ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย
พระไตรปิฏก เล่มที่ ๒๓ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๕ อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต
ปัญจาลวรรคที่ ๕
ปัญจาลสูตร
[๒๔๖] สมัยหนึ่ง ท่านพระอานนท์อยู่ ณ โฆสิตาราม ใกล้พระนคร โกสัมพี ครั้งนั้นแล ท่านพระอุทายีเข้าไปหาท่านพระอานนท์ถึงที่อยู่ ได้สนทนา ปราศรัยกับท่านพระอานนท์ ครั้นผ่านการปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว จึงนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้ว ได้ถามท่านพระอานนท์ว่า ดูกรอาวุโส เทพบุตร ชื่อปัญจาลจัณฑะได้กล่าวคำนี้ไว้ว่า พระพุทธองค์ใดหลีกออกเร้น ทรงเป็นมุนีผู้ประเสริฐ ได้ตรัสรู้ฌานแล้ว พระพุทธองค์นั้นเป็นผู้มีปัญญากว้างขวาง ได้ทรงรู้แล้วซึ่งโอกาสอันไปแล้วในที่แคบ ฯ ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสที่แคบเป็นไฉน ตรัสการบรรลุโอกาส ในที่แคบเป็นไฉน ฯ ท่านพระอานนท์กล่าวว่า ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสกามคุณ ๕ ประการนี้ว่าเป็นที่แคบ ๕ ประการเป็นไฉน คือ รูปที่จะพึงรู้แจ้งด้วยจักษุ อันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ เป็นที่รัก ยั่วยวน ชวนให้กำหนัด เสียงที่ จะพึงรู้แจ้งด้วยหู ฯลฯ กลิ่นที่จะพึงรู้แจ้งด้วยจมูก ฯลฯ รสที่จะพึงรู้แจ้งด้วยลิ้น ฯลฯ โผฏฐัพพะที่จะพึงรู้แจ้งด้วยกาย อันน่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ เป็น ที่รัก ยั่วยวน ชวนให้กำหนัด ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสกามคุณ ๕ ประการนี้แล ว่าเป็นที่แคบ ฯ ดูกรอาวุโส ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม ฯลฯ บรรลุปฐมฌาน ฯลฯ ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุ โอกาสในที่แคบ แม้เมื่อปฐมฌานนั้นมีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบใน ปฐมฌานนั้น วิตกวิจารยังไม่ดับไปในปฐมฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในปฐมฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุทุติยฌาน ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้ เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ แม้เมื่อทุติยฌานนั้น มีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบในทุติยฌานนั้น ปีติยังไม่ดับไปในทุติยฌานนี้ นี้ชื่อว่าที่แคบในทุติยฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ฯลฯ บรรลุตติยฌาน ... ดูกรอาวุโส โดยปริยาย แม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ แม้เมื่อตติยฌาน นั้นมีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบในตติยฌานนั้น อุเบกขาและสุขยังไม่ ดับไปในตติยฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในตติยฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุบรรลุจตุตถฌาน ฯลฯ ดูกรอาวุโส โดยปริยาย แม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ แม้เมื่อจตุตถฌาน นั้นมีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบในจตุตถฌานนั้น รูปสัญญายังไม่ดับ ไปในจตุตถฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในจตุตถฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุอากาสานัญจายตนฌาน ... ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ เมื่อ อากาสานัญจายตนฌานนั้นมีอยู่ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบในอากาสา- *นัญจายตนฌาน อากาสานัญจายตนสัญญายังไม่ดับไปในอากาสานัญจายตนฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในอากาสานัญจายตนฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุวิญญาณัญจายตนฌาน ... ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ แม้ เมื่อวิญญาณัญจายตนฌานนั้นมีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบในวิญญาณัญ- *จายตนฌานนั้น วิญญาณัญจายตนสัญญา ยังไม่ดับไปในวิญญาณัญจายตนฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในวิญญาณัญจายตนฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุอากิญจัญญายตนฌาน ... ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ แม้เมื่ออากิญจัญญายตนฌานนั้นมีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบใน อากิญจัญญายตนฌานนั้น อากิญจัญญายตนสัญญา ยังไม่ดับไปในอากิญจัญญายตน- *ฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในอากิญจัญญายตนฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... บรรลุเนวสัญญานาสัญญายตนฌาน ... ดูกรอาวุโส โดยปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาคตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ แม้ เมื่อเนวสัญญานาสัญญายตนฌานนั้นมีอยู่ ที่แคบก็มีอยู่ อะไรชื่อว่าที่แคบใน เนวสัญญานาสัญญายตนฌานนั้น เนวสัญญานาสัญญายตนสัญญายังไม่ดับไปใน เนวสัญญานาสัญญายตนฌานนั้น นี้ชื่อว่าที่แคบในเนวสัญญานาสัญญายตนฌานนี้ ฯ อีกประการหนึ่ง ภิกษุ ... เพราะล่วงเนวสัญญานาสัญญายตนฌานโดย ประการทั้งปวง บรรลุสัญญาเวทยิตนิโรธ และอาสวะทั้งหลายของเธอย่อมสิ้นไป เพราะเห็นด้วยปัญญา ดูกรอาวุโส โดยนิปปริยายแม้เพียงเท่านี้แล พระผู้มีพระภาค ตรัสการบรรลุโอกาสในที่แคบ ฯ
จบสูตรที่ ๑

             เนื้อความพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓ บรรทัดที่ ๙๕๔๔-๙๖๐๓ หน้าที่ ๔๑๒ - ๔๑๔. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=23&A=9544&Z=9603&pagebreak=0 http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/sutta_item.php?item=246&book=23              อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=23&siri=205              ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=246              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลี อักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_read.php?B=23&A=9897              อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาบาลี อักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_read.php?B=23&A=9897              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๓ http://84000.org/tipitaka/read/?index_23

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย

บันทึก ๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๖. บันทึกล่าสุด ๓๐ มกราคม พ.ศ. ๒๕๔๙. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎก ฉบับหลวง. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]