บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๕๖๕} เตน สมเยนาติ นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทํ ฯ ตตฺถ อิจฺฉามหํ ภิกฺขเวติ ภควา กิร ตํ อนฺโตเตมาสํ น กิญฺจิ โพธเนยฺยสตฺตํ อทฺทส ตสฺมา เอวมาห ฯ เอวํ สนฺเตปิ ตนฺติวเสน ธมฺมเทสนา กาตพฺพา สิยา ฯ ยสฺมา ปนสฺส เอตทโหสิ มยิ โอกาสํ กาเรตฺวา ปฏิสลฺลีเน ภิกฺขู อธมฺมิกํ กติกวตฺตํ กริสสนฺติ ตํ อุปเสโน ภินฺทิสฺสติ อหํ ตสฺส ปสีทิตฺวา ภิกฺขูนํ ทสฺสนํ อนุชานิสฺสามิ ตโต มํ ปสฺสิตุกามา พหู ภิกฺขู ธุตงฺคานิ สมาทิยิสฺสนฺติ อหํ จ เตหิ อุชฺฌิตสนฺถตปจฺจยา สิกฺขาปทํ ปญฺญาเปสฺสามีติ ตสฺมา เอวมาห ฯ เอวํ พหูนิ หิ เอตฺถ อานิสํสานีติ ฯ สปริโส เยน ภควา เตนูปสงฺกมีติ เถโร กิร น ภิกฺขเว อูนทสวสฺเสน อุปสมฺปาเทตพฺโพ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๐.

โย อุปสมฺปาเทยฺย อาปตฺตึ ทุกฺกฏสฺสาติ ^๑- อิมสฺมึ ขนฺธกสิกฺขาปเท กถํ หิ นาม ตฺวํ โมฆปุริส อญฺเญหิ โอวทนีโย อนุสาสนีโย อญฺญํ โอวทิตุํ อนุสาสิตุํ มญฺญิสฺสสีติ ^๒- เอวมาทินา นเยน ครหํ ลภิตฺวา สตฺถา มยฺหํ ปริสํ นิสฺสาย ครหํ อทาสิ โส ทานาหํ ภควนฺตํ เตเนว ปุณฺณจนฺทสสฺสิริเกน สพฺพาการปริปุณฺเณน มุเขน พฺรหฺมโฆสํ นิจฺฉาราเปตฺวา ปริสํเยว นิสฺสาย สาธุการํ ทาเปสฺสามีติ สุหทโย กุลปุตฺโต อติเรกโยชนสตํ อติกฺกมิตฺวา ปริสํ วินิตฺวา ปญฺจมตฺเตหิ ภิกฺขุสเตหิ ปริวุโต ปุน ภควนฺตํ อุปสงฺกนฺโต ฯ เตน วุตฺตํ สปริโส เยน ภควา เตนูปสงฺกมีติ ฯ น หิ สกฺกา พุทฺธานํ อญฺญถา อาราเธตุํ อญฺญตฺร วตฺตสมฺปตฺติยา ฯ ภควโต อวิทูเร นิสินฺโนติ วตฺตสมฺปตฺติยา ปริสุทฺธภาเวน นิราสงฺโก สีโห วิย กญฺจนปพฺพตสฺส คุหายํ ภควโต อวิทูเร นิสินฺโน ฯ เอตทโวจาติ กถาสมุฏฺฐาปนตฺถํ เอตํ อโวจ ฯ มนาปานิ เต ภิกฺขุ ปํสุกูลานีติ ภิกฺขุ ตว อิมานิ ปํสุกูลานิ มนาปานิ อตฺตโน รุจิยา ขนฺติยา คหิตานีติ อตฺโถ ฯ น โข เม ภนฺเต มนาปานีติ ภนฺเต น มยา อตฺตโน รุจิยา ขนฺติยา คหิตานิ คลคฺคาเหน วิย มตฺถกตาลเนน วิย จ คาหิโตมฺหีติ ทสฺเสติ ฯ ปญฺญายิสฺสตีติ ปญฺญาโต อภิญฺญาโต ภวิสฺสติ ฯ ตตฺถ สนฺทิสฺสตีติ วุตฺตํ โหติ ฯ น มยํ อปฺปญฺญตฺตํ ปญฺญาเปสฺสามาติ มยํ สาวกา นาม อปฺปญฺญตฺตํ น ปญฺญาเปสฺสาม ฯ พุทฺธวิสโย หิ เอโส ยทิทํ ปาจิตฺติยํ ทุกฺกฏนฺติ อาทินา นเยน อปฺปญฺญตฺตสิกฺขาปทปญฺญาปนํ @เชิงอรรถ: ^๑. ^๒. วิ. มหาวคฺค. ๔/๑๐๙.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๒๑.

ปญฺญตฺตสิกฺขาปทสมุจฺฉินฺทนํ วา ฯ สมาทายาติ ตํ ตํ สิกฺขาปทํ สมาทิยิตฺวา สาธุ สุฏฺฐูติ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา ยถาปญฺญตฺเตสุ สพฺพสิกฺขาปเทสุ สิกฺขิสฺสามาติ ทสฺเสติ ฯ ภควา ตสฺส อารทฺธจิตฺโต ปุนปิ สาธุ สาธูติ สาธุการมกาสิ ฯ {๕๖๖} อนุญฺญาตาวุโสติ อนุญฺญาตํ อาวุโส ฯ ปิหนฺตาติ ปิหยนฺตา ฯ สนฺถตานิ อุชฺฌิตฺวาติ สนฺถเต จตุตฺถจีวรสญฺญิตาย สพฺพสนฺถตานิ อุชฺฌิตฺวา ฯ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสีติ ภควา สนฺถตานิ วิปฺปกิณฺณานิ ทิสฺวา สทฺธาเทยฺยวินิปาตเน การณํ นตฺถิ ปริโภคูปายํ เตสํ ทสฺเสสฺสามีติ ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ฯ {๕๖๗} สกึ นิวตฺถํปิ สกึ ปารุตํปีติ สกึ นิสินฺนญฺเจว นิปนฺนญฺจ ฯ สามนฺตาติ เอกปสฺสโต วฏฺฏํ วา จตุรสฺสํ วา ฉินฺทิตฺวา คหิตฏฺฐานํ ยถา วิทตฺถิมตฺตํ โหติ เอวํ คเหตพฺพํ ฯ สนฺถรนฺเตน ปน ปาลิยํ วุตฺตนเยเนว เอกเทเส วา สนฺถริตพฺพํ วิชเฏตฺวา วา มิสฺสกํ กตฺวา สนฺถริตพฺพํ เอวํ กตํ ถิรตรํ โหติ ฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติ ฯ สมุฏฺฐานาทีนิ กิริยากิริยตฺตา อิมสฺส สิกฺขาปทสฺส เทฺวภาคสิกฺขาปทสทิสานีติ ฯ นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปทํ สมตฺตํ ฯ อิเมสุ ปน ปญฺจสุ สนฺถเตสุ ปุริมานิ ตีณิ วินยกมฺมํ กตฺวา ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชิตุํ น วฏฺฏนฺติ ปจฺฉิมานิ เทฺว วฏฺฏนฺตีติ เวทิตพฺพานิ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๒๑๙-๒๒๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=2&A=4606&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=4606&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=91 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=2114 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=1314 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=1314 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2