[228] Atthi kho āvuso tena bhagavatā jānatā passatā arahatā
sammāsambuddhena tayo dhammā sammadakkhātā tattha sabbeheva
saṅgāyitabbaṃ .pe. atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ .
Katame tayo dhammā.
{228.1} Tīṇi akusalamūlāni lobho akusalamūlaṃ doso akusalamūlaṃ
moho akusalamūlaṃ . tīṇi kusalamūlāni alobho kusalamūlaṃ adoso
kusalamūlaṃ amoho kusalamūlaṃ . tīṇi duccaritāni kāyaduccaritaṃ
vacīduccaritaṃ manoduccaritaṃ . tīṇi sucaritāni kāyasucaritaṃ
@Footnote: 1 Ma. Yu. saṅgītiyadukaṃ niṭṭhitanti na dissanti.
Vacīsucaritaṃ manosucaritaṃ.
{228.2} Tayo akusalavitakkā kāmavitakko byāpādavitakko
vihiṃsāvitakko . tayo kusalavitakkā nekkhammavitakko
abyāpādavitakko avihiṃsāvitakko . tayo akusalasaṅkappā
kāmasaṅkappo byāpādasaṅkappo vihiṃsāsaṅkappo . tayo
kusalasaṅkappā nekkhammasaṅkappo abyāpādasaṅkappo
avihiṃsāsaṅkappo.
{228.3} Tisso akusalasaññā kāmasaññā byāpādasaññā
vihiṃsāsaññā . tisso kusalasaññā nekkhammasaññā abyāpādasaññā
avihiṃsāsaññā . tisso akusaladhātuyo kāmadhātu byāpādadhātu
vihiṃsādhātu . tisso kusaladhātuyo nekkhammadhātu abyāpādadhātu
avihiṃsādhātu.
{228.4} Aparāpi tisso dhātuyo kāmadhātu rūpadhātu arūpadhātu.
Aparāpi tisso dhātuyo rūpadhātu arūpadhātu nirodhadhātu . aparāpi
tisso dhātuyo hīnadhātu majjhimadhātu paṇītadhātu 1- . tisso taṇhā
kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā . aparāpi tisso taṇhā
kāmataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā . aparāpi tisso taṇhā
rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā . tīṇi saññojanāni
sakkāyadiṭṭhi vicikicchā sīlabbataparāmāso . tayo āsavā
kāmāsavo bhavāsavo avijjāsavo . tayo bhavā kāmabhavo rūpabhavo
arūpabhavo.
{228.5} Tisso esanā kāmesanā bhavesanā brahmacariyesanā.
Tisso vidhā seyyohamasmīti vidhā sadisohamasmīti vidhā
hīnohamasmīti vidhā . tayo addhā atīto addhā anāgato addhā
@Footnote: 1 Yu. hīnādhātu majjhimādhātu paṇītādhātu.
Paccuppanno addhā . tayo antā sakkāyo anto sakkāyasamudayo
anto sakkāyanirodho anto . tisso vedanā sukhā vedanā dukkhā
vedanā adukkhamasukhā vedanā . tisso dukkhatā dukkhadukkhatā
saṅkhāradukkhatā vipariṇāmadukkhatā . tayo rāsī micchattaniyato
rāsi sammattaniyato rāsi aniyato rāsi.
{228.6} Tisso kaṅkhā 1- atītaṃ vā addhānaṃ ārabbha kaṅkhati
vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati anāgataṃ vā addhānaṃ ārabbha kaṅkhati
vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati etarahi vā paccuppannaṃ addhānaṃ
ārabbha kaṅkhati vicikicchati nādhimuccati na sampasīdati.
{228.7} Tīṇi tathāgatassa arakkheyyāni 2- parisuddhakāyasamācāro
āvuso tathāgato natthi tathāgatassa kāyaduccaritaṃ yaṃ tathāgato rakkheyya
mā me idaṃ paro aññāsīti parisuddhavacīsamācāro āvuso tathāgato
natthi tathāgatassa vacīduccaritaṃ yaṃ tathāgato rakkheyya mā me idaṃ
paro aññāsīti parisuddhamanosamācāro āvuso tathāgato natthi
tathāgatassa manoduccaritaṃ yaṃ tathāgato rakkheyya mā me idaṃ paro
aññāsīti . tayo kiñcanā rāgo kiñcanaṃ doso kiñcanaṃ moho
kiñcanaṃ . tayo aggī rāgaggi dosaggi mohaggi . aparepi tayo
aggī āhuneyyaggi dakkhiṇeyyaggi gahapataggi . tividhena rūpasaṅgaho
sanidassanasappaṭigharūpaṃ anidassanasappaṭigharūpaṃ anidassana-
appaṭigharūpaṃ . tayo saṅkhārā puññābhisaṅkhāro apuññābhisaṅkhāro
@Footnote: 1 Ma. tayo tamā . 2 Yu. ārakkheyyāni.
Āneñjābhisaṅkhāro . tayo puggalā sekkho puggalo asekkho
puggalo nevasekkho nāsekkho puggalo . tayo therā jātitthero
dhammatthero sammatitthero 1- . tīṇi puññakiriyāvatthūni 2-
dānamayaṃ puññakiriyāvatthu 3- sīlamayaṃ puññakiriyāvatthu bhāvanāmayaṃ
puññakiriyāvatthu. Tīṇi codanāvatthūni diṭṭhena sutena parisaṅkāya.
