อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๕๒.

ทุติยชฺฌานาทีหิ ปน ปริหายนฺโต เหฏฺิมเหฏฺิมชฺฌานนิกนฺติสมุทาจาเรนปิ ปริหายติ. กิตฺตาวตา ปริหีโน โหตีติ? ยทา น สกฺโกติ สมาปชฺชิตุํ เอตฺตาวตา ปริหีโน โหตีติ. ตทนุธมฺมตาติ อนุปฺปวตฺโต ธมฺโม อนุธมฺโม, ฌานํ อธิกํ กตฺวา ปวตฺตสฺส นิกนฺติธมฺมสฺเสตํ อธิวจนํ. อนุธมฺโม เอว อนุธมฺมตา, ตสฺส ฌานสฺส อนุธมฺมตา ตทนุธมฺมตา. สตีติ นิกนฺติ. สนฺติฏฺตีติ ปติฏฺาติ. ตํ ปมชฺฌานํ อนุวตฺตมานา นิกนฺติ ปวตฺตตีติ วุตฺตํ โหติ. อวิตกฺกสหคตาติ ทุติยชฺฌานารมฺมณา. ตํ หิ นตฺเถตฺถ วิตกฺโกติ อวิตกฺกนฺติ วุจฺจติ. นิพฺพิทา- สหคตาติ วิปสฺสนารมฺมณา. สา หิ สงฺขาเรสุ นิพฺพินฺทนโต นิพฺพิทาติ วุจฺจติ, "นิพฺพินฺทํ วิรชฺชตี"ติ ^๑- หิ วุตฺตํ. วิราคูปสํหิตาติ อริยมคฺคปฺปฏิสญฺุตฺตา วิปสฺสนา. วิปสฺสนา หิ สิขาปฺปตฺตา มคฺควุฏฺานํ ปาเปติ. ตสฺมา วิปสฺสนารมฺมณา สญฺามนสิการา "วิราคูปสํหิตา"ติ วุจฺจนฺติ, "วิราคา วิมุจฺจตี"ติ หิ วุตฺตํ. วิตกฺกสหคตาติ วิตกฺกวเสน ปมชฺฌานารมฺมณา. อุเปกฺขาสุขสหคตาติ ตตฺร- มชฺฌตฺตุเปกฺขาย จ สุขเวทนาย จ วเสน ตติยชฺฌานารมฺมณา. ปีติสุขสหคตาติ ปีติยา จ สุขเวทนาย จ วเสน ทุติยชฺฌานารมฺมณา. อทุกฺขมสุขสหคตาติ อุเปกฺขา- เวทนาวเสน จตุตฺถชฺฌานารมฺมณา. สา หิ เวทนา น ทุกฺขา สุขาติ อทุกฺขมสุขาติ วุจฺจติ, มกาโร ปเนตฺถ ปทสนฺธิวเสน วุตฺโต. รูปสหคตาติ รูปชฺฌานารมฺมณา. เนวสญฺานาสญฺายตเน ิตสฺส หานภาคิยิติภาคิยนิพฺเพธภาคิยตฺเตสุ วิชฺชมาเนสุปิ วิเสสภาคิยตฺตาภาวา เนวสญฺานาสญฺายตนํ น นิทฺทิฏฺ. สพฺโพปิ เจส โลกิโย สมาธิ ปมาทวิหาริสฺส มุทินฺทฺริยสฺส หานภาคิโย โหติ, อปฺปมาทวิหาริสฺส มุทินฺทฺริยสฺส ิติภาคิโย โหติ, ตณฺหาจริตสฺส ติกฺขินฺทฺริยสฺส วิเสสภาคิโย โหติ, ทิฏฺิจริตสฺส ติกฺขินฺทฺริยสฺส นิพฺเพธภาคิโย โหตีติ วุจฺจติ. หานภาคิยจตุกฺกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ วิ.มหา. ๔/๒๓/๑๙, สํ.ข. ๑๗/๕๙/๕๖

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๑๕๒. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=152&pages=1&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=3399&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=3399&pagebreak=1#p152