บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
TIPITAKA Volume 18 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 10 : Sutta. Saṃ. Saḷa.
Pathamakasagathavaggo 1- pathamo [359] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso . Sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima kho bhikkhave tisso vedana 2-. [360] Samahito sampajano sato buddhassa savako vedana ca pajanati vedanananca sambhavam. Yattha ceta nirujjhanti magganca khayagaminam vedananam khaya bhikkhu nicchato parinibbutoti. Pathamam. [361] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso . Sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima kho bhikkhave tisso vedana 2-. [362] Sukham va yadi va dukkham adukkhamasukham saha ajjhattanca bahiddha ca yankinci atthi veditam. Etam dukkhanti natvana mosadhammam palokinam phussa phussa vayam phussam 3- evam tattha virajjatiti. Dutiyam. [363] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso. Sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . sukhaya bhikkhave vedanaya raganusayo pahatabbo dukkhaya vedanaya patighanusayo pahatabbo adukkhamasukhaya vedanaya avijjanusayo pahatabbo . @Footnote: 1 Ma. sagathavaggo . 2 Ma. itisaddo atthi . 3 Ma. Yu. passam. Yato kho bhikkhave bhikkhuno sukhaya vedanaya raganusayo pahino hoti dukkhaya vedanaya patighanusayo pahino hoti adukkhamasukhaya vedanaya avijjanusayo pahino hoti . ayam vuccati bhikkhave bhikkhu niraganusayo 1- sammaddaso acchejji tanham vivattayi sannojanam sammamanabhisamaya antamakasi dukkhassati. [364] Sukham vedayamanassa vedanam appajanato so raganusayo hoti anissaranadassino. Dukkham vedayamanassa vedanam appajanato patighanusayo hoti anissaranadassino. Adukkhamasukham santam bhuripannam na desitam tam vapi 2- abhinandati neva dukkha pamuccati. Yato ca bhikkhu atapi sampajannam na rincati tato so vedana sabba parijanati pandito. So vedana parinnaya ditthe dhamme anasavo kayassa bheda dhammattho sankhyam nupeti 3- vedaguti. Tatiyam. [365] Assutava bhikkhave puthujjano evam 4- vacam bhasati atthi mahasamudde pataloti . tam kho panetam bhikkhave assutava puthujjano asantam asamvijjamanam evam vacam bhasati atthi mahasamudde pataloti. Saririkanam kho etam bhikkhave dukkhanam vedananam adhivacanam yadidam pataloti . assutava bhikkhave puthujjano saririkaya dukkhaya @Footnote: 1 Ma. niranusayo . 2 Ma. Yu. tancapi . 3 Yu. sankham no peti. evamuparipi. @4 Ma. Yu. yam. Vedanaya phuttho samano socati kilamati paridevati urattali 1- kandati sammoham apajjati . ayam vuccati bhikkhave assutava puthujjano patale 2- na paccutthasi gadhanca najjhaga 3-. Sutava ca kho bhikkhave ariyasavako saririkaya dukkhaya vedanaya phuttho samano na 4- socati na kilamati na paridevati na urattali kandati sammoham napajjati . ayam vuccati bhikkhave sutava ariyasavako patale paccutthasi gadhanca ajjhagati. [366] Yo eta nadhivaseti uppanna vedana dukkha saririka panahara yahi phuttho pavedhati. Akkandati parodati dubbalo appathamako na so patale paccutthasi atho gadhampi najjhaga 3-. Yo ceta adhivaseti uppanna vedana dukkha saririka panahara yahi phuttho na vedhati sace patale paccutthasi atho gadhampi ajjhagati. Catuttham. [367] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso. Sukha vedana dukkha venada adukkhamasukha vedana . sukha bhikkhave vedana dukkhato datthabba dukkha vedana sallato datthabba adukkhamasukha vedana aniccato datthabba . yato kho bhikkhave bhikkhuno sukha vedana dukkhato dittha hoti dukkha vedana sallato dittha hoti adukkhamasukha vedana aniccato dittha @Footnote: 1 Ma. uttalim. evamuparipi . 2 Yu. patalena. evamuparipi . 3 Ma. najjhaga. @4 Ma. neva. Hoti . ayam vuccati bhikkhave bhikkhu sammaddaso acchejji tanham vivattayi sannojanam sammamanabhisamaya antamakasi dukkhassati. [368] Yo sukham dukkhato adda dukkhamadakkhi 1- sallato adukkhamasukham santam adakkhi nam aniccato. Save sammaddaso bhikkhu parijanati vedana so vedana parinnaya ditthe dhamme anasavo kayassa bheda dhammattho sankhyam nupeti vedaguti. Pancamam. [369] Assutava bhikkhave puthujjano sukhampi vedanam vedayati 2- dukkhampi vedanam vedayati adukkhamasukhampi vedanam vedayati . sutava bhikkhave ariyasavako sukhampi vedanam vedayati dukkhampi vedanam vedayati adukkhamasukhampi vedanam vedayati . tatra bhikkhave ko viseso ko adhippayaso 3- kim nanakaranam sutavato ariyasavakassa assutavata puthujjanenati . bhagavammulaka no bhante dhamma .pe. Assutava bhikkhave puthujjano dukkhaya vedanaya phuttho samano socati kilamati paridevati urattala kandati sammoham apajjati so dve vedana vedayati kayikanca cetasikanca. [370] Seyyathapi bhikkhave purisam sallena vijjheyyum 4- tamenam dutiyena sallena anuvedham vijjheyyum 4- evam hi so bhikkhave puriso dve sallena 5- vedana vedayati kayikanca cetasikanca. Evameva kho bhikkhave assutava puthujjano dukkhaya vedanaya phuttho samano socati @Footnote: 1 Ma. Yu. dukkhamaddakkhi . 2 Yu. vediyati. evamuparipi . 3 Ma. adhippayaso. @Yu. adhippayoso . 4 Ma. vijjheyya . 5 Ma. dvisallena vedanam. Yu. dve @salle vedana. Kilamati paridevati urattali kandati sammoham apajjati so dve vedana vedayati kayikanca cetasikanca . tassayeva kho pana dukkhaya vedanaya [1]- patighava hoti tamenam dukkhaya vedanaya patighavantam yo dukkhaya vedanaya patighanusayo so anuseti so dukkhaya vedanaya phuttho samano kamasukham abhinandati. {370.1} Tam kissa hetu. Na hi [2]- bhikkhave pajanati assutava puthujjano annatra kamasukha dukkhaya vedanaya nissaranam . tassa kamasukham abhinandato yo sukhaya vedanaya raganusayo so anuseti so tasam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam nappajanati . tassa tasam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam appajanato yo adukkhamasukhaya vedanaya avijjanusayo so anuseti so sukhance vedanam vedayati sannutto nam vedayati dukkhance vedanam vedayati sannutto nam vedayati adukkhamasukhance vedanam vedayati sannutto nam vedayati . ayam vuccati bhikkhave assutava puthujjano sannutto jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upayasehi sannutto dukkhasmati vadami. [371] Sutava ca kho bhikkhave ariyasavako dukkhaya vedanaya phuttho samano na socati na kilamati na paridevati na urattali kandati na sammoham apajjati so ekam vedanam vedayati kayikam na cetasikam. @Footnote: 1 Ma. phuttho samano. evamuparipi. 