อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๒)

หน้าที่ ๕๑.
โภเคน วสตีติ โภควาสินี ฯ อุทุกฺขลมุสลาทิฆรูปกรณํ ลภิตฺวา
ภริยาภาวํ คจฺฉนฺติยา ชนปทิตฺถิยา เอตํ อธิวจนํ ฯ ปเฏน วสตติ
ปฏวาสินี ฯ นิวาสนมตฺตํปิ ปาปุรณมตฺตํปิ ลภิตฺวา ภริยาภาวํ
อุปคจฺฉนฺติยา ทลิทฺทิตฺถิยา เอตํ อธิวจนํ ฯ โอทปตฺตกินีติ อุภินฺนํ
เอกิสฺสา อุทกปาติยา หตฺเถ โอตาเรตฺวา อิทํ อุทกํ วิย สํสฏฺา
อเภชฺชา โหถาติ วตฺวา ปริคฺคหิตาย โวหารนามเมตํ ฯ
นิทฺเทเสปิสฺส ตาย สห อุทกปตฺตํ อามสิตฺวา ตํ วาเสตีติ เอวมตฺโถ
เวทิตพฺโพ ฯ โอภฏํ โอโรปิตํ จุมฺพฏมสฺสาติ โอภฏจุมฺพฏา
กฏฺหาริกาทีนํ อญฺตรา ฯ ยสฺสา สีสโต จุมฺพฏํ โอโรเปตฺวา ฆเร
วาเสติ ตสฺสา เอตํ อธิวจนํ ฯ ทาสี จาติ อตฺตโนเยว ทาสี
จ โหติ ภริยา จ ฯ กมฺมการี นาม เคเห ภติยา กมฺมํ กโรติ
ตาย สทฺธึ โกจิ ฆราวาสํ กปฺเปติ อตฺตโน ภริยาย อนตฺถิโก
หุตฺวา อยํ วุจฺจติ กมฺมการี จ ภริยา จาติ ฯ ธเชน อาหฏา
ธชาหฏา ฯ อุสฺสิตธชาย เสนาย คนฺตฺวา ปรวิสยํ วิลุมฺปิตฺวา
อานีตาติ วุตฺตํ โหติ ฯ ตํ โกจิ ภริยํ กโรติ อยํ ธชาหฏา
นาม ฯ มุหุตฺติกา วุตฺตนยา เอว ฯ เอตาสํ ทสนฺนมฺปิ ปุริสนฺตรคมเน
มิจฺฉาจาโร โหติ ฯ ปุริสานํ ปน วีสติยาปิ เอตาสุ มิจฺฉาจาโร ฯ
ภิกฺขุโน จ สญฺจริตฺตํ ปน ๑- โหติ ฯ
     {๓๐๕} อิทานิ ปุริโส ภิกฺขุํ ปหิณาตีติ อาทีสุ ฯ ปฏิคฺคณฺหาตีติ
โส ภิกฺขุ ตสฺส ปุริสสฺส คจฺฉ ภนฺเต อิตฺถนฺนามํ มาตุรกฺขิตํ
@เชิงอรรถ: ๑. อติเรโก ภเวยุย ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๒.
