ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑ ภาษาบาลีอักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๑)

สุฏฺฐุ อาคตํ ฯ สุปฺปวตฺติตนฺติ สุฏฺฐุ ปวตฺตํ ปคุณํ วาจุคฺคตํ ฯ
สุวินิจฺฉิตํ สุตฺตโต อนุพฺยญฺชนโสติ ปาลิโต จ ปริปุจฺฉาโต จ
อฏฺฐกถาโต จ สุวินิจฺฉิตํ โหติ กงฺขาจฺเฉทํ กตฺวา อุคฺคหิตํ ฯ
วินเย โข ปน ฐิโต โหตีติ วินเย ลชฺชิภาเวน ปติฏฺฐิโต โหติ ฯ
อลชฺชี หิ พหุสฺสุโตปิ สมาโน ลาภครุกตาย ตนฺตึ วิสํวาเทตฺวา
อุทฺธมฺมํ อุพฺพินยํ สตฺถุสาสนํ ทีเปตฺวา สาสเน มหนฺตํ อุปทฺทวํ
กโรติ สงฺฆเภทมฺปิ สงฺฆราชิมฺปิ อุปฺปาเทติ ฯ ลชฺชี ปน กุกฺกุจฺจโก
สิกฺขากาโม ชีวิตเหตุปิ ตนฺตึ อวิสํวาเทตฺวา ธมฺมเมว วินยเมว
ทีเปติ สตฺถุสาสนํ ครุํ กตฺวา ฐเปติ ฯ ตถาหิ ปุพฺเพ มหาเถรา
ติกฺขตฺตุํ วาจํ นิจฺฉาเรสุํ อนาคเต ลชฺชี รกฺขิสฺสติ ลชฺชี
รกฺขิสฺสตีติ ฯ เอวํ โย จ ลชฺชี โส วินยํ อชหนฺโต อโวกฺกมนฺโต
ลชฺชิภาเวน วินเย ฐิโต โหติ ปติฏฺฐิโตติ ฯ อสํหิโรติ สํหิโร
นาม โย ปาลิยา เหฏฺฐโต วา อุปริโต วา ปทปฏิปาฏิยา วา
อฏฺฐกถาย วา ปุจฺฉิยมาโน วิตฺถุนาติ วิปฺผนฺทติ สนฺติฏฺฐิตุํ น
สกฺโกติ ยํ ยํ ปเรน วุจฺจติ ตํ ตํ อนุชานาติ สกวาทํ
ฉฑฺเฑตฺวา ปรวาทํ คณฺหาติ ฯ โย ปน ปาลิยํ วา อฏฺฐกถายํ
วา เหฏฺฐูปริเยน วา ปทปฏิปาฏิยา วา ปุจฺฉิมาโน น วิตฺถุนาติ
น วิปฺผนฺทติ เอเกกโลมํ สณฺฑาเสน คณฺหนฺโต วิย เอวํ มยํ
วทาม เอวํ โน อาจริยา วทนฺตีติ วิสฺสชฺเชติ ยมฺหิ ปาลิ จ
ปาลิวินิจฺฉโย จ สุวณฺณภาชเน ปกฺขิตฺตสีหวสา วิย ปริกฺขยํ
ปริยาทานํ อคจฺฉนฺโต ติฏฺฐติ อยํ วุจฺจติ อสํหิโรติ ฯ
อาจริยปรมฺปรา โข ปนสฺส สุคฺคหิตา โหตีติ เถรปรมฺปรา
วํสปรมฺปรา อสฺส สุฏฺฐุ คหิตา โหติ ฯ สุมนสิกตาติ สุฏฺฐุ
มนสิกตา อาวชฺชิตมตฺเต อุชฺชลิตปฺปทีโป วิย โหติ ฯ สูปธาริตาติ
สุฏฺฐุ อุปธาริตา ปุพฺพาปรานุสนฺธิโต อตฺถโต การณโต จ
อุปธาริตา ฯ อตฺตโน มตึ ปหาย อาจริยสุทฺธิยา วตฺตา โหติ มยฺหํ
อาจริโย อสุกาจริยสฺส สนฺติเก อุคฺคณฺหิ โส อสุกสฺสาติ เอวํ
สพฺพํ อาจริยปรมฺปรํ เถรตรงฺคํ หริตฺวา ยาว อุปาลิตฺเถโร
สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สนฺติเก อุคฺคณฺหีติ ปาเปตฺวา ฐเปติ ฯ
ตโตปิ อาหริตฺวา อุปาลิตฺเถโร สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส สนฺติเก อุคฺคณฺหิ
ทาสกตฺเถโร อตฺตโน อุปชฺฌายสฺส อุปาลิตฺเถรสฺส โสณกตฺเถโร
อตฺตโน อุปชฺฌายสฺส ทาสกตฺเถรสฺส สิคฺควตฺเถโร อตฺตโน
อุปชฺฌายสฺส โสณกตฺเถรสฺส โมคฺคลิปุตฺตติสฺสตฺเถโร อตฺตโน
อุปชฺฌายสฺส สิคฺควตฺเถรสฺส จณฺฑวชฺชิตฺเถรสฺส จ เอวํ สพฺพํ
อาจริยปรมฺปรํ เถรตรงฺคํ อาหริตฺวา อตฺตโน อาจริยํ ปาเปตฺวา
ฐเปติ ฯ เอวํ อุคฺคหิตา หิ อาจริยปรมฺปรา สุคฺคหิตา โหติ ฯ
เอวํ อสกฺโกนฺเตน ปน อวสฺสํ เทฺว ตโย ปริวฏฺฏา อุคฺคเหตพฺพา ฯ
สพฺพปจฺฉิเมน หิ นเยน ยถา อาจริโย จ อาจริยาจริโย จ
ปาลิญฺจ ปริปุจฺฉญฺจ วทนฺติ ตถา ญาตุํ วฏฺฏติ ฯ
     อิเมหิ จ ปน ตีหิ ลกฺขเณหิ สมนฺนาคเตน วินยธเรน
วตฺถุวินิจฺฉยตฺถํ สนฺนิปติเต สงฺเฆ โอติณฺเณ วตฺถุสฺมึ โจทเกน จ
จุทิตเกน จ วุตฺเต วตฺตพฺเพ สหสา อวินิจฺฉินิตฺวาว ฉฏฺฐานานิ
โอโลเกตพฺพานิ ฯ กตมานิ ฉ ฯ วตฺถุ โอโลเกตพฺพํ มาติกา
โอโลเกตพฺพา ปทภาชนียํ โอโลเกตพฺพํ ติกปริจฺเฉโท โอโลเกตพฺโพ
อนฺตราปตฺติ โอโลเกตพฺพา อนาปตฺติ โอโลเกตพฺพา ฯ วตฺถุํ
โอโลเกนฺโตปิ หิ ติเณน วา ปณฺเณน วา ปฏิจฺฉาเทตฺวา
อาคนฺตพฺพํ น เตฺวว นคฺเคน อาคนฺตพฺพํ โย อาคจฺเฉยฺย
อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ เอวํ เอกจฺจํ อาปตฺตึ ปสฺสติ ฯ โส ตํ สุตฺตํ
อาเนตฺวา ตํ อธิกรณํ วูปสเมสฺสติ ฯ มาติกํ โอโลเกนฺโตปิ
สมฺปชานมุสาวาเท ปาจิตฺติยนฺติอาทินา นเยน ปญฺจนฺนํ อาปตฺตีนํ
อญฺญตรํ อาปตฺตึ ปสฺสติ ฯ โส ตํ สุตฺตํ อาเนตฺวา ตํ อธิกรณํ
วูปสเมสฺสติ ฯ ปทภาชนียํ โอโลเกนฺโตปิ อกฺขยิเต สรีเร เมถุนํ
ธมฺมํ ปฏิเสวติ อาปตฺติ ปาราชิกสฺส เยภยฺเยน ขยิเต สรีเร
เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวติ อาปตฺติ ถุลฺลจฺจยสฺสาติอาทินา นเยน
สตฺตนฺนํ อาปตฺตีนํ อญฺญตรํ อาปตฺตึ ปสฺสติ ฯ โส ปทภาชนียโต
สุตฺตํ อาเนตฺวา ตํ อธิกรณํ วูปสเมสฺสติ ฯ ติกปริจฺเฉทํ โอโลเกนฺโตปิ
ติกสงฺฆาทิเสสํ วา ติกปาจิตฺติยํ วา ติกทุกฺกฏํ วา อญฺญตรํ วา