2 Ma. so. [372] Seyyathapi bhikkhave purisam sallena vijjheyyum 1- na tamenam dutiyena sallena anuvedham vijjheyyum . evam hi so bhikkhave puriso ekasallena vedanam vedayati . evameva kho bhikkhave sutava ariyasavako dukkhaya vedanaya phuttho samano na socati na kilamati na paridevati na urattali kandati na sammoham apajjati so ekam vedanam vedayati kayikam na cetasikam tassayeva kho pana dukkhaya vedanaya [2]- patighava na hoti tamenam dukkhaya vedanaya patighavantam yo dukkhaya vedanaya patighanusayo so nanuseti so dukkhaya vedanaya phuttho samano kamasukham nabhinandati. {372.1} Tam kissa hetu . pajanati [3]- so bhikkhave sutava ariyasavako annatra kamasukha dukkhaya vedanaya nissaranam . tassa kamasukham nabhinandato yo sukhaya vedanaya raganusayo so nanuseti so tasam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam pajanati . tassa tasam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam pajanato yo adukkhamasukhaya vedanaya avijjanusayo so nanuseti so sukhance vedanam vedayati visannutto nam vedayati dukkhance vedanam vedayati visannutto nam vedayati adukkhamasukhance vedanam vedayati visannutto nam vedayati . ayam vuccati bhikkhave sutava ariyasavako visannutto jatiya jaraya maranena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi @Footnote: 1 Ma. vijjheyya . 2 Ma. phuttho samano . 3 Ma. hi. Upayasehi visannutto dukkhasmati vadami . ayam kho bhikkhave viseso ayam adhippayaso idam nanakaranam sutavato ariyasavakassa assutavata puthujjanenati. [373] Na so 1- vedanam vedayati sapanno sukhampi dukkhampi bahussutopi ayam ca dhirassa puthujjanena ayam viseso 2- kusalassa hoti. Sankhatadhammassa bahussutassa vipassato 3- lokamimam paranca itthassa dhamma na mathenti cittam anitthato no patighatameti. Tassanurodha atha va virodha vidhamika 4- atthagata na santi padanca natva virajam asokam samma pajanati bhavassa paraguti. Chattham. [374] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . atha kho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yena gilanasala tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi sato bhikkhave bhikkhu sampajano kalam agameyya ayam vo amhakam anusasani. [375] Kathanca bhikkhave bhikkhu sato hoti . idha bhikkhave bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam . vedanasu .pe. citte . dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam . @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi . 2 Ma. Yu. mahaviseso . 3 Yu. sampassato. @4 Ma. Yu. vidhupita. Evam kho bhikkhave bhikkhu sato hoti. [376] Kathanca bhikkhave bhikkhu sampajano hoti . idha bhikkhave bhikkhu abhikkante patikkante sampajanakari hoti alokite vilokite sampajanakari hoti samminjite pasarite sampajanakari hoti sanghatipattacivaradharane sampajanakari hoti asite pite khayite sayite sampajanakari hoti uccarapassavakamme sampajanakari hoti gate thite nisinne sutte jagarite bhasite tunhibhave sampajanakari hoti . evam kho bhikkhave bhikkhu sampajanakari hoti . sato bhikkhave bhikkhu sampajano kalam agameyya ayam vo amhakam anusasani. [377] Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evam satassa sampajanassa appamattassa atapino pahitattassa viharato uppajjati sukha vedana so evam pajanati uppanna kho me ayam sukha vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca imameva kayam paticca ayam kho pana kayo anicco sankhato paticcasamuppanno aniccam kho pana sankhatam paticcasamuppannam kayam paticca uppanna sukha vedana kuto nicca bhavissatiti . so kaye ca sukhaya ca vedanaya aniccanupassi viharati vayanupassi viharati viraganupassi viharati nirodhanupassi viharati patinissagganupassi viharati . tassa kaye ca sukhaya ca vedanaya aniccanupassino viharato vayanupassino viharato .pe. @Footnote: 1 Yu. sampajano. Patinissagganupassino viharato yo kaye ca sukhaya ca vedanaya raganusayo so pahiyyati. [378] Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evam satassa sampajanassa appamattassa atapino pahitattassa viharato uppajjati dukkha vedana so evam pajanati uppanna kho myayam dukkha vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca imameva kayam paticca ayam kho pana kayo anicco sankhato paticcasamuppanno aniccam kho pana sankhatam paticcasamuppannam kayam paticca uppanna dukkha vedana kuto nicca bhavissatiti . so kaye ca dukkhaya ca vedanaya aniccanupassi viharati vayanupassi viharati viraganupassi viharati nirodhanupassi viharati patinissagganupassi viharati . tassa kaye ca dukkhaya ca vedanaya aniccanupassino viharato .pe. Patinissagganupassino viharato yo kaye ca dukkhaya ca vedanaya patighanusayo so pahiyyati. [379] Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evam satassa sampajanassa appamattassa atapino pahitattassa viharato uppajjati adukkhamasukha vedana so evam pajanati uppanna kho myayam adukkhamasukha vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca imameva kayam paticca ayam kho pana kayo anicco sankhato paticca- samuppanno aniccam kho pana sankhatam paticcasamuppannam kayam paticca Uppanna adukkhamasukha vedana kuto nicca bhavissatiti . so kaye ca adukkhamasukhaya ca vedanaya aniccanupassi viharati vayanupassi viharati viraganupassi viharati nirodhanupassi viharati patinissagganupassi viharati . tassa kaye ca adukkhamasukhaya ca vedanaya aniccanupassino viharato .pe. patinissagganupassino viharato yo kaye ca adukkhamasukhaya ca vedanaya avijjanusayo so pahiyyati. [380] So sukhance vedanam vedayati sa aniccati pajanati anajjhositati pajanati anabhinanditati pajanati dukkhance vedanam vedayati .pe. adukkhamasukhance vedanam vedayati sa aniccati pajanati anajjhositati pajanati anabhinanditati pajanati . So sukhance vedanam vedayati visannutto nam vedayati dukkhance vedanam vedayati visannutto nam vedayati adukkhamasukhance vedanam vedayati visannutto nam vedayati . so kayapariyantikam vedanam vedayamano kayapariyantikam vedanam vedayamiti pajanati jivitapariyantikam vedanam vedayamano jivitapariyantikam vedanam vedayamiti pajanati kayassa bheda uddham jivitapariyadana idheva sabbavedayitani anabhinanditani sitibhavissantiti pajanati. [381] Seyyathapi bhikkhave 1- telanca [2]- vattinca paticca telappadipo jhayeyya tasseva telassa ca vattiya ca pariyadana anaharo nibbayeyya . evameva kho bhikkhave bhikkhu ce 3- kayapariyantikam vedanam @Footnote: 1 Yu. bhikkhu. 