พฺรูหิ โหหิ กิร อิตฺถนฺนามสฺส ภริยา ธนกฺกีตาติ เอวํ วุตฺตวจนํ
สาธุ อุปาสกาติ วา โหตูติ วา อาโรเจสฺสามีติ วา เยน
เกนจิ อากาเรน วจีเภทํ กตฺวา วา สีสกมฺปาทีหิ วา สมฺปฏิจฺฉติ ฯ
วีมํสตีติ เอวํ ปฏิคฺคณฺหิตฺวา ตสฺสา อิตฺถิยา สนฺติกํ คนฺตฺวา ตํ
สาสนํ อาโรเจติ ฯ ปจฺจาหรตีติ เตน อาโรจิเต สา อิตฺถี สาธูติ
สมฺปฏิจฺฉตุ วา ปฏิกฺขิปตุ วา ลชฺชาย วา ตุณฺหี โหตุ ปุน อาคนฺตฺวา
ตสฺส  ปุริสสฺส ตํ ปวุตฺตึ อาโรเจติ ฯ เอตฺตาวตา อิมาย
ปฏิคฺคหณาโรจนปจฺจาหรณสงฺขาตาย ติวงฺคสมฺปตฺติยา สงฺฆาทิเสโส
โหติ ฯ สา ปน ตสฺส ภริยา โหตุ วา มา วา อการณเมตํ ฯ สเจ
ปน โส มาตุรกฺขิตาย สนฺติกํ เปสิโต ตํ อทิสฺวา ตสฺสา
มาตุยา ตํ สาสนํ อาโรเจติ พหิทฺธา วีมฏฺนฺนาม โหติ
ตสฺมา วิสงฺเกตนฺติ มหาปทุมตฺเถโร อาห ฯ มหาสุมตฺเถโร ปน
มาตา วา โหตุ ปิตา วา อนฺตมโส เคหทาสีปิ อญฺโ วา
โย โกจิ ตํ กิริยํ สมฺปาเทสฺสติ ตสฺส วุตฺเตปิ วีมฏฺเมว โหตีติ
ติวงฺคสมฺปตฺติกาเล อาปตฺติเยว นนุ ยถา พุทฺธํ ปจฺจกฺขามีติ
วตฺตุกาโม วิรชฺฌิตฺวา ธมฺมํ ปจฺจกฺขามีติ วเทยฺย ปจฺจกฺขาตาวสฺส
สิกฺขา ยถา วา ปมํ ฌานํ สมาปชฺชามีติ วตฺตุกาโม
วิรชฺฌิตฺวา ทุติยํ ฌานํ สมาปชฺชามีติ วเทยฺย อาปนฺโนวสฺส
ปาราชิกํ เอวํ สมฺปทมิทนฺติ ฯ ตํ ปเนตํ ปฏิคฺคณฺหาติ
อนฺเตวาสึ วีมํสาเปตฺวา อตฺตนา ปจฺจาหรติ อาปตฺติ
สงฺฆาทิเสสสฺสาติ อิมินา สเมติ ตสฺมา สุภาสิตํ ฯ ยถา มาตุรกฺขิตํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๓.
พฺรูหีติ วุตฺตสฺส คนฺตฺวา ตสฺสา อาโรเจตุํ สมตฺถานํ มาตาทีนมฺปิ
วทโต วิสํเกโต นตฺถิ เอวเมว โหหิ กิร อิตฺถนฺนามสฺส
ภริยา ธนกฺกีตาติ วตฺตพฺเพ โหหิ กิร อิตฺถนฺนามสฺส ภริยา
ฉนฺทวาสินีติ เอวํ ปาลิยํ วุตฺเตสุ ฉนฺทวาสินีติ อาทีสุ วจเนสุ
อญฺตรวเสน วา อวุตฺเตสุปิ โหหิ กิร อิตฺถนฺนามสฺส ภริยา
ชายา ปชาปตี ปุตฺตมาตา ฆรณี ฆรสามินี ภตฺตรนฺธิกา สุสฺสูสิกา
กามปริจาริกาติ เอวมาทีสุ สํวาสปริทีปเกสุ วจเนสุ อญฺตรวเสน
วา วทนฺตสฺสาปิ วิสํเกโต นตฺถิ ติวงฺคสมฺปตฺติยา อาปตฺติเยว ฯ
มาตุรกฺขิตํ พฺรูหีติ  เปสิตสฺส ปน คนฺตฺวา อญฺาสุ ปิตุรกฺขิตาทีสุ
อญฺตรํ วทนฺตสฺส วิสํเกตํ ฯ เอส นโย ปิตุรกฺขิตํ พฺรูหีติ
อาทีสุปิ ฯ เกวลํ เหตฺถ เอกมูลกทุมูลกาทิวเสน ปุริสสฺส มาตา