{228.8} Tisso kāmūpapattiyo santāvuso sattā paccupaṭṭhitakāmā
te paccupaṭṭhitesu kāmesu vasaṃ vattenti seyyathāpi manussā ekacce
ca devā ekacce ca vinipātikā ayaṃ paṭhamā kāmūpapatti santāvuso
sattā nimmitakāmā te nimminitvā nimminitvā 4- kāmesu vasaṃ
vattenti seyyathāpi devā nimmānaratī ayaṃ dutiyā kāmūpapatti
santāvuso sattā paranimmitakāmā te paranimmitesu kāmesu vasaṃ
vattenti seyyathāpi devā paranimmitavasavattī ayaṃ tatiyā kāmūpapatti.
{228.9} Tisso sukhūpapattiyo santāvuso sattā sukhaṃ 5-
uppādetvā uppādetvā sukhaṃ viharanti seyyathāpi devā
brahmakāyikā ayaṃ paṭhamā sukhūpapatti santāvuso sattā
sukhena abhisannā parisannā paripūrā paripphuṭā te kadāci karahaci
udānaṃ udānenti aho sukhaṃ aho sukhanti seyyathāpi devā
ābhassarā ayaṃ dutiyā sukhūpapatti santāvuso sattā sukhena
abhisannā parisannā paripūrā paripphuṭā te santaṃyeva saṃtusitā
cittasukhaṃ paṭivedenti 6- seyyathāpi devā subhakiṇhā 7- ayaṃ tatiyā
@Footnote: 1 Ma. Yu. sammutithero. 2 Ma. Yu. ... kiriyavatthūni. 3 Ma. Yu. ...kiriyavatthu.
@4 Yu. nimmetvā nimmetvā. 5 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho na dissati. 6 Ma. Yu.
@tusitā sukhaṃ paṭisaṃvedenti. 7 Yu. subhakiṇṇā.
Sukhūpapatti . tisso paññā sekkhā paññā asekkhā paññā
nevasekkhā nāsekkhā paññā . aparāpi tisso paññā
cintāmayā paññā sutamayā paññā bhāvanāmayā paññā .
Tīṇāvudhāni sutāvudhaṃ pavivekāvudhaṃ paññāvudhaṃ . tīṇindriyāni
anaññātaññassāmītindriyaṃ aññindriyaṃ aññātāvindriyaṃ . tīṇi
cakkhūni maṃsacakkhu dibbacakkhu paññācakkhu . tisso sikkhā adhisīlasikkhā
adhicittasikkhā adhipaññāsikkhā . tisso bhāvanā kāyabhāvanā
cittabhāvanā paññābhāvanā . tīṇi anuttariyāni dassanānuttariyaṃ
paṭipadānuttariyaṃ vimuttānuttariyaṃ.
{228.10} Tayo samādhī savitakkavicāro 1- samādhi
avitakkavicāramatto 2- samādhi avitakkavicāro 3- samādhi .
Aparepi tayo samādhī suññato samādhi animitto samādhi
appaṇihito samādhi . tīṇi soceyyāni kāyasoceyyaṃ vacīsoceyyaṃ
manosoceyyaṃ . tīṇi moneyyāni kāyamoneyyaṃ vacīmoneyyaṃ
manomoneyyaṃ . tīṇi kosallāni āyakosallaṃ apāyakosallaṃ
upāyakosallaṃ . tayo madā ārogyamado yobbanamado jātimado 4-.
Tīṇādhipateyyāni 5- attādhipateyyaṃ lokādhipateyyaṃ dhammādhipateyyaṃ .
Tīṇi kathāvatthūni atītaṃ vā addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya evaṃ
ahosi atītamaddhānanti anāgataṃ vā addhānaṃ ārabbha kathaṃ katheyya evaṃ
bhavissati anāgatamaddhānanti etarahi vā paccuppannaṃ addhānaṃ
ārabbha kathaṃ katheyya evaṃ 6- etarahi paccuppannanti 7- . Tisso
@Footnote: 1 Ma. savitakkasavicāro. Yu. savitakko savicāro. 2 Yu. avitakko vicāramatto.
@3 Ma. avitakkaavicāro. Yu. avitakko avicāro. 4 Ma. Yu. jīvitamado.
@5 Ma. tīṇi adhipateyyāni. 6 Ma. Yu. evaṃ hoti. 7 Ma. paccuppannaṃ addhānanti.
Vijjā pubbenivāsānussatiñāṇaṃ vijjā sattānaṃ cutūpapāte ñāṇaṃ
vijjā āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ vijjā . tayo vihārā dibyo
vihāro 1- brahmavihāro 2- ariyo vihāro . tīṇi pāṭihāriyāni
iddhipāṭihāriyaṃ ādesanāpāṭihāriyaṃ anusāsanīpāṭihāriyaṃ . ime kho
āvuso tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena
tayo dhammā sammadakkhātā tattha sabbeheva saṅgāyitabbaṃ na
vivaditabbaṃ .pe. Atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
Saṅgītiyattikaṃ niṭṭhitaṃ 3-.
The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 11 page 227-232.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=11&item=228&items=1
Classified by [Item Number] :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=11&item=228&items=1&mode=bracket
Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=11&item=228&items=1
Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=11&item=228&items=1
Study Atthakatha :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=228
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=4096
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=4096
Contents of The Tipitaka Volume 11
http://84000.org/tipitaka/read/?index_11
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
