ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

กโรนฺตีติ สรณคมนนิจฺจสีลปุปฺผปูชาธมฺมสฺสวนทีปสหสฺสอาโรปนวิหารกรณาทีนิ
นานปฺปการานิ ปุญฺญานิ กโรนฺติ. เต เอวํ อนุวิจริตฺวา ปุญฺญกมฺมการกานํ นาม
โคตฺตานิ สุวณฺณมเย ปฏฺเฏ ลิขิตฺวา อาหริตฺวา จตุนฺนํ มหาราชานํ เทนฺติ.
ปุตฺตา อิมํ โลกํ อนุวิจรนฺตีติ จตูหิ มหาราเชหิ ปุริมนเยเนว ปหิตตฺตา
อนุวิจรนฺติ. ตทหูติ ตํ ทิวสํ. อุโปสเถติ อุโปสถทิวเส.
     สเจ ภิกฺขเว อปฺปกา โหนฺตีติ จตุนฺนํ มหาราชานํ อมจฺจา ปาริสชฺชา
ตา ตา คามนิคมราชธานิโย อุปสงฺกมนฺติ, ตา ตา ปน นิสฺสาย ๑- อธิวตฺถา
เทวตา "มหาราชานํ อมจฺจา อาคตา"ติ ปณฺณาการํ คเหตฺวา เตสํ สนฺติกํ
คจฺฉนฺติ. เต ปณฺณาการํ คเหตฺวา "กจฺจิ นุ โข มาริสา พหู มนุสฺสา มตฺเตยฺยา"ติ
วุตฺตนเยน มนุสฺสานํ ปุญฺญปฏิปตฺตึ ปุจฺฉิตฺวา "อาม มาริสา อิมสฺมึ คาเม อสุโก
จ อสุโก จ ปุญฺญานิ กโรนฺตี"ติ วุตฺเต เตสํ นามโคตฺตํ ลิขิตฺวา อญฺญตฺถ
คจฺฉนฺติ. อถ จาตุทฺทสิยํ จตุนฺนํ มหาราชานํ ปุตฺตาปิ ตเมว สุวณฺณปฏฺฏํ คเหตฺวา
เตเนว นเยน อนุวิจรนฺตา นามโคตฺตานิ ลิขนฺติ. ตทหุโปสเถ ปณฺณรเส จตฺตาโรปิ
มหาราชาโน เตเนว นเยน ตสฺมึเยว สุวณฺณปฏฺเฏ นามโคตฺตานิ ลิขนฺติ. เต
สุวณฺณปฏฺฏปริมาเณน "อิมสฺมึ กาเล มนุสฺสา อปฺปกา, อิมสฺมึ กาเล พหุกา"ติ
ชานนฺติ. ตํ สนฺธาย "สเจ ภิกฺขเว อปฺปกา โหนฺติ มนุสฺสา"ติอาทิ วุตฺตํ. เทวานํ
ตาวตึสานนฺติ ปฐมํ อภินิพฺพตฺเต เตตฺตึส เทวปุตฺเต อุปาทาย เอวํลทฺธนามานํ.
เตสํ ปน อุปฺปตฺติกถา ทีฆนิกาเย สกฺกปญฺหสุตฺตวณฺณนายํ ๒- วิตฺถาริตา. เตนาติ
เตน อาโรจเนน, เตน วา ปุญฺญการกานํ อปฺปกภาเวน. ทิพฺพา วต โภ กายา
ปริหายิสฺสนฺตีติ นวนวานํ เทวปุตฺตานํ อปาตุภาเวน เทวกายา ปริหายิสฺสนฺติ,
รมณียํ ทสโยชนสหสฺสํ เทวนครํ สุญฺญํ ภวิสฺสติ. ปริปูริสฺสนฺติ อสุรกายาติ
จตฺตาโร อปายา ปริปูริสฺสนฺติ. อิมินา ๓- "มยํ ปริปุณฺณเทวนคเร เทวสงฺฆมชฺเฌ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม.,อิ. ตโต ตํ อุปนิสฺสาย     สี.,อิ. มหาโควินฺทสุตฺตวณฺณนาย,
@สุ.วิ. ๒/๓๕๕ มฆมาณววตฺถุวณฺณนา   สี.,อิ. อิติ
นกฺขตฺตํ กีฬิตุํ น ลภิสฺสามา"ติ อนตฺตมนา โหนฺติ. สุกฺกปกฺเขปิ อิมินาว อุปาเยน
อตฺโถ เวทิตพฺโพ.