2 Ma. telanca paticca vattim ca paticca. Yu. telanca paticca @vattinca. evamuparipi . 3 Ma. Yu. cesaddo natthi. Vedayamano kayapariyantikam vedanam vedayamiti pajanati . Jivitapariyantikam vedanam vedayamano jivitapariyantikam vedanam vedayamiti pajanati . Kayassa bheda uddham jivitapariyadana idheva sabbavedayitani anabhinanditani sitibhavissantiti pajanatiti. Sattamam. [382] Ekam samayam bhagava vesaliyam viharati mahavane kutagarasalayam . atha kho bhagava sayanhasamayam patisallana vutthito yena gilanasala tenupasankami upasankamitva pannatte asane nisidi . nisajja kho bhagava bhikkhu amantesi sato bhikkhave bhikkhu sampajano kalam agameyya ayam vo amhakam anusasani. [383] Kathanca bhikkhave bhikkhu sato hoti . idha bhikkhave bhikkhu kaye kayanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam . vedanasu .pe. citte . dhammesu dhammanupassi viharati atapi sampajano satima vineyya loke abhijjhadomanassam. Evam kho bhikkhave bhikkhu sato hoti. [384] Kathanca bhikkhave bhikkhu sampajano hoti . idha bhikkhave bhikkhu abhikkante patikkante sampajanakari hoti .pe. bhasite tunhibhave sampajanakari hoti . evam kho bhikkhave bhikkhu sampajano hoti . sato [1]- bhikkhave bhikkhu sampajano kalam agameyya ayam vo amhakam anusasani. [385] Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evam satassa sampajanassa @Footnote: 1 Yu. kho. Appamattassa atapino pahitattassa viharato uppajjati sukha vedana so evam pajanati uppanna kho myayam sukha vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca imameva phassam paticca ayam kho pana phasso anicco sankhato paticcasamuppanno aniccam kho pana sankhatam paticcasamuppannam phassam paticca uppanna sukha vedana kuto nicca bhavissatiti . so phasse ca sukhaya ca vedanaya aniccanupassi viharati vayanupassi viraganupassi nirodhanupassi patinissagganupassi viharati . tassa phasse ca sukhaya ca vedanaya aniccanupassino viharato vayanupassino viraganupassino nirodhanupassino patinissagganupassino viharato yo phasse ca sukhaya ca vedanaya raganusayo so pahiyyati. [386] Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evam satassa .pe. Viharato uppajjati dukkha vedana .pe. uppajjati adukkhamasukha vedana so evam pajanati uppanna kho myayam adukkhamasukha vedana sa ca kho paticca no appaticca kim paticca imameva phassam paticca ayam kho pana phasso anicco sankhato paticcasamuppanno .pe. (yatha purimasutte vittharo tatha vittharetabbo) kayassa bheda uddham jivitapariyadana idheva sabbavedayitani anabhinanditani sitibhavissantiti pajanati. [387] Seyyathapi bhikkhave telanca vattinca paticca telappadipo Jhayeyya tasseva telassa ca vattiya ca pariyadana anaharo nibbayeyya . evameva kho bhikkhave bhikkhu kayapariyantikam vedanam vedayamano kayapariyantikam vedanam vedayamiti pajanati . Jivitapariyantikam vedanam vedayamano jivitapariyantikam vedanam vedayamiti pajanati . kayassa bheda uddham jivitapariyadana idheva sabbavedayitani anabhinanditani sitibhavissantiti pajanatiti. Atthamam. [388] Tisso ima bhikkhave vedana anicca sankhata paticcasamuppanna khayadhamma vayadhamma viragadhamma nirodhadhamma . Katama tisso . sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana. Ima kho bhikkhave tisso vedana anicca sankhata paticcasamuppanna khayadhamma vayadhamma viragadhamma nirodhadhammati. Navamam. [389] Tisso ima bhikkhave vedana phassaja phassamulaka phassanidana phassapaccaya . katama tisso . sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . sukhavedaniyam bhikkhave phassam paticca uppajjati sukha vedana tasseva sukhavedaniyassa phassassa nirodha yam tajjam vedayitam sukhavedaniyam phassam paticca uppanna sukha vedana sa nirujjhati sa vupasamati 1- . dukkhavedaniyam bhikkhave phassam paticca uppajjati dukkha vedana tasseva dukkhavedaniyassa phassassa nirodha yam tajjam vedayitam dukkhavedaniyam phassam paticca uppanna dukkha vedana sa nirujjhati sa vupasamati . adukkhamasukhavedaniyam bhikkhave phassam @Footnote: 1 Ma. Yu. vupasammati. evamuparipi. Paticca uppajjati adukkhamasukha vedana tasseva adukkhamasukhavedaniyassa phassassa nirodha yam tajjam vedayitam adukkhamasukhavedaniyam phassam paticca uppanna adukkhamasukha vedana sa nirujjhati sa vupasamati. [390] Seyyathapi bhikkhave dvinnam katthanam sanghatta 1- tassa samodhana usma jayati tejo abhinibbattati tesamyeva dvinnam katthanam nanabhava vinikkhepa ya tajja usma sa nirujjhati sa vupasamati . evameva kho bhikkhave ima tisso vedana phassaja phassamulaka phassanidana phassapaccaya tajjam phassam paticca tajja 2- vedana uppajjati tajjassa 3- phassassa nirodha tajja 2- vedana nirujjhatiti. Dasamam. Vedanasamyuttassa pathamakasagathavaggo. Tassuddanam samadhisukhaya 4- pahanena patalam datthabbena ca 5- sallatthena [6]- gelannam 7- aniccaphassamulakati. ------------ @Footnote: 1 Ma. Yu. sanghattanasamodhana. 2-3 Yu. amenditam . 4 Ma. samadhisukham. @5 Yu. casaddo natthi. 6 Yu. ca . 