บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๘

หน้าที่ ๑๔๗.

ราคญฺจ โทสญฺจ ปหาย โมหํ สมฺมปฺปชาโน สุวิมุตฺตจิตฺโต อนุปาทิยาโน อิธ วา หุรํ วา, ส ภาควา สามญฺสฺส โหตีติ. ตตฺถ "สหิตนฺติ เตปิฏกสฺส พุทฺธวจนสฺเสตํ นามํ, ตํ อาจริเย อุปสงฺกมิตฺวา อุคฺคณฺหิตฺวา พหุมฺปิ ปเรสํ ภาสมาโน วาเจนฺโต กเถนฺโต, ตํ ธมฺมํ สุตฺวา ยํ การเกน ปุคฺคเลน กตฺตพฺพํ, ตกฺกโร น โหติ, กุกฺกุฏสฺส ปกฺขปหรณมตฺตมฺปิ อนิจฺจาทิวเสน มนสิการํ นปฺปวตฺเตสิ; เอโส, ยถา นาม ทิวเส ภติยา คาโว รกฺขนฺโต โคโป ปาโตว สมฺปฏิจฺฉิตฺวา สายํ คเณตฺวา สามิกานํ นิยฺยาเทตฺวา ทิวสภติมตฺตํ คณฺหาติ, ยถารุจิยา ปน ปญฺจโครเส ปริภุญฺชิตุํ น ลภติ; เอวเมว เกวลํ อนฺเตวาสิกานํ สนฺติกา วตฺตปฏิวตฺตกรณมตฺตสฺส ภาคี โหติ, สามญฺสฺส ปน ภาคี น โหติ. ยถา ปน โคปาลเกน นิยฺยาทิตานํ คุนฺนํ ปญฺจโครสํ โคสามิกาว ปริภุญฺชนฺติ; ตถา เตน กถิตํ ธมฺมํ สุตฺวา การกปุคฺคลา ยถานุสิฏฺ ปฏิปชฺชิตฺวา, เกจิ ปมชฺฌานาทีนิ ปาปุณนฺติ, เกจิ วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา มคฺคผลานิ ปาปุณนฺติ, โคสามิกา โครสสฺเสว, สามญฺสฺส ภาคิโน โหนฺติ. อิติ สตฺถา สีลสมฺปนฺนสฺส พหุสฺสุตสฺส ปมาทวิหาริโน อนิจฺจาทิวเสน โยนิโสมนสิกาเร อปฺปวตฺตสฺส ภิกฺขุโน วเสน ปมํ คาถํ กเถสิ, น ทุสฺสีลสฺส.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๔๘.

ทุติยคาถา ปน อปฺปสฺสุตสฺสาปิ โยนิโสมนสิกาเร กมฺมํ กโรนฺตสฺส การกปุคฺคลสฺส วเสน กถิตา. ตตฺถ "อปฺปมฺปิ เจติ: โถกํ เอกวคฺคทฺวิวคฺคมตฺตมฺปิ. ธมฺมสฺส โหติ อนุธมฺมจารีติ: อตฺถมญฺาย ธมฺมมญฺาย นวโลกุตฺตรธมฺมสฺส อนุรูปํ ธมฺมํ ปุพฺพภาคปฏิปทาสงฺขาตํ จตุปาริสุทฺธิสีลธุตงฺคอสุภกมฺมฏฺานาทิเภทํ จรนฺโต อนุธมฺมจารี โหติ "อชฺช อชฺเชวาติ ปฏิเวธํ อากงฺขนฺโต วิจรติ; โส อิมาย สมฺมาปฏิปตฺติยา ราคญฺจ โทสญฺจ ปหาย โมหํ, สมฺมา เหตุนา นเยน ปริชานิตพฺพธมฺเม ปริชานนฺโต, ตทงฺควิกฺขมฺภนสมุจฺเฉทปฏิปสฺสทฺธินิสฺสรณวิมุตฺตีนํ วเสน สุวิมุตฺตจิตฺโต, อนุปาทิยาโน อิธ วา หุรํ วา, อิธโลกปรโลเก ปริยาปนฺนา วา อชฺฌตฺติกพาหิรา วา ขนฺธายตนธาตุโย จตูหิ อุปาทาเนหิ อนุปาทิยนฺโต มหาขีณาสโว, มคฺคสงฺขาตสฺส สามญฺสฺส วเสน อาคตสฺส ผลสามญฺสฺส เจว ปญฺจอเสขธมฺมกฺขนฺธสามญฺสฺส จ ภาควา โหตีติ. รตนกูเฏน วิย อคารสฺส, อรหตฺเตน เทสนาย กูฏํ คณฺหีติ. คาถาปริโยสาเน พหู โสตาปนฺนาทโย อเหสุํ. เทสนา มหาชนสฺส สาตฺถิกา ชาตาติ. เทฺวสหายกภิกฺขุวตฺถุ. ยมกวคฺควณฺณนา นิฏฺิตา. ปโม วคฺโค.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้า ๑๔๗-๑๔๘. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=18&A=3028&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=18&A=3028&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=11 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=268 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=269 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=269 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25