ภิกฺขุํ ปหิณาติ มาตุรกฺขิตาย มาตา ภิกฺขุํ ปหิณาติ มาตุรกฺขิตา
ภิกฺขุํ ปหิณาตีติ เอวมาทีนํ มูลฏฺานญฺจ วเสน เปยฺยาลเภโทเยว
วิเสโส ฯ โส หิ ปุพฺเพ วุตฺตนยตฺตา ปาลิอนุสาเรเนว สกฺกา
ชานิตุนฺติ นาสฺส วิภาคํ ทสฺเสตุํ อาทรํ อกริมฺหา ฯ {๓๓๘} ปฏิคฺคณฺหาตีติ
อาทีสุ ปน ทฺวีสุ จตุกฺเกสุ ปมจตุกฺเก อาทิปเทน
ติวงฺคสมฺปตฺติยา สงฺฆาทิเสโส  มชฺเฌ ทฺวีหิ ทฺวงฺคสมฺปตฺติยา
ถุลฺลจฺจยํ อนฺเต เอเกน เอกงฺคสมฺปตฺติยา ทุกฺกฏํ ฯ ทุติยจตุกฺเก
อาทิปเทน ทุวงฺคสมฺปตฺติยา ถุลฺลจฺจยํ มชฺเฌ ทฺวีหิ
เอกงฺคสมฺปตฺติยา ทุกฺกฏํ อนฺเต เอเกน องฺคาภาวโต อนาปตฺติ ฯ ตตฺถ
ปฏิคฺคณฺหาตีติ อาณาปกสฺส สาสนํ ปฏิคฺคณฺหาติ ฯ วีมํสตีติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๔.
ปหิตฏฺานํ คนฺตฺวา ตํ อาโรเจติ ฯ ปจฺจาหรตีติ ปุน อาคนฺตฺวา
มูลฏฺสฺส อาโรเจติ ฯ น ปจฺจาหรตีติ อาโรเจตฺวา เอโตว
ปกฺกมติ ฯ น วีมํสติ ปจฺจาหรตีติ ปุริเสน อิตฺถนฺนามํ คนฺตฺวา
พฺรูหีติ วุจฺจมาโน สาธูติ ตสฺส สาสนํ ปฏิคฺคณฺหิตฺวา ตํ
ปมุสฺสิตฺวา วา อปฺปมุสฺสิตฺวา วา อญฺเน กรณีเยน ตสฺสา
สนฺติกํ คนฺตฺวา กิญฺจิเทว กถํ กเถนฺโต นิสีทติ เอตฺตาวตา
ปฏิคฺคณฺหาติ น วีมํสติ นามาติ วุจฺจติ ฯ อถ นํ สา อิตฺถี
สยเมว วทติ ตุมฺหากํ กิร อุปฏฺาโก มํ คเหตุกาโมติ เอวํ
วตฺวา อหํ ตสฺส ภริยา ภวิสฺสามีติ น วา ภวิสฺสามีติ วทติ ฯ
โส ตสฺสา วจนํ อนภินนฺทิตฺวา อปฏิกฺโกสิตฺวา ตุณฺหีภูโต ว
อุฏฺายาสนา ตสฺส ปุริสสฺส สนฺติกํ อาคนฺตฺวา ตํ ปวุตฺตึ อาโรเจติ
เอตฺตาวตา น วีมํสติ ปจฺจาหรติ  นามาติ วุจฺจติ ฯ น วีมํสติ
น ปจฺจาหรตีติ เกวลํ สาสนาโรจนกาเล ปฏิคฺคณฺหาติเยว อิตรํ
ปน ทฺวยํ น กโรติ ฯ น ปฏิคฺคณฺหาติ วีมํสติ ปจฺจาหรตีติ
โกจิ ปุริโส ภิกฺขุสฺส ิตฏฺาเน วา นิสินฺนฏฺาเน วา ตถารูปึ กถํ
กเถติ ฯ ภิกฺขุ เตน อปหิโตปิ ปหิโต วิย หุตฺวา อิตฺถิยา
สนฺติกํ คนฺตฺวา โหหิ กิร อิตฺถนฺนามสฺส ภริยาติ อาทินา นเยน
วีมํสิตฺวา ตสฺสา รุจึ วา อรุจึ วา ปุน อาคนฺตฺวา อิมสฺส
อาโรเจติ ฯ เตเนว นเยน วีมํสิตฺวา ปจฺจาหรนฺโต น ปฏิคฺคณฺหาติ
วีมํสติ ปจฺจาหรตีติ วุจฺจติ ฯ เตเนว นเยน คโต อวีมํสิตฺวา
ตาย สมุฏฺาปิตํ กถํ สุตฺวา ปมจตุกฺกสฺส ตติยปเท วุตฺตนเยน
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๕.