7 Ma. sallena ceva gelanna. Rahogatavaggo dutiyo [391] Atha kho annataro bhikkhu yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca idha mayham bhante rahogatassa patisallinassa evam cetaso parivitakko udapadi tisso vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima tisso vedana vutta bhagavata . vuttam kho panetam bhagavata yankinci vedayitam tam dukkhasminti kim nu kho etam bhagavata sandhaya bhasitam yankinci vedayitam tam dukkhasminti. {391.1} Sadhu sadhu bhikkhu tisso ima bhikkhu vedana vutta maya sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima tisso vedana vutta maya . vuttam kho panetam bhikkhu maya yankinci vedayitam tam dukkhasminti tam kho panetam bhikkhu maya sankharanamyeva aniccatam sandhaya bhasitam yankinci vedayitam tam dukkhasminti . tam kho panetam bhikkhu maya sankharanamyeva khayadhammatam vayadhammatam viragadhammatam nirodhadhammatam viparinamadhammatam sandhaya bhasitam yankinci vedayitam tam dukkhasminti. [392] Atha kho pana bhikkhu maya anupubbasankharanam nirodho akkhato pathamajjhanam samapannassa vaca niruddha hoti dutiyajjhanam Samapannassa vitakkavicara niruddha honti tatiyajjhanam samapannassa piti niruddha hoti catutthajjhanam samapannassa assasapassasa niruddha honti akasanancayatanam samapannassa rupasanna niruddha hoti vinnanancayatanam samapannassa akasanancayatanasanna niruddha hoti akincannayatanam samapannassa vinnanancayatanasanna niruddha hoti nevasannanasannayatanam samapannassa akincannayatanasanna niruddha hoti sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca niruddha honti. Khinasavassa bhikkhuno rago niruddho hoti doso niruddho hoti moho niruddho hoti. [393] Atha kho bhikkhu maya anupubbasankharanam vupasamo akkhato pathamajjhanam samapannassa vaca vupasanta hoti dutiyajjhanam samapannassa vitakkavicara vupasanta honti .pe. sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca vupasanta honti. Khinasavassa bhikkhu rago vupasanto hoti doso vupasanto hoti moho vupasanto hoti. [394] Chayima bhikkhu passaddhiyo pathamajjhanam samapannassa vaca patippassaddha hoti dutiyajjhanam samapannassa vitakkavicara patippassaddha honti tatiyajjhanam samapannassa piti patippassaddha hoti catutthajjhanam samapannassa assasapassasa Patippassaddha honti sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca patippassaddha honti . khinasavassa bhikkhuno rago patippassaddho hoti doso patippassaddho hoti moho patippassaddho hotiti. Pathamam. [395] Seyyathapi bhikkhave akasepi 1- vividha vata vayanti puratthimapi vata vayanti pacchimapi vata vayanti uttarapi vata vayanti dakkhinapi vata vayanti sarajapi vata vayanti arajapi vata vayanti sitapi vata vayanti unhapi vata vayanti parittapi vata vayanti adhimattapi vata vayanti . evameva kho bhikkhave imasmim kayasmim vividha vedana uppajjanti sukhapi vedana uppajjati dukkhapi vedana uppajjati adukkhamasukhapi vedana uppajjatiti. [396] Yathapi vata akase vayanti vividha puthu 2- puratthima pacchima capi uttara atha dakkhina. Saraja araja capi 3- sita unha ca ekada adhimatta paritta ca puthu 2- vayanti maluta. Tathevimasmim 4- kayasmim samuppajjanti vedana sukhadukkhasamuppatti adukkhamasukha ca ya. Yatova 5- bhikkhu atapi sampajano nirujjhati 6- tato so vedana sabba parijanati pandito. @Footnote: 1 Ma. Yu. akase . 2 Yu. puthu . 3 Ma. capi. Yu. vapi. 4 Yu. tathevimasmimpi. @5 Ma. Yu. yato ca . 6 Ma. sampajannam na rincati. Yu. sampajano nirupadhi. So vedana parinnaya ditthe dhamme anasavo kayassa bheda dhammattho sankham nupeti 1- vedaguti. Dutiyam. [397] Seyyathapi bhikkhave akase vividha vata vayanti puratthimapi vata vayanti .pe. adhimattapi vata vayanti . Evameva kho bhikkhave imasmim kayasmim vividha vedana uppajjanti sukhapi vedana uppajjati dukkhapi vedana uppajjati adukkhamasukhapi vedana uppajjatiti. Tatiyam. [398] Seyyathapi bhikkhave agantukagaram tattha puratthimayapi disaya agantva vasam kappenti pacchimayapi disaya agantva vasam kappenti uttarayapi disaya agantva vasam kappenti dakkhinayapi disaya agantva vasam kappenti khattiyapi agantva vasam kappenti brahmanapi agantva vasam kappenti vessapi agantva vasam kappenti suddapi agantva vasam kappenti . Evameva kho bhikkhave imasmim kayasmim vividha vedana uppajjanti sukhapi vedana uppajjati dukkhapi vedana uppajjati adukkhamasukhapi vedana uppajjati samisapi sukha vedana uppajjati samisapi dukkha vedana uppajjati samisapi adukkhamasukha vedana uppajjati niramisapi sukha vedana uppajjati niramisapi dukkha vedana uppajjati niramisapi adukkhamasukha vedana uppajjatiti. Catuttham. @Footnote: 1 Ma. Yu. sankhyam nopeti. [399] Atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva .pe. ekamantam nisinno kho ayasma anando bhagavantam etadavoca katama nu kho bhante vedana katamo vedanasamudayo katamo vedananirodho katama vedananirodhagamini patipada ko vedanaya assado ko vedanaya 1- adinavo kim vedanaya 1- nissarananti . tisso ima ananda vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccati ananda vedana phassasamudaya vedanasamudayo phassanirodha vedananirodho ayameva ariyo atthangiko maggo vedananirodhagamini patipada . seyyathidam . Sammaditthi .pe. sammasamadhi . yam vedanam paticca uppajjati sukham somanassam ayam vedanaya assado . ya vedana anicca dukkha viparinamadhamma ayam vedanaya adinavo . yo vedanaya chandaragavinayo chandaragappahanam idam vedanaya nissaranam. [400] Atha kho panananda maya anupubbasankharanam nirodho akkhato pathamajjhanam samapannassa vaca niruddha hoti .pe. Sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca niruddha honti . khinasavassa bhikkhuno rago niruddho hoti doso niruddho hoti moho niruddho hoti. [401] Atha kho panananda maya anupubbasankharanam vupasamo akkhato pathamajjhanam samapannassa vaca vupasanta hoti .pe. @Footnote: 1 Ma. Yu. ime patha na dissanti. evamuparipi. Sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca vupasanta honti . khinasavassa bhikkhuno rago vupasanto hoti doso vupasanto hoti moho vupasanto hoti. [402] Atha kho panananda maya anupubbasankharanam patippassaddhi 1- akkhata pathamajjhanam samapannassa vaca patippassaddha hoti .pe. akasanancayatanam samapannassa rupasanna patippassaddha hoti vinnanancayatanam samapannassa akasanancayatanasanna patippassaddha hoti akincannayatanam samapannassa vinnanancayatanasanna patippassaddha hoti nevasannanasannayatanam samapannassa akincannayatanasanna patippassaddha hoti sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca patippassaddha honti . khinasavassa bhikkhuno rago patippassaddho hoti doso patippassaddho hoti moho patippassaddho hotiti. Pancamam. [403] Atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinnam kho ayasmantam anandam bhagava etadavoca katama nu kho ananda vedana katamo vedanasamudayo katamo vedananirodho katama vedananirodhagamini patipada ko vedanaya assado ko vedanaya adinavo kim vedanaya nissarananti . bhagavammulaka no bhante dhamma bhagavamnettika bhagavampatisarana sadhu bhante bhagavantanneva patibhatu @Footnote: 1 Yu. passaddhi. Etassa bhasitassa attho bhagavato sutva bhikkhu dharessantiti . Tenahi ananda sunohi sadhukam manasikarohi bhasissamiti . Evam bhanteti kho ayasma anando bhagavato paccassosi . Bhagava etadavoca tisso ima ananda vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti ananda vedana .pe. phassasamudaya .pe. khinasavassa bhikkhuno rago patippassaddho hoti doso patippassaddho hoti moho patippassaddho hotiti. Chattham. [404] Atha kho sabbahula bhikkhu yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva bhagavantam abhivadetva ekamantam nisidimsu . ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum katama nu kho bhante vedana katamo vedanasamudayo katamo vedananirodho katama vedananirodhagamini patipada ko vedanaya assado ko vedanaya adinavo kim vedanaya nissarananti . tisso ima bhikkhave vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti bhikkhave vedana . phassasamudaya vedanasamudayo phassanirodha vedananirodho ayameva ariyo atthangiko maggo vedananirodhagamini patipada . Seyyathidam . sammaditthi .pe. sammasamadhi . yam vedanam paticca uppajjati sukham somanassam ayam vedanaya assado . ya vedana anicca dukkha viparinamadhamma ayam vedanaya adinavo . yo Vedanaya chandaragavinayo chandaragappahanam idam vedanaya nissaranam. [405] Atha kho pana bhikkhave maya anupubbasankharanam nirodho akkhato pathamajjhanam samapannassa vaca niruddha hoti .pe. Khinasavassa bhikkhuno rago niruddho hoti doso niruddho hoti moho niruddho hoti. [406] Atha kho pana bhikkhave maya anupubbasankharanam vupasamo akkhato pathamajjhanam samapannassa vaca vupasanta hoti .pe. Khinasavassa bhikkhuno rago vupasanto hoti doso vupasanto hoti moho vupasanto hoti. [407] Chayima bhikkhave passaddhiyo . pathamajjhanam samapannassa vaca patippassaddha hoti dutiyajjhanam samapannassa vitakkavicara patippassaddha honti tatiyajjhanam samapannassa piti patippassaddha hoti catutthajjhanam samapannassa assasapassasa patippassaddha honti sannavedayitanirodham samapannassa sanna ca vedana ca patippassaddha honti . khinasavassa bhikkhuno rago patippassaddho hoti doso patippassaddho hoti moho patippassaddho hotiti . Sattamam. [408] Atha kho sambahula bhikkhu yena bhagava tenupasankamimsu upasankamitva .pe. ekamantam nisinne kho te bhikkhu bhagava etadavoca katama nu kho bhakkhave vedana katamo vedanasamudayo Katamo vedananirodho katama vedananirodhagamini patipada ko vedanaya assado ko vedanaya adinavo kim vedanaya nissarananti. Bhagavammulaka no bhante dhamma .pe. tisso ima bhikkhave vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti bhikkhave vedana . phassasamudaya (yatha purimasuttanto vittharito tatha vittharetabbo 1-). Atthamam. [409] Atha kho pancakango thapati yenayasma udayi tenupasankami upasankamitva ayasmantam udayim abhivadetva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho pancakango thapati ayasmantam udayim etadavoca kati nu kho bhante udayi vedana vutta bhagavatati . Tisso kho gahapati 2- vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima kho gahapati 2- tisso vedana vutta bhagavatati. [410] Evam vutte pancakango thapati ayasmantam udayim etadavoca na kho bhante udayi tisso vedana vutta bhagavata dve vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana . yayam bhante adukkhamasukha vedana santasmim esa panite sukhe vutta bhagavatati. Dutiyampi kho ayasma udayi pancakangam thapatim etadavoca na kho gahapati dve vedana vutta bhagavata tisso vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima tisso @Footnote: 1 Ma. Yu. yatha purimasuttante tatha vittharetabbo . 2 Ma. Yu. thapati. evamuparipi. Vedana vutta bhagavatati. {410.1} Dutiyampi kho pancakango thapati ayasmantam udayim etadavoca na kho bhante udayi tisso vedana vutta bhagavata dve vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana yayam bhante adukkhamasukha vedana santasmim esa panite sukhe vutta bhagavatati. Tatiyampi kho ayasma udayi pancakangam thapatim etadavoca na kho gahapati dve vedana vutta bhagavata tisso vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana ima tisso vedana vutta bhagavatati . tatiyampi kho pancakango thapati ayasmantam udayi etadavoca na kho bhante udayi tisso vedana vutta bhagavata dve vedana vutta bhagavata sukha vedana dukkha vedana yayam bhante adukkhamasukha vedana santasmim esa panite sukhe vutta bhagavatati . neva [1]- asakkhi 2- ayasma udayi pancakangam thapatim sannapetum na panasakkhi pancakango thapati ayasmantam udayim sannapetum. [411] Assosi kho ayasma anando ayasmato udayissa pancakangena thapatina saddhim imam kathasallapam atha kho ayasma anando yena bhagava tenupasankami upasankamitva ekamantam nisidi . Ekamantam nisinno kho ayasma anando yavatako ayasmato udayissa pancakangena thapatina saddhim ahosi kathasallapo tampi 3- sabbam bhagavato arocesi . santameva kho ananda pariyayam @Footnote: 1 Yu. kho . 2 Ma. sakkhi . 3 Ma. tam. Pancakango thapati udayissa bhikkhuno nabbhanumodi . santam ca panananda pariyayam udayi bhikkhu pancakangassa thapatino nabbhanumodi. [412] Dvepi maya ananda vedana vutta pariyayena tisso 1- maya vedana vutta pariyayena pancapi maya vedana vutta pariyayena chapi maya vedana vutta pariyayena attharasapi maya vedana vutta pariyayena chattimsapi maya vedana vutta pariyayena atthasatampi maya vedana vutta pariyayena . evam pariyayena desito ananda maya dhammo . evam pariyayena desite kho ananda maya dhamme ye annamannassa subhasitam sulapitam na samanumannissanti na samanujanissanti na samanumodissanti . tesam etam patikankham bhandanajata kalahajata vivadapanna annamannam mukhasattihi vitudanta viharissanti 2- . evam pariyayadesito kho 3- ananda maya dhammo . evam pariyayadesite kho 3- ananda maya dhamme ye annamannassa subhasitam sulapitam samanumannissanti samanujanissanti samanumodissanti . tesam etam patikankham samagga sammodamana avivadamana khirodakibhuta annamannam piyacakkhuhi sampassanta viharissanti 2-. [413] Pancime ananda kamaguna . katame panca . Cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya .pe. kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . ime kho ananda panca @Footnote: 1 Ma. Yu. tissopi . 