อรรถกถาเล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๒๖.

ฌาเนน โวหารมตฺตโต โสตฺถิโย นาม หุตฺวา อิทานิ สุวิมุตฺตภวสฺสาทธมฺมชฺฌาเนน ปรมตฺถโต โสตฺถิโย จมฺหิ. อิโต ปุพฺเพ อปฺปฏินิสฺสฏฺปาปธมฺมานํ เวทานํ คตมตฺเตน ^๑- เวทคู นาม หุตฺวา อิทานิ เวทสงฺขาเตน มคฺคาเณน สํสารมโหฆสฺส เวทสฺส จตุสจฺจสฺส จ ปารํ คตตฺตา อธิคตตฺตา าตตฺตา ปรมตฺถโต เวทคู ชาโตติ. ตํ สุตฺวา พฺราหฺมณา สาสเน อุฬารํ ปสาทํ ปเวเทสุํ. องฺคณิกภารทฺวาชตฺเถรคาถาวณฺณนา นิฏฺิตา. ------------------- ๓๐๘. ๒. ปจฺจยตฺเถรคาถาวณฺณนา ปญฺจาหาหํ ปพฺพชิโตติ อายสฺมโต ปจฺจยตฺเถรสฺส คาถา. กา อุปฺปตฺติ? อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว ปุญฺานิ อุปจินนฺโต อิโต เอกนวุเต กปฺเป วิปสฺสิสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพตฺติตฺวา วิญฺุตํ ปตฺโต เอกทิวสํ สตฺถารํ วินตาย นาม นทิยา ตีเร คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส มนุญฺ- ทสฺสนานิ ^๒- มหนฺตานิ อุทุมฺพรผลานิ โอจินิตฺวา อุปนาเมสิ. โส เตน ปุญฺกมฺเมน สุคตีสุเยว สํสรนฺโต อิมสฺมึ ภทฺทกปฺเป กสฺสเป ภควติ โลเก อุปฺปชฺชิตฺวา ปวตฺตวร- ธมฺมจกฺเก เวเนยฺยชนานุคฺคหํ กโรนฺเต ตสฺส สาสเน ปพฺพชิตฺวา วิปสฺสนํ ปฏฺเปตฺวา ภาวนมนุยุญฺชนฺโต เอกทิวสํ สํสารทุกฺขํ จินฺเตตฺวา อติวิย สญฺชาตสํเวโค วิหาเร นิสินฺโน "อรหตฺตํ อปฺปตฺวา อิโต น นิกฺขมิสฺสามี"ติ จิตฺตํ อธิฏฺาย วายมนฺโต าณสฺส อปริปกฺกตฺตา วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตุํ นาสกฺขิ. โส กาลงฺกตฺวา เทว- มนุสฺเสสุ สํสรนฺโต อิมสฺมึ พุทฺธุปฺปาเท โรหินินคเร ^๓- ขตฺติยกุเล นิพฺพตฺติตฺวา ปจฺจโยติ ลทฺธนาโม วยปฺปตฺโต ปิตุ อจฺจเยน รชฺเช ปติฏฺิโต เอกทิวสํ มหาราชพลึ กาตุํ อารภิ. ตตฺถ มหาชโน สนฺนิปติ. ตสฺมึ สมาคเม ตสฺส ปสาทญฺชนนตฺถํ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. คาหมตฺเตน ^๒ สี. มนุญฺรสานิ ^๓ ฉ.ม. โรหิตนคเร

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๒๖. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=32&page=526&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=32&A=11759&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=32&A=11759&pagebreak=1#p526