อรรถกถาเล่มที่ ๔ หน้าที่ ๒๘๗.

หุตฺวา เอตํ อโวจุํ. อิติ กิร เนสํ อโหสิ:- สเจ สมโณ โคตโม "ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺ"ติ วกฺขติ, อถสฺส มยํ เอตํ วาทํ อาโรเปสฺสาม "โภ โคตม ตุมฺหากํ ลทฺธิยา อิเธว สตฺโต ภิชฺชติ, เตน โว วาโท อุจฺเฉทวาโท โหตี"ติ. สเจ ปน "อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺ"ติ วกฺขติ, อถสฺเสว ^๑- วาทํ อาโรเปสฺสาม "ตุมฺหากํ วาเท รูปํ ภิชฺชติ, น สตฺโต ภิชฺชติ. เตน โว วาเท สตฺโต สสฺสโต อาปชฺชตี"ติ. [๓๗๙-๓๘๐] อถ ภควา "อิเม วาทาโรปนตฺถาย ปญฺหํ ปุจฺฉนฺติ, มม สาสเน ปน อิเม เทฺว อนฺเต อนุปคมฺม มชฺฌิมา ปฏิปทา อตฺถี"ติ น ชานนฺติ, หนฺเท เนสํ ปญฺหํ อวิสฺสชฺเชตฺวา ตสฺสาเยว ปฏิปทาย อาวิภาวตฺถํ ธมฺมํ เทเสมี"ติ จินฺเตตฺวา "เตนหาวุโส"ติ อาทิมาห. ตตฺถ กลฺลํ นุ โข ตสฺเสตํ วจนายาติ ตสฺเสตํ สทฺธาปพฺพชิตสฺส ติวิธํ สีลํ ปริปูเรตฺวา ปมชฺฌานํ ปตฺตสฺส ยุตฺตํ ^๒- นุ โข เอตํ วตฺตุนฺติ ^๒- อตฺโถ. ตํ สุตฺวา ปริพฺพาชกา "ปุถุชฺชโน นาม ยสฺมา นิพฺพิจิกิจฺโฉ น โหติ, ตสฺมา กทาจิ เอวํ วเทยฺยา"ติ มญฺมานา "กลฺลํ ตสฺเสตํ วจนายา"ติ อาหํสุ. อถ จ ปนาหํ น วทามีติ อหํ เอวเมตํ ^๓- ชานามิ, โน จ เอวํ วทามิ, อถ โข กสิณปริกมฺมํ กตฺวา ภาเวนฺตสฺส ปญฺาพเลน อุปฺปนฺนํ มหคฺคตจิตฺตเมตนฺติ สญฺ เปสึ. น กลฺลํ ตสฺเสตนฺติ อิทํ เต ปริพฺพาชกา "ยสฺมา ขีณาสโว วิคตสมฺโมโห ติณฺณวิจิกิจฺโฉ, ตสฺมา น ยุตฺตนฺตสฺเสตํ วตฺตุนฺ"ติ มญฺมานา วทนฺติ. เสสเมตฺถ ^๔- อุตฺตานตฺถเมวาติ. อิติ สุมงฺคลวิลาสินิยา ทีฆนิกาฏฺกถาย ชาลิยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา. สตฺตมํ ----------------- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อถสฺเสตํ, อิ. อถสฺส เอวํ ^๒-๒ ก. ยุตฺตํ นุ โข เอตํ วจนาย @ วตฺตุํ ยุตฺตนฺติ, สี....เอตํ วจนาย เอตํ วตฺตุํ ยุตฺตนฺติ @^๓ ฉ.ม. เอตเมวํ ^๔ สี. เสสํ สพฺพตฺถ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔ หน้าที่ ๒๘๗. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=4&page=287&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=4&A=7526&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=4&A=7526&pagebreak=1#p287