2 Ma. itisaddo atthi . 3 Yu. khosaddo natthi. Kamaguna . yam kho ananda ime panca kamagune paticca uppajjati sukham somanassam idam vuccati kamasukham. [414] Ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam 1- sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [415] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam 1- sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [416] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyajjhanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti . @Footnote: 1 Yu. satta. evamuparipi. Idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [417] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu pitiya ca viraga upekkhako ca viharati sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeti yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyajjhanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [418] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [419] Ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [420] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara ananto akasoti akasanancayatanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti. Idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [421] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu sabbaso akasanancayatanam samatikkamma anantam vinnananti vinnanancayatanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami. Tam kissa hetu. Atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [422] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma natthi kinciti akincannayatanam upasampajja viharati . Idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca Panitataranca . ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [423] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanam upasampajja viharati . idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . Ye kho ananda evam vadeyyum etam paramam santam sukham somanassam patisamvedentiti . idam nesaham nanujanami . tam kissa hetu . atthananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. [424] Katamancananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca . idhananda bhikkhu sabbaso nevasannanasannayatanam samatikkamma sannavedayitanirodham upasampajja viharati . Idam kho ananda etamha sukha annam sukham abhikkantataranca panitataranca. Thanam kho panetam ananda vijjati yam annatitthiya paribbajaka evam vadeyyum sannavedayitanirodham samano gotamo aha tanca sukhasmim pannapeti tayidam kimsu tayidam kathamsuti . evamvadino ananda annatitthiya paribbajaka evamassu vacaniya na kho Avuso bhagava sukhanneva vedanam sandhaya sukhasmim pannapeti yattha yatthavuso sukham upalabbhati yahim yahim 1- tam tam tathagato sukhasmim pannapetiti. Navamam. [425] Dvepi maya bhikkhave vedana vutta pariyayena tissopi maya vedana vutta pariyayena pancapi maya vedana vutta pariyayena chapi maya vedana vutta pariyayena attharasapi maya vedana vutta pariyayena chattimsapi maya vedana vutta pariyayena atthasatampi maya vedana vutta pariyayena . evam pariyayadesito bhikkhave maya dhammo evam pariyayadesite kho bhikkhave maya dhamme ye annamannassa subhasitam sulapitam na samanumannissanti na samanujanissanti na samanumodissanti . tesam etam patikankham bhandanajata kalahajata vivadapanna annamannam mukhasattihi vitudanta viharissantiti . evam pariyayadesito bhikkhave maya dhammo evam pariyayadesite kho bhikkhave maya dhamme ye annamannassa subhasitam sulapitam samanumannissanti samanujanissanti samanumodissanti . tesam etam patikankham samagga sammodamana avivadamana khirodakibhuta annamannam piyacakkhuhi sampassanta viharissantiti. [426] Pancime bhikkhave kamaguna .pe. Thanam kho panetam bhikkhave vijjati yam annatitthiya paribbajaka evam vadeyyum sannavedayitanirodham @Footnote: 1 Yu. yamhi sukham. evamuparipi. Samano gotamo aha tanca sukhasmim pannapeti tayidam kimsu tayidam kathamsuti . evamvadino bhikkhave annatitthiya paribbajaka evamassu vacaniya na kho avuso bhagava sukhanneva vedanam sandhaya sukhasmim pannapeti yattha yattha avuso sukham upalabbhati yahim yahim tam tam tathagato sukhasmim pannapetiti. Dasamam. Rahogatavaggo dutiyo. Tassuddanam rahogata 1- dve vata ca nivasa dve anandaka sambahula ca dve vutta pancakango ca bhikkhunati. ----------- @Footnote: 1 Ma. rahogatam dve akasam agaram dve ca ananda. @ sambahula duve vutta pancakango ca bhikkhunati. @ Yu. rahogatam dve akasam agaram dve ca santakam. @ atthangena ca dve vutta pancakango ca bhikkhunati. Atthasatapariyayavaggo tatiyo [427] Ekam samayam bhagava rajagahe viharati veluvane kalandakanivape. Atha kho moliyasivako 1- paribbajako yena bhagava tenupasankami upasankamitva bhagavata saddhim sammodi sammodaniyam katham saraniyam vitisaretva ekamantam nisidi . ekamantam nisinno kho moliyasivako paribbajako bhagavantam etadavoca santi bho gotama eke samanabrahmana evamvadino evamditthino yankincayam purisapuggalo patisamvedeti sukham va dukkham va adukkhamasukham va sabbantam pubbekatahetuti. Idha pana 2- bhavam gotamo kimahati. {427.1} Pittasamutthananipi kho sivaka idhekaccani vedayitani uppajjanti . samampi kho etam sivaka evam veditabbam yatha pittasamutthananipi idhekaccani vedayitani uppajjanti . Lokassapi kho etam sivaka saccasammatam yatha pittasamutthananipi idhekaccani vedayitani uppajjanti . tatra sivaka ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino yankincayam purisapuggalo patisamvedayati 3- sukham va dukkham va adukkhamasukham va sabbantam pubbekatahetuti . yanca samam natam tanca atidhavanti yam 4- loke saccasammatam tanca atidhavanti . Tasma tesam samanabrahmananam micchati vadami. {427.2} Semhasamutthananipi kho sivaka .pe. Vatasamutthananipi kho sivaka .pe. @Footnote: 1 Ma. moliyasivako. Yu. moliyasivako . 