อาปตฺตึ ปริจฺเฉเท ปสฺสติ ฯ โส ตโต สุตฺตํ อาเนตฺวา ตํ
อธิกรณํ วูปสเมสฺสติ ฯ อนฺตราปตฺตึ โอโลเกนฺโตปิ ปฏิลาตํ
อุกฺขิปติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ เอวํ สิกฺขาปทนฺตเรสุ อนฺตราปตฺติ
โหติ ตํ ปสฺสติ ฯ โส ตํ สุตฺตํ อาเนตฺวา ตํ อธิกรณํ
วูปสเมสฺสติ ฯ อนาปตฺตึ โอโลเกนฺโตปิ อนาปตฺติ ภิกฺขุ
อสาทิยนฺตสฺส อเถยฺยจิตฺตสฺส นมรณาธิปฺปายสฺส อนุลฺลปนาธิปฺปายสฺส
นโมจนาธิปฺปายสฺส อสญฺจิจฺจ อสติยา อชานนฺตสฺสาติ เอวํ
ตสฺมึ ตสฺมึ สิกฺขาปเท นิทฺทิฏฺฐํ อนาปตฺตึ ปสฺสติ ฯ โส ตํ
สุตฺตํ อาเนตฺวา ตํ อธิกรณํ วูปสเมสฺสติ ฯ
     โย หิ ภิกฺขุ จตุพฺพิธวินยโกวิโท ติลกฺขณสมฺปนฺโน อิมานิ
ฉฏฺฐานานิ โอโลเกตฺวา อธิกรณํ วูปสเมสฺสติ ตสฺส วินิจฺฉโย
อปฏิวตฺติโย พุทฺเธน สยํ นิสีทิตฺวา วินิจฺฉิตสทิโส โหติ ฯ ตญฺเจ
เอวํ วินิจฺฉยกุสลํ ภิกฺขุํ โกจิ กตสิกฺขาปทวีติกฺกโม ภิกฺขุ
อุปสงฺกมิตฺวา อตฺตโน กุกฺกุจฺจํ ปุจฺเฉยฺย เตน สาธุกํ สลฺลกฺเขตฺวา
สเจ อนาปตฺติ โหติ อนาปตฺตีติ วตฺตพฺพํ ฯ สเจ ปนาปตฺติ โหติ
อาปตฺตีติ วตฺตพฺพํ ฯ สา เทสนาคามินี เจ เทสนาคามินีติ
วตฺตพฺพํ ฯ วุฏฺฐานคามินี เจ วุฏฺฐานคามินีติ วตฺตพฺพํ ฯ อถสฺส
ปาราชิกจฺฉายา ทิสฺสติ ปาราชิกาปตฺตีติ น วตฺตพฺพํ ฯ กสฺมา ฯ
เมถุนธมฺมวีติกฺกโม หิ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมวีติกฺกโม จ โอฬาริโก ฯ
อทินฺนาทานมนุสฺสวิคฺคหวีติกฺกมา ปน สุขุมา จิตฺตลหุกา เต
สุขุเมเนว อาปชฺชติ สุขุเมน รกฺขติ ฯ ตสฺมา วิเสเสน ตํ วตฺถุกํ
กุกฺกุจฺจํ ปุจฺฉิยมาโน อาปตฺตีติ อวตฺวา สจสฺส อาจริโย ธรติ
ตโต เตน โส ภิกฺขุ อมฺหากํ อาจริยํ ปุจฺฉาติ เปเสตพฺโพ ฯ
สเจ โส ปุนาคนฺตฺวา ตุมฺหากํ อาจริโย สุตฺตนฺตโต วินยโต
โอโลเกตฺวา สเตกิจฺโฉติ มํ อาหาติ วทติ ตโต เตน โส
สาธุ สุฏฺฐุ ยํ อาจริโย ภณติ ตํ กโรหีติ วตฺตพฺโพ ฯ อถ
ปนสฺส อาจริโย นตฺถิ สทฺธิอุคฺคหิตตฺเถโร ปน อตฺถิ ตสฺส
สนฺติกํ เปเสตพฺโพ อมฺเหหิ สหอุคฺคหิตตฺเถโร คณปาโมกฺโข
ตํ คนฺตฺวา ปุจฺฉาติ ฯ เตนาปิ สเตกิจฺโฉติ วินิจฺฉิเต สาธุ
สุฏฺฐุ ตสฺเสว วจนํ กโรหีติ วตฺตพฺโพ ฯ อถสฺส สทฺธิอุคฺคหิตตฺเถโรปิ
