อรรถกถาเล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๒๗๑.

อถ วา เอกภาวปริยาปนฺนรูปภงฺควเสน ขยธมฺมํ, เอกสนฺตติปริยาปนฺน- รูปกฺขยวเสน วยธมฺมํ, รูปสฺส ขณภงฺควเสน วิราคธมฺมํ, ติณฺณมฺปิ อปุนปฺปวตฺติวเสน ^๑- นิโรธธมฺมนฺติปิ โยเชตพฺพํ. ชรามรณํ อนิจฺจนฺติอาทีสุ ชรามรณํ น อนิจฺจํ, อนิจฺจสภาวานํ ปน ขนฺธานํ ชรามรณตฺตา อนิจฺจํ นาม ชาตํ. สงฺขตาทีสุปิ เอเสว นโย. อนฺตรเปยฺยาเล ชาติยาปิ อนิจฺจาทิตาย เอเสว นโย. ชาติปจฺจยา ชรามรณนฺติอาทิ ^๒- น วิปสฺสนาวเสน วุตฺตํ, เกวลํ ปฏิจฺจสมุปฺ- ปาทสฺส เอเกกองฺควเสน สงฺขิปิตฺวา ววตฺถานโต สมฺมสนญาณํ นาม โหตีติ ปริยา เยน วุตฺตํ. น ปเนตํ กลาปสมฺมสนญาณํ ธมฺมฏฺฐิติญาณเมว ตํ โหตีติ. อสติ ชาติยาติ ลิงฺควิปลฺลาโส กโต, อสติยา ชาติยาติ วุตฺตํ โหติ. อสติ สงฺขาเรสูติ วจนวิปลฺลาโส กโต, อสนฺเตสุ สงฺขาเรสูติ วุตฺตํ โหติ. ภวปจฺจยา ชาติ, อสตีติอาทิ "ภวปจฺจยา ชาติ, อสติ ภเว นตฺถิ ชาตี"ติอาทินา นเยน โยเชตพฺพํ. สมฺมสนญาณนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------- ๖. อุทยพฺพยญาณนิทฺเทสวณฺณนา [๔๙] อิทานิ อนนฺตรํ วุตฺตสฺส สมฺมสนญาณสฺส นานานเยหิ ภาวนาถิร- กรเณน ปารํ คนฺตฺวา ฐิเตน อนิจฺจาทิโต ทิฏฺเฐ สงฺขาเร อุทยพฺพเยน ปริจฺฉินฺทิตฺวา อนิจฺจาทิโต วิปสฺสนตฺถํ วุตฺตสฺส อุทยพฺพยานุปสฺสนาญาณสฺส นิทฺเทเส. ชาตํ รูปนฺติอาทีสุ สนฺตติวเสน ยถาสกํ ปจฺจเยหิ นิพฺพตฺตํ รูปํ. ตสฺส รูปสฺส ชาตสฺส นิพฺพตฺติลกฺขณํ ชาตึ อุปฺปาทํ อภินวาการํ อุทโยติ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. อปุนปฺปุนรุปฺปตฺติวเสน ^๒ สี.ม. ชรามรณนฺติอาทีสุ

เนื้อความอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๔๗ หน้าที่ ๒๗๑. http://84000.org/tipitaka/read/attha_page.php?book=47&page=271&pages=1&modeTY=2&edition=pali ศึกษาพระสูตร (เนื้อความ) นี้แยกตามสารบัญ :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=47&A=6054&modeTY=2&pagebreak=1 http://84000.org/tipitaka/atthapali/th_line.php?B=47&A=6054&modeTY=2&pagebreak=1#p271