2 Ma. panasaddo natthi. @3 Ma. Yu. patisamvedeti. 4 Ma. yanca. Yu. yam ca. Sannipatasamutthananipi 1- kho sivaka .pe. utuparinamajanipi kho sivaka . visamapariharajanipi kho sivaka . opakkamikanipi kho sivaka .pe. kammavipakajanipi kho sivaka idhekaccani vedayitani uppajjanti . samampi kho etam sivaka evam veditabbam yatha kammavipakajanipi idhekaccani vedayitani uppajjanti lokassapi kho etam sivaka saccasammatam yatha kammavipakajanipi idhekaccani vedayitani uppajjanti . tattha sivaka ye te samanabrahmana evamvadino evamditthino yankincayam purisapuggalo patisamvedayati sukham va dukkham va adukkhamasukham va sabbantam pubbekatahetuti . Yanca samam natam tanca atidhavanti yam loke saccasammatam tanca atidhavanti tasma tesam samanabrahmananam micchati vadamiti. [428] Evam vutte moliyasivako paribbajako bhagavantam etadavoca abhikkantam bho gotama abhikkantam bho gotama upasakam mam bhavam gotamo dharetu ajjatagge panupetam saranangatanti. [429] Pittam semhanca vato ca sannipata utuni ca visamam opakkamikanca 2- kammavipakena atthamiti. Pathamam. [430] Atthasatapariyayam vo bhikkhave dhammapariyayam desissami tam sunatha . katamo ca bhikkhave atthasatapariyayo dhammapariyayo . Dvepi maya bhikkhave vedana vutta pariyayena tissopi maya vedana vutta pariyayena pancapi maya vedana vutta pariyayena @Footnote: 1 Ma. Yu. sannipatikanipi. 2 Ma. Yu. casaddo natthi. Chapi maya vedana vutta pariyayena attharasapi maya vedana vutta pariyayena chattimsapi maya vedana vutta pariyayena atthasatampi maya vedana vutta pariyayena. [431] Katama ca bhikkhave dve vedana kayika ca cetasika ca. Ima vuccanti bhikkhave dve vedana. [432] Katama ca bhikkhave tisso vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti bhikkhave tisso vedana. [433] Katama ca bhikkhave panca vedana sukhindriyam dukkhindriyam somanassindriyam domanassindriyam upekkhindriyam . ima vuccanti bhikkhave panca vedana. [434] Katama ca bhikkhave cha vedana cakkhusamphassaja vedana .pe. manosamphassaja vedana . ima vuccanti bhikkhave cha vedana. [435] Katama ca bhikkhave attharasa vedana cha somanassupavicara cha domanassupavicara cha upekkhupavicara . ima vuccanti bhikkhave attharasa vedana. [436] Katama ca bhikkhave chattimsa vedana cha gehasitani somanassani cha nekkhammasitani somanassani cha gehasitani domanassani cha nekkhammasitani domanassani cha gehasita Upekkha cha nekkhammasita upekkha . ima vuccanti bhikkhave chattimsa vedana. [437] Katama ca bhikkhave atthasatam vedana atita chattimsa vedana anagata chattimsa vedana paccuppanna chattimsa vedana . Ima vuccanti bhikkhave atthasatam vedana . ayampi kho bhikkhave atthasatapariyayo dhammapariyayoti. Dutiyam. [438] Atha kho annataro bhikkhu yena bhagava tenupasankami .pe. ekamantam nisinno kho so bhikkhu bhagavantam etadavoca katama nu kho bhante vedana katamo vedanasamudayo katama vedanasamudayagamini patipada katamo vedananirodho katama vedananirodhagamini patipada ko vedanaya assado ko adinavo kim nissarananti . Tisso ima bhikkhu vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti bhikkhu vedana . phassasamudaya vedanasamudayo tanha vedanasamudayagamini patipada phassanirodha vedananirodho ayameva ariyo atthangiko maggo vedananirodhagamini patipada . seyyathidam . sammaditthi .pe. sammasamadhi . yam vedanam paticca uppajjati sukham somanassam ayam vedanaya assado . Ya vedana anicca dukkha viparinamadhamma ayam vedanaya adinavo. Yo vedanaya chandaragavinayo chandaragappahanam idam vedanaya nissarananti. Tatiyam. [439] Pubbe me bhikkhave sambodha anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi katama nu kho vedana katamo vedanasamudayo katama vedanasamudayagamini patipada katamo vedananirodho katama vedananirodhagamini patipada ko vedanaya assado ko adinavo kim nissarananti . tassa mayham bhikkhave etadahosi tisso ima vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti vedana . phassasamudaya vedanasamudayo tanhavedanasamudayagamini patipada .pe. yo vedanaya chandaragavinayo chandaragappahanam idam vedanaya nissarananti. Catuttham. [440] Ima vedanati me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapadi nanam udapadi panna udapadi vijja udapadi aloko udapadi . ayam vedanasamudayoti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapadi nanam udapadi panna udapadi vijja udapadi aloko udapadi . ayam vedanasamudayagamini patipadati me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapadi .pe. aloko udapadi . ayam vedananirodhoti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapadi .pe. Aloko udapadi . ayam vedananirodhagamini patipadati me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapadi .pe. aloko udapadi . ayam vedanaya assadoti me bhikkhave pubbe ananussutesu Dhammesu .pe. ayam vedanaya adinavoti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu .pe. idam vedanaya nissarananti me bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhum udapadi nanam udapadi panna udapadi vijja udapadi aloko udapaditi. Pancamam. [441] Atha kho sambahula bhikkhu yena bhagava tenupasankamimsu .pe. ekamantam nisinna kho te bhikkhu bhagavantam etadavocum katama nu kho bhante vedana katamo vedanasamudayo katama vedanasamudayagamini patipada .pe. ko vedanaya assado ko adinavo kim nissarananti . tisso ima bhikkhave vedana sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima vuccanti bhikkhave vedana . phassasamudaya vedanasamudayo tanhavedanasamudayagamini patipada phassanirodha .pe. yo vedanaya chandaragavinayo chandaragappahanam idam vedanaya nissarananti. Chattham. [442] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso . Sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ye hi keci bhikkhave samana va brahmana va imasam tissannam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam nappajananti . na teme bhikkhave samana va brahmana va samanesu va