นตฺถิ อนฺเตวาสิโก ปณฺฑิโต อตฺถิ ตสฺส สนฺติกํ เปเสตพฺโพ
อสุกํ ทหรํ คนฺตฺวา ปุจฺฉาติ ฯ เตนาปิ สเตกิจฺโฉติ วินิจฺฉิเต
สาธุ สุฏฺฐุ ตสฺส วจนํ กโรหีติ วตฺตพฺโพ ฯ อถ ทหรสฺสาปิ
ปาราชิกจฺฉายาว อุปฏฺฐาติ เตนาปิ ปาราชิโกสีติ น วตฺตพฺโพ ฯ
ทุลฺลโภ หิ พุทฺธุปฺปาโท ตโต ทุลฺลภตรา ปพฺพชฺชา จ อุปสมฺปทา
จ ฯ เอวํ ปน วตฺตพฺพํ วิวิตฺตํ โอกาสํ สมฺมชฺชิตฺวา ทิวาวิหารํ
นิสีทิตฺวา สีลานิ โสเธตฺวา ทฺวตฺตึสาการํ ตาว มนสิ กโรหีติ ฯ
สเจ ตสฺส อโรคํ สีลํ กมฺมฏฺฐานํ ฆฏิยติ สงฺขารา ปากฏา
หุตฺวา อุปฏฺฐหนฺติ อุปจารปฺปนาปฺปตฺตํ วิย จิตฺตํ เอกคฺคํ โหติ
ทิวสํ อติกฺกนฺตมฺปิ น ชานาติ ฯ โส ทิวสาติกฺกเม อุปฏฺฐานํ
อาคโต เอวํ วตฺตพฺโพ กีทิโส เต จิตฺตปฺปวตฺตีติ ฯ อาโรจิตาย จ
จิตฺตปฺปวตฺติยา วตฺตพฺโพ ปพฺพชฺชา นาม จิตฺตวิสุทฺธตฺถา อปฺปมตฺโต
สมณธมฺมํ กโรหีติ ฯ ยสฺส ปน สีลํ ภินฺนํ โหติ ตสฺส กมฺมฏฺฐานํ
น ฆฏิยติ ปโฏทาภิตุนฺนํ วิย จิตฺตํ วิกมฺปติ วิปฏิสารคฺคินา
ทยฺหติ ตตฺตปาสาเณ นิสินฺโน วิย ตํ ขณํเยว วุฏฺฐาติ ฯ โส
อาคโต กา เต จิตฺตปฺปวตฺตีติ ปุจฺฉิตพฺโพ ฯ อาโรจิตาย
จิตฺตปฺปวตฺติยา นตฺถิ โลเก รโห นาม ปาปกมฺมํ ปกุพฺพโต
สพฺพปฐมํ หิ ปาปํ กโรนฺโต อตฺตนาว ชานาติ อถสฺส อารกฺขเทวตา
ปรจิตฺตวิทู สมณพฺราหฺมณา อญฺเญ จ เทวตา ชานนฺติ ตฺวํเยว
ทานิ ตว โสตฺถึ ปริเยสาหีติ วตฺตพฺโพ ฯ
     นิฏฺฐิตา จตุพฺพิธวินยกถา วินยธรสฺส จ ลกฺขณาทิกถา ฯ


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้า ๒๗๖-๒๘๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=1&A=5812&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=5812&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=23              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=751              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=765              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=765              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_1

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]