamaggena kamaraganusayapatighanusayanam tanubhavo, tatiyamaggena sabbaso abhavo, catutthamaggena mananusayabhavaraganusayaavijjanusayanam abhavo hoti. Tattha yasma na sabbe anusaya akusalamula. Kamaragabhavaraganusaya eva hi lobhakusalamulena sangaham gacchanti, patighanusayavijjanusaya ca "doso akusalamulam moho akusalamula"micceva sankhyam gacchanti, ditthimanavicikicchanusaya pana na kinci akusalamulam honti. Yasma va anusayabhavavasena ca akusalamulasamugghatavasena ca kilesappahanampatthesi, 2- tasma:- "yassanusaya na santi keci mula ca akusala samuhatase" iti bhagava aha. @Footnote: 1 Ma. paccattabahuvacanassante 2 Ma. patthesi patthapesi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

[15] Yassa darathajati ettha pana pathamuppanna 1- kilesa paribahatthena daratha nama, aparaparanca uppanna tehi darathehi jatatta darathaja nama. Oranti sakkayo vuccati. Yathaha "orimam tiranti kho bhikkhu sakkayassetam adhivacanan"ti. 2- Agamanayati uppattiya. Paccayaseti paccaya eva. Kim vuttam hoti? yassa pana upadanakkhandhaggahanaya paccayabhuta ariyamaggena pahinatta keci darathajavevacana kilesa na santi pubbe vuttanayeneva so bhikkhu jahati oraparam. 3- [16] Yassa vanathajati etthapi darathaja viya vanathaja veditabba. Vacanatthe pana ayam viseso:- vanute, vanotiti va vanam, yacati sevati bhajatiti attho, tanhayetam adhivacanam. Sa hi visayanam patthanato sevanato ca "vanan"ti vuccati. Tampariyutthanavasena vanam tharati tanotiti vanatho, tanhanusayassetam adhivacanam. Vanatha jatati vanathajati. Keci panahu "sabbepi kilesa gahanatthena vanathoti vuccanti, aparaparuppanna pana vanathaja"ti. Ayameva cettha uragasutte attho adhippeto, itaro pana dhammapadagathayam. Vinibandhaya bhavayati bhavavinibandhaya, atha va cittassa visayesu vinibandhaya ayatim uppattiya cati attho. Hetuyeva hetukappa. [17] Yo nivaraneti ettha nivaranati cittam hitapatipattim va nivarantiti nivarana paticchadentiti attho. Pahayati chaddetva. Pancati tesam sankhaparicchedo. Ighabhavato anigho. Kathamkathaya tinnatta tinnakathankatho. Vigatasallatta visallo. Kim vuttam hoti? yo bhikkhu kamacchandadini panca Nivaranani samantabhadrake vuttanayena samannato visesato ca nivaranesu adinavam disva tena tena maggena pahaya tesanca pahinatta eva kilesadukkhasankhatassa ighassa abhavena anigho, "ahosim nu kho aham atitamaddhanan"tiadina 4- nayena pavattaya kathamkathaya tinnatta tinnakathankatho, "tattha katame panca salla, ragasallo dosasallo mohasallo manasallo @Footnote: 1 Si. pathamuppanna pathamuppanna 2 sam. sala. 18/316/219 (sya) 3 oraparanti @4 Ma.mu. 12/18/11, sam.ni. 16/20/27

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Ditthisallo"ti vuttanam pancannam sallanam vigatatta visallo, so bhikkhu pubbe vuttanayeneva jahati oraparanti. Atrapi ca kilesapatipatiya maggapatipatiya cati dvidha eva nivaranappahanam veditabbam. Kilesapatipatiya hi kamacchandanivaranassa byapadanivaranassa ca tatiyamaggena pahanam hoti, thinamiddhanivaranassa uddhaccanivaranassa ca catutthamaggena, "akatam vata me kusalan"tiadina 1- nayena pavattassa vippatisarasankhatassa kukkuccanivaranassa vicikicchanivaranassa ca pathamamaggena. Maggapatipatiya pana kukkuccanivaranassa vicikicchanivaranassa ca pathamamaggena pahanam hoti, kamacchandanivaranassa byapadanivaranassa ca dutiyamaggena tanubhavo hoti, tatiyena anavasesappahanam, thinamiddhanivaranassa uddhaccanivaranassa ca catutthamaggena pahanam hotiti. Evam:- "yo nivarane pahaya panca anigho tinnakathankatho visallo so bhikkhu jahati oraparam urago jinjhamivattacam puranan"ti arahattanikuteneva bhagava desanam nitthapesi. Desanapariyosane so bhikkhu arahatte patitthito. "ekacce yena yena tesam bhikkhunam ya gatha desita, tena tena tassa tassa gathaya pariyosane so so bhikkhu arahatte patitthito"ti vadanti. Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya suttanipatatthakathaya uragasuttavannana nitthita. --------------- @Footnote: 1 Ma. u. 14/248/215


             The Pali Atthakatha in Roman Book 28 page 21-24. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=28&A=513&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=28&A=513&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=294              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=6835              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=6720              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=6720              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]