อรรถกถาเล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๖๔.

จ เอกปฺปหาเรเนว โหติ, อยํ ชีวิตสมสีสี นาม. อยมิธ อธิปฺเปโต. ตตฺถ กิญฺจาปิ อาสวปริยาทานํ มคฺคจิตฺเตน, ชีวิตปริยาทานํ จุติจิตฺเตน โหตีติ อุภินฺนํ เอกกฺขเณ สมฺภโว นาม นตฺถิ. ยสฺมา ปนสฺส อาสเวสุ ขีณมตฺเตสุ ปจฺจเวกฺขณ- วารานนฺตรเมว ชีวิตปริยาทานํ คจฺฉติ, อนฺตรํ น ปญฺายติ, ตสฺมา เอวํ วุตฺตํ. อนฺตราปรินิพฺพายีติ โย ปญฺจสุ สุทฺธาวาเสสุ ยตฺถ กตฺถจิ อุปฺปนฺโน นิพฺพตฺตกฺขเณ วา โถกํ อติกฺกมิตฺวา วา เวมชฺเฌ ตฺวา วา อรหตฺตํ ปาปุณาติ, ตสฺเสตํ นามํ. อุปหจฺจปรินิพฺพายีติ โย ตตฺเถว อายุเวมชฺฌํ อติกฺกมิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณาติ. อสงฺขารปรินิพฺพายีติ โย เตสํเยว ปุคฺคลานํ อสงฺขาเรน ^๑- อปฺปโยเคน กิเลเส เขเปติ. สสงฺขารปรินิพฺพายีติ โย สสงฺขาเรน สมฺปโยเคน กิเลเส เขเปติ. อุทฺธํโสโต อกนิฏฺคามีติ โย เหฏฺา จตูสุ สุทฺธาวาเสสุ ยตฺถ กตฺถจิ นิพฺพตฺติตฺวา ตโต จุโต อนุปุพฺเพน อกนิฏฺเ อุปฺปชฺชิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณาติ. ๗-๙. ทุกฺขานุปสฺสีสุตฺตาทิวณฺณนา [๑๗-๑๙] สตฺตเม ทุกฺขานุปสฺสีติ ปีฬนาการํ ทุกฺขโต อนุปสฺสนฺโต. อฏฺเม อนตฺตานุปสฺสีติ อวสวตฺตนาการํ อนตฺตาติ อนุปสฺสนฺโต. นวเม สุขานุปสฺสีติ สุขนฺติ เอวํ าเณน อนุปสฺสนฺโต. ๑๐. นิทฺทสวตฺถุสุตฺตวณฺณนา [๒๐] ทสเม นิทฺทสวตฺถูนีติ นิทฺทสานิ วตฺถูนิ, ^๒- "นิทฺทโส ภิกฺขุ, นิพฺพีโส, นิตฺตึโส, นิจฺจตฺตาฬีโส, นิปฺปญฺาโส"ติ เอวํ วจนการณานิ. อยํ กิร ปโญฺห ติตฺถิยสมเย อุปฺปนฺโน. ติตฺถิยา หิ ทสวสฺสปฺปตฺตกาเล ^๓- มตํ นิคณฺ นิทฺทโสติ วทนฺติ. โส กิร ปุน ทสวสฺโส น โหติ. น เกวลญฺจ ทสวสฺโสว, นววสฺโสปิ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อสงฺขาเรเนว ^๒ ฉ.ม. นิทฺทสาทิวตฺถูนิ ^๓ ฉ.ม. ทสวสฺสกาเล

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้าที่ ๑๖๔. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=16&page=164&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=3655&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=16&A=3655&pagebreak=1#p164