พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๒ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๙
มหาปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๓

อาสวสาสวทุกะ
ปฏิจจวาร
             [๔๐๓] ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้ง
อาสวธรรมและสาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ทิฏฐาสวะ อวิชชาสวะ อาศัยกามาสวะ
พึงผูกจักรนัย
อวิชชาสวะ อาศัยภวาสวะ
พึงผูกจักรนัย
อวิชชาสวะ อาศัยทิฏฐาสวะ
             ธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสว-
*ธรรมและอาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย อาศัยอาสวธรรม
ทั้งหลาย
             ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม และธรรมที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ทิฏฐาสวะ อวิชชาสวะ สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูป
ทั้งหลาย อาศัยกามาสวะ ภวาสวะ ฯลฯ
พึงผูกจักรนัย
             ธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม ขันธ์ ๒ ฯลฯ
             ในปฏิสนธิขณะ หทัยวัตถุ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย ขันธ์ทั้งหลาย อาศัย
หทัยวัตถุ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ
             ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ อาสวธรรมทั้งหลาย อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่
อาสวธรรม
             ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม และธรรมที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และอาสวธรรมทั้งหลาย และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัย
ขันธ์ ๑ ที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม ขันธ์ ๒ ฯลฯ
             ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม
และสาสวธรรม และธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ทิฏฐาสวะ อวิชชาสวะ อาศัยกามาสวะ และสัมปยุตตขันธ์
ทั้งหลาย
พึงผูกจักรนัยอย่างนี้
             ธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรม
และสาสวธรรม และธรรมที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม และอาสวธรรมทั้งหลาย ขันธ์ ๒ ฯลฯ
             ธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม และธรรมที่เป็นสาสวธรรม
แต่ไม่ใช่อาสวธรรม อาศัยธรรมที่เป็นทั้งอาสวธรรมและสาสวธรรม และธรรม
ที่เป็นสาสวธรรมแต่ไม่ใช่อาสวธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
             คือ ขันธ์ ๓ ทิฏฐาสวะ อวิชชาสวะ และจิตตสมุฏฐานรูป
อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นสาสวธรรม แต่ไม่ใช่อาสวธรรม และกามาสวะ
ขันธ์ ๒ ฯลฯ
พึงผูกจักรนัย
ฯลฯ
             ปฏิจจวารก็ดี สหชาตวารก็ดี ปัจจยวารก็ดี นิสสยวารก็ดี สังสัฏฐวาร
ก็ดี สัมปยุตตวารก็ดี พึงกระทำอย่างที่กล่าวมาแล้ว
             อาสวทุกะ ฉันใด พึงกระทำฉันนั้น ไม่มีแตกต่างกัน

             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๔๒ บรรทัดที่ ๗๑๘๘-๗๒๔๓ หน้าที่ ๒๙๔-๒๙๖.
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=42&A=7188&Z=7243&pagebreak=0
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง]
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=42&siri=45
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=42&i=403
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
[403] https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=42&item=403&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
[403] https://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=42&item=403&items=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๒
https://84000.org/tipitaka/read/?index_42