อาคนฺตฺวา อิมสฺส อาโรเจนฺโต น ปฏิคฺคณฺหาติ น วีมํสติ
ปจฺจาหรตีติ วุจฺจติ ฯ จตุตฺถํ ปทํ ปากฏเมว ฯ สมฺพหุเล
ภิกฺขู อาณาเปตีติ อาทินยา ปากฏาเยว ฯ ยถา ปน สมฺพหุลาปิ
เอกวตฺถุสฺมึ อาปชฺชนฺติ เอวํ เอกสฺสปิ สมฺพหุเลสุ วตฺถูสุ
สมฺพหุลา อาปตฺติโย เวทิตพฺพา ฯ กถํ ฯ ปุริโส ภิกฺขุํ
อาณาเปติ คจฺฉ ภนฺเต อสุกสฺมึ นาม ปาสาเท สฏฺิมตฺตา
วา สตฺตติมตฺตา วา อิตฺถิโย ิตา ตา วเทหิ โหถ กิร
อิตฺถนฺนามสฺส ภริยาโยติ ฯ โส สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ตตฺเถว คนฺตฺวา
อาโรเจตฺวา ปุน ตํ สาสนํ ปจฺจาหรติ ฯ ยตฺตกา อิตฺถิโย
ตตฺตกา อาปตฺติโย อาปชฺชติ ฯ วุตฺตํ เหตํ ปริวาเรปิ
            ปทวีติหารมตฺเตน วาจาย ภณิเตน จ
            สพฺพานิ ครุกานิ สปฏิกมฺมานิ
            จตุสฏฺิอาปตฺติโย อาปชฺเชยฺย เอกโต
            ปญฺหาเมสา กุสเลหิ จินฺติตาติ ๑- ฯ
อิมํ กิร อตฺถวสํ ปฏิจฺจ อยํ ปญฺโห วุตฺโต ฯ วจนสิลิฏฺตาย
เจตฺถ จตุสฏฺิอาปตฺติโยติ วุตฺตํ ฯ เอวํ กโรนฺโต ปน สตมฺปิ
สหสฺสมฺปิ อาปชฺชตีติ ฯ ยถา จ เอเกน เปสิตสฺส เอกสฺส
สมฺพหุลาสุ อิตฺถีสุ สมฺพหุลา อาปตฺติโย เอวํ เอโก ปุริโส
สมฺพหุเล ภิกฺขู เอกิสฺสา สนฺติกํ เปเสติ สพฺเพสํ สงฺฆาทิเสโส ฯ
เอโก สมฺพหุเล ภิกฺขู สมฺพหุลานํ อิตฺถีนํ สนฺติกํ เปเสติ
อิตฺถีคณนาย สงฺฆาทิเสโส ฯ สมฺพหุลา ปุริสา เอกํ ภิกฺขุํ เอกิสฺสา
@เชิงอรรถ: ๑. วิ. ปริวาร. ๘/๕๓๑.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๖.