     ภูตปุพฺพํ ภิกฺขเว สกฺโก เทวานมินฺโทติ อตฺตโน สกฺกเทวราชกาลํ สนฺธาย
กเถติ. เอกสฺส วา สกฺกสฺส อชฺฌาสยํ คเหตฺวา กเถตีติ วุตฺตํ. อนุนยมาโนติ ๑-
อนุโพธยมาโน. ตายํ เวลายนฺติ ตสฺมึ กาเล.
     ปาฏิหาริยปกฺขญฺจาติ เอตฺถ ปาฏิหาริยปกฺโข นาม อนฺโตวสฺเส เตมาสํ
นิพทฺธุโปสโถ, ตมฺปิ ๒- อสกฺโกนฺตสฺส ทฺวินฺนํ ปวารณานํ อนฺตเร เอกมาสํ
นิพทฺธุโปสโถ, ตมฺปิ  อสกฺโกนฺตสฺส ปฐมปวารณาโต ปฏฺฐาย เอโก อฑฺฒมาโส
ปาฏิหาริยปกฺโขเยว นาม. อฏฺฐงฺคสุสมาคตนฺติ อฏฺฐหิ คุณงฺเคหิ สมนฺนาคตํ. โยปิสฺส
มาทิโส นโรติ โยปิ สตฺโต มาทิโส ภเวยฺย. สกฺโกปิ กิร วุตฺตปฺปการสฺส
อุโปสถกมฺมสฺส คุณํ ชานิตฺวา เทวโลกสมฺปตฺติโย ปหาย มาสสฺส อฏฺฐ
ทิวเส ๓- อุโปสถํ อุปสวติ. ตสฺมา เอวมาห. อปโร นโย:-  โยปิสฺส มาทิโส
นโรติ โยปิ สตฺโต มาทิโส อสฺส, มหาสมฺปตฺตึ สมฺปาปุณิตุํ ๔- อิจฺเฉยฺยาติ อตฺโถ.
สกฺกา หิ เอวรูเปน อุโปสถกมฺเมน สกฺกสมฺปตฺตึ ปาปุณิตุนฺติ อยเมตฺถ อธิปฺปาโย.
     วุสิตวาติ วุฏฺฐวาโส.  กตกรณีโยติ จตูหิ มคฺเคหิ กตฺตพฺพํ กิจฺจํ กตฺวา
ฐิโต. โอหิตภาโรติ ขนฺธภารกิเลสภารอภิสงฺขารภาเร โอตาเรตฺวา ฐิโต.
อนุปฺปตฺตสทตฺโถติ สทตฺโถ วุจฺจติ อรหตฺตํ, ตํ อนุปฺปตฺโต. ปริกฺขีณภวสํโยชโนติ
เยน สํโยชเนน พทฺโธ ภเวสุ อากฑฺฒิยติ,  ตสฺส ขีณตฺตา ปริกฺขีณภวสํโยชโน.
สมฺมทญฺญา วิมุตฺโตติ เหตุนา นเยน การเณน ชานิตฺวา วิมุตฺโต. กลฺลํ วจนายาติ
ยุตฺตํ วตฺตุํ.
@เชิงอรรถ:  สี.,อิ. อนสญฺญายมาโนติ       ฉ.ม. ตํ, อิ.ตํ น
@ ฉ.ม.,อิ. วาเร             ฉ.ม.,อิ. มยา ปตฺตํ สมฺปตฺตึ ปาปุณิตุํ
     โยปิสฺส มาทิโส นโรติ โยปิ มาทิโส ขีณาสโว อสฺส. โสปิ เอวรูปํ
อุโปสถํ อุปวเสยฺยาติ อุโปสถสฺส กมฺมสฺส คุณํ  ชานนฺโต เอวํ วเสยฺย. อปโร
นโย:- โยปิสฺส มาทิโส นโรติ โยปิ สตฺโต มาทิโส อสฺส, มหาสมฺปตฺตึ
ปาปุณิตุํ อิจฺเฉยฺยาติ อตฺโถ. สกฺกา หิ เอวรูเปน อุโปสถกมฺเมน ขีณาสวสมฺปตฺตึ
ปาปุณิตุนฺติ อยเมตฺถ อธิปฺปาโย. อฏฺฐมํ อุตฺตานเมว.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๑๓๘-๑๔๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=3123&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=3123&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=476              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=3717              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=3742              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=3742              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]