samanasammata brahmanesu va brahmanasammata na ca pana te ayasmanto samannattham va brahmannattham va Dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharanti . Ye ca kho keci bhikkhave samana va brahmana va imasam tissannam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam pajananti te kho me bhikkhave samana va brahmana va samanesu ceva samanasammata brahmanesu ca brahmanasammata . te ca panayasmanto samannatthanca brahmannatthanca dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharantiti. Sattamam. [443] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso . Sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ye hi keci bhikkhave samana va brahmana va imasam tissannam vedananam samudayanca atthangamanca assadanca adinavanca nissarananca yathabhutam nappajananti .pe. pajananti .pe. sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharanti. Atthamam. [444] Ye hi keci bhikkhave samana va brahmana va vedanam nappajananti vedanasamudayam nappajananti vedananirodham nappajananti vedananirodhagaminipatipadam nappajananti .pe. pajananti .pe. Sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharantiti. Navamam. [445] Tisso ima bhikkhave vedana . katama tisso. Sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana . ima kho bhikkhave Tisso vedanati. Dasamam. [446] Atthi bhikkhave samisa piti atthi niramisa piti . Atthi bhikkhave 1- niramisa niramisatara piti . atthi samisam sukham atthi niramisam sukham atthi niramisa niramisataram sukham atthi samisa upekkha atthi niramisa upekkha atthi niramisa niramisatara upekkha atthi samiso vimokkho atthi niramiso vimokkho atthi niramisa niramisataro vimokkho. [447] Katama ca bhikkhave samisa piti . pancime bhikkhave kamaguna . katame panca . cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya .pe. kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . Ime kho bhikkhave panca kamaguna . ya kho bhikkhave ime panca kamagune paticca uppajjati piti ayam vuccati bhikkhave samisa piti. [448] Katama ca bhikkhave niramisa piti . idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati vitakkavicaranam vupasama ajjhattam sampasadanam cetaso ekodibhavam avitakkam avicaram samadhijam pitisukham dutiyajjhanam upasampajja viharati . ayam vuccati bhikkhave niramisa piti. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayam patho natthi. [449] Katama ca bhikkhave niramisa niramisatara piti. Ya kho bhikkhave khinasavassa bhikkhuno raga cittam vimuttam paccavekkhato dosa cittam vimuttam paccavekkhato moha cittam vimuttam paccavekkhato uppajjati piti ayam vuccati bhikkhave niramisa niramisatara piti. [450] Katamanca bhikkhave samisam sukham . pancime bhikkhave kamaguna . katame panca . cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya .pe. kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . Ime kho bhikkhave panca kamaguna . yam kho bhikkhave ime panca kamagune paticca uppajjati sukham somanassam idam vuccati bhikkhave samisam sukham. [451] Katamanca bhikkhave niramisam sukham . idha bhikkhave bhikkhu vivicceva kamehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkam savicaram vivekajam pitisukham pathamajjhanam upasampajja viharati .pe. pitiya ca viraga upekkhako ca viharati sato ca sampajano sukhanca kayena patisamvedeti yantam ariya acikkhanti upekkhako satima sukhavihariti tatiyajjhanam upasampajja viharati. Idam vuccati bhikkhave niramisam sukham. [452] Katamanca bhikkhave niramisa niramisataram sukham . yam kho bhikkhave khinasavassa bhikkhuno raga cittam vimuttam paccavekkhato dosa cittam vimuttam paccavekkhato moha cittam vimuttam paccavekkhato Uppajjati sukham somanassam idam vuccati bhikkhave niramisa niramisataram sukham. [453] Katama ca bhikkhave samisa upekkha. Pancime bhikkhave kamaguna . katame panca . cakkhuvinneyya rupa ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya .pe. kayavinneyya photthabba ittha kanta manapa piyarupa kamupasanhita rajaniya . Ime kho bhikkhave panca kamaguna . ya kho bhikkhave ime panca kamagune paticca uppajjati upekkha ayam vuccati bhikkhave samisa upekkha. [454] Katama ca bhikkhave niramisa upekkha. Idha bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahana dukkhassa ca pahana pubbeva somanassadomanassanam atthangama adukkhamasukham upekkhasatiparisuddhim catutthajjhanam upasampajja viharati. Ayam vuccati bhikkhave niramisa upekkha. [455] Katama ca bhikkhave niramisa niramisatara upekkha. Ya kho bhikkhave khinasavassa bhikkhuno raga cittam vimuttam paccavekkhato dosa cittam vimuttam paccavekkhato moha cittam vimuttam paccavekkhato uppajjati upekkha ayam vuccati bhikkhave niramisa niramisatara upekkha. [456] Katamo ca bhikkhave samiso vimokkho . rupapatisamyutto vimokkho samiso katamo ca bhikkhave niramiso vimokkho arupapatisamyutto vimokkho niramiso. [457] Katamo ca bhikkhave niramisa niramisataro vimokkho. Yo kho bhikkhave khinasavassa bhikkhuno raga cittam vimuttam paccavekkhato dosa cittam vimuttam paccavekkhato moha cittam vimuttam paccavekkhato uppajjati vimokkho ayam vuccati bhikkhave niramisa niramisataro vimokkhoti. Ekadasamam. Atthasatapariyayavaggo tatiyo. Tassuddanam sivakaatthasatam bhikkhu pubbe nananca bhikkhuna samanabrahmana tini suddhikam ca niramisanti. Vedanasamyuttam nitthitam 1-. --------- @Footnote: 1 Ma. samattam.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 18 page 254-295. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=18&item=359&items=99&modeTY=2 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=18&item=359&items=99&modeTY=2&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=18&item=359&items=99&modeTY=2 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=18&item=359&items=99&modeTY=2 Study Atthakatha :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=359 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=2962 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=2962 Contents of The Tipitaka Volume 18 http://84000.org/tipitaka/read/?index_18
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]