สนฺติกํ เปเสนฺติ ปุริสคณนาย สงฺฆาทิเสโส ฯ สมฺพหุลา ปุริสา
เอกํ ภิกฺขุํ สมฺพหุลานํ อิตฺถีนํ สนฺติกํ เปเสนฺติ วตฺถุคณนาย
สงฺฆาทิเสโส ฯ สมฺพหุลา ปุริสา สมฺพหุลา ภิกฺขู เอกิสฺสา สนฺติกํ
เปเสนฺติ วตฺถุคณนาย สงฺฆาทิเสโส ฯ สมฺพหุลา ปุริสา สมฺพหุเล
ภิกฺขู สมฺพหุลานํ อิตฺถีนํ สนฺติกํ เปเสนฺติ วตฺถุคณนาย
สงฺฆาทิเสโส ฯ เอเสว นโย เอกา อิตฺถี เอกํ ภิกฺขุนฺติ อาทีสุปิ ฯ
เอตฺถ จ สภาควิสภาคตา นาม อปฺปมาณํ ฯ มาตาปิตูนมฺปิ
ปญฺจสหธมฺมิกานมฺปิ สญฺจริตฺตกมฺมํ กโรนฺตสฺส อาปตฺติเยว ฯ
ปุริโส ภิกฺขุํ  อาณาเปติ คจฺฉ  ภนฺเตติ จตุกฺกํ องฺควเสน
อาปตฺติเภททสฺสนตฺถํ วุตฺตํ ฯ ตสฺส ปจฺฉิมปเท ฯ อนฺเตวาสี วีมํสิตฺวา
พหิทฺธา ปจฺจาหรตีติ อาคนฺตฺวา อาจริยสฺส อนาโรเจตฺวา
เอโตว คนฺตฺวา ตสฺส ปุริสสฺส อาโรเจติ ฯ อาปตฺติ อุภินฺนํ
ถุลฺลจฺจยสฺสาติ อาจริยสฺส ปฏิคฺคหิตตฺตา จ วีมํสาปิตตฺตา จ ทฺวีหงฺเคหิ
ถุลฺลจฺจยํ ฯ อนฺเตวาสิกสฺส วีมํสิตตฺตา จ ปจฺจาหฏตฺตา จ
ทฺวีหงฺเคหิ ถุลฺลจฺจยํ ฯ เสสํ ปากฏเมว ฯ {๓๓๙} คจฺฉนฺโต สมฺปาเทตีติ
ปฏิคฺคณฺหาติ เจว วีมํสติ จ ฯ อาคจฺฉนฺโต วิสํวาเทตีติ
น ปจฺจาหรติ ฯ คจฺฉนฺโต วิสํวาเทตีติ น ปฏิคฺคณฺหาติ ฯ
อาคจฺฉนฺโต สมฺปาเทตีติ วีมํสติ เจว ปจฺจาหรติ จ ฯ เอวํ
อุภยตฺถ ทฺวีหงฺเคหิ ถุลฺลจฺจยํ ฯ ตติยปเท อาปตฺติ จตุตฺเถ
อนาปตฺติ ฯ {๓๔๐} อนาปตฺติ สงฺฆสฺส วา เจติยสฺส วา คิลานสฺส วา
กรณีเยน คจฺฉติ อุมฺมตฺตกสฺส อาทิกมฺมิกสฺสาติ เอตฺถ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๗.
ภิกฺขุสงฺฆสฺส อุโปสถาคารํ วา กิญฺจิ วา วิปฺปกตํ โหติ ตตฺถ การกานํ ๑-
ภตฺตเวตฺตนตฺถาย อุปาสโก วา อุปาสิกาย สนฺติกํ ภิกฺขุํ ปหิเณยฺย
อุปาสิกา วา อุปาสกสฺส เอวรูเปน สงฺฆสฺส กรณีเยน คจฺฉนฺตสฺส
อนาปตฺติ ฯ เจติยกมฺเม กริยมาเนปิ เอเสว นโย ฯ คิลานสฺส
เภสชฺชตฺถายปิ อุปาสเกน วา อุปาสิกาย สนฺติกํ อุปาสิกาย
วา อุปาสกสฺส สนฺติกํ ปหิตสฺส คจฺฉโต อนาปตฺติ ฯ อุมฺมตฺตกาทิกมฺมิกา
วุตฺตนยาเอว ฯ
     สมุฏฺานาทีสุ อิทํ สิกฺขาปทํ ฉสฺสมุฏฺานํ สีสอุกฺขิปนาทินา
กายวิกาเรน สาสนํ คเหตฺวา คนฺตฺวา หตฺถมุทฺธาย วีมํสิตฺวา ปุน
อาคนฺตฺวา หตฺถมุทฺธาเยว อาโรเจนฺตสฺส กายโต สมุฏฺาติ ฯ
อาสนสาลายํ นิสินฺนสฺส อิตฺถนฺนามา อาคมิสฺสติ ตสฺสา จิตฺตํ
ชาเนยฺยาถาติ เกนจิ วุตฺเต สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ตํ อาคตํ
วตฺวา ตสฺสา คตาย ปุน ตสฺมึ ปุริเส อาคเต อาโรเจนฺตสฺส
วาจโต สมุฏฺาติ ฯ วาจาย สาธูติ สาสนํ คเหตฺวา อญฺเน
