บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
วิย จกฺกวตฺติราชา, มหาภิกฺขุสํฆปริวุโต คคนมชฺเฌ จนฺทํ อุฏฺฐาเปนฺโต วิย จตุนฺนํ ปริสานํ มชฺเฌ จตุสจฺจคพฺภธมฺมํ ๑- เทเสนฺโต นิสินฺโน โหติ. ตสฺมึ สมเย อิเม อคฺคสาวกา มหาสาวกา จ ภควโต ปาเท วนฺทนตฺถาย อุปสงฺกมึสุ. ภิกฺขู อามนฺเตสีติ อตฺตานํ ปริวาเรตฺวา นิสินฺนภิกฺขู เต อาคจฺฉนฺเต ทสฺเสตฺวา อภาสิ. ภควา หิ เต อายสฺมนฺเต สีลสมาธิปญฺญาทิคุณสมฺปนฺเน ปรเมน อุปสเมน สมนฺนาคเต ปรมาย อากปฺปสมฺปตฺติยา ยุตฺเต อุปสงฺกมนฺเต ปสฺสิตฺวา ปสนฺนมานโส เตสํ คุณวิเสสปริกิตฺตนตฺถํ ภิกฺขู อามนฺเตสิ "เอเต ภิกฺขเว พฺราหฺมณา อาคจฺฉนฺติ, เอเต ภิกฺขเว พฺราหฺมณา อาคจฺฉนฺตี"ติ. ปสาทวเสน เอตํ อาเมฑิตํ, ปสํสาวเสนาติปิ วตฺตุํ ยุตฺตํ. เอวํ วุตฺเตติ เอวํ ภควตา เต อายสฺมนฺเต "พฺราหฺมณา"ติ วุตฺเต. อญฺญตโรติ นามโคตฺเตน ปากโฏ ตสฺสํ ปริสายํ นิสินฺโน เอโก ภิกฺขุ. พฺราหฺมณชาติโกติ พฺราหฺมณกุเล ชาโต. โส หิ อุฬารโภคา พฺราหฺมณมหาสาลกุลา ปพฺพชิโต. ตสฺส กิร เอวํ อโหสิ "อิเม โลกิยา อุภโตสุชาติยา พฺราหฺมณสิกฺขานิปฺผตฺติยา จ พฺราหฺมโณ โหติ, น อญฺญถาติ วทนฺติ, ภควา จ เอเต อายสฺมนฺเต พฺราหฺมณาติ วทติ, หนฺทาหํ ภควนฺตํ พฺราหฺมณลกฺขณํ ปุจฺเฉยฺยนฺ"ติ. เอตทตฺถเมว หิ ภควา ตทา เต เถเร "พฺราหฺมณา"ติ อภาสิ. พฺรหฺมํ อณตีติ พฺราหฺมโณติ หิ ชาติพฺราหฺมณานํ นิพฺพจนํ. อริยา ปน พาหิตปาปตาย พฺราหฺมณา. วุตฺตเญฺหตํ "พาหิตปาโปติ พฺราหฺมโณ, สมจริยา สมโณติ วุจฺจตี"ติ. ๒- วกฺขติ จ "พาหิตฺวา ปาปเก ธมฺเม"ติ. เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ เอตํ พฺราหฺมณสทฺทสฺส ปรมตฺถโต สิขปฺปตฺตมตฺถํ ชานิตฺวา. อิมํ อุทานนฺติ อิมํ ปรมตฺถพฺราหฺมณภาวทีปกํ อุทานํ อุทาเนสิ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ธมฺมํ ๒ ขุ.ธ. ๒๕/๓๘๘/๘๓ ตตฺถ พาหิตฺวาติ พหิ กตฺวา, อตฺตโน สนฺตานโต นีหริตฺวา สมุจฺเฉทปฺปหานวเสน ปชหิตฺวาติ อตฺโถ. ปาปเก ธมฺเมติ ลามเก ธมฺเม, ทุจฺจริตวเสน ติวิธทุจฺจริตธมฺเม, จิตฺตุปฺปาทวเสน ทฺวาทสากุสลจิตฺตุปฺปาเท, กมฺมปถวเสน ทสากุสลกมฺมปเถ, ปวตฺติเภทวเสน อเนกเภทภินฺเน สพฺเพปิ อกุสลธมฺเมติ อตฺโถ. เย จรนฺติ สทา สตาติ เย สติเวปุลฺลปฺปตฺตตาย สพฺพกาลํ รูปาทีสุ ฉสุปิ อารมฺมเณสุ สตตวิหารวเสน ๑- สตา สติมนฺโต หุตฺวา จตูหิ อิริยาปเถหิ จรนฺติ. สติคฺคหเณเนว เจตฺถ สมฺปชญฺญมฺปิ คหิตนฺติ เวทิตพฺพํ. ขีณสํโยชนาติ จตูหิปิ อริยมคฺเคหิ ทสวิธสฺส สํโยชนสฺส สมุจฺฉินฺนตฺตา ปริกฺขีณสพฺพสํโยชนา ๒- พุทฺธาติ จตุสจฺจสมฺโพเธน พุทฺธา. เต จ ปน สาวกพุทฺธา ปจฺเจกพุทฺธา สมฺมาสมฺพุทฺธาติ ติวิธา, เตสุ อิธ สาวกพุทฺธา อธิปฺเปตา. เต เว โลกสฺมิ พฺราหฺมณาติ เต เสฏฺฐตฺเถน พฺราหฺมณสงฺขาเต ธมฺเม ๓- อริยชาติยา ชาตา, พฺราหฺมณภูตสฺส วา ภควโต โอรสปุตฺตาติ อิมสฺมึ สตฺตโลเก ปรมตฺถโต พฺราหฺมณา นาม, น ชาติโคตฺตมตฺเตหิ, น ชฏาธารณาทิมตฺเตน วาติ อตฺโถ. เอวํ อิเมสุ ทฺวีสุ สุตฺเตสุ พฺราหฺมณกรา ธมฺมา อรหตฺตํ ปาเปตฺวา กถิตา, นานชฺฌาสยตาย ปน สตฺตานํ เทสนาวิลาเสน อภิลาปนานตฺเตน เทสนานานตฺตํ เวทิตพฺพํ. ปญฺจมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๖๐-๖๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=26&A=1337&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=1337&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=42 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1512 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1513 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1513 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]