กรณีเยน ตสฺสา ฆรํ คนฺตฺวา อญฺตฺถ วา คมนกาเล ตํ ทิสฺวา
วจีเภเทเนว วีมํสิตฺวา ปุน อญฺเเนว การเณน ตโต อปกฺกมฺม
กทาจิเทว นํ ปุริสํ ทิสฺวา อาโรเจนฺตสฺสาปิ วาจโต จ สมุฏฺาติ ฯ
ปณฺณตฺตึ อชานนฺตสฺส ปน ขีณาสวสฺสาปิ กายวาจโต จ สมุฏฺาติ ฯ
กถํ ฯ สเจ หิสฺส มาตาปิตโร กุชฺฌิตฺวา อลํวจนียา โหนฺติ ฯ
ตญฺจ ภิกฺขุํ ฆรํ อุปคตํ เถรปิตา วทติ มาตา เต ตาต มํ
มหลฺลกํ ฉฑฺเฑตฺวา าติกุลํ คตา คจฺฉ นํ มํ อุปฏฺาตุํ
@เชิงอรรถ: ๑. สารตฺถทีปนี. ตติย. ๔๗-๔๘ การุกานนฺติ วฑฺฒกีอาทีนํ ฯ ตจฺฉกอโยการตนฺตวาย-
@รชกนหาปิตกา ปญฺจ การโว การุกาติ วุจฺจนฺติ.
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๕๘.
เปเสหีติ ฯ โส เจ คนฺตฺวา ตํ วตฺวา ปุน ปิตุโน ตสฺสา อาคมนํ วา
อนาคมนํ วา อาโรเจติ สงฺฆาทิเสโส ฯ อิมานิ ตีณิ
อจิตฺตกสมุฏฺานานิ ฯ ปณฺณตฺตึ ปน ชานิตฺวา เอเตเหว ตีหิ นเยหิ
สญฺจริตฺตํ สมาปชฺชโต กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ
สมุฏฺาติ ฯ อิมานิ ตีณิ ปณฺณตฺติชานนจิตฺเตน สจิตฺตกสมุฏฺานานิ ฯ
กิริยา โนสญฺาวิโมกฺขํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ
วจีกมฺมํ กุสลาทิวเสน เจตฺถ ตีณิ จิตฺตานิ สุขาทิวเสน ติสฺโส
เวทนาติ ฯ
     {๓๔๑} วินีตวตฺถูสุ อาทิโต วตฺถุปญฺจเก ปฏิคฺคหิตมตฺตตฺตา ทุกฺกฏํ ฯ
กลหวตฺถุสฺมึ ฯ สมฺโมทนียํ อกาสีติ ตํ สญฺาเปตฺวา ปุน เคหํ
คมนียํ อกาสิ ฯ นาลํวจนียาติ น ปริจฺจตฺตาติ อตฺโถ ฯ ยา หิ
ยถา ยถา เยสุ เยสุ ชนปเทสุ ปริจฺจตฺตาว โหติ ภริยาภาวํ
อติกฺกมติ อยํ อลํวจนียาติ วุจฺจติ ฯ เอสา ปน น อลํวจนียา ฯ
สา เกนจิเทว การเณน กลหํ กตฺวา คตา ฯ เตเนเวตฺถ ภควา
อนาปตฺตีติ อาห ฯ ยสฺมา ปน กายสํสคฺเค ยกฺขินิยา ถุลฺลจฺจยํ
วุตฺตํ ตสฺมา ทุฏฺุลฺลาทีสุปิ ยกฺขีเปติโย ถุลฺลจฺจยวตฺถุเอวาติ
เวทิตพฺพา ฯ อฏฺกถาสุ ปน เอตํ น วิจาริตํ ฯ เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานตฺถเมวาติ ฯ
                  สญฺจริตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๕๑-๕๘.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=1053&modeTY=1&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=1053&modeTY=1&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=-489
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=16156
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=6